വിമര്ശനാത്മക ബോധനം
'വിമര്ശറനാത്മക ബോധനം പി.വി.പുരുഷോത്തമൻ വില:100
വിദ്യാഭ്യാസസംവാദങ്ങളിൽ പലരും സംശയദൃഷ്ടിയോടെ നോക്കിക്കാണുന്ന ഒന്നാണ് വിമര്ശതമാത്മക ബോധനശാസ്ത്രമെന്നത്. പാഠ്യപദ്ധതി പരിഷ്ക്കരണത്തിന് മുതിര്ന്നോവരും എതിര്ത്ത വരും ഈ സിദ്ധാന്തത്തെ പലപ്പോഴും മുന്വി്ധിയോടെയാണ് സമീപിച്ചത്. അന്ധമായ എതിര്പ്പു കളാണ് വിമര്ശവമാത്മക ബോധനശാസ്ത്രത്തിനെതിരെ ഇവിടെ ഉണ്ടായത്. വിമര്ശ്മാത്മക ബോധനശാസ്ത്രം എന്താണെന്ന്അറിയാതെ എതിര്ക്കു ന്നവരും ധാരാളം. ഇതിന് വ്യക്തമായ ചില കാരണങ്ങളുണ്ട്. മലയാളത്തിലെ വിദ്യാഭ്യാസ മന:ശാസ്ത്രശാഖ തീര്ത്തും ദുര്ബതലമാണെന്നത് ഒരു പ്രധാന പ്രതിസന്ധിതന്നെയാണ്. മലയാളത്തിൽ ബോധനശാസ്ത്രത്തേയും വിദ്യാഭ്യാസ മന;ശാസ്ത്രത്തേയും കുറിച്ചെഴുതുന്നവരുടെ കുറവും പലപ്പോഴും പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുന്നുണ്ട്. ഇതിന് ചെറിയൊരു പരിഹാരമെന്ന നിലയിലാണ് ഡോ.പി.വി.പുരുഷോത്തമൻ തയ്യാറാക്കിയ വിമര്ശ്നാത്മക ബോധനം:സിദ്ധാന്തവും പ്രയോഗവും'എന്ന ഗ്രന്ഥം ഏറെ ശ്രദ്ധേയമാകുന്നത്. പ്രധാനമായും നാല് ഭാഗങ്ങളായാണ് പുസ്തകം തയ്യാറാക്കിയിരിക്കുന്നത്. ആദ്യഭാഗത്ത് വിമര്ശാനാത്മബോധനശാസ്ത്രത്തന്റെ ചരിത്രം, നമ്മുടെ വിദ്യാഭ്യാസ പ്രശ്നങ്ങളുടെ സംക്ഷിപ്തവിവരണം, അറിവിന്റെ രാഷ്ട്രീയം, എന്തെല്ലാമായിരിക്കണം പാഠ്യപദ്ധതിയുടെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ?, നമ്മുടെ ക്ലാസ് മുറിയിൽ എന്തെല്ലാണ് സംഭവിക്കുന്നത്?, വിമര്ശ്നാത്മക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ, സമീപനങ്ങൾ, പ്രക്രിയകൾ എന്നിവയെല്ലാം പ്രതിപാദിച്ചിരിക്കുന്നു. ലളിതഭാഷയിൽ ഇവയെല്ലാം വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ യാത്രയിൽ ആധുനികവിദ്യാഭ്യാസ ലോകത്ത് വിമര്ശരനാത്മക ബോധനശാസ്ത്രത്തിന് അടിസഥാനശിലയിട്ട മന:ശാസ്ത്ര വിദഗ്ധരേയും അവരുടെ സിദ്ധാന്തങ്ങളും ഗ്രന്ഥകാരൻ പരിചപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്. രണ്ടാം ഭാഗത്ത്, വിദ്യാഭ്യാസ മേഖലയിൽ ഗാന്ധിജിയും ടാഗോറും ഇവിടെ എന്തു ചെയ്യാൻ ശ്രമിച്ചുവെന്ന പരിശോധനയും ഇവരുടെ വിദ്യാഭ്യാസ ചിന്തകളിലുള്ള വിമര്ശ്നാത്മക സമീപനങ്ങളുടെ പ്രത്യേകതകളും വിശദീകരിക്കാനുള്ള ശ്രമമാണ്. ജനാധിപത്യ വിദ്യാലയങ്ങളുടെ സങ്കല്പ്നങ്ങളും ചില മാതൃകകളും ഈ അധ്യായത്തിന്റെ തുടര്ന്നു ള്ള ഭാഗത്ത് പരിചയപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. മൂന്നാം ഭാഗത്ത,് നമ്മുടെ പാഠ്യപദ്ധതി പരിഷ്ക്കരണ ശ്രമങ്ങളുടെ ഭാഗമായി ദേശീയതലത്തിലും സംസ്ഥാനതലത്തിലും വിമര്ശപനാത്മ ബോധനശാസ്ത്രത്തിലൂന്നിയ ഇടപെടൽ ശ്രമങ്ങൾ എന്തതെല്ലാമായിരുന്നെന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. നിരവധി ഉദാഹരണങ്ങള്ക്കൊങപ്പം 2007 ലെ കേരളത്തിലെ പാഠ്യപദ്ധതി പരിഷ്ക്കരണശ്രമങ്ങളുടെ ഭാഗമായി മതമില്ലാത്തജീവൻ എന്ന ഏഴാംതരത്തിലെ പാഠഭാഗം സൃഷ്ടിച്ച സംവാദങ്ങളെയും വിവാദങ്ങളെയും പരിശോധനയ്ക്ക് വിധേയമാക്കാന്നു. മുന്നോട്ടുള്ള വഴികളെന്ന നാലാംഭാഗത്ത് കേരളത്തിൽ വിമര്ശടനാത്മക വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ഭാവിയെ സംബന്ധിച്ചുള്ള ഗ്രന്ഥകര്ത്താ വിന്റെ നിരീക്ഷണങ്ങൾ ആണ്. നിരവധി പരിമിതികള്ക്കും വെല്ലുവിളികള്ക്കു മിടയിലും വിദ്യാലയങ്ങളിലും ക്ലാസ് മുറികളിലും ഈ ബോധനശാസ്ത്രം സൃഷ്ടിച്ച വിപ്ലവകരങ്ങളായ മാറ്റങ്ങൾ തെളിവുകൾ സഹിതം വ്യക്തമാക്കുന്നു. എൻ.സി.ഇ.ആർ.ടി.യുടെ മുൻ കരിക്കുലം മേധാവിയും എസ്.സി.ഇ.ആർ.ടി. ഡയറക്ടറുമായിരുന്ന പ്രൊഫ.എം.എ.ഖാദർ എഴുതിയ അവതാരിക പുസ്തകത്തിന്റെ മാറ്റ് വര്ദ്ധി പ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. പഠനത്തെ കുറിച്ചുള്ള പരമ്പരാഗത നിലപാടുകളെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്ന ഗ്രന്ഥകാരന്റെ നിലപാടുകളെ അദ്ദേഹം സര്വ്വാാത്മനാ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു. വിദ്യാഭ്യാസമെന്നത് കേവലം വിവര ശേഖരണമല്ല; മറിച്ച് ചിന്തിക്കലും ചോദ്യങ്ങളുയര്ത്ത ലും വിമര്ശരനപരമായി പ്രശ്നങ്ങളെ വിശകലനം ചെയ്യലും പഠനത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. വിമര്ശയനാത്മക ബോധനശാസ്ത്രം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതുമൂലമുള്ള നേട്ടം പഠിതാക്കള്ക്ക്് മാത്രമല്ല, ഈ രീതി പ്രയോഗിക്കുന്ന അധ്യാപകരുടെ ബോധനിലവാരത്തിലും ചിന്തയിലും വലിയ പരിവര്ത്ത നങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുമെന്നും അവതാരികയിൽ ഊന്നിപറയുന്നുണ്ട്.