"ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ രജതജൂബിലി തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്കൊരു വികസനപരിപ്രേക്ഷ്യം" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

| translator    =  

| translator    =  

| illustrator    =   

| illustrator    =   

| language      =  മലയാളം

| language      =  മലയാളം

| series        =  

| series        =  

}}

}}

കേരളം തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളിലേക്കുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ ഘട്ടത്തിലാണ്. മറ്റു സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഏറെ മുൻപോട്ടുപോയ സംസ്ഥാനമാണ് കേരളം.

കേരളം തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളിലേക്കുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ ഘട്ടത്തിലാണ്. മറ്റു സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഏറെ മുൻപോട്ടുപോയ സംസ്ഥാനമാണ് കേരളം.

ഇനിയും പൂർത്തീകരിക്കേണ്ട അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ചർച്ചകൾക്ക് 2020 ലെ തദ്ദേശസ്ഥാപന തെരഞ്ഞെടുപ്പ് ഒരു തുടക്കമാകും എന്നാണ് ഞങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. അതിനായുള്ള ജനകീയ സംവാദങ്ങൾക്ക് ഈ ലഘുലേഖ സഹായകമാകുമെന്നും കരുതുന്നു.

ഇനിയും പൂർത്തീകരിക്കേണ്ട അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള ചർച്ചകൾക്ക് 2020 ലെ തദ്ദേശസ്ഥാപന തെരഞ്ഞെടുപ്പ് ഒരു തുടക്കമാകും എന്നാണ് ഞങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത്. അതിനായുള്ള ജനകീയ സംവാദങ്ങൾക്ക് ഈ ലഘുലേഖ സഹായകമാകുമെന്നും കരുതുന്നു.

കേരളം കോവിഡിനെതിരെ പൊരുതുകയാണ്. ലോകരാജ്യങ്ങളോടൊപ്പം ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു സംസ്ഥാനങ്ങളെക്കാൾ മെച്ചപ്പെട്ട രീതിയിൽ രോഗവ്യാപനം തടയാനും മരണനിരക്ക് കുറയ്ക്കാനും കേരളത്തിന് കഴിയുന്നുണ്ട്. ഇത് കേരളത്തിലുള്ള ശക്തമായ തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപന സംവിധാനത്തിന്റെ സജീവമായ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഫലം കൊണ്ടുകൂടിയാണെന്നത് പരക്കെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അതിഥി തൊഴിലാളികൾക്ക് താമസമൊരുക്കൽ, അവർക്കും  ദുർബലവിഭാഗങ്ങൾക്കും ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കൾ ലഭ്യമാക്കൽ, ക്വാറന്റൈനിൽ ഉള്ളവർക്ക് താമസസൗകര്യവും ഭക്ഷണവും ചികിത്സാസൗകര്യവും ഉറപ്പാക്കൽ എന്നിവയ്ക്കുപുറമേ ഇപ്പോൾ ഫസ്റ്റ് ലൈൻ ട്രീറ്റ്മെന്റ് സെന്ററുകൾ സജ്ജമാക്കാനും മുൻനിരയിലുള്ളത് തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങളാണ്. ഇവയെല്ലാം സാധ്യമാകുന്നത് വൻതോതിലുള്ള ജനകീയപങ്കാളിത്തം കൊണ്ട് മാത്രമാണ്.

കേരളം കോവിഡിനെതിരെ പൊരുതുകയാണ്. ലോകരാജ്യങ്ങളോടൊപ്പം ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു സംസ്ഥാനങ്ങളെക്കാൾ മെച്ചപ്പെട്ട രീതിയിൽ രോഗവ്യാപനം തടയാനും മരണനിരക്ക് കുറയ്ക്കാനും കേരളത്തിന് കഴിയുന്നുണ്ട്. ഇത് കേരളത്തിലുള്ള ശക്തമായ തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപന സംവിധാനത്തിന്റെ സജീവമായ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഫലം കൊണ്ടുകൂടിയാണെന്നത് പരക്കെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. അതിഥി തൊഴിലാളികൾക്ക് താമസമൊരുക്കൽ, അവർക്കും  ദുർബലവിഭാഗങ്ങൾക്കും ഭക്ഷ്യവസ്തുക്കൾ ലഭ്യമാക്കൽ, ക്വാറന്റൈനിൽ ഉള്ളവർക്ക് താമസസൗകര്യവും ഭക്ഷണവും ചികിത്സാസൗകര്യവും ഉറപ്പാക്കൽ എന്നിവയ്ക്കുപുറമേ ഇപ്പോൾ ഫസ്റ്റ് ലൈൻ ട്രീറ്റ്മെന്റ് സെന്ററുകൾ സജ്ജമാക്കാനും മുൻനിരയിലുള്ളത് തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങളാണ്. ഇവയെല്ലാം സാധ്യമാകുന്നത് വൻതോതിലുള്ള ജനകീയപങ്കാളിത്തം കൊണ്ട് മാത്രമാണ്.

1992ലെ 73, 74 ഭരണഘടനാഭേദഗതിയെ തുടർന്ന് 1994 ൽ നിലവിൽ വന്ന കേരള പഞ്ചായത്തീരാജ് നിയമവും കേരള മുനിസിപ്പാലിറ്റി നിയമവും അതിന്റെ കാൽനൂറ്റാണ്ട് പിന്നിട്ടു കഴിഞ്ഞു. ഇന്ത്യയിലെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ ചരിത്രത്തിന്റെ നാഴികക്കല്ലായിരുന്നു 1992ലെ ഭരണഘടനാഭേദഗതികൾ. ഇതിലൂടെ ഇന്ത്യയുടെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണരംഗത്ത് ചില അടിസ്ഥാനമാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായി.

1992ലെ 73, 74 ഭരണഘടനാഭേദഗതിയെ തുടർന്ന് 1994 ൽ നിലവിൽ വന്ന കേരള പഞ്ചായത്തീരാജ് നിയമവും കേരള മുനിസിപ്പാലിറ്റി നിയമവും അതിന്റെ കാൽനൂറ്റാണ്ട് പിന്നിട്ടു കഴിഞ്ഞു. ഇന്ത്യയിലെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ ചരിത്രത്തിന്റെ നാഴികക്കല്ലായിരുന്നു 1992ലെ ഭരണഘടനാഭേദഗതികൾ. ഇതിലൂടെ ഇന്ത്യയുടെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണരംഗത്ത് ചില അടിസ്ഥാനമാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായി.

ദേശീയ പ്രവണതകളിൽനിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ പാതയാണ് കേരളം സ്വീകരിച്ചത്. ഭരണഘടനാഭേദഗതിയെ തുടർന്ന് നടപ്പാക്കിയ 1994ലെ കേരള പഞ്ചായത്തീരാജ് നിയമം ഏറെ പരിമിതികൾ നിറഞ്ഞതായിരുന്നു. എന്നാൽ 1996 ൽ ആരംഭിച്ച ജനകീയാസൂത്രണപ്രസ്ഥാനത്തിലൂടെ നിയമത്തിന്റെ പരിമിതികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക് പ്രാദേശികാസൂത്രണത്തെ വികസിപ്പിക്കാൻ കേരളത്തിന് കഴിഞ്ഞു. തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ അധികാരങ്ങൾ കൈമാറുന്നതിനായി നിർദേശങ്ങൾ സമർപ്പിക്കുവാൻ രൂപീകരിച്ച എസ്. ബി. സെൻ കമ്മിറ്റിയുടെ ശുപാർശകൾ സംസ്ഥാനത്തെ തദ്ദേശഭരണ ശക്തീകരണത്തിൽ നിർണായകമായി. 1999 ലെ സമഗ്രമായ നിയമഭേദഗതി ഇതിനെത്തുടർന്നാണ് ഉണ്ടായത്.

ദേശീയ പ്രവണതകളിൽനിന്ന് തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ പാതയാണ് കേരളം സ്വീകരിച്ചത്. ഭരണഘടനാഭേദഗതിയെ തുടർന്ന് നടപ്പാക്കിയ 1994ലെ കേരള പഞ്ചായത്തീരാജ് നിയമം ഏറെ പരിമിതികൾ നിറഞ്ഞതായിരുന്നു. എന്നാൽ 1996 ൽ ആരംഭിച്ച ജനകീയാസൂത്രണപ്രസ്ഥാനത്തിലൂടെ നിയമത്തിന്റെ പരിമിതികൾക്കപ്പുറത്തേക്ക് പ്രാദേശികാസൂത്രണത്തെ വികസിപ്പിക്കാൻ കേരളത്തിന് കഴിഞ്ഞു. തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൂടുതൽ അധികാരങ്ങൾ കൈമാറുന്നതിനായി നിർദേശങ്ങൾ സമർപ്പിക്കുവാൻ രൂപീകരിച്ച എസ്. ബി. സെൻ കമ്മിറ്റിയുടെ ശുപാർശകൾ സംസ്ഥാനത്തെ തദ്ദേശഭരണ ശക്തീകരണത്തിൽ നിർണായകമായി. 1999 ലെ സമഗ്രമായ നിയമഭേദഗതി ഇതിനെത്തുടർന്നാണ് ഉണ്ടായത്.

ജനകീയാസൂത്രണപ്രസ്ഥാനത്തിലൂടെയാണ് കേരളത്തിലെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണം യാഥാർഥ്യമാക്കാനായത്.  പദ്ധതി ആസൂത്രണത്തിലും നിർവഹണത്തിലും ധനപരവും ഭരണപരവുമായ വികേന്ദ്രീകരണം സാധ്യമായി. നിയമപരിഷ്ക്കരണങ്ങളിലൂടെയും ഉത്തരവുകളിലൂടെയും ഭരണപരമായ അധികാരങ്ങളും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ തയ്യാറാക്കുന്ന പദ്ധതികൾക്ക് ബഡ്ജറ്റിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി പണം നല്കുന്നതിലൂടെ ധനപരമായ വികേന്ദ്രീകരണവും പ്രാവർത്തികമായി. ജനപങ്കാളിത്തത്തോടെ ആസൂത്രണ-നിർവഹണപ്രക്രിയ രൂപപ്പെട്ടു.  

ജനകീയാസൂത്രണപ്രസ്ഥാനത്തിലൂടെയാണ് കേരളത്തിലെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണം യാഥാർഥ്യമാക്കാനായത്.  പദ്ധതി ആസൂത്രണത്തിലും നിർവഹണത്തിലും ധനപരവും ഭരണപരവുമായ വികേന്ദ്രീകരണം സാധ്യമായി. നിയമപരിഷ്ക്കരണങ്ങളിലൂടെയും ഉത്തരവുകളിലൂടെയും ഭരണപരമായ അധികാരങ്ങളും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ തയ്യാറാക്കുന്ന പദ്ധതികൾക്ക് ബഡ്ജറ്റിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി പണം നല്കുന്നതിലൂടെ ധനപരമായ വികേന്ദ്രീകരണവും പ്രാവർത്തികമായി. ജനപങ്കാളിത്തത്തോടെ ആസൂത്രണ-നിർവഹണപ്രക്രിയ രൂപപ്പെട്ടു.  

സ്ഥാപനങ്ങളുടെ വികസന ആസൂത്രണത്തിനും നടത്തിപ്പിനുമായി, ചെറിയ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകളോടെയാണെങ്കിലും സംസ്ഥാന ബഡ്ജറ്റിന്റെ 20 ശതമാനത്തിൽ കുറയാത്ത തുകയും സംസ്ഥാന ധനകാര്യകമ്മീഷൻ ശുപാർശകളുടെ ഭാഗമായി മെയിന്റനൻസ്, ജനറൽ പർപ്പസ് ഗ്രാന്റുകളും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറി. പൊതുആസ്തികൾ, റോഡുകൾ, സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ഗുണനിലവാരം നിലനിർത്താൻ ഇത് സഹായകമായി.

സ്ഥാപനങ്ങളുടെ വികസന ആസൂത്രണത്തിനും നടത്തിപ്പിനുമായി, ചെറിയ ഏറ്റക്കുറച്ചിലുകളോടെയാണെങ്കിലും സംസ്ഥാന ബഡ്ജറ്റിന്റെ 20 ശതമാനത്തിൽ കുറയാത്ത തുകയും സംസ്ഥാന ധനകാര്യകമ്മീഷൻ ശുപാർശകളുടെ ഭാഗമായി മെയിന്റനൻസ്, ജനറൽ പർപ്പസ് ഗ്രാന്റുകളും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറി. പൊതുആസ്തികൾ, റോഡുകൾ, സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ഗുണനിലവാരം നിലനിർത്താൻ ഇത് സഹായകമായി.

1995 സെപ്റ്റംബർ 18ന് സർക്കാർ ഉത്തരവ് പ്രകാരം 17 വകുപ്പുകളിൽനിന്ന് സ്ഥാപനങ്ങളും തസ്തികകളും തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കീഴിലേക്ക് കൈമാറി.

1995 സെപ്റ്റംബർ 18ന് സർക്കാർ ഉത്തരവ് പ്രകാരം 17 വകുപ്പുകളിൽനിന്ന് സ്ഥാപനങ്ങളും തസ്തികകളും തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കീഴിലേക്ക് കൈമാറി.

ഭരണഘടനാഭേദഗതിയും സെൻകമ്മിറ്റി റിപ്പോർട്ടിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പഞ്ചായത്തീരാജ് നിയമത്തിൽ വരുത്തിയ ഭേദഗതികളും വിവിധ സർക്കാർ ഉത്തരവുകളും അനുസരിച്ച് 29 മേഖലകളിലെ ത്രിതലപഞ്ചായത്തുകളുടെ അധികാരങ്ങളും ഉത്തരവാദിത്തങ്ങളും, ആക്ടിവിറ്റി മാപ്പിങ്ങിലൂടെ കൃത്യമായി വേർതിരിച്ചു നൽകി.

ഭരണഘടനാഭേദഗതിയും സെൻകമ്മിറ്റി റിപ്പോർട്ടിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പഞ്ചായത്തീരാജ് നിയമത്തിൽ വരുത്തിയ ഭേദഗതികളും വിവിധ സർക്കാർ ഉത്തരവുകളും അനുസരിച്ച് 29 മേഖലകളിലെ ത്രിതലപഞ്ചായത്തുകളുടെ അധികാരങ്ങളും ഉത്തരവാദിത്തങ്ങളും, ആക്ടിവിറ്റി മാപ്പിങ്ങിലൂടെ കൃത്യമായി വേർതിരിച്ചു നൽകി.

കൃഷി ഓഫീസർ, വെറ്റിനറി സർജൻ, പ്രാഥമിക ആരോഗ്യകേന്ദ്രത്തിലെ ജീവനക്കാർ, ഐ.സി.ഡി.എസ്. സൂപ്പർവൈസർ, സ്കൂളുകളിലെ പ്രധാന അധ്യാപകർ തുടങ്ങി ഒന്നാം നിര ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും സ്ഥാപനങ്ങളെയും ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകൾക്കും, ബ്ലോക്ക് തല ഉദ്യോഗസ്ഥരെ ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകൾക്കും, ജില്ലാതല ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും സ്ഥാപനങ്ങളെയും ജില്ലാ പഞ്ചായത്തുകൾക്കും കൈമാറി.  

കൃഷി ഓഫീസർ, വെറ്റിനറി സർജൻ, പ്രാഥമിക ആരോഗ്യകേന്ദ്രത്തിലെ ജീവനക്കാർ, ഐ.സി.ഡി.എസ്. സൂപ്പർവൈസർ, സ്കൂളുകളിലെ പ്രധാന അധ്യാപകർ തുടങ്ങി ഒന്നാം നിര ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും സ്ഥാപനങ്ങളെയും ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകൾക്കും, ബ്ലോക്ക് തല ഉദ്യോഗസ്ഥരെ ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തുകൾക്കും, ജില്ലാതല ഉദ്യോഗസ്ഥരെയും സ്ഥാപനങ്ങളെയും ജില്ലാ പഞ്ചായത്തുകൾക്കും കൈമാറി.  

വിവിധ തട്ടുകളിലായി നടക്കുന്ന പ്രാദേശികആസൂത്രണവികസന പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഏകോപനത്തിനായി തദ്ദേശസ്വയംഭരണവകുപ്പിന് കീഴിലുള്ള പഞ്ചായത്ത്, ഗ്രാമവികസനം, നഗരകാര്യം, നഗര-ഗ്രാമാസൂത്രണം, തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ എഞ്ചിനീയറിംഗ് വിംഗ് എന്നീ വകുപ്പുകളെ ഏകോപിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് 2020 ജൂലൈ മാസത്തിൽ നടപ്പാക്കിയ ഏകീകൃത തദ്ദേശസ്വയംഭരണ സർവ്വീസ്  അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്ന പ്രധാനപ്പെട്ട നടപടിയാണ്.   

വിവിധ തട്ടുകളിലായി നടക്കുന്ന പ്രാദേശികആസൂത്രണവികസന പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഏകോപനത്തിനായി തദ്ദേശസ്വയംഭരണവകുപ്പിന് കീഴിലുള്ള പഞ്ചായത്ത്, ഗ്രാമവികസനം, നഗരകാര്യം, നഗര-ഗ്രാമാസൂത്രണം, തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ എഞ്ചിനീയറിംഗ് വിംഗ് എന്നീ വകുപ്പുകളെ ഏകോപിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് 2020 ജൂലൈ മാസത്തിൽ നടപ്പാക്കിയ ഏകീകൃത തദ്ദേശസ്വയംഭരണ സർവ്വീസ്  അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയയെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്ന പ്രധാനപ്പെട്ട നടപടിയാണ്.   

വിഷയമേഖല കർമസമിതികൾ, പദ്ധതികൾ വിലയിരുത്തുന്നതിനുള്ള സന്നദ്ധ സാങ്കേതികവിദഗ്ധ സമിതികൾ, തുടങ്ങി സൂക്ഷ്മതലപദ്ധതി ആസൂത്രണ സംഘടനാരൂപങ്ങളെ കേരളത്തിന് പരിചയപ്പെടുത്തി. പഞ്ചവത്സരപദ്ധതി ആസൂത്രണത്തിന് വികസനരേഖ, അതിലെ നിർദേശങ്ങൾ നടപ്പാക്കുന്നതിന് വാർഷിക കരട് പദ്ധതിരേഖ, ഗ്രാമസഭാചർച്ചകൾ, വികസനസെമിനാർ, അന്തിമപദ്ധതി രേഖ, ജില്ലാ ആസൂത്രണസമിതിയുടെ അനുമതി എന്നവിധം ആസൂത്രണ രീതിശാസ്ത്രം വികസിപ്പിച്ചു. ഈ പ്രക്രിയ വലിയ മാറ്റങ്ങളില്ലാതെ ഇപ്പോഴും തുടരുന്നുവെന്നത് അതിന്റെ പ്രാധാന്യം വ്യക്തമാക്കുന്നു.

വിഷയമേഖല കർമസമിതികൾ, പദ്ധതികൾ വിലയിരുത്തുന്നതിനുള്ള സന്നദ്ധ സാങ്കേതികവിദഗ്ധ സമിതികൾ, തുടങ്ങി സൂക്ഷ്മതലപദ്ധതി ആസൂത്രണ സംഘടനാരൂപങ്ങളെ കേരളത്തിന് പരിചയപ്പെടുത്തി. പഞ്ചവത്സരപദ്ധതി ആസൂത്രണത്തിന് വികസനരേഖ, അതിലെ നിർദേശങ്ങൾ നടപ്പാക്കുന്നതിന് വാർഷിക കരട് പദ്ധതിരേഖ, ഗ്രാമസഭാചർച്ചകൾ, വികസനസെമിനാർ, അന്തിമപദ്ധതി രേഖ, ജില്ലാ ആസൂത്രണസമിതിയുടെ അനുമതി എന്നവിധം ആസൂത്രണ രീതിശാസ്ത്രം വികസിപ്പിച്ചു. ഈ പ്രക്രിയ വലിയ മാറ്റങ്ങളില്ലാതെ ഇപ്പോഴും തുടരുന്നുവെന്നത് അതിന്റെ പ്രാധാന്യം വ്യക്തമാക്കുന്നു.

അയൽക്കൂട്ടങ്ങൾ, പദ്ധതിനിർവഹണത്തിനുള്ള ഗുണഭോക്തൃസമിതികൾ എന്നിവയെ ജനകീയ സംവിധാനങ്ങൾ എന്ന നിലയിൽ അവതരിപ്പിച്ചു.

അയൽക്കൂട്ടങ്ങൾ, പദ്ധതിനിർവഹണത്തിനുള്ള ഗുണഭോക്തൃസമിതികൾ എന്നിവയെ ജനകീയ സംവിധാനങ്ങൾ എന്ന നിലയിൽ അവതരിപ്പിച്ചു.

സ്ത്രീകൾ, പട്ടികജാതിക്കാർ, പട്ടികവർഗക്കാർ എന്നിവർക്ക് പ്രത്യേക കർമസമിതികളുണ്ടായി. അവയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ വനിതാ ഘടകപദ്ധതി, പട്ടികവർഗ ഉപപദ്ധതി, പട്ടികജാതി ഘടകപദ്ധതി എന്നിവയിലെ പദ്ധതിവിഹിതം ഫലപ്രദമായി വിനിയോഗിക്കുന്നതിന് കഴിഞ്ഞു. ഊരുകൂട്ടം, മത്സ്യസഭ എന്നീ പേരുകളിൽ പ്രത്യേക വാർഡ് സഭായോഗങ്ങൾ സംഘടിപ്പിച്ചതിലൂടെ പട്ടികവർഗം, മത്സ്യമേഖല, ഭിന്നശേഷിക്കാർ തുടങ്ങിയ പാർശ്വവത്കൃത വിഭാഗങ്ങളുടെ പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് ആസൂത്രണ പ്രക്രിയയിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കിട്ടുന്നതിന് സഹായകമായി

സ്ത്രീകൾ, പട്ടികജാതിക്കാർ, പട്ടികവർഗക്കാർ എന്നിവർക്ക് പ്രത്യേക കർമസമിതികളുണ്ടായി. അവയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ വനിതാ ഘടകപദ്ധതി, പട്ടികവർഗ ഉപപദ്ധതി, പട്ടികജാതി ഘടകപദ്ധതി എന്നിവയിലെ പദ്ധതിവിഹിതം ഫലപ്രദമായി വിനിയോഗിക്കുന്നതിന് കഴിഞ്ഞു. ഊരുകൂട്ടം, മത്സ്യസഭ എന്നീ പേരുകളിൽ പ്രത്യേക വാർഡ് സഭായോഗങ്ങൾ സംഘടിപ്പിച്ചതിലൂടെ പട്ടികവർഗം, മത്സ്യമേഖല, ഭിന്നശേഷിക്കാർ തുടങ്ങിയ പാർശ്വവത്കൃത വിഭാഗങ്ങളുടെ പ്രശ്നങ്ങൾക്ക് ആസൂത്രണ പ്രക്രിയയിൽ പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ കിട്ടുന്നതിന് സഹായകമായി

രണ്ടുപതിറ്റാണ്ടിന് ശേഷമാണെങ്കിലും 2016 മുതൽ പദ്ധതി നടത്തിപ്പ് സമയബന്ധിതമായി പൂർത്തിയാക്കുന്നതിന് തുടക്കം കുറിക്കുവാൻ കഴിഞ്ഞു. ഓരോ വർഷവും മാർച്ച് മാസം അവസാനത്തിൽ എങ്ങനെയെങ്കിലും പദ്ധതിവിഹിതം ചെലവഴിച്ചുതീർക്കുക എന്ന രീതി മാറ്റിയെടുക്കാനും നിർവ്വഹണം നേരത്തേ പൂർത്തിയാക്കി, അടുത്ത സാമ്പത്തികവർഷത്തിൽ ആരംഭിക്കേണ്ട പദ്ധതിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ  ഫെബ്രുവരി - മാർച്ച് മാസങ്ങളിൽ ആസൂത്രണം ചെയ്ത് അംഗീകാരം വാങ്ങുന്നതിന് കഴിയുംവിധം പദ്ധതി ആസൂത്രണത്തെ മാറ്റിയെടുക്കുവാൻ കഴിഞ്ഞു.  

രണ്ടുപതിറ്റാണ്ടിന് ശേഷമാണെങ്കിലും 2016 മുതൽ പദ്ധതി നടത്തിപ്പ് സമയബന്ധിതമായി പൂർത്തിയാക്കുന്നതിന് തുടക്കം കുറിക്കുവാൻ കഴിഞ്ഞു. ഓരോ വർഷവും മാർച്ച് മാസം അവസാനത്തിൽ എങ്ങനെയെങ്കിലും പദ്ധതിവിഹിതം ചെലവഴിച്ചുതീർക്കുക എന്ന രീതി മാറ്റിയെടുക്കാനും നിർവ്വഹണം നേരത്തേ പൂർത്തിയാക്കി, അടുത്ത സാമ്പത്തികവർഷത്തിൽ ആരംഭിക്കേണ്ട പദ്ധതിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ  ഫെബ്രുവരി - മാർച്ച് മാസങ്ങളിൽ ആസൂത്രണം ചെയ്ത് അംഗീകാരം വാങ്ങുന്നതിന് കഴിയുംവിധം പദ്ധതി ആസൂത്രണത്തെ മാറ്റിയെടുക്കുവാൻ കഴിഞ്ഞു.  

ജനപ്രതിനിധിസ്ഥാനത്തേക്ക് മാത്രമല്ല ഭരണചുമതലകളിലേക്കും സ്ത്രീകൾക്ക് പ്രത്യേക പരിഗണന നിയമപരമായി ലഭിച്ചു. ആദ്യഘട്ടത്തിലെ 33 ശതമാനത്തിൽനിന്ന് 2010 ൽ ഇത് 50 ശതമാനത്തിലേക്ക് ഉയർന്നു. എല്ലാ സ്ഥിരം സമിതികളിലും സ്ത്രീ പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പാക്കിയതും തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ അധ്യക്ഷസ്ഥാനങ്ങളിൽ 50% സംവരണം ഏർപ്പെടുത്തിയതും സ്ത്രീകളെ അധികാരവത്ക്കരിക്കുന്നതിലെ സുപ്രധാന നടപടിയാണ്.

ജനപ്രതിനിധിസ്ഥാനത്തേക്ക് മാത്രമല്ല ഭരണചുമതലകളിലേക്കും സ്ത്രീകൾക്ക് പ്രത്യേക പരിഗണന നിയമപരമായി ലഭിച്ചു. ആദ്യഘട്ടത്തിലെ 33 ശതമാനത്തിൽനിന്ന് 2010 ൽ ഇത് 50 ശതമാനത്തിലേക്ക് ഉയർന്നു. എല്ലാ സ്ഥിരം സമിതികളിലും സ്ത്രീ പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പാക്കിയതും തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ അധ്യക്ഷസ്ഥാനങ്ങളിൽ 50% സംവരണം ഏർപ്പെടുത്തിയതും സ്ത്രീകളെ അധികാരവത്ക്കരിക്കുന്നതിലെ സുപ്രധാന നടപടിയാണ്.

45 ലക്ഷം കുടുംബങ്ങൾ അംഗങ്ങളായ സ്ത്രീ കൂട്ടായ്മയായി കുടുംബശ്രീയെ വളർത്തിയെടുക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. വൈവിധ്യമാർന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഏറ്റെടുക്കുന്ന സ്ത്രീകളുടെ ശക്തമായ ശൃംഖല ഇന്ന് തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ അവിഭാജ്യഘടകമാണ്. സ്ത്രീകളുടെ സാമൂഹിക ദൃശ്യതയും പങ്കാളിത്തവും വർധിപ്പിക്കുന്നതിൽ കുടുംബശ്രീ വലിയ പങ്ക് വഹിച്ചു.

45 ലക്ഷം കുടുംബങ്ങൾ അംഗങ്ങളായ സ്ത്രീ കൂട്ടായ്മയായി കുടുംബശ്രീയെ വളർത്തിയെടുക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. വൈവിധ്യമാർന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഏറ്റെടുക്കുന്ന സ്ത്രീകളുടെ ശക്തമായ ശൃംഖല ഇന്ന് തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ അവിഭാജ്യഘടകമാണ്. സ്ത്രീകളുടെ സാമൂഹിക ദൃശ്യതയും പങ്കാളിത്തവും വർധിപ്പിക്കുന്നതിൽ കുടുംബശ്രീ വലിയ പങ്ക് വഹിച്ചു.

ജനങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാന ജീവിതഗുണത ഉയർത്തുന്നതിൽ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണം വലിയ പങ്കുവഹിച്ചു. വൈദ്യുതിലഭ്യത, കുടിവെള്ളലഭ്യത, സാനിറ്റേഷൻ സൗകര്യം, ഗ്രാമീണ റോഡ് ശൃംഖലകൾ എന്നിവ വലിയ തോതിൽ വിപുലീകരിക്കപ്പെട്ടു.

ജനങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാന ജീവിതഗുണത ഉയർത്തുന്നതിൽ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണം വലിയ പങ്കുവഹിച്ചു. വൈദ്യുതിലഭ്യത, കുടിവെള്ളലഭ്യത, സാനിറ്റേഷൻ സൗകര്യം, ഗ്രാമീണ റോഡ് ശൃംഖലകൾ എന്നിവ വലിയ തോതിൽ വിപുലീകരിക്കപ്പെട്ടു.

വീടില്ലാത്ത ദരിദ്രജനവിഭാഗങ്ങളുടെ എണ്ണം കുറയ്ക്കാനായതും ദളിതരിൽ 95 ശതമാനത്തിന് ഭവനസ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനായതും ആദിവാസികളുടെ അടിസ്ഥാന ജീവിതസാഹചര്യങ്ങൾ ഏറെ മെച്ചപ്പെട്ടതും അധികാരവികേന്ദ്രീകരണം പിൻതുടർന്ന മുൻഗണനാ മാനദണ്ഡങ്ങളിലൂടെയാണ്.

വീടില്ലാത്ത ദരിദ്രജനവിഭാഗങ്ങളുടെ എണ്ണം കുറയ്ക്കാനായതും ദളിതരിൽ 95 ശതമാനത്തിന് ഭവനസ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനായതും ആദിവാസികളുടെ അടിസ്ഥാന ജീവിതസാഹചര്യങ്ങൾ ഏറെ മെച്ചപ്പെട്ടതും അധികാരവികേന്ദ്രീകരണം പിൻതുടർന്ന മുൻഗണനാ മാനദണ്ഡങ്ങളിലൂടെയാണ്.

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കീഴിലാക്കിയ സ്കൂളുകൾ, അങ്കണവാടികൾ, ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ, ആശുപത്രികൾ, മൃഗസംരക്ഷണസ്ഥാപനങ്ങൾ, എന്നിവയുടെയെല്ലാം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ഏറെ മെച്ചപ്പെട്ടു. നല്ലൊരുവിഭാഗം സ്ഥാപനങ്ങൾ ആധുനീകരിക്കപ്പെട്ടു. സ്ഥാപനങ്ങളുടെ സേവനഗുണത ഉയർന്നു. തെരുവുവിളക്കുകളുടെ വ്യാപനവും പരിപാലനവും, റോഡുകളുടെ നിർമാണവും പരിപാലനവും തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളും ഏറെ മെച്ചപ്പെട്ടു. നമ്മുടെ സർക്കാർ ആശുപത്രികളും പ്രാഥമികാരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങളും ഒരു കാലത്ത് പുറത്തേക്ക് ചീട്ടു കുറിക്കുന്ന സ്ഥാപനം മാത്രമായിരുന്നു. എന്നാൽ അവയിൽ ഇന്ന് എല്ലാ സാധാരണ അസുഖങ്ങളുടെയും ചികിത്സയ്ക്കായുള്ള ഔഷധങ്ങളും പ്രാഥമിക ലാബ് പരിശോധനാ സൗകര്യങ്ങളും ഉറപ്പാക്കപ്പെട്ടത്‌ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ ഇടപെടലും സാമ്പത്തിക സഹായവും വഴിയാണ്.  

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കീഴിലാക്കിയ സ്കൂളുകൾ, അങ്കണവാടികൾ, ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ, ആശുപത്രികൾ, മൃഗസംരക്ഷണസ്ഥാപനങ്ങൾ, എന്നിവയുടെയെല്ലാം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ഏറെ മെച്ചപ്പെട്ടു. നല്ലൊരുവിഭാഗം സ്ഥാപനങ്ങൾ ആധുനീകരിക്കപ്പെട്ടു. സ്ഥാപനങ്ങളുടെ സേവനഗുണത ഉയർന്നു. തെരുവുവിളക്കുകളുടെ വ്യാപനവും പരിപാലനവും, റോഡുകളുടെ നിർമാണവും പരിപാലനവും തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളും ഏറെ മെച്ചപ്പെട്ടു. നമ്മുടെ സർക്കാർ ആശുപത്രികളും പ്രാഥമികാരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങളും ഒരു കാലത്ത് പുറത്തേക്ക് ചീട്ടു കുറിക്കുന്ന സ്ഥാപനം മാത്രമായിരുന്നു. എന്നാൽ അവയിൽ ഇന്ന് എല്ലാ സാധാരണ അസുഖങ്ങളുടെയും ചികിത്സയ്ക്കായുള്ള ഔഷധങ്ങളും പ്രാഥമിക ലാബ് പരിശോധനാ സൗകര്യങ്ങളും ഉറപ്പാക്കപ്പെട്ടത്‌ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ ഇടപെടലും സാമ്പത്തിക സഹായവും വഴിയാണ്.  

തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾ വഴി നൽകുന്ന സേവനങ്ങളുടെ വേഗത ഏറെ വർധിച്ചു. കമ്പ്യൂട്ടർവത്കരണം ഇതിന് സഹായകമായി. തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ സേവനഗുണത ഉയർത്താനുള്ള ഫ്രണ്ട് ഓഫീസ് സംവിധാനവും സേവനാവകാശനിയമപ്രകാരമുള്ള നടപടികളും മികച്ച ഫലങ്ങൾ ഉളവാക്കി. കേരളത്തിലെ എല്ലാ പഞ്ചായത്തുകളും ഐ.എസ്.ഒ സർട്ടിഫിക്കേഷൻ നേടി എന്നത് രാജ്യത്തിന് തന്നെ മാതൃകയാണ്.  

തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾ വഴി നൽകുന്ന സേവനങ്ങളുടെ വേഗത ഏറെ വർധിച്ചു. കമ്പ്യൂട്ടർവത്കരണം ഇതിന് സഹായകമായി. തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ സേവനഗുണത ഉയർത്താനുള്ള ഫ്രണ്ട് ഓഫീസ് സംവിധാനവും സേവനാവകാശനിയമപ്രകാരമുള്ള നടപടികളും മികച്ച ഫലങ്ങൾ ഉളവാക്കി. കേരളത്തിലെ എല്ലാ പഞ്ചായത്തുകളും ഐ.എസ്.ഒ സർട്ടിഫിക്കേഷൻ നേടി എന്നത് രാജ്യത്തിന് തന്നെ മാതൃകയാണ്.  

മാലിന്യസംസ്കരണത്തിന് ജനകീയ മുൻകൈ

മാലിന്യസംസ്കരണത്തിന് ജനകീയ മുൻകൈ

സംസ്ഥാനത്ത് മൂന്നിലൊന്ന് തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളിലെങ്കിലും ജൈവ-അജൈവ മാലിന്യസംസ്കരണത്തിനുള്ള ഇടപെടലുകൾ നടന്നു. ഹരിത കേരള മിഷന്റെ ഭാഗമായ പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെയാണ് അത് വ്യാപകമായത്. ഹരിതകർമസേനയുടെ പ്രവർത്തനം അജൈവമാലിന്യസംസ്കരണ മേഖലയിൽ നവീനമായ ഇടപെടലായി മാറിയിട്ടുണ്ട്.  

സംസ്ഥാനത്ത് മൂന്നിലൊന്ന് തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളിലെങ്കിലും ജൈവ-അജൈവ മാലിന്യസംസ്കരണത്തിനുള്ള ഇടപെടലുകൾ നടന്നു. ഹരിത കേരള മിഷന്റെ ഭാഗമായ പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെയാണ് അത് വ്യാപകമായത്. ഹരിതകർമസേനയുടെ പ്രവർത്തനം അജൈവമാലിന്യസംസ്കരണ മേഖലയിൽ നവീനമായ ഇടപെടലായി മാറിയിട്ടുണ്ട്.  

ജനകീയാസൂത്രണ കാലഘട്ടം മുതലേ ആയിരക്കണക്കിന് ജനപ്രതിനിധികൾ, സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ, ഉദ്യോഗസ്ഥർ എന്നിവർക്കുവേണ്ടി കിലയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ വിപുലമായ പരിശീലന പരിപാടികൾ സംഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതുവഴി ആയിരക്കണക്കിനാളുകളെ പ്രാദേശികാസൂത്രണ പ്രക്രിയയിൽ പരിജ്ഞാനമുള്ളവരാക്കാനും സൂക്ഷ്മതല ആസൂത്രണത്തിന്‌ നേതൃത്വം നൽകാൻ കഴിയുന്ന ആളുകളെ സൃഷ്ടിക്കാനും കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. പ്രാദേശിക ദുരന്തനിവാരണ പദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിലും കോവിഡ് പ്രതിരോധപ്രവർത്തനങ്ങൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നതിലും ഇത്തരത്തിൽ പരിശീലനം സിദ്ധിച്ചവരുടെ വലിയതോതിലുള്ള പങ്കാളിത്തമുണ്ടായി.  

ജനകീയാസൂത്രണ കാലഘട്ടം മുതലേ ആയിരക്കണക്കിന് ജനപ്രതിനിധികൾ, സന്നദ്ധപ്രവർത്തകർ, ഉദ്യോഗസ്ഥർ എന്നിവർക്കുവേണ്ടി കിലയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ വിപുലമായ പരിശീലന പരിപാടികൾ സംഘടിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഇതുവഴി ആയിരക്കണക്കിനാളുകളെ പ്രാദേശികാസൂത്രണ പ്രക്രിയയിൽ പരിജ്ഞാനമുള്ളവരാക്കാനും സൂക്ഷ്മതല ആസൂത്രണത്തിന്‌ നേതൃത്വം നൽകാൻ കഴിയുന്ന ആളുകളെ സൃഷ്ടിക്കാനും കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. പ്രാദേശിക ദുരന്തനിവാരണ പദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിലും കോവിഡ് പ്രതിരോധപ്രവർത്തനങ്ങൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നതിലും ഇത്തരത്തിൽ പരിശീലനം സിദ്ധിച്ചവരുടെ വലിയതോതിലുള്ള പങ്കാളിത്തമുണ്ടായി.  

ഗ്രാമവികസനവകുപ്പിന് കീഴിലായിരുന്ന സ്റ്റേറ്റ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് റൂറൽ ഡവലപ്മെന്റ്, ഇ.ടി.സി.കൾ, അട്ടപ്പാടിയിലെ അഹാഡ്സ് (AHADS) എന്നിവയെ കിലയുടെ പൊതുകുടക്കീഴിൽ കൊണ്ടുവരാനും കഴിഞ്ഞു.

ഗ്രാമവികസനവകുപ്പിന് കീഴിലായിരുന്ന സ്റ്റേറ്റ് ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഓഫ് റൂറൽ ഡവലപ്മെന്റ്, ഇ.ടി.സി.കൾ, അട്ടപ്പാടിയിലെ അഹാഡ്സ് (AHADS) എന്നിവയെ കിലയുടെ പൊതുകുടക്കീഴിൽ കൊണ്ടുവരാനും കഴിഞ്ഞു.

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കീഴിലെ വിവിധ സമിതികൾ, കുടുംബശ്രീ, അങ്കണവാടികൾ എന്നിവ വഴി താഴെ തലം വരെയുള്ള ഒരു സാമൂഹിക സംഘടനാശൃംഖല രൂപപ്പെട്ടു. സമൂഹം ദുരന്തങ്ങൾ നേരിട്ട ഘട്ടങ്ങളിൽ അതിനെ അതിജീവിക്കുവാനുള്ള ജനകീയസംവിധാനങ്ങളായി ഇവ മാറി.

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കീഴിലെ വിവിധ സമിതികൾ, കുടുംബശ്രീ, അങ്കണവാടികൾ എന്നിവ വഴി താഴെ തലം വരെയുള്ള ഒരു സാമൂഹിക സംഘടനാശൃംഖല രൂപപ്പെട്ടു. സമൂഹം ദുരന്തങ്ങൾ നേരിട്ട ഘട്ടങ്ങളിൽ അതിനെ അതിജീവിക്കുവാനുള്ള ജനകീയസംവിധാനങ്ങളായി ഇവ മാറി.

ചുരുക്കത്തിൽ ജനതയ്ക്ക് തങ്ങളുടെ ജീവിതത്തിലെ നിർണായക ഘട്ടങ്ങളിൽ സമീപിക്കാവുന്ന സർക്കാർ സംവിധാനമായി താഴെ തലത്തിൽ തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾ മാറി. തങ്ങളുടേതെന്ന് ജനങ്ങൾക്ക് തോന്നിക്കുന്നവിധം  തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളെ മാറ്റിത്തീർക്കാൻ ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ രണ്ടര പതിറ്റാണ്ട് പ്രയോജനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇത് ഇന്ത്യയിലെ മറ്റേതൊരു സംസ്ഥാനത്തുമില്ലാത്ത സവിശേഷതയാണ്.  

ചുരുക്കത്തിൽ ജനതയ്ക്ക് തങ്ങളുടെ ജീവിതത്തിലെ നിർണായക ഘട്ടങ്ങളിൽ സമീപിക്കാവുന്ന സർക്കാർ സംവിധാനമായി താഴെ തലത്തിൽ തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾ മാറി. തങ്ങളുടേതെന്ന് ജനങ്ങൾക്ക് തോന്നിക്കുന്നവിധം  തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളെ മാറ്റിത്തീർക്കാൻ ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ രണ്ടര പതിറ്റാണ്ട് പ്രയോജനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇത് ഇന്ത്യയിലെ മറ്റേതൊരു സംസ്ഥാനത്തുമില്ലാത്ത സവിശേഷതയാണ്.  

സംസ്ഥാനത്തെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയക്ക് ഏറെ നേട്ടങ്ങൾ അവകാശപ്പെടാൻ കഴിയുമ്പോഴും ജനാധിപത്യ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ തലത്തിൽ പരിശോധിക്കുമ്പോൾ നിരവധി പരിമിതികൾ ഇപ്പോഴും കാണാൻ കഴിയും.

സംസ്ഥാനത്തെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയക്ക് ഏറെ നേട്ടങ്ങൾ അവകാശപ്പെടാൻ കഴിയുമ്പോഴും ജനാധിപത്യ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ തലത്തിൽ പരിശോധിക്കുമ്പോൾ നിരവധി പരിമിതികൾ ഇപ്പോഴും കാണാൻ കഴിയും.

സുതാര്യത, ജനപങ്കാളിത്തം, ജനങ്ങളോടുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം എന്നിവയാണ് ജനാധിപത്യവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെയും, വികേന്ദ്രീകൃതാസൂത്രണത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനമൂല്യങ്ങൾ. സമൂഹത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മതലത്തിലുള്ള ജനാധിപത്യവത്കരണം അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനലക്ഷ്യങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു. എന്നാൽ ജനപങ്കാളിത്തത്തിന്റെ വേദികളായ ഗ്രാമസഭകൾ, വാർഡുസഭകൾ എന്നിവ ഔദ്യോഗിക നടപടിക്രമങ്ങൾ പാലിക്കുന്നതിന് മാത്രമുള്ള ഉപകരണാത്മക വേദികളായി മാറിപ്പോയി. അവയുടെ ജനാധിപത്യമൂല്യങ്ങൾ അവഗണിക്കപ്പെട്ടതിൽ കേരളത്തിലെ ഗ്രാമസഭകളുടെ ഘടനയ്ക്കും പങ്കുണ്ട്.

സുതാര്യത, ജനപങ്കാളിത്തം, ജനങ്ങളോടുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം എന്നിവയാണ് ജനാധിപത്യവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെയും, വികേന്ദ്രീകൃതാസൂത്രണത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനമൂല്യങ്ങൾ. സമൂഹത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മതലത്തിലുള്ള ജനാധിപത്യവത്കരണം അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനലക്ഷ്യങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു. എന്നാൽ ജനപങ്കാളിത്തത്തിന്റെ വേദികളായ ഗ്രാമസഭകൾ, വാർഡുസഭകൾ എന്നിവ ഔദ്യോഗിക നടപടിക്രമങ്ങൾ പാലിക്കുന്നതിന് മാത്രമുള്ള ഉപകരണാത്മക വേദികളായി മാറിപ്പോയി. അവയുടെ ജനാധിപത്യമൂല്യങ്ങൾ അവഗണിക്കപ്പെട്ടതിൽ കേരളത്തിലെ ഗ്രാമസഭകളുടെ ഘടനയ്ക്കും പങ്കുണ്ട്.

അധികാരവികേന്ദ്രീകരണം എന്നാൽ അധികാരത്തെ തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപന ങ്ങളിലെ ഭരണസമിതിയും ജനപ്രതിനിധികളും വരെ വികേന്ദ്രീകരിക്കുക എന്ന നില വന്നു. അതിന് താഴേക്കുള്ള ജനാധിപത്യവത്കരണം എങ്ങനെയോ തടയപ്പെട്ടു. ജനകീയാസൂത്രണകാലത്ത് അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ട അയൽക്കൂട്ടമെന്ന ആശയം ക്രമേണ അപ്രത്യക്ഷമായി. പിന്നീട് വന്ന അയൽസഭക്കും വേര് പിടിച്ചില്ല. എന്നാൽ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുമായി നേരിട്ട് ബന്ധപ്പെടാത്ത റെസിഡൻസ് അസോസിയേഷനുകൾ ഇതേ കാലഘട്ടത്തിൽ ശക്തമാവുകയും ചെയ്തു. തദ്ദേശവികസനത്തിൽ സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള എല്ലാ സംവിധാനങ്ങളും താരതമ്യേന ദുർബലമായി. മരാമത്ത് പണികൾ ഗുണഭോക്തൃസമിതികളിൽനിന്ന് കരാറുകാരിലേക്ക് മാറി. ഗുണഭോക്തൃസമിതികളെ നിരീക്ഷക റോളിലെങ്കിലും നിലനിർത്താൻ ഉണ്ടായിരുന്ന സാധ്യതകൾ ബോധപൂർവ്വം അവഗണിക്കപ്പെട്ടു. പൊതുമരാമത്ത് പണികളുടെ സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കാൻ അതാതിടങ്ങളിൽ സ്ഥാപിച്ചു വന്നിരുന്ന ബോർഡുകൾ, സോഷ്യൽ ഓഡിറ്റ് നിർദേശങ്ങൾ എന്നിവ മറവിയിലായി.

അധികാരവികേന്ദ്രീകരണം എന്നാൽ അധികാരത്തെ തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപന ങ്ങളിലെ ഭരണസമിതിയും ജനപ്രതിനിധികളും വരെ വികേന്ദ്രീകരിക്കുക എന്ന നില വന്നു. അതിന് താഴേക്കുള്ള ജനാധിപത്യവത്കരണം എങ്ങനെയോ തടയപ്പെട്ടു. ജനകീയാസൂത്രണകാലത്ത് അവതരിപ്പിക്കപ്പെട്ട അയൽക്കൂട്ടമെന്ന ആശയം ക്രമേണ അപ്രത്യക്ഷമായി. പിന്നീട് വന്ന അയൽസഭക്കും വേര് പിടിച്ചില്ല. എന്നാൽ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുമായി നേരിട്ട് ബന്ധപ്പെടാത്ത റെസിഡൻസ് അസോസിയേഷനുകൾ ഇതേ കാലഘട്ടത്തിൽ ശക്തമാവുകയും ചെയ്തു. തദ്ദേശവികസനത്തിൽ സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള എല്ലാ സംവിധാനങ്ങളും താരതമ്യേന ദുർബലമായി. മരാമത്ത് പണികൾ ഗുണഭോക്തൃസമിതികളിൽനിന്ന് കരാറുകാരിലേക്ക് മാറി. ഗുണഭോക്തൃസമിതികളെ നിരീക്ഷക റോളിലെങ്കിലും നിലനിർത്താൻ ഉണ്ടായിരുന്ന സാധ്യതകൾ ബോധപൂർവ്വം അവഗണിക്കപ്പെട്ടു. പൊതുമരാമത്ത് പണികളുടെ സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കാൻ അതാതിടങ്ങളിൽ സ്ഥാപിച്ചു വന്നിരുന്ന ബോർഡുകൾ, സോഷ്യൽ ഓഡിറ്റ് നിർദേശങ്ങൾ എന്നിവ മറവിയിലായി.

ഇതിനെ പ്രതിരോധിക്കാവുന്ന തരത്തിലേക്ക് സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കാനുള്ള സംവിധാനങ്ങൾ വ്യവസ്ഥാപിതമാക്കാൻ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയക്ക് കഴിഞ്ഞില്ല. 2005 ൽ അറിയാനുള്ള അവകാശനിയമം നിലവിൽ വരുന്നതിന് മുമ്പു തന്നെ 1994ലെ ഭേദഗതിയിലൂടെ ഈ അവകാശം കേരളത്തിലെ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഉറപ്പാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. എന്നാൽ വളരെ പരിമിതമായി മാത്രമേ ഈ സാധ്യത ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടുള്ളൂ. അഴിമതിയും, ക്രമക്കേടുകളും തടയാനായി രൂപപ്പെടുത്തിയിരുന്ന ഓംബുഡ്സ്മാൻ, ട്രൈബ്യൂണൽ സംവിധാനങ്ങൾ എന്നിവ കാലക്രമത്തിൽ ദുർബലമായി.  

ഇതിനെ പ്രതിരോധിക്കാവുന്ന തരത്തിലേക്ക് സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കാനുള്ള സംവിധാനങ്ങൾ വ്യവസ്ഥാപിതമാക്കാൻ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയക്ക് കഴിഞ്ഞില്ല. 2005 ൽ അറിയാനുള്ള അവകാശനിയമം നിലവിൽ വരുന്നതിന് മുമ്പു തന്നെ 1994ലെ ഭേദഗതിയിലൂടെ ഈ അവകാശം കേരളത്തിലെ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളിൽ ഉറപ്പാക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. എന്നാൽ വളരെ പരിമിതമായി മാത്രമേ ഈ സാധ്യത ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടുള്ളൂ. അഴിമതിയും, ക്രമക്കേടുകളും തടയാനായി രൂപപ്പെടുത്തിയിരുന്ന ഓംബുഡ്സ്മാൻ, ട്രൈബ്യൂണൽ സംവിധാനങ്ങൾ എന്നിവ കാലക്രമത്തിൽ ദുർബലമായി.  

ജനങ്ങളോട് ഉത്തരവാദിത്തം പുലർത്തുന്ന ഭരണപ്രക്രിയയുടെ ഭാഗികമായ ഘടകങ്ങൾ മാത്രമെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടുള്ളൂ. ഫ്രണ്ട് ഓഫീസ് സംവിധാനം, അപേക്ഷക്കുള്ള രസീതുകൾ എന്നിവ അവയിൽ ചിലതായിരുന്നു. എന്നാൽ ഗ്രാമസഭാ തീരുമാനങ്ങളുടെ നടത്തിപ്പ്, റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിക്കൽ, പ്രകടനപത്രികയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഭരണസമിതികളുടെ പെർഫോമൻസ് റിപ്പോർട്ട് വർഷാവർഷം പൊതുജനവേദികളിൽ അവതരിപ്പിക്കൽ, ഓഡിറ്റ് റിപ്പോർട്ടുകൾ, വാർഷിക ധനകാര്യപത്രികകൾ എന്നിവയുടെ ഗ്രാമസഭാതല പരിശോധന എന്നിവ ഉണ്ടായില്ല.

ജനങ്ങളോട് ഉത്തരവാദിത്തം പുലർത്തുന്ന ഭരണപ്രക്രിയയുടെ ഭാഗികമായ ഘടകങ്ങൾ മാത്രമെ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടുള്ളൂ. ഫ്രണ്ട് ഓഫീസ് സംവിധാനം, അപേക്ഷക്കുള്ള രസീതുകൾ എന്നിവ അവയിൽ ചിലതായിരുന്നു. എന്നാൽ ഗ്രാമസഭാ തീരുമാനങ്ങളുടെ നടത്തിപ്പ്, റിപ്പോർട്ട് അവതരിപ്പിക്കൽ, പ്രകടനപത്രികയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഭരണസമിതികളുടെ പെർഫോമൻസ് റിപ്പോർട്ട് വർഷാവർഷം പൊതുജനവേദികളിൽ അവതരിപ്പിക്കൽ, ഓഡിറ്റ് റിപ്പോർട്ടുകൾ, വാർഷിക ധനകാര്യപത്രികകൾ എന്നിവയുടെ ഗ്രാമസഭാതല പരിശോധന എന്നിവ ഉണ്ടായില്ല.

അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ ക്രമാനുഗതമായ വികാസത്തിന് തടസ്സം സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഘടനാപരമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക് നിയമപരിഷ്‌ക്കരണങ്ങളിലൂടെ പരിഹാരം കാണുന്നതിനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ 1999 ന് ശേഷം കാര്യമായി ഉണ്ടായിട്ടില്ല.

അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ ക്രമാനുഗതമായ വികാസത്തിന് തടസ്സം സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഘടനാപരമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക് നിയമപരിഷ്‌ക്കരണങ്ങളിലൂടെ പരിഹാരം കാണുന്നതിനുള്ള ശ്രമങ്ങൾ 1999 ന് ശേഷം കാര്യമായി ഉണ്ടായിട്ടില്ല.

ഇന്നത്തെ ജില്ലാപഞ്ചായത്ത് ഒരു റവന്യൂ ജില്ലയെ മുഴുവനായി പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല. നഗരപ്രദേശങ്ങൾ അവയിൽനിന്ന് ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ജില്ലയെ മുഴുവൻ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന സമഗ്രമായ ജില്ലാപദ്ധതി എന്ന ആശയത്തിന് ഇത് പരിമിതി സൃഷ്ടിക്കുന്നു. 1989 മുതൽ 1991 വരെ കേരളത്തിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ജില്ലാ കൗൺസിൽ സംവിധാനമാണ് ഈ പശ്ചാത്തലത്തിൽ അഭികാമ്യം. എന്നാൽ ഇത്തരം അടിസ്ഥാനപരമായ ചർച്ചകൾ പിന്നീട് ഉയർന്നുവന്നില്ല.

ഇന്നത്തെ ജില്ലാപഞ്ചായത്ത് ഒരു റവന്യൂ ജില്ലയെ മുഴുവനായി പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നില്ല. നഗരപ്രദേശങ്ങൾ അവയിൽനിന്ന് ഒഴിവാക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ജില്ലയെ മുഴുവൻ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന സമഗ്രമായ ജില്ലാപദ്ധതി എന്ന ആശയത്തിന് ഇത് പരിമിതി സൃഷ്ടിക്കുന്നു. 1989 മുതൽ 1991 വരെ കേരളത്തിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ജില്ലാ കൗൺസിൽ സംവിധാനമാണ് ഈ പശ്ചാത്തലത്തിൽ അഭികാമ്യം. എന്നാൽ ഇത്തരം അടിസ്ഥാനപരമായ ചർച്ചകൾ പിന്നീട് ഉയർന്നുവന്നില്ല.

ജില്ലാ ആസൂത്രണസമിതി, അതിൽ നിക്ഷിപ്‌തമായ കർത്തവ്യങ്ങൾ നിർവ്വഹിക്കുന്നതിന് പര്യാപ്തമായ ഘടനയിലല്ല. ജില്ലാ പഞ്ചായത്ത് അംഗങ്ങൾ, നഗര-തദ്ദേശസ്ഥാപന പ്രതിനിധികൾ എന്നിവരുടെ പങ്കാളിത്തം കൂടുതലും, വിദഗ്ധരുടെ പ്രാതിനിധ്യം കുറവുമാണ്. ജില്ലയിലെ മുഴുവൻ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടേയും പദ്ധതികൾ ഫലപ്രദമായി പരിശോധിച്ച് അനുമതി നൽകുന്നതിന് ഈ ഘടന തടസ്സമാണ്.

ജില്ലാ ആസൂത്രണസമിതി, അതിൽ നിക്ഷിപ്‌തമായ കർത്തവ്യങ്ങൾ നിർവ്വഹിക്കുന്നതിന് പര്യാപ്തമായ ഘടനയിലല്ല. ജില്ലാ പഞ്ചായത്ത് അംഗങ്ങൾ, നഗര-തദ്ദേശസ്ഥാപന പ്രതിനിധികൾ എന്നിവരുടെ പങ്കാളിത്തം കൂടുതലും, വിദഗ്ധരുടെ പ്രാതിനിധ്യം കുറവുമാണ്. ജില്ലയിലെ മുഴുവൻ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടേയും പദ്ധതികൾ ഫലപ്രദമായി പരിശോധിച്ച് അനുമതി നൽകുന്നതിന് ഈ ഘടന തടസ്സമാണ്.

തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ സ്റ്റാന്റിംഗ് കമ്മിറ്റികളിൽ കാലാനുസൃതമായ നിരവധി മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. എങ്കിലും ദുരന്തങ്ങൾ നിരന്തരം ആവർത്തിക്കുന്ന പശ്ചാത്തലത്തിൽ ദുരന്ത മാനേജ്മെന്റിന് ഒരു പ്രത്യേക സംവിധാനം ഇല്ലാത്തത് ഫലപ്രദമായ ഇടപെടലിന് ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു.

തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ സ്റ്റാന്റിംഗ് കമ്മിറ്റികളിൽ കാലാനുസൃതമായ നിരവധി മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. എങ്കിലും ദുരന്തങ്ങൾ നിരന്തരം ആവർത്തിക്കുന്ന പശ്ചാത്തലത്തിൽ ദുരന്ത മാനേജ്മെന്റിന് ഒരു പ്രത്യേക സംവിധാനം ഇല്ലാത്തത് ഫലപ്രദമായ ഇടപെടലിന് ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു.

വിദ്യാഭ്യാസത്തിനും ആരോഗ്യത്തിനുമായി ഒരു സ്റ്റാന്റിംഗ് കമ്മിറ്റിമാത്രമാണുള്ളത്  എന്നതിനാൽ ഗ്രാമ-ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത്തലങ്ങളിലെ വിദ്യാഭ്യാസ, ആരോഗ്യ-മാലിന്യസംസ്കരണ വിഷയങ്ങളിൽ  വേണ്ടത്ര ശ്രദ്ധ നല്കാനാകുന്നില്ല.  

വിദ്യാഭ്യാസത്തിനും ആരോഗ്യത്തിനുമായി ഒരു സ്റ്റാന്റിംഗ് കമ്മിറ്റിമാത്രമാണുള്ളത്  എന്നതിനാൽ ഗ്രാമ-ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത്തലങ്ങളിലെ വിദ്യാഭ്യാസ, ആരോഗ്യ-മാലിന്യസംസ്കരണ വിഷയങ്ങളിൽ  വേണ്ടത്ര ശ്രദ്ധ നല്കാനാകുന്നില്ല.  

ഭരണഘടനാഭേദഗതി പ്രകാരം ഒരു പഞ്ചായത്തിനെ മുഴുവൻ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ഒന്നാണ് ഗ്രാമസഭ. എന്നാൽ കേരളത്തിൽ വാർഡിലെ മുഴുവൻ വോട്ടർമാരും അടങ്ങുന്ന സഭകളെയാണ് ഗ്രാമസഭകളായി പരിഗണിക്കുന്നത്. അതായത്, വാർഡിനെയാണ് കേരളത്തിൽ ഗ്രാമമായി നിർവചിച്ചത്. ഇത് തദ്ദേശസ്ഥാപനത്തെ മൊത്തത്തിൽ കണ്ടുകൊണ്ടുള്ള സംവിധാനമല്ല. അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിൽ ഏറെ മുന്നേറിയ കേരളത്തിൽ അനുയോജ്യമായ പുതിയൊരു സംവിധാനം രൂപപ്പെടുത്തി എടുക്കുവാൻ ഇതുവരെയും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.  

ഭരണഘടനാഭേദഗതി പ്രകാരം ഒരു പഞ്ചായത്തിനെ മുഴുവൻ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ഒന്നാണ് ഗ്രാമസഭ. എന്നാൽ കേരളത്തിൽ വാർഡിലെ മുഴുവൻ വോട്ടർമാരും അടങ്ങുന്ന സഭകളെയാണ് ഗ്രാമസഭകളായി പരിഗണിക്കുന്നത്. അതായത്, വാർഡിനെയാണ് കേരളത്തിൽ ഗ്രാമമായി നിർവചിച്ചത്. ഇത് തദ്ദേശസ്ഥാപനത്തെ മൊത്തത്തിൽ കണ്ടുകൊണ്ടുള്ള സംവിധാനമല്ല. അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിൽ ഏറെ മുന്നേറിയ കേരളത്തിൽ അനുയോജ്യമായ പുതിയൊരു സംവിധാനം രൂപപ്പെടുത്തി എടുക്കുവാൻ ഇതുവരെയും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.  

അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി കൈമാറിയ സ്ഥാപനങ്ങളുടേയും, ഉദ്യോഗസ്ഥരുടേയും കാര്യത്തിൽ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഇന്നും പരിമിതമായ നിയന്ത്രണാധികാരങ്ങൾ മാത്രമാണുള്ളത്. ഈ സ്ഥാപനങ്ങളെല്ലാം ഇപ്പോഴും വകുപ്പുതല നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ തന്നെയായി തുടരുന്നു.

അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ ഭാഗമായി കൈമാറിയ സ്ഥാപനങ്ങളുടേയും, ഉദ്യോഗസ്ഥരുടേയും കാര്യത്തിൽ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഇന്നും പരിമിതമായ നിയന്ത്രണാധികാരങ്ങൾ മാത്രമാണുള്ളത്. ഈ സ്ഥാപനങ്ങളെല്ലാം ഇപ്പോഴും വകുപ്പുതല നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ തന്നെയായി തുടരുന്നു.

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ചുമതലകൾ കൈമാറിയ മേഖലകളിൽ, അവർ ചെയ്യുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ പലപ്പോഴും വകുപ്പുതലത്തിലും ആവർത്തിക്കുന്നു.  വകുപ്പുതല പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ നടത്തിപ്പുകാരായി ഉദ്യോഗസ്ഥർ തുടരുന്നത് തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ ആസൂത്രണ-നിർവഹണശേഷിയെ ബാധിക്കുന്നു.

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ചുമതലകൾ കൈമാറിയ മേഖലകളിൽ, അവർ ചെയ്യുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ പലപ്പോഴും വകുപ്പുതലത്തിലും ആവർത്തിക്കുന്നു.  വകുപ്പുതല പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ നടത്തിപ്പുകാരായി ഉദ്യോഗസ്ഥർ തുടരുന്നത് തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ ആസൂത്രണ-നിർവഹണശേഷിയെ ബാധിക്കുന്നു.

1999 ൽ ആണ് സംസ്ഥാനത്തെ പഞ്ചായത്തീരാജ്, നഗരപാലികനിയമങ്ങൾ സമഗ്രമായി ഭേദഗതി ചെയ്യപ്പെട്ടത്. അതിനുശേഷം തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ അധികാരങ്ങളിൽ അടിസ്ഥാനപരമായ വിപുലീകരണം നടത്തുന്നതിനുള്ള നിയമപരമായ ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളുടെ വിനിയോഗം, സ്ഥലീയാസൂത്രണം, ഭൂവിനിയോഗം, ദുരന്തമാനേജ്മെന്റ് തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളിലൊക്കെ പരിമിതമായ അധികാരങ്ങൾ മാത്രമാണ് ഇന്ന്  തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്കുള്ളത്. ചടങ്ങായി മാറിയ ആസൂത്രണപ്രക്രിയ

1999 ൽ ആണ് സംസ്ഥാനത്തെ പഞ്ചായത്തീരാജ്, നഗരപാലികനിയമങ്ങൾ സമഗ്രമായി ഭേദഗതി ചെയ്യപ്പെട്ടത്. അതിനുശേഷം തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ അധികാരങ്ങളിൽ അടിസ്ഥാനപരമായ വിപുലീകരണം നടത്തുന്നതിനുള്ള നിയമപരമായ ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളുടെ വിനിയോഗം, സ്ഥലീയാസൂത്രണം, ഭൂവിനിയോഗം, ദുരന്തമാനേജ്മെന്റ് തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളിലൊക്കെ പരിമിതമായ അധികാരങ്ങൾ മാത്രമാണ് ഇന്ന്  തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്കുള്ളത്. ചടങ്ങായി മാറിയ ആസൂത്രണപ്രക്രിയ

പ്രാദേശികാസൂത്രണപ്രക്രിയയുടെ ഗൗരവവും പങ്കാളിത്തവും ക്രമാനുഗതമായി ചോർന്നു. അത് പ്ലാൻ ക്ലർക്ക്, ചുരുക്കം ചില ജനപ്രതിനിധികളും ഉദ്യോഗസ്ഥരും എന്നിവരിലേക്ക് ചുരുങ്ങി. നൂതന ആശയങ്ങളും പദ്ധതികളും കുറഞ്ഞുവന്നു. കർമസമിതികളുടെ പ്രവർത്തനം യാന്ത്രികമായി; വികസനസെമിനാർ കേവലം ചടങ്ങായി.  

പ്രാദേശികാസൂത്രണപ്രക്രിയയുടെ ഗൗരവവും പങ്കാളിത്തവും ക്രമാനുഗതമായി ചോർന്നു. അത് പ്ലാൻ ക്ലർക്ക്, ചുരുക്കം ചില ജനപ്രതിനിധികളും ഉദ്യോഗസ്ഥരും എന്നിവരിലേക്ക് ചുരുങ്ങി. നൂതന ആശയങ്ങളും പദ്ധതികളും കുറഞ്ഞുവന്നു. കർമസമിതികളുടെ പ്രവർത്തനം യാന്ത്രികമായി; വികസനസെമിനാർ കേവലം ചടങ്ങായി.  

ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ പ്രഖ്യാപിതലക്ഷ്യങ്ങൾക്ക് അനുസൃതമായി ഒരു സുസ്ഥിരവികസന സമീപനം പിന്തുടരാൻ ഭൂരിഭാഗം  തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്കും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. പ്രാദേശിക ഉത്പാദനത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുക, പ്രാദേശിക തൊഴിലുകൾ സൃഷ്ടിക്കുക അതുവഴി പ്രാദേശിക സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയെ ശക്തമാക്കുക എന്നതാണ് തദ്ദേശ ആസൂത്രണത്തിന്റെ ഊന്നൽ. ഇത് ക്രമത്തിൽ നഷ്ടമായി റോഡുകൾ, കെട്ടിടങ്ങൾ തുടങ്ങിയ നിർമാണപ്രവർത്തങ്ങളിലേക്ക് ഊന്നൽ മാറിവന്നു. കാർഷിക, മൃഗസംരക്ഷണമേഖലയിലെ പദ്ധതികൾ ദീർഘകാല സമീപനമില്ലാത്ത വിതരണ പദ്ധതികളിലേക്ക് ചുരുങ്ങി. പ്രാദേശിക ഉത്പാദന പ്രക്രിയയെ ശക്തിപ്പെടുത്താൻ ആസൂത്രിത ശ്രമം ഉണ്ടായില്ല

ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ പ്രഖ്യാപിതലക്ഷ്യങ്ങൾക്ക് അനുസൃതമായി ഒരു സുസ്ഥിരവികസന സമീപനം പിന്തുടരാൻ ഭൂരിഭാഗം  തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്കും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. പ്രാദേശിക ഉത്പാദനത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുക, പ്രാദേശിക തൊഴിലുകൾ സൃഷ്ടിക്കുക അതുവഴി പ്രാദേശിക സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയെ ശക്തമാക്കുക എന്നതാണ് തദ്ദേശ ആസൂത്രണത്തിന്റെ ഊന്നൽ. ഇത് ക്രമത്തിൽ നഷ്ടമായി റോഡുകൾ, കെട്ടിടങ്ങൾ തുടങ്ങിയ നിർമാണപ്രവർത്തങ്ങളിലേക്ക് ഊന്നൽ മാറിവന്നു. കാർഷിക, മൃഗസംരക്ഷണമേഖലയിലെ പദ്ധതികൾ ദീർഘകാല സമീപനമില്ലാത്ത വിതരണ പദ്ധതികളിലേക്ക് ചുരുങ്ങി. പ്രാദേശിക ഉത്പാദന പ്രക്രിയയെ ശക്തിപ്പെടുത്താൻ ആസൂത്രിത ശ്രമം ഉണ്ടായില്ല

സുസ്ഥിരവികസനാസൂത്രണത്തിൽ പരിസ്ഥിതിക്കുള്ള പങ്ക് താരതമ്യേന അവഗണിക്കപ്പെട്ടു. തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ, ജലനിർഗമനച്ചാലുകൾ എന്നിവയുടെ സംരക്ഷണം വികസന ആസൂത്രണത്തിന്റെ ഭാഗമായില്ല. തനത് പ്രകൃതിവിഭവസമ്പത്ത് സംരക്ഷിക്കാനുള്ള ബോധപൂർവ്വമായ ശ്രമങ്ങളും ഉണ്ടായില്ല. ദുരന്തങ്ങളുടെ പ്രാദേശിക ആഘാതം വർധിപ്പിക്കുന്നതിൽ ഇതും പങ്ക് വഹിച്ചു.

സുസ്ഥിരവികസനാസൂത്രണത്തിൽ പരിസ്ഥിതിക്കുള്ള പങ്ക് താരതമ്യേന അവഗണിക്കപ്പെട്ടു. തണ്ണീർത്തടങ്ങൾ, ജലനിർഗമനച്ചാലുകൾ എന്നിവയുടെ സംരക്ഷണം വികസന ആസൂത്രണത്തിന്റെ ഭാഗമായില്ല. തനത് പ്രകൃതിവിഭവസമ്പത്ത് സംരക്ഷിക്കാനുള്ള ബോധപൂർവ്വമായ ശ്രമങ്ങളും ഉണ്ടായില്ല. ദുരന്തങ്ങളുടെ പ്രാദേശിക ആഘാതം വർധിപ്പിക്കുന്നതിൽ ഇതും പങ്ക് വഹിച്ചു.

പഞ്ചായത്ത്, മുനിസിപ്പൽ, കോർപ്പറേഷൻ ഓഫീസുകളിൽനിന്ന് നൽകുന്ന സേവനങ്ങളുടെ വേഗത വർധിച്ചുവെങ്കിലും ഗുണത ഉയർത്തുന്നതിലേക്ക് വളർന്നില്ല. ആരോഗ്യരംഗത്ത് മാത്രമാണ് മെച്ചപ്പെട്ട മാറ്റം ദൃശ്യമായത്. വിദ്യാഭ്യാസം, മൃഗസംരക്ഷണം, കൃഷി തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ കാര്യമായ ചലനങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല.

പഞ്ചായത്ത്, മുനിസിപ്പൽ, കോർപ്പറേഷൻ ഓഫീസുകളിൽനിന്ന് നൽകുന്ന സേവനങ്ങളുടെ വേഗത വർധിച്ചുവെങ്കിലും ഗുണത ഉയർത്തുന്നതിലേക്ക് വളർന്നില്ല. ആരോഗ്യരംഗത്ത് മാത്രമാണ് മെച്ചപ്പെട്ട മാറ്റം ദൃശ്യമായത്. വിദ്യാഭ്യാസം, മൃഗസംരക്ഷണം, കൃഷി തുടങ്ങിയ മേഖലകളിൽ കാര്യമായ ചലനങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല.

ആരംഭിച്ച് 25 വർഷം പിന്നിട്ടിട്ടും അടിസ്ഥാന ഡാറ്റ അധിഷ്ഠിതമാക്കിയുള്ള ഒരു പ്രാദേശികാസൂത്രണ പ്രക്രിയ വികസിച്ചുവന്നില്ല. വികസനാവസ്ഥയേയും വിവിധ വികസനമേഖലകളേയും കുറിച്ചുള്ള സമഗ്ര വിവരശേഖരണസംവിധാനം ഇല്ലെന്ന് മാത്രമല്ല വിവിധ വകുപ്പുകൾ ശേഖരിക്കുന്ന വിവരങ്ങളെ തദ്ദേശസ്ഥാപനതലത്തിൽ ഏകോപിപ്പിക്കുന്നുമില്ല. ജി.ഐ.എസ്. ഉൾപ്പെടെയുള്ള ആധുനിക സാങ്കേതികവിദ്യകൾ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന തരത്തിൽ സ്ഥലീയ ആസൂത്രണവും, പ്രാദേശികാസൂത്രണവും നവീകരിച്ച് കാലാനുസൃതമാക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.  

ആരംഭിച്ച് 25 വർഷം പിന്നിട്ടിട്ടും അടിസ്ഥാന ഡാറ്റ അധിഷ്ഠിതമാക്കിയുള്ള ഒരു പ്രാദേശികാസൂത്രണ പ്രക്രിയ വികസിച്ചുവന്നില്ല. വികസനാവസ്ഥയേയും വിവിധ വികസനമേഖലകളേയും കുറിച്ചുള്ള സമഗ്ര വിവരശേഖരണസംവിധാനം ഇല്ലെന്ന് മാത്രമല്ല വിവിധ വകുപ്പുകൾ ശേഖരിക്കുന്ന വിവരങ്ങളെ തദ്ദേശസ്ഥാപനതലത്തിൽ ഏകോപിപ്പിക്കുന്നുമില്ല. ജി.ഐ.എസ്. ഉൾപ്പെടെയുള്ള ആധുനിക സാങ്കേതികവിദ്യകൾ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന തരത്തിൽ സ്ഥലീയ ആസൂത്രണവും, പ്രാദേശികാസൂത്രണവും നവീകരിച്ച് കാലാനുസൃതമാക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.  

ആസൂത്രണ സംവിധാനങ്ങളുടെ ശേഷി ഉപയോഗപ്പെടുന്നില്ല

ആസൂത്രണ സംവിധാനങ്ങളുടെ ശേഷി ഉപയോഗപ്പെടുന്നില്ല

സാങ്കേതികമായി യോഗ്യരായ ഉദ്യോഗസ്ഥശൃംഖല തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ വിവിധ തട്ടുകളിൽ ഉണ്ടെങ്കിലും അവരുടെ ശേഷി, പദ്ധതി ആസൂത്രണ-നിർവഹണത്തിൽ പ്രകടിപ്പിക്കപ്പെടുന്നില്ല. വകുപ്പുപദ്ധതിയുടെ നടത്തിപ്പുകാർ എന്ന തലത്തിൽനിന്ന് പ്രാദേശികാസൂത്രണ വിദഗ്ദ്ധർ എന്ന നിലയിലേക്ക് ഇവരെ പരിവർത്തിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

സാങ്കേതികമായി യോഗ്യരായ ഉദ്യോഗസ്ഥശൃംഖല തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ വിവിധ തട്ടുകളിൽ ഉണ്ടെങ്കിലും അവരുടെ ശേഷി, പദ്ധതി ആസൂത്രണ-നിർവഹണത്തിൽ പ്രകടിപ്പിക്കപ്പെടുന്നില്ല. വകുപ്പുപദ്ധതിയുടെ നടത്തിപ്പുകാർ എന്ന തലത്തിൽനിന്ന് പ്രാദേശികാസൂത്രണ വിദഗ്ദ്ധർ എന്ന നിലയിലേക്ക് ഇവരെ പരിവർത്തിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

പട്ടികജാതി ഘടകപദ്ധതി, പട്ടികവർഗ ഉപപദ്ധതി എന്നിവ ആദ്യഘട്ടത്തിൽ ഈ വിഭാഗങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാന ജീവിതസാഹചര്യങ്ങളെ മെച്ചപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ അവരുടെ അതിജീവന പദ്ധതികൾ ഫലപ്രദമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത് നടപ്പിലാക്കാനായിട്ടില്ല.

പട്ടികജാതി ഘടകപദ്ധതി, പട്ടികവർഗ ഉപപദ്ധതി എന്നിവ ആദ്യഘട്ടത്തിൽ ഈ വിഭാഗങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാന ജീവിതസാഹചര്യങ്ങളെ മെച്ചപ്പെടുത്തി. എന്നാൽ അവരുടെ അതിജീവന പദ്ധതികൾ ഫലപ്രദമായി ആസൂത്രണം ചെയ്ത് നടപ്പിലാക്കാനായിട്ടില്ല.

അവരുടെ ചരിത്രപരമായ പിന്നോക്കാവസ്ഥ പരിഹരിക്കാവുന്ന തരത്തിൽ തൊഴിൽ, വിദ്യാഭ്യാസ അവസരങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താൻ ഭാവനാപൂർണമായ പദ്ധതികൾ ഉണ്ടായില്ല.

അവരുടെ ചരിത്രപരമായ പിന്നോക്കാവസ്ഥ പരിഹരിക്കാവുന്ന തരത്തിൽ തൊഴിൽ, വിദ്യാഭ്യാസ അവസരങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താൻ ഭാവനാപൂർണമായ പദ്ധതികൾ ഉണ്ടായില്ല.

ആസൂത്രണപ്രക്രിയയിൽ പുതുതലമുറയുടെ പങ്കാളിത്തക്കുറവ്

ആസൂത്രണപ്രക്രിയയിൽ പുതുതലമുറയുടെ പങ്കാളിത്തക്കുറവ്

യുവതീ യുവാക്കൾ, ചെറുപ്പക്കാരായ പ്രൊഫഷണലുകൾ എന്നിവരുടെ പങ്കാളിത്തം പ്രാദേശികാസൂത്രണത്തിന്റെ ചിന്താപ്രക്രിയക്കുള്ളിലും പദ്ധതിനിർവഹണത്തിലും കൊണ്ടുവരാൻ കാര്യമായ ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല. അതുകൊണ്ട് ആസൂത്രണത്തിന്റെ ആധുനികവത്‌കരണത്തിന്‌ ആവശ്യമായത്ര വേഗത കൈവരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

യുവതീ യുവാക്കൾ, ചെറുപ്പക്കാരായ പ്രൊഫഷണലുകൾ എന്നിവരുടെ പങ്കാളിത്തം പ്രാദേശികാസൂത്രണത്തിന്റെ ചിന്താപ്രക്രിയക്കുള്ളിലും പദ്ധതിനിർവഹണത്തിലും കൊണ്ടുവരാൻ കാര്യമായ ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല. അതുകൊണ്ട് ആസൂത്രണത്തിന്റെ ആധുനികവത്‌കരണത്തിന്‌ ആവശ്യമായത്ര വേഗത കൈവരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ലഭ്യമായ സ്വയംഭരണശേഷി ഘട്ടം ഘട്ടമായി വികസിക്കുമ്പോഴാണ് അവയ്ക്ക് യഥാർഥ പ്രാദേശിക സർക്കാരുകൾ എന്ന തലത്തിലേക്ക് ഉയരാൻ കഴിയുക. ഇതിനാകട്ടെ സദ്ഭരണത്തിന്റെ ഒരു പൊതു ആശയ ഘടനയ്ക്കുള്ളിൽ നിന്ന് അവർക്ക് സ്വതന്ത്രമായി പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയണം. എന്നാൽ ഇതിന് വിരുദ്ധമായി അവരുടെ സ്വയംഭരണശേഷി ക്രമാനുഗതമായി കുറയുന്ന പ്രവണതയാണ് ശക്തമായത്.  

തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ലഭ്യമായ സ്വയംഭരണശേഷി ഘട്ടം ഘട്ടമായി വികസിക്കുമ്പോഴാണ് അവയ്ക്ക് യഥാർഥ പ്രാദേശിക സർക്കാരുകൾ എന്ന തലത്തിലേക്ക് ഉയരാൻ കഴിയുക. ഇതിനാകട്ടെ സദ്ഭരണത്തിന്റെ ഒരു പൊതു ആശയ ഘടനയ്ക്കുള്ളിൽ നിന്ന് അവർക്ക് സ്വതന്ത്രമായി പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയണം. എന്നാൽ ഇതിന് വിരുദ്ധമായി അവരുടെ സ്വയംഭരണശേഷി ക്രമാനുഗതമായി കുറയുന്ന പ്രവണതയാണ് ശക്തമായത്.  

അതോടൊപ്പം പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ് ജനപ്രതിനിധികളുടെ കുറഞ്ഞ പ്രതിഫലത്തിന്റെ പ്രശ്നം. തദ്ദേശസ്ഥാപന പ്രതിനിധി എന്നത് സ്ഥിരം ജോലിയല്ലെങ്കിലും നിലവിലുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം നിറവേറ്റുവാൻ അവരുടെ ഏതാണ്ട് പൂർണസമയവും ജനപ്രതിനിധികൾ മാറ്റിവയ്ക്കേണ്ട സാഹചര്യമുണ്ട്. എന്നാൽ അതിനനുസരണമായ പ്രതിഫലം അവർക്ക് ലഭിക്കുന്നുമില്ല (ഗോവ കഴിഞ്ഞാൽ ഏറ്റവും ഉയർന്ന ഹോണറേറിയം കേരളത്തിലാണെങ്കിലും). ഈ സാഹചര്യം അനഭിലഷണീയമായ പല പ്രവണതകൾക്കും വഴിവയ്ക്കുന്നുമുണ്ട്.  

അതോടൊപ്പം പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ് ജനപ്രതിനിധികളുടെ കുറഞ്ഞ പ്രതിഫലത്തിന്റെ പ്രശ്നം. തദ്ദേശസ്ഥാപന പ്രതിനിധി എന്നത് സ്ഥിരം ജോലിയല്ലെങ്കിലും നിലവിലുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം നിറവേറ്റുവാൻ അവരുടെ ഏതാണ്ട് പൂർണസമയവും ജനപ്രതിനിധികൾ മാറ്റിവയ്ക്കേണ്ട സാഹചര്യമുണ്ട്. എന്നാൽ അതിനനുസരണമായ പ്രതിഫലം അവർക്ക് ലഭിക്കുന്നുമില്ല (ഗോവ കഴിഞ്ഞാൽ ഏറ്റവും ഉയർന്ന ഹോണറേറിയം കേരളത്തിലാണെങ്കിലും). ഈ സാഹചര്യം അനഭിലഷണീയമായ പല പ്രവണതകൾക്കും വഴിവയ്ക്കുന്നുമുണ്ട്.  

അതത് പ്രദേശത്തെ വികസന പ്രശ്നങ്ങൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞ്, മുൻഗണനകൾ നിശ്ചയിച്ച്, പദ്ധതികൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യേണ്ടവയാണ് തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ. എന്നാൽ അവയെ കേന്ദ്രീകൃത പദ്ധതികളുടെ നടത്തിപ്പുകാരാക്കുന്ന പ്രവണത വലിയ തോതിൽ  ശക്തിപ്പെട്ടു. ഇത് സ്വയംഭരണശേഷി കുറയുന്നതിന് കാരണമായി. സർക്കാർ നിർദേശിക്കുന്ന പദ്ധതികൾക്ക് അധിക വിഹിതം നൽകാതെ അവയുടെ പദ്ധതിവിഹിതത്തിൽനിന്ന് നീക്കിവയ്ക്കാനുള്ള നിർദേശവും സ്വതന്ത്രമായ ആസൂത്രണശേഷിയെ ബാധിച്ചു. ജനകീയസമിതികളുടെയും പ്രാദേശിക സാങ്കേതിക - വിഭവശേഷിയുടെയും ശക്തീകരണം എന്ന സങ്കല്പത്തിന് പകരമായി മിഷനുകളും കൺസൾട്ടൻസികളും സ്പെഷ്യൽ പർപ്പസ് വെഹിക്കിളുകളും  കടന്നുവരാൻ തുടങ്ങി.  

അതത് പ്രദേശത്തെ വികസന പ്രശ്നങ്ങൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞ്, മുൻഗണനകൾ നിശ്ചയിച്ച്, പദ്ധതികൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യേണ്ടവയാണ് തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ. എന്നാൽ അവയെ കേന്ദ്രീകൃത പദ്ധതികളുടെ നടത്തിപ്പുകാരാക്കുന്ന പ്രവണത വലിയ തോതിൽ  ശക്തിപ്പെട്ടു. ഇത് സ്വയംഭരണശേഷി കുറയുന്നതിന് കാരണമായി. സർക്കാർ നിർദേശിക്കുന്ന പദ്ധതികൾക്ക് അധിക വിഹിതം നൽകാതെ അവയുടെ പദ്ധതിവിഹിതത്തിൽനിന്ന് നീക്കിവയ്ക്കാനുള്ള നിർദേശവും സ്വതന്ത്രമായ ആസൂത്രണശേഷിയെ ബാധിച്ചു. ജനകീയസമിതികളുടെയും പ്രാദേശിക സാങ്കേതിക - വിഭവശേഷിയുടെയും ശക്തീകരണം എന്ന സങ്കല്പത്തിന് പകരമായി മിഷനുകളും കൺസൾട്ടൻസികളും സ്പെഷ്യൽ പർപ്പസ് വെഹിക്കിളുകളും  കടന്നുവരാൻ തുടങ്ങി.  

അധികാരങ്ങൾ തിരിച്ചെടുക്കുന്ന ഉത്തരവുകൾ

അധികാരങ്ങൾ തിരിച്ചെടുക്കുന്ന ഉത്തരവുകൾ

വിവിധ വകുപ്പുകളിൽനിന്ന് തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് നൽകിയ അധികാരങ്ങൾ ഉത്തരവുകളിലൂടെ തിരിച്ചെടുക്കുന്ന നിരവധി സന്ദർഭങ്ങൾ ഉണ്ടായി. ഉദ്യോഗസ്ഥർ ഗ്രാമസഭകളിൽ പങ്കെടുക്കുന്നതിന് പോലും വിലക്കുകൾ ഉണ്ടായി. തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിയ മേഖലകളിലും വകുപ്പുകളുടെ സമാന്തരപദ്ധതികൾ മുൻകാലങ്ങളിലെ പോലെ തന്നെ തുടർന്നു.

വിവിധ വകുപ്പുകളിൽനിന്ന് തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് നൽകിയ അധികാരങ്ങൾ ഉത്തരവുകളിലൂടെ തിരിച്ചെടുക്കുന്ന നിരവധി സന്ദർഭങ്ങൾ ഉണ്ടായി. ഉദ്യോഗസ്ഥർ ഗ്രാമസഭകളിൽ പങ്കെടുക്കുന്നതിന് പോലും വിലക്കുകൾ ഉണ്ടായി. തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിയ മേഖലകളിലും വകുപ്പുകളുടെ സമാന്തരപദ്ധതികൾ മുൻകാലങ്ങളിലെ പോലെ തന്നെ തുടർന്നു.

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കീഴിൽ വരുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ മേലുള്ള വകുപ്പുതല നിയന്ത്രണങ്ങൾ ശക്തമായി തുടർന്നു. നിലവിൽ കൈമാറിക്കിട്ടിയ സ്ഥാപനങ്ങളിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ നിയന്ത്രണം സംബന്ധിച്ച് ഇനിയും വ്യക്തതയുണ്ടാക്കിയിട്ടില്ല. അവരുടെ സേവനം വിലയിരുത്തുന്നതിനായി പേഴ്‌സണൽ രജിസ്റ്റർ പോലുള്ള രേഖകൾ പരിശോധിക്കാനുള്ള അധികാരങ്ങൾ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിയിട്ടില്ല. അതുവഴി ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ മേലുള്ള നിയന്ത്രണം ഫലത്തിൽ കടലാസ്സിൽ ഒതുങ്ങി.  

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കീഴിൽ വരുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ മേലുള്ള വകുപ്പുതല നിയന്ത്രണങ്ങൾ ശക്തമായി തുടർന്നു. നിലവിൽ കൈമാറിക്കിട്ടിയ സ്ഥാപനങ്ങളിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ നിയന്ത്രണം സംബന്ധിച്ച് ഇനിയും വ്യക്തതയുണ്ടാക്കിയിട്ടില്ല. അവരുടെ സേവനം വിലയിരുത്തുന്നതിനായി പേഴ്‌സണൽ രജിസ്റ്റർ പോലുള്ള രേഖകൾ പരിശോധിക്കാനുള്ള അധികാരങ്ങൾ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിയിട്ടില്ല. അതുവഴി ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ മേലുള്ള നിയന്ത്രണം ഫലത്തിൽ കടലാസ്സിൽ ഒതുങ്ങി.  

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ നികുതിഘടനയിൽ കാര്യമായ മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല. അവർക്ക് ശേഖരിക്കാവുന്ന പുതിയ നികുതി, നികുതി ഇതര വരുമാനത്തിനുള്ള അധികാരങ്ങൾ നല്കിയില്ല. ഇത് അവരുടെ പ്രവർത്തനസ്വാതന്ത്ര്യത്തെയും സ്വയംഭരണാവകാശത്തെയും ബാധിച്ചു. ''ഈസ് ഓഫ് ഡൂയിംഗ് ബിസിനസ്'' പോലുള്ള പദ്ധതികളുടെ പേരിൽ വരുന്ന പരിഷ്ക്കാരങ്ങൾ പലതും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ വരുമാന ലഭ്യതയെ ബാധിക്കുന്ന വിധത്തിലാകുന്നു.  

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ നികുതിഘടനയിൽ കാര്യമായ മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല. അവർക്ക് ശേഖരിക്കാവുന്ന പുതിയ നികുതി, നികുതി ഇതര വരുമാനത്തിനുള്ള അധികാരങ്ങൾ നല്കിയില്ല. ഇത് അവരുടെ പ്രവർത്തനസ്വാതന്ത്ര്യത്തെയും സ്വയംഭരണാവകാശത്തെയും ബാധിച്ചു. ''ഈസ് ഓഫ് ഡൂയിംഗ് ബിസിനസ്'' പോലുള്ള പദ്ധതികളുടെ പേരിൽ വരുന്ന പരിഷ്ക്കാരങ്ങൾ പലതും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ വരുമാന ലഭ്യതയെ ബാധിക്കുന്ന വിധത്തിലാകുന്നു.  

ശരിയായ പ്രാദേശികവികസനത്തിന് അനുഗുണമായ രാഷ്ട്രീയസംസ്കാരം രൂപപ്പെട്ടില്ല. കേന്ദ്ര - സംസ്ഥാന ഭരണം പോലെ രാഷ്ട്രീയ അജണ്ട ആകേണ്ട ഒന്നാണ് പ്രാദേശികഭരണം എന്ന തോന്നൽ രാഷ്ട്രീയപ്രസ്ഥാനങ്ങളിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. പ്രാദേശിക വികസനചർച്ച തെരഞ്ഞെടുപ്പ് ഘട്ടങ്ങളിൽ മാത്രമായി ഒതുങ്ങിനിൽക്കുന്നു.

ശരിയായ പ്രാദേശികവികസനത്തിന് അനുഗുണമായ രാഷ്ട്രീയസംസ്കാരം രൂപപ്പെട്ടില്ല. കേന്ദ്ര - സംസ്ഥാന ഭരണം പോലെ രാഷ്ട്രീയ അജണ്ട ആകേണ്ട ഒന്നാണ് പ്രാദേശികഭരണം എന്ന തോന്നൽ രാഷ്ട്രീയപ്രസ്ഥാനങ്ങളിൽ വളർന്നിട്ടില്ല. പ്രാദേശിക വികസനചർച്ച തെരഞ്ഞെടുപ്പ് ഘട്ടങ്ങളിൽ മാത്രമായി ഒതുങ്ങിനിൽക്കുന്നു.

പ്രാദേശിക ഭരണസമിതിയുടെയും ജനപ്രതിനിധികളുടെയും പ്രകടനം കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ ശാസ്ത്രീയമായി വിലയിരുത്തുന്നതിന് കാര്യമായ ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല. ഭരണത്തിന്റെ കാര്യക്ഷമത കുറയുന്നതിനും പ്രാദേശികവികസനത്തിലെ സാമ്പത്തിക ക്രമക്കേടുകൾ വർധിക്കുന്നതിനും ഇത് കാരണമായി.

പ്രാദേശിക ഭരണസമിതിയുടെയും ജനപ്രതിനിധികളുടെയും പ്രകടനം കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ ശാസ്ത്രീയമായി വിലയിരുത്തുന്നതിന് കാര്യമായ ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല. ഭരണത്തിന്റെ കാര്യക്ഷമത കുറയുന്നതിനും പ്രാദേശികവികസനത്തിലെ സാമ്പത്തിക ക്രമക്കേടുകൾ വർധിക്കുന്നതിനും ഇത് കാരണമായി.

വികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ കാൽ നൂറ്റാണ്ടിന് ശേഷവും പരിശീലനസ്ഥാപനമായ കിലയുടെ മാനവവിഭവശേഷി പരിമിതമാണ്. ഇത് ആവശ്യമായ പഠന-ഗവേഷണങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പരിശീലനമേഖലകൾ, പരിശീലനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം എന്നിവ ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നതിന് കിലയ്ക്ക് പരിമിതികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു.

വികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ കാൽ നൂറ്റാണ്ടിന് ശേഷവും പരിശീലനസ്ഥാപനമായ കിലയുടെ മാനവവിഭവശേഷി പരിമിതമാണ്. ഇത് ആവശ്യമായ പഠന-ഗവേഷണങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പരിശീലനമേഖലകൾ, പരിശീലനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം എന്നിവ ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നതിന് കിലയ്ക്ക് പരിമിതികൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നു.

സുസ്ഥിരവികസനം, സാമൂഹികനീതി, ജനാധിപത്യവത്കരണം ജനങ്ങളോടുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം, സേവനഗുണത എന്നീ അടിസ്ഥാനപ്രമാണങ്ങളിൽ ഊന്നിയ ഒരു വികസന സമീപനമാണ് തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഉണ്ടാവേണ്ടത്. അതിന് അവരുടെ സ്വയംഭരണാവകാശവും പ്രവർത്തനശേഷിയും നിരന്തരമായി വികസിക്കുകയും യഥാർഥ പ്രാദേശിക സർക്കാരുകളായി അവ മാറുകയും വേണം.

സുസ്ഥിരവികസനം, സാമൂഹികനീതി, ജനാധിപത്യവത്കരണം ജനങ്ങളോടുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം, സേവനഗുണത എന്നീ അടിസ്ഥാനപ്രമാണങ്ങളിൽ ഊന്നിയ ഒരു വികസന സമീപനമാണ് തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഉണ്ടാവേണ്ടത്. അതിന് അവരുടെ സ്വയംഭരണാവകാശവും പ്രവർത്തനശേഷിയും നിരന്തരമായി വികസിക്കുകയും യഥാർഥ പ്രാദേശിക സർക്കാരുകളായി അവ മാറുകയും വേണം.

ഈ ലക്ഷ്യത്തിൽ നിന്നുകൊണ്ട് കേരളത്തിലെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പൊതുചർച്ചക്കായി  ഏതാനും നിർദേശങ്ങൾ മുന്നോട്ടുവെക്കുകയാണ്.

ഈ ലക്ഷ്യത്തിൽ നിന്നുകൊണ്ട് കേരളത്തിലെ അധികാരവികേന്ദ്രീകരണ പ്രക്രിയ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള പൊതുചർച്ചക്കായി  ഏതാനും നിർദേശങ്ങൾ മുന്നോട്ടുവെക്കുകയാണ്.

വകുപ്പുകളുടെ പുനഃസംഘാടനം, പുതിയ അധികാരങ്ങൾ നൽകൽ, ഗ്രാമസഭകളുടെ പുനഃസംഘാടനം, സോഷ്യൽ ഓഡിറ്റ് സംവിധാനങ്ങളുടെ വ്യവസ്ഥാപനം, സ്ഥാപനങ്ങൾ, ഉദ്യോഗസ്ഥർ എന്നിവയ്ക്ക് മേലുള്ള നിയന്ത്രണം, വിപുലമായ തനത് വിഭവശേഖരണ അധികാരങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുത്തി പഞ്ചായത്ത്-മുനിസിപ്പൽ നിയമങ്ങൾ സമഗ്രമായി പരിഷ്ക്കരിക്കണം. വകുപ്പുതല മാന്വലുകളും ഇത്തരത്തിൽ പരിഷ്ക്കരിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

വകുപ്പുകളുടെ പുനഃസംഘാടനം, പുതിയ അധികാരങ്ങൾ നൽകൽ, ഗ്രാമസഭകളുടെ പുനഃസംഘാടനം, സോഷ്യൽ ഓഡിറ്റ് സംവിധാനങ്ങളുടെ വ്യവസ്ഥാപനം, സ്ഥാപനങ്ങൾ, ഉദ്യോഗസ്ഥർ എന്നിവയ്ക്ക് മേലുള്ള നിയന്ത്രണം, വിപുലമായ തനത് വിഭവശേഖരണ അധികാരങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുത്തി പഞ്ചായത്ത്-മുനിസിപ്പൽ നിയമങ്ങൾ സമഗ്രമായി പരിഷ്ക്കരിക്കണം. വകുപ്പുതല മാന്വലുകളും ഇത്തരത്തിൽ പരിഷ്ക്കരിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ പുതിയ ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസൃതമായി ഭൂവിനിയോഗ നിയമങ്ങൾ, ഖനനനിയമങ്ങൾ, ദുരന്തനിവാരണനിയമം, പൊതുജനാരോഗ്യനിയമം, മാലിന്യസംസ്കരണനിയമങ്ങൾ, കേരള വിദ്യാഭ്യാസനിയമം, നഗരാസൂത്രണനിയമങ്ങൾ എന്നിവയും സമഗ്രമായി പരിഷ്ക്കരിക്കണം.

അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തിന്റെ പുതിയ ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസൃതമായി ഭൂവിനിയോഗ നിയമങ്ങൾ, ഖനനനിയമങ്ങൾ, ദുരന്തനിവാരണനിയമം, പൊതുജനാരോഗ്യനിയമം, മാലിന്യസംസ്കരണനിയമങ്ങൾ, കേരള വിദ്യാഭ്യാസനിയമം, നഗരാസൂത്രണനിയമങ്ങൾ എന്നിവയും സമഗ്രമായി പരിഷ്ക്കരിക്കണം.

നിലവിലെ ഗ്രാമസഭ വാർഡിലെ മുഴുവൻ വോട്ടർമാരും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ്. മുഴുവൻ അംഗങ്ങളും പങ്കെടുക്കുകയാണെങ്കിൽ യോഗം ഫലപ്രദമായി സംഘടിപ്പിക്കാൻ പോലുമാവില്ല. മാത്രമല്ല ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി പ്രകാരം ഒരു പഞ്ചായത്തിനെ മുഴുവൻ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ഒന്നാണ് ഗ്രാമസഭ.      അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഗ്രാമസഭ പുനഃസംഘടിപ്പിക്കണം. അയൽസഭ/അയൽകൂട്ട സംവിധാനങ്ങൾ നിയമപരമാക്കി അവയ്ക്ക് പ്രാതിനിധ്യമുള്ള ഒരു പഞ്ചായത്തുതലസഭയായി  ഗ്രാമസഭയെ മാറ്റുന്ന കാര്യം പരിഗണിക്കാവുന്നതാണ്.

നിലവിലെ ഗ്രാമസഭ വാർഡിലെ മുഴുവൻ വോട്ടർമാരും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ്. മുഴുവൻ അംഗങ്ങളും പങ്കെടുക്കുകയാണെങ്കിൽ യോഗം ഫലപ്രദമായി സംഘടിപ്പിക്കാൻ പോലുമാവില്ല. മാത്രമല്ല ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി പ്രകാരം ഒരു പഞ്ചായത്തിനെ മുഴുവൻ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന ഒന്നാണ് ഗ്രാമസഭ.      അതുകൊണ്ടുതന്നെ ഗ്രാമസഭ പുനഃസംഘടിപ്പിക്കണം. അയൽസഭ/അയൽകൂട്ട സംവിധാനങ്ങൾ നിയമപരമാക്കി അവയ്ക്ക് പ്രാതിനിധ്യമുള്ള ഒരു പഞ്ചായത്തുതലസഭയായി  ഗ്രാമസഭയെ മാറ്റുന്ന കാര്യം പരിഗണിക്കാവുന്നതാണ്.

ഗ്രാമസഭകൾക്ക് വർധിതമായ അധികാരങ്ങൾ നിയമപരമായി നൽകണം. അവയുടെ തീരുമാനങ്ങൾ ഭരണസമിതികൾക്ക് ബാധകമാകണം.  

ഗ്രാമസഭകൾക്ക് വർധിതമായ അധികാരങ്ങൾ നിയമപരമായി നൽകണം. അവയുടെ തീരുമാനങ്ങൾ ഭരണസമിതികൾക്ക് ബാധകമാകണം.  

ജനങ്ങൾക്ക് ഓൺലൈൻ വഴി വിവരാവകാശ അപേക്ഷ നൽകി മറുപടി ലഭ്യമാക്കാനുള്ള സൗകര്യം ഉണ്ടാക്കണം.

ജനങ്ങൾക്ക് ഓൺലൈൻ വഴി വിവരാവകാശ അപേക്ഷ നൽകി മറുപടി ലഭ്യമാക്കാനുള്ള സൗകര്യം ഉണ്ടാക്കണം.

തദ്ദേശഭരണ ഓംബുഡ്സ്മാൻ സംവിധാനം പങ്കാളിത്തം വർധിപ്പിച്ച് ശക്തീകരിക്കുകയും, അധികാരപരിധി ഉയർത്തുകയും വേണം.

തദ്ദേശഭരണ ഓംബുഡ്സ്മാൻ സംവിധാനം പങ്കാളിത്തം വർധിപ്പിച്ച് ശക്തീകരിക്കുകയും, അധികാരപരിധി ഉയർത്തുകയും വേണം.

സംസ്ഥാനത്ത് മുഖ്യമന്ത്രി, ചീഫ് സെക്രട്ടറി എന്നീ ഘടനകളിലൂടെ സർക്കാർ സംവിധാനം ചലിക്കുന്നതുപോലെ  കൂടുതൽ അധികാരങ്ങളോടുകൂടിയ ശക്തമായ ജില്ലാ-പ്രദേശിക സർക്കാർ സംവിധാനം രൂപപ്പെടുത്തിയെടുക്കണം. തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിയ മേഖലകളിലെ വകുപ്പുകളിലും അവയുടെ ചുമതലകളിലും ഈ പശ്ചാത്തലത്തിൽ സമഗ്രപരിഷ്കരണം ആവശ്യമാണ്.

സംസ്ഥാനത്ത് മുഖ്യമന്ത്രി, ചീഫ് സെക്രട്ടറി എന്നീ ഘടനകളിലൂടെ സർക്കാർ സംവിധാനം ചലിക്കുന്നതുപോലെ  കൂടുതൽ അധികാരങ്ങളോടുകൂടിയ ശക്തമായ ജില്ലാ-പ്രദേശിക സർക്കാർ സംവിധാനം രൂപപ്പെടുത്തിയെടുക്കണം. തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിയ മേഖലകളിലെ വകുപ്പുകളിലും അവയുടെ ചുമതലകളിലും ഈ പശ്ചാത്തലത്തിൽ സമഗ്രപരിഷ്കരണം ആവശ്യമാണ്.

ജില്ലയിലെ മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ, കോർപ്പറേഷൻ പ്രദേശം എന്നിവയുടെ പ്രാതിനിധ്യം വരുന്ന രീതിയിൽ ജില്ലാ പഞ്ചായത്ത് പുനഃസംഘടിപ്പിക്കണം.

ജില്ലയിലെ മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ, കോർപ്പറേഷൻ പ്രദേശം എന്നിവയുടെ പ്രാതിനിധ്യം വരുന്ന രീതിയിൽ ജില്ലാ പഞ്ചായത്ത് പുനഃസംഘടിപ്പിക്കണം.

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിയ മേഖലകളിൽ വകുപ്പുകൾ ചെയ്യുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ പട്ടികപ്പെടുത്തുകയും അതെല്ലാം തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ പ്രാദേശികാസൂത്രണത്തിലൂടെ രൂപപ്പെടുന്ന വാർഷികപദ്ധതിയുടെ ഭാഗമാക്കുകയും വേണം.  വിവിധ സർക്കാർ വകുപ്പുകളുടെ തദ്ദേശസ്ഥാപനതല പദ്ധതികളും അതിനായി വിനിയോഗിക്കപ്പെടുന്ന പണവും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ മുഖാന്തിരം അവയുടെ വാർഷിക പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായി തന്നെ വനിയോഗിക്കപ്പെടണം. വകുപ്പുകളുടെ സമാന്തര പദ്ധതി നടത്തിപ്പ് വേണ്ടെന്ൻ വച്ച് പ്രാദേശികമായി ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്ന പദ്ധതികൾക്കായി വകുപ്പുകൾ പണം മുടക്കുന്ന രീതിയാണ് രൂപപ്പെട്ടുവരേണ്ടത്.  അങ്ങനെ വരുമ്പോൾ പ്രാദേശികാവശ്യങ്ങളുടെ മുൻഗണനയും ഗുണഭോക്തൃതെരഞ്ഞെടുപ്പിലെ സുതാര്യതയും ഉറപ്പാക്കപ്പെടും.  

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിയ മേഖലകളിൽ വകുപ്പുകൾ ചെയ്യുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ പട്ടികപ്പെടുത്തുകയും അതെല്ലാം തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ പ്രാദേശികാസൂത്രണത്തിലൂടെ രൂപപ്പെടുന്ന വാർഷികപദ്ധതിയുടെ ഭാഗമാക്കുകയും വേണം.  വിവിധ സർക്കാർ വകുപ്പുകളുടെ തദ്ദേശസ്ഥാപനതല പദ്ധതികളും അതിനായി വിനിയോഗിക്കപ്പെടുന്ന പണവും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ മുഖാന്തിരം അവയുടെ വാർഷിക പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായി തന്നെ വനിയോഗിക്കപ്പെടണം. വകുപ്പുകളുടെ സമാന്തര പദ്ധതി നടത്തിപ്പ് വേണ്ടെന്ൻ വച്ച് പ്രാദേശികമായി ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്ന പദ്ധതികൾക്കായി വകുപ്പുകൾ പണം മുടക്കുന്ന രീതിയാണ് രൂപപ്പെട്ടുവരേണ്ടത്.  അങ്ങനെ വരുമ്പോൾ പ്രാദേശികാവശ്യങ്ങളുടെ മുൻഗണനയും ഗുണഭോക്തൃതെരഞ്ഞെടുപ്പിലെ സുതാര്യതയും ഉറപ്പാക്കപ്പെടും.  

പുതുതായി രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട തദ്ദേശസ്വയംഭരണ പൊതുസർവ്വീസിനെ പ്രയോജനപ്പെടുത്തി ജില്ലാതലം വരെ അതത് തലങ്ങളിലെ വികസന ആസൂത്രണ, നടത്തിപ്പ് ശേഷി മെച്ചപ്പെടുത്തണം.

പുതുതായി രൂപീകരിക്കപ്പെട്ട തദ്ദേശസ്വയംഭരണ പൊതുസർവ്വീസിനെ പ്രയോജനപ്പെടുത്തി ജില്ലാതലം വരെ അതത് തലങ്ങളിലെ വികസന ആസൂത്രണ, നടത്തിപ്പ് ശേഷി മെച്ചപ്പെടുത്തണം.

ഏകീകൃത തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ വകുപ്പ് യാഥാർത്ഥ്യമായ സാഹചര്യത്തിൽ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിക്കിട്ടിയ കാര്യാലയങ്ങളുടെയും ഉദ്യോഗസ്ഥ സംവിധാനങ്ങളുടെയും ഏകീകരണത്തെയും കൂടുതൽ മേഖലകളിൽ പുതിയ അധികാരങ്ങൾ നൽകുന്നതിനെയും കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾ അടിയന്തിരമായി ആരംഭിക്കണം. ഇക്കാര്യം സംസ്ഥാന ഭരണപരിഷ്കാര കമ്മീഷന്റെയോ പുതിയ ധനകാര്യ കമ്മീഷന്റെയോ പരിഗണനയിൽ വരേണ്ടതാണ്.

ഏകീകൃത തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ വകുപ്പ് യാഥാർത്ഥ്യമായ സാഹചര്യത്തിൽ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറിക്കിട്ടിയ കാര്യാലയങ്ങളുടെയും ഉദ്യോഗസ്ഥ സംവിധാനങ്ങളുടെയും ഏകീകരണത്തെയും കൂടുതൽ മേഖലകളിൽ പുതിയ അധികാരങ്ങൾ നൽകുന്നതിനെയും കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾ അടിയന്തിരമായി ആരംഭിക്കണം. ഇക്കാര്യം സംസ്ഥാന ഭരണപരിഷ്കാര കമ്മീഷന്റെയോ പുതിയ ധനകാര്യ കമ്മീഷന്റെയോ പരിഗണനയിൽ വരേണ്ടതാണ്.

ഭരണഘടനാപരമായി നിർദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള വിഷയങ്ങളിലെ, ഇനിയും കൈമാറേണ്ട സ്ഥാപനങ്ങളെയും അവിടുത്തെ ഉദ്യോഗസ്ഥരേയും നിലവിൽ കൈമാറിക്കിട്ടിയ സ്ഥാപനങ്ങളിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരേയും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുമായി പൂർണമായി സംയോജിപ്പിക്കണം.  

ഭരണഘടനാപരമായി നിർദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള വിഷയങ്ങളിലെ, ഇനിയും കൈമാറേണ്ട സ്ഥാപനങ്ങളെയും അവിടുത്തെ ഉദ്യോഗസ്ഥരേയും നിലവിൽ കൈമാറിക്കിട്ടിയ സ്ഥാപനങ്ങളിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരേയും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുമായി പൂർണമായി സംയോജിപ്പിക്കണം.  

കൈമാറിയ സ്ഥാപനങ്ങൾ, ഉദ്യോഗസ്ഥർ എന്നിവരുടെ നിയന്ത്രണം പൂർണമായും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് നൽകണം, ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ പേഴ്സണൽ രജിസ്റ്ററുകൾ പരിശോധിച്ച് അതത് തദ്ദേശസ്ഥാപന അധ്യക്ഷർ ഒപ്പുവയ്ക്കണം. വിവിധ വകുപ്പുകളിലെ സംസ്ഥാനതല സ്ഥലംമാറ്റങ്ങളും നിയമനങ്ങളും നടക്കുന്നത് അതത് ജില്ലകളിലേക്കാണ്. പിന്നീട് ജില്ലാ മേധാവികളാണ് ഈ ഉദ്യോഗസ്ഥർ ജില്ലയിലെ ഏത് ഓഫീസിൽ ജോലി ചെയ്യണം എന്ന് തീരുമാനിക്കുന്നത്. അതിന് സമാനമായ രീതിയിൽ കൈമാറിക്കിട്ടിയ വകുപ്പുകളിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരെ, വകുപ്പുകളുടെ സൂക്ഷ്മതല കാര്യാലയങ്ങളിലേക്ക് നേരിട്ട് നിയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം, ബന്ധപ്പെട്ട പഞ്ചായത്ത്/ മുനിസിപ്പാലിറ്റിയിലേക്ക് നിയോഗിക്കുകയും തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങൾ തങ്ങളുടെ പരിധിയിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങളിലേക്ക് പോസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്ന രീതിയാണ് നടപ്പിലാക്കേണ്ടത്. ഈ ഉദ്യോഗസ്ഥർ തദ്ദേശസ്ഥാപനതലത്തിൽ ഹാജരാകുകയും അവരുടെ ഉദ്യോഗ പ്രവേശന റിപ്പോർട്ട് അവിടെ നിന്നും മേലധികാരിക്ക് അയക്കുകയും ചെയ്യുന്ന രീതി വരുമ്പോൾ ഉദ്യോഗസ്ഥ സംവിധാനവും തദ്ദേശഭരണസംവിധാനവും തമ്മിൽ ഇപ്പോൾ നിലനിൽക്കുന്ന അകൽച്ച ഒഴിവാക്കാൻ കഴിയും. ഒന്നിലേറെ സ്ഥാപനങ്ങളുള്ള വകുപ്പിൽ (ഉദാഹരണം സ്കൂൾ) ആവശ്യമെങ്കിൽ  ഉദ്യോഗസ്ഥരെ  തദ്ദേശ സ്ഥാപന അതിർത്തിക്കുള്ളിൽ സ്ഥലം മാറ്റുന്നതിനും കഴിയണം.

കൈമാറിയ സ്ഥാപനങ്ങൾ, ഉദ്യോഗസ്ഥർ എന്നിവരുടെ നിയന്ത്രണം പൂർണമായും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് നൽകണം, ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ പേഴ്സണൽ രജിസ്റ്ററുകൾ പരിശോധിച്ച് അതത് തദ്ദേശസ്ഥാപന അധ്യക്ഷർ ഒപ്പുവയ്ക്കണം. വിവിധ വകുപ്പുകളിലെ സംസ്ഥാനതല സ്ഥലംമാറ്റങ്ങളും നിയമനങ്ങളും നടക്കുന്നത് അതത് ജില്ലകളിലേക്കാണ്. പിന്നീട് ജില്ലാ മേധാവികളാണ് ഈ ഉദ്യോഗസ്ഥർ ജില്ലയിലെ ഏത് ഓഫീസിൽ ജോലി ചെയ്യണം എന്ന് തീരുമാനിക്കുന്നത്. അതിന് സമാനമായ രീതിയിൽ കൈമാറിക്കിട്ടിയ വകുപ്പുകളിലെ ഉദ്യോഗസ്ഥരെ, വകുപ്പുകളുടെ സൂക്ഷ്മതല കാര്യാലയങ്ങളിലേക്ക് നേരിട്ട് നിയോഗിക്കുന്നതിന് പകരം, ബന്ധപ്പെട്ട പഞ്ചായത്ത്/ മുനിസിപ്പാലിറ്റിയിലേക്ക് നിയോഗിക്കുകയും തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങൾ തങ്ങളുടെ പരിധിയിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങളിലേക്ക് പോസ്റ്റ് ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്ന രീതിയാണ് നടപ്പിലാക്കേണ്ടത്. ഈ ഉദ്യോഗസ്ഥർ തദ്ദേശസ്ഥാപനതലത്തിൽ ഹാജരാകുകയും അവരുടെ ഉദ്യോഗ പ്രവേശന റിപ്പോർട്ട് അവിടെ നിന്നും മേലധികാരിക്ക് അയക്കുകയും ചെയ്യുന്ന രീതി വരുമ്പോൾ ഉദ്യോഗസ്ഥ സംവിധാനവും തദ്ദേശഭരണസംവിധാനവും തമ്മിൽ ഇപ്പോൾ നിലനിൽക്കുന്ന അകൽച്ച ഒഴിവാക്കാൻ കഴിയും. ഒന്നിലേറെ സ്ഥാപനങ്ങളുള്ള വകുപ്പിൽ (ഉദാഹരണം സ്കൂൾ) ആവശ്യമെങ്കിൽ  ഉദ്യോഗസ്ഥരെ  തദ്ദേശ സ്ഥാപന അതിർത്തിക്കുള്ളിൽ സ്ഥലം മാറ്റുന്നതിനും കഴിയണം.

വകുപ്പുപദ്ധതിയുടെ നടത്തിപ്പുകാർ എന്ന തലത്തിൽനിന്ന്, പദ്ധതി ആസൂത്രണ - നിർവഹണത്തിൽ ശേഷി പ്രയോഗിക്കുന്ന രീതിയിൽ പ്രാദേശിക ആസൂത്രണ വിദഗ്ദ്ധരായി സാങ്കേതികമായി യോഗ്യതയുള്ളവരെ പരിവർത്തിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

വകുപ്പുപദ്ധതിയുടെ നടത്തിപ്പുകാർ എന്ന തലത്തിൽനിന്ന്, പദ്ധതി ആസൂത്രണ - നിർവഹണത്തിൽ ശേഷി പ്രയോഗിക്കുന്ന രീതിയിൽ പ്രാദേശിക ആസൂത്രണ വിദഗ്ദ്ധരായി സാങ്കേതികമായി യോഗ്യതയുള്ളവരെ പരിവർത്തിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്.

വില്ലേജ്  തലം മുതൽ ജില്ലാതലം വരെ റവന്യൂ സംവിധാനം നിർവ്വഹിക്കുന്ന നിരവധി പ്രവർത്തനങ്ങൾ തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറാവുന്നതാണ് (ഒന്നാം കേരള ഭരണപരിഷ്ക്കാര കമ്മിറ്റിയുടെ ഒരു പ്രധാന ശുപാർശയായിരുന്നു ഇത് എന്ന് ഓർക്കേണ്ടതാണ്) പലതും അവർക്ക് കൈമാറിയ പ്രവർത്തന മേഖലകളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നവയുമാണ്. ഉദാഹരണമായി ദുരന്തനിവാരണ രംഗത്തെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ വളരെ നല്ലരീതിയിൽ ചെയ്യാനാകുമെന്ന് കേരളത്തിലെ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ രണ്ട് പ്രളയകാലത്തും കോവിഡ് കാലത്തും തെളിയിച്ചതാണ്. ഈ ചുമതലകൾ ജില്ലാ തലം വരെ തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറാം.  

വില്ലേജ്  തലം മുതൽ ജില്ലാതലം വരെ റവന്യൂ സംവിധാനം നിർവ്വഹിക്കുന്ന നിരവധി പ്രവർത്തനങ്ങൾ തദ്ദേശസ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറാവുന്നതാണ് (ഒന്നാം കേരള ഭരണപരിഷ്ക്കാര കമ്മിറ്റിയുടെ ഒരു പ്രധാന ശുപാർശയായിരുന്നു ഇത് എന്ന് ഓർക്കേണ്ടതാണ്) പലതും അവർക്ക് കൈമാറിയ പ്രവർത്തന മേഖലകളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നവയുമാണ്. ഉദാഹരണമായി ദുരന്തനിവാരണ രംഗത്തെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ വളരെ നല്ലരീതിയിൽ ചെയ്യാനാകുമെന്ന് കേരളത്തിലെ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾ രണ്ട് പ്രളയകാലത്തും കോവിഡ് കാലത്തും തെളിയിച്ചതാണ്. ഈ ചുമതലകൾ ജില്ലാ തലം വരെ തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് കൈമാറാം.  

റവന്യൂ സംവിധാനത്തിൽനിന്ന് നൽകുന്ന നിരവധി സർട്ടിഫിക്കറ്റുകൾ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളിൽ നിന്ന് നൽകാനാകും.

റവന്യൂ സംവിധാനത്തിൽനിന്ന് നൽകുന്ന നിരവധി സർട്ടിഫിക്കറ്റുകൾ തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളിൽ നിന്ന് നൽകാനാകും.

തദ്ദേശ സ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രവർത്തനങ്ങൾ റവന്യൂ സംവിധാനത്തിൽനിന്ന് മാറ്റി അത് പൂർണമായും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഔദ്യോഗിക സംവിധാനങ്ങളിലൂടെ തന്നെ നിർവഹിക്കാവുന്നതാണ്. സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ, എൽ.എസ്.ജി.ഡി ഡയറക്ടരേറ്റ്‌, ജില്ലാ ജോയിന്റ് ഡയറക്ടർ, നഗരസഭാജീവനക്കാർ, ജില്ലാ-ബ്ലോക്ക്-ഗ്രാമ പഞ്ചായത്ത് ജീവനക്കാർ എന്നിവരെ ഇക്കാര്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കാം. പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ ചെയ്യുന്നതുപോലെ ഈ ജോലികളിൽ സഹായിക്കുവാൻ മറ്റു വകുപ്പുകളെ നിയോഗിക്കുകയുമാകാം.

തദ്ദേശ സ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രവർത്തനങ്ങൾ റവന്യൂ സംവിധാനത്തിൽനിന്ന് മാറ്റി അത് പൂർണമായും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഔദ്യോഗിക സംവിധാനങ്ങളിലൂടെ തന്നെ നിർവഹിക്കാവുന്നതാണ്. സംസ്ഥാന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കമ്മീഷൻ, എൽ.എസ്.ജി.ഡി ഡയറക്ടരേറ്റ്‌, ജില്ലാ ജോയിന്റ് ഡയറക്ടർ, നഗരസഭാജീവനക്കാർ, ജില്ലാ-ബ്ലോക്ക്-ഗ്രാമ പഞ്ചായത്ത് ജീവനക്കാർ എന്നിവരെ ഇക്കാര്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിക്കാം. പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പുകളിൽ ചെയ്യുന്നതുപോലെ ഈ ജോലികളിൽ സഹായിക്കുവാൻ മറ്റു വകുപ്പുകളെ നിയോഗിക്കുകയുമാകാം.

മുഴുവൻ കുടുംബങ്ങളെയും സ്ഥാപനങ്ങളെയും ഉൾപ്പെടുത്തി വികസനാസൂത്രണത്തിന് സഹായകമായ ഒരു ഡാറ്റാബേസ് ഓരോ തദ്ദേശസ്ഥാപനത്തിലും തയ്യാറാക്കുകയും അത് നിരന്തരം പുതുക്കുകയും വേണം. റിമോട്ട് സെൻസിങ്, ജി.ഐ.എസ്. സംവിധാനങ്ങൾ എന്നിവ വികസനാസൂത്രണത്തിന് ഫലപ്രദമായി ഉപയോഗിക്കുന്നതിനായി ഒരു ജനകീയ പ്രസ്ഥാനം ആരംഭിക്കണം.

മുഴുവൻ കുടുംബങ്ങളെയും സ്ഥാപനങ്ങളെയും ഉൾപ്പെടുത്തി വികസനാസൂത്രണത്തിന് സഹായകമായ ഒരു ഡാറ്റാബേസ് ഓരോ തദ്ദേശസ്ഥാപനത്തിലും തയ്യാറാക്കുകയും അത് നിരന്തരം പുതുക്കുകയും വേണം. റിമോട്ട് സെൻസിങ്, ജി.ഐ.എസ്. സംവിധാനങ്ങൾ എന്നിവ വികസനാസൂത്രണത്തിന് ഫലപ്രദമായി ഉപയോഗിക്കുന്നതിനായി ഒരു ജനകീയ പ്രസ്ഥാനം ആരംഭിക്കണം.

തദ്ദേശസ്ഥാപനത്തിന് കീഴിലെ സ്ഥാപനങ്ങൾ വഴി ശേഖരിക്കുന്ന ഡാറ്റകൾ പൊതുസംവിധാനത്തിൽ ഏകോപിപ്പിച്ച്  വികസനാസൂത്രണവുമായി ബന്ധിപ്പിക്കണം.  

തദ്ദേശസ്ഥാപനത്തിന് കീഴിലെ സ്ഥാപനങ്ങൾ വഴി ശേഖരിക്കുന്ന ഡാറ്റകൾ പൊതുസംവിധാനത്തിൽ ഏകോപിപ്പിച്ച്  വികസനാസൂത്രണവുമായി ബന്ധിപ്പിക്കണം.  

അതിനാവശ്യമായ വിധത്തിൽ കിലയുടെ മാനവവിഭവശേഷി വർധിപ്പിക്കണം. പഠന ഗവേഷണങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പരിശീലന മേഖലകൾ, പരിശീലനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം എന്നിവ ആസൂത്രണം ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന രീതിയിൽ കിലയെ പുനഃസംവിധാനം ചെയ്യുകയും വേണം.

അതിനാവശ്യമായ വിധത്തിൽ കിലയുടെ മാനവവിഭവശേഷി വർധിപ്പിക്കണം. പഠന ഗവേഷണങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ പരിശീലന മേഖലകൾ, പരിശീലനത്തിന്റെ ഉള്ളടക്കം എന്നിവ ആസൂത്രണം ചെയ്യാൻ കഴിയുന്ന രീതിയിൽ കിലയെ പുനഃസംവിധാനം ചെയ്യുകയും വേണം.

ആസൂത്രണത്തിന്റെ സാങ്കേതിക ഉത്തരവാദിത്തം ബന്ധപ്പെട്ട മേഖലകളിലെ സ്ഥാപനമേധാവികൾക്കാവണം.

ആസൂത്രണത്തിന്റെ സാങ്കേതിക ഉത്തരവാദിത്തം ബന്ധപ്പെട്ട മേഖലകളിലെ സ്ഥാപനമേധാവികൾക്കാവണം.

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ വികസനാസൂത്രണത്തിൽ പ്രാദേശിക ഉത്പാദനവ്യവസ്ഥ ശക്തിപ്പെടുത്തൽ, കാർബൺ പാദമുദ്ര കുറഞ്ഞ വികസനം, പാർശ്വവത്കൃതരുടെ അതിജീവനം എന്നിവ കേന്ദ്രസ്ഥാനത്ത് വരണം.

തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളുടെ വികസനാസൂത്രണത്തിൽ പ്രാദേശിക ഉത്പാദനവ്യവസ്ഥ ശക്തിപ്പെടുത്തൽ, കാർബൺ പാദമുദ്ര കുറഞ്ഞ വികസനം, പാർശ്വവത്കൃതരുടെ അതിജീവനം എന്നിവ കേന്ദ്രസ്ഥാനത്ത് വരണം.

പ്രാദേശിക ഉത്പാദനവും തൊഴിലും വളർത്തി പ്രാദേശികവികസനത്തിന്റെ വേഗത വർധിപ്പിക്കുവാനാകണം. ഇതിനായി സഹകരണമേഖല, കുടുംബശ്രീ, തൊഴിൽസേനകൾ മുതലായവയെല്ലാം ചേർന്നുള്ള ഏകോപിത ആസൂത്രണം വേണം.

പ്രാദേശിക ഉത്പാദനവും തൊഴിലും വളർത്തി പ്രാദേശികവികസനത്തിന്റെ വേഗത വർധിപ്പിക്കുവാനാകണം. ഇതിനായി സഹകരണമേഖല, കുടുംബശ്രീ, തൊഴിൽസേനകൾ മുതലായവയെല്ലാം ചേർന്നുള്ള ഏകോപിത ആസൂത്രണം വേണം.

സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക-ആരോഗ്യ ദുർബലത അനുഭവിക്കുന്ന കുടുംബങ്ങളെ കണ്ടെത്തി അവർക്കായി പ്രത്യേക കുടുംബ അതിജീവന പദ്ധതികൾ (household survival plan) തയ്യാറാക്കണം. കിടപ്പുരോഗികളും ഭിന്നശേഷിക്കാരും ഗുരുതരരോഗങ്ങളുള്ളവരും ഉൾപ്പെടുന്ന കുടുംബങ്ങളും അതിദരിദ്രരും ഈ പദ്ധതിയിൽ ഉൾപ്പെടണം.

സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക-ആരോഗ്യ ദുർബലത അനുഭവിക്കുന്ന കുടുംബങ്ങളെ കണ്ടെത്തി അവർക്കായി പ്രത്യേക കുടുംബ അതിജീവന പദ്ധതികൾ (household survival plan) തയ്യാറാക്കണം. കിടപ്പുരോഗികളും ഭിന്നശേഷിക്കാരും ഗുരുതരരോഗങ്ങളുള്ളവരും ഉൾപ്പെടുന്ന കുടുംബങ്ങളും അതിദരിദ്രരും ഈ പദ്ധതിയിൽ ഉൾപ്പെടണം.

60 വയസുകഴിഞ്ഞ സ്വയാർജിത വരുമാനമില്ലാത്ത വയോജനങ്ങൾക്കായി പ്രത്യേക അതിജീവനപദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കണം.  

60 വയസുകഴിഞ്ഞ സ്വയാർജിത വരുമാനമില്ലാത്ത വയോജനങ്ങൾക്കായി പ്രത്യേക അതിജീവനപദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കണം.  

അനുദിനം നഗരവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന കേരളത്തിൽ വൻ നഗരങ്ങൾ, ഇടത്തരം നഗരങ്ങൾ, നഗരവൽക്കരണത്തിലേക്ക് നീങ്ങുന്ന പ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവ പ്രത്യേകമായെടുത്ത് ഓരോവിഭാഗത്തിനും സമഗ്ര മാസ്റ്റർപ്ലാനുകൾ തയ്യാറാക്കണം. നിലവിലുള്ള എല്ലാ നഗരവികസന പദ്ധതികളെയും, ഏജൻസികളെയും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഏകോപിപ്പിക്കുവാനുള്ള അധികാരം നൽകണം. 20 വർഷത്തേയ്ക്കെങ്കിലുമുള്ള പൊതു മാസ്റ്റർപ്ലാനിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാവണം നഗരവികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യേണ്ടത്. കാർബൺ പാദമുദ്ര കുറഞ്ഞ, ദരിദ്രർക്ക് പ്രത്യേക പരിഗണന നൽകുന്ന, സുസ്ഥിര വികസന പാതയാവണം നഗരവികസനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനസമീപനം. ലോകത്തിന്റെ ഇതരഭാഗങ്ങളിലേതുപോലെ ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനത്തിന്റെ കേന്ദ്രമായി നമ്മുടെ നഗരങ്ങളെ മാറ്റുന്ന തരത്തിൽ ഉത്പാദനമേഖലയിൽ സമഗ്രമായ ഇടപെടൽ ഉണ്ടാക്കണം.  

അനുദിനം നഗരവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന കേരളത്തിൽ വൻ നഗരങ്ങൾ, ഇടത്തരം നഗരങ്ങൾ, നഗരവൽക്കരണത്തിലേക്ക് നീങ്ങുന്ന പ്രദേശങ്ങൾ എന്നിവ പ്രത്യേകമായെടുത്ത് ഓരോവിഭാഗത്തിനും സമഗ്ര മാസ്റ്റർപ്ലാനുകൾ തയ്യാറാക്കണം. നിലവിലുള്ള എല്ലാ നഗരവികസന പദ്ധതികളെയും, ഏജൻസികളെയും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഏകോപിപ്പിക്കുവാനുള്ള അധികാരം നൽകണം. 20 വർഷത്തേയ്ക്കെങ്കിലുമുള്ള പൊതു മാസ്റ്റർപ്ലാനിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാവണം നഗരവികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ആസൂത്രണം ചെയ്യേണ്ടത്. കാർബൺ പാദമുദ്ര കുറഞ്ഞ, ദരിദ്രർക്ക് പ്രത്യേക പരിഗണന നൽകുന്ന, സുസ്ഥിര വികസന പാതയാവണം നഗരവികസനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനസമീപനം. ലോകത്തിന്റെ ഇതരഭാഗങ്ങളിലേതുപോലെ ആഭ്യന്തര ഉത്പാദനത്തിന്റെ കേന്ദ്രമായി നമ്മുടെ നഗരങ്ങളെ മാറ്റുന്ന തരത്തിൽ ഉത്പാദനമേഖലയിൽ സമഗ്രമായ ഇടപെടൽ ഉണ്ടാക്കണം.  

പ്രാദേശികവികസനം എന്നത് രാഷ്ട്രീയപ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ പ്രധാന അജണ്ടയാകണം. ജനങ്ങളോട് ഉത്തരവാദിത്തമുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രകടനപത്രികകൾ പങ്കാളിത്തപരമായി രൂപപ്പെടണം. ഭരണസമിതികൾ ഓരോ വർഷവും പെർഫോമൻസ് റിപ്പോർട്ട് തയ്യാറാക്കി പൊതുവേദിയിൽ അവതരിപ്പിക്കുകയും, വെബ്സൈറ്റുകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും വേണം.

പ്രാദേശികവികസനം എന്നത് രാഷ്ട്രീയപ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ പ്രധാന അജണ്ടയാകണം. ജനങ്ങളോട് ഉത്തരവാദിത്തമുള്ള തെരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രകടനപത്രികകൾ പങ്കാളിത്തപരമായി രൂപപ്പെടണം. ഭരണസമിതികൾ ഓരോ വർഷവും പെർഫോമൻസ് റിപ്പോർട്ട് തയ്യാറാക്കി പൊതുവേദിയിൽ അവതരിപ്പിക്കുകയും, വെബ്സൈറ്റുകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും വേണം.

ജനപ്രതിനിധികളുടെ ഗുണത ഉയർത്തുവാനുള്ള ബോധപൂർവ്വമായ ശ്രമങ്ങൾ രാഷ്ട്രീയപ്രസ്ഥാനങ്ങൾ നടത്തണം. കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ അവരുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ വിലയിരുത്തി അഴിമതി - ക്രമക്കേടുകൾ എന്നിവയ്ക്കെതിരെ കർശന നിലപാടുകൾ സ്വീകരിക്കണം.

ജനപ്രതിനിധികളുടെ ഗുണത ഉയർത്തുവാനുള്ള ബോധപൂർവ്വമായ ശ്രമങ്ങൾ രാഷ്ട്രീയപ്രസ്ഥാനങ്ങൾ നടത്തണം. കൃത്യമായ ഇടവേളകളിൽ അവരുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ വിലയിരുത്തി അഴിമതി - ക്രമക്കേടുകൾ എന്നിവയ്ക്കെതിരെ കർശന നിലപാടുകൾ സ്വീകരിക്കണം.

കഴിവുതെളിയിച്ച സ്ത്രീകൾ, ദളിതർ, ആദിവാസികൾ എന്നിവർക്ക് പൊതുസീറ്റുകളിൽ വീണ്ടും മത്സരിക്കാൻ അവസരം നൽകണം.

കഴിവുതെളിയിച്ച സ്ത്രീകൾ, ദളിതർ, ആദിവാസികൾ എന്നിവർക്ക് പൊതുസീറ്റുകളിൽ വീണ്ടും മത്സരിക്കാൻ അവസരം നൽകണം.

ഇന്ത്യയിലെ വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തിൽ പലകാര്യങ്ങളിലും ഒന്നാം സ്ഥാനത്താണ് കേരളത്തിലെ സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്ന കാര്യത്തിൽ യാതൊരു സംശയവുമില്ല. എന്നാൽ അവ എത്രത്തോളം സ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളായി വളർന്നിട്ടുണ്ട് എന്ന പരിശോധന ഒട്ടേറെ പരിമിതികൾ നമ്മെ ബോധ്യപ്പെടുത്തും. ഉദാഹരണമായി അവയുടെ സാമ്പത്തികവശം പരിശോധിക്കാം.

ഇന്ത്യയിലെ വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ കൂട്ടത്തിൽ പലകാര്യങ്ങളിലും ഒന്നാം സ്ഥാനത്താണ് കേരളത്തിലെ സ്ഥാപനങ്ങൾ എന്ന കാര്യത്തിൽ യാതൊരു സംശയവുമില്ല. എന്നാൽ അവ എത്രത്തോളം സ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളായി വളർന്നിട്ടുണ്ട് എന്ന പരിശോധന ഒട്ടേറെ പരിമിതികൾ നമ്മെ ബോധ്യപ്പെടുത്തും. ഉദാഹരണമായി അവയുടെ സാമ്പത്തികവശം പരിശോധിക്കാം.

ചുരുക്കത്തിൽ തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ സ്വന്തവരുമാനം വർധിപ്പിക്കുന്നതിന് നിരവധി സാധ്യതകളുണ്ട്. അവ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നതിന് പുതിയ സാഹചര്യങ്ങൾക്ക് അനുസൃതമായ നിയമഭേദഗതികളും നിയമനിർമാണവും അനിവാര്യമാണ്. നിലവിലുള്ള വ്യവസ്ഥയനുസരിച്ചുള്ള നികുതികൾ പൂർണമായും പിരിച്ചെടുത്തുകൊണ്ട് മാത്രമേ പുതിയ വരുമാനസ്രോതസ്സുകൾക്കായി വാദിക്കുവാൻ തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് സാധിക്കുകയുള്ളൂ. കൂടുതൽ വികസനം ഉണ്ടാകണമെങ്കിൽ നികുതിവരുമാനം വർധിപ്പിച്ചേ പറ്റൂ എന്ന കാര്യത്തിൽ പൊതുസമ്മതി രൂപപ്പെടുത്തുകയും വേണം. ഇക്കാര്യത്തിൽ രാഷ്ട്രീയപ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്കും വലിയ ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട്. അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുവാൻ സാമ്പത്തികവികേന്ദ്രീകരണവും അനിവാര്യമാണെന്ന കാര്യം മറന്നുകൂടാത്തതാണ്.

ചുരുക്കത്തിൽ തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ സ്വന്തവരുമാനം വർധിപ്പിക്കുന്നതിന് നിരവധി സാധ്യതകളുണ്ട്. അവ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നതിന് പുതിയ സാഹചര്യങ്ങൾക്ക് അനുസൃതമായ നിയമഭേദഗതികളും നിയമനിർമാണവും അനിവാര്യമാണ്. നിലവിലുള്ള വ്യവസ്ഥയനുസരിച്ചുള്ള നികുതികൾ പൂർണമായും പിരിച്ചെടുത്തുകൊണ്ട് മാത്രമേ പുതിയ വരുമാനസ്രോതസ്സുകൾക്കായി വാദിക്കുവാൻ തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് സാധിക്കുകയുള്ളൂ. കൂടുതൽ വികസനം ഉണ്ടാകണമെങ്കിൽ നികുതിവരുമാനം വർധിപ്പിച്ചേ പറ്റൂ എന്ന കാര്യത്തിൽ പൊതുസമ്മതി രൂപപ്പെടുത്തുകയും വേണം. ഇക്കാര്യത്തിൽ രാഷ്ട്രീയപ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്കും വലിയ ഉത്തരവാദിത്തമുണ്ട്. അധികാരവികേന്ദ്രീകരണത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുവാൻ സാമ്പത്തികവികേന്ദ്രീകരണവും അനിവാര്യമാണെന്ന കാര്യം മറന്നുകൂടാത്തതാണ്.

ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ രജതജൂബിലി വർഷത്തിൽ അധികാരമേൽക്കുന്ന ഭരണസമിതികൾ അധികാരവൽക്കരിച്ച ഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ ആറാം തലമുറയാണ്. കഴിഞ്ഞ രണ്ടു വ്യാഴവട്ടക്കാലത്ത് നടപ്പിലാക്കിയ പ്രവർത്തനങ്ങൾ കൂടുതൽ ശക്തമായി മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുപോകുന്നതോടൊപ്പം ഇന്ന് കോവിഡാനന്തര കാലഘട്ടത്തിൽ കേരളം അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സവിശേഷപ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ ആവശ്യമായ പ്രാദേശിക വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് നേതൃത്വം നൽകാനും പുതുതായി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്ന ഭരണസമിതികൾക്ക് കഴിയണം. അതിനാവശ്യമായ പ്രവർത്തന പരിപാടികൾ ജനങ്ങളുടെ മുന്നിൽ അവതരിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് വേണം തെരഞ്ഞെടുപ്പിനെ അഭിമുഖീകരിക്കാൻ.

ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ രജതജൂബിലി വർഷത്തിൽ അധികാരമേൽക്കുന്ന ഭരണസമിതികൾ അധികാരവൽക്കരിച്ച ഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ ആറാം തലമുറയാണ്. കഴിഞ്ഞ രണ്ടു വ്യാഴവട്ടക്കാലത്ത് നടപ്പിലാക്കിയ പ്രവർത്തനങ്ങൾ കൂടുതൽ ശക്തമായി മുന്നോട്ടുകൊണ്ടുപോകുന്നതോടൊപ്പം ഇന്ന് കോവിഡാനന്തര കാലഘട്ടത്തിൽ കേരളം അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന സവിശേഷപ്രശ്നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ ആവശ്യമായ പ്രാദേശിക വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് നേതൃത്വം നൽകാനും പുതുതായി തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെടുന്ന ഭരണസമിതികൾക്ക് കഴിയണം. അതിനാവശ്യമായ പ്രവർത്തന പരിപാടികൾ ജനങ്ങളുടെ മുന്നിൽ അവതരിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് വേണം തെരഞ്ഞെടുപ്പിനെ അഭിമുഖീകരിക്കാൻ.

ഇതുവരെയുള്ള ആസൂത്രണപ്രക്രിയയിൽ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ സാമൂഹികസമ്പത്തും വരുമാനവും വർധിപ്പിക്കാൻ ആവശ്യമായ ഉത്പാദനമേഖല, വിശേഷിച്ചും കൃഷിയും വ്യവസായങ്ങളും അവഗണിക്കപ്പെട്ട് കിടക്കുകയായിരുന്നു. സേവനമേഖലയുടെ വികസനത്തിൽ ഊന്നി നിൽക്കുന്ന ആസൂത്രണമാണ് ഇതേവരെ ഉണ്ടായത്. അതു മാറ്റി ഉത്പാദനമേഖലകൾക്ക് പ്രാമുഖ്യം നൽകുക എന്നതായിരുന്നു ജനകീയാസൂത്രണ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യം. നമുക്ക് ആവശ്യമായ അരിയുടെ കാര്യത്തിൽ ഇന്നുള്ള കമ്മി കുറയ്ക്കുക, മറ്റു ഭക്ഷ്യസാമഗ്രികളായ പച്ചക്കറി, പഴങ്ങൾ, മത്സ്യമാംസാദികൾ, മുട്ട എന്നിവയുടെ കാര്യത്തിൽ ഓരോ പഞ്ചായത്തും സ്വയംപര്യാപ്തത നേടുക എന്നിവ ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനസമീപനമാണ് (ഡോ. തോമസ് ഐസക്കിന്റെ ജനകീയാസൂത്രണം സിദ്ധാന്തവും പ്രയോഗവും എന്ന പുസ്തകത്തിന്റെ അവതാരികയിൽ നിന്ന്). അത് ഈ കോവിഡാനന്തര കാലഘട്ടത്തിൽ കൂടുതൽ പ്രസക്തമാണ്.

ഇതുവരെയുള്ള ആസൂത്രണപ്രക്രിയയിൽ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ സാമൂഹികസമ്പത്തും വരുമാനവും വർധിപ്പിക്കാൻ ആവശ്യമായ ഉത്പാദനമേഖല, വിശേഷിച്ചും കൃഷിയും വ്യവസായങ്ങളും അവഗണിക്കപ്പെട്ട് കിടക്കുകയായിരുന്നു. സേവനമേഖലയുടെ വികസനത്തിൽ ഊന്നി നിൽക്കുന്ന ആസൂത്രണമാണ് ഇതേവരെ ഉണ്ടായത്. അതു മാറ്റി ഉത്പാദനമേഖലകൾക്ക് പ്രാമുഖ്യം നൽകുക എന്നതായിരുന്നു ജനകീയാസൂത്രണ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യം. നമുക്ക് ആവശ്യമായ അരിയുടെ കാര്യത്തിൽ ഇന്നുള്ള കമ്മി കുറയ്ക്കുക, മറ്റു ഭക്ഷ്യസാമഗ്രികളായ പച്ചക്കറി, പഴങ്ങൾ, മത്സ്യമാംസാദികൾ, മുട്ട എന്നിവയുടെ കാര്യത്തിൽ ഓരോ പഞ്ചായത്തും സ്വയംപര്യാപ്തത നേടുക എന്നിവ ജനകീയാസൂത്രണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനസമീപനമാണ് (ഡോ. തോമസ് ഐസക്കിന്റെ ജനകീയാസൂത്രണം സിദ്ധാന്തവും പ്രയോഗവും എന്ന പുസ്തകത്തിന്റെ അവതാരികയിൽ നിന്ന്). അത് ഈ കോവിഡാനന്തര കാലഘട്ടത്തിൽ കൂടുതൽ പ്രസക്തമാണ്.

അവശേഷിക്കുന്ന നെൽവയലുകൾ സംരക്ഷിക്കപ്പെടണം. ഒരു ഇഞ്ച് കൃഷിഭൂമി പോലും തരിശിടാതെ കൃഷിചെയ്യണം. ഉത്പാദനക്ഷമത വർധിപ്പിക്കുന്നതോടൊപ്പം സമഗ്രകൃഷിരീതികൾ, ആവശ്യത്തിന് യന്ത്രവത്കരണം, ശാസ്ത്രീയമായ ജലസേചനരീതികൾ എന്നിവ വഴി കാർഷികമേഖലയിൽ ഒരു കുതിച്ചുചാട്ടത്തിന് പഞ്ചായത്തുകൾ നേതൃത്വം നൽകണം. കാർഷിക ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ സ്റ്റോറേജ്, വിപണി എന്നിവയ്ക്കുള്ള സൗകര്യമൊരുക്കണം. പരിശീലനം സിദ്ധിച്ച ഒരു “കാർഷിക കർമസേന"യെ (കർഷകർക്ക് സഹായമായും കൃഷിഭൂമി ഏറ്റെടുത്ത് കൃഷിചെയ്യാനും) പഞ്ചായത്തിൽ സജ്ജമാക്കണം. കാർഷികോപകരണങ്ങളുടെ നിർമാണം, യന്ത്രങ്ങളുടെ പരിപാലനവും റിപ്പയറും എന്നിവ തൊഴിൽ നഷ്ടപ്പെട്ട് തിരിച്ചുവന്ന പ്രവാസികൾ അടക്കം നിരവധി പേർക്ക് തൊഴിൽ നൽകും.

അവശേഷിക്കുന്ന നെൽവയലുകൾ സംരക്ഷിക്കപ്പെടണം. ഒരു ഇഞ്ച് കൃഷിഭൂമി പോലും തരിശിടാതെ കൃഷിചെയ്യണം. ഉത്പാദനക്ഷമത വർധിപ്പിക്കുന്നതോടൊപ്പം സമഗ്രകൃഷിരീതികൾ, ആവശ്യത്തിന് യന്ത്രവത്കരണം, ശാസ്ത്രീയമായ ജലസേചനരീതികൾ എന്നിവ വഴി കാർഷികമേഖലയിൽ ഒരു കുതിച്ചുചാട്ടത്തിന് പഞ്ചായത്തുകൾ നേതൃത്വം നൽകണം. കാർഷിക ഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ സ്റ്റോറേജ്, വിപണി എന്നിവയ്ക്കുള്ള സൗകര്യമൊരുക്കണം. പരിശീലനം സിദ്ധിച്ച ഒരു “കാർഷിക കർമസേന"യെ (കർഷകർക്ക് സഹായമായും കൃഷിഭൂമി ഏറ്റെടുത്ത് കൃഷിചെയ്യാനും) പഞ്ചായത്തിൽ സജ്ജമാക്കണം. കാർഷികോപകരണങ്ങളുടെ നിർമാണം, യന്ത്രങ്ങളുടെ പരിപാലനവും റിപ്പയറും എന്നിവ തൊഴിൽ നഷ്ടപ്പെട്ട് തിരിച്ചുവന്ന പ്രവാസികൾ അടക്കം നിരവധി പേർക്ക് തൊഴിൽ നൽകും.