"യുവസമിതി - സംഘടനാരേഖ" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

'''

യുവസമിതി സംസ്ഥാന സമ്മേളനം 2017

രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധാനന്തരം ലോകമെമ്പാടും ഉണ്ടായ പുത്തൻ ഉണർവും, അപകോളനീകരണവും, സോഷ്യലിസ്റ്റ് മുന്നേറ്റവും, സ്പുട്‌നിക്ക് വിക്ഷേപണവും ഉണ്ടാക്കിയ ആവേശവും  ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ സാമൂഹ്യ ദൗത്യത്തെ സംബന്ധിച്ച് സൃഷ്ടിച്ച പുതു പ്രതീക്ഷയാണ് ജനകീയ ശാസ്‌ത്ര പ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് ആഗോളത്തലത്തിൽ സ്വീകാര്യത നൽകിയത്.  ഒരു നവലോക സൃഷ്ടിയിൽ യുക്തി ചിന്തയ്ക്കും, ശാസ്‌ത്ര ബോധത്തിനും വലിയ പങ്ക് വഹിക്കാനുണ്ടെന്ന തിരിച്ചറിവാണ്  ഈ മുന്നേറ്റങ്ങളെ സാധൂകരിച്ചത്.  ഇതേ കാലത്ത് തന്നെ നെഹ്‌റൂവിയൻ സോഷ്യലിസ്റ്റ് മാതൃക ഇന്ത്യയിലും ശാസ്‌ത്ര പ്രചാരണത്തിന് പുത്തൻ ഉണർവ്വ് നൽകി.  ഇന്ത്യയിൽ എമ്പാടും ശാസ്‌ത്രഗവേഷണ സ്ഥാപനങ്ങൾ ആരംഭിക്കപ്പെട്ടു. ഭരണകൂടം  അതിന്റെ വർഗ്ഗ പക്ഷപാതത്തിനപ്പുറത്തേക്ക് ശാസ്‌ത്രബോധത്തേയും, യുക്തിചിന്തയേയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന നിലയുണ്ടായി. കേരളത്തിലെ നവോത്ഥാന പോരാട്ടങ്ങൾ, ഗ്രന്ഥശാലാ സംഘം തുടങ്ങിയവ ഉഴുതുമറിച്ച മണ്ണിലാണ് ഇടതുപക്ഷ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ 50 കളിൽ അധികാരത്തിലെത്തുന്നത്.  ഭൂപരിഷ്‌കരണവും, വിദ്യാഭ്യാസ ബില്ലും അതിനെതിരായ വിരുദ്ധ പ്രചരണങ്ങൾക്കിടയിലും പുരോഗതിയെ സംബന്ധിച്ച പ്രതീക്ഷകൾ ഉയർത്തി പിടിച്ചു.  1957 ലെ ശാസ്‌ത്രസാഹിത്യ സമിതിയിൽ നിന്നും 1962 ൽ കേരളാ ശാസ്‌ത്രസാഹിത്യ പരിക്ഷത്തിലേക്കുളള മുന്നേറ്റം നടക്കുന്നത് ഈ സവിശേഷ സാഹചര്യത്തിലാണ്.  മോസ്‌കോയിൽ പഠനത്തിന് പോയി തിരിച്ചെത്തിയ ഒരു സംഘം വിദ്യാർത്ഥികൾ ശാസ്‌ത്രകാരൻമാരുടെ സാമൂഹിക ദൗത്യത്തെ സംബന്ധിച്ച് നടത്തിയ സുദീർഘ  സംവാദങ്ങൾ ബോംബെയിലെ  ഗവേഷക സംഘ ത്തിനിടയിൽ വ്യാപിപ്പിക്കുകയും ഇത് 1966 ൽ ശാസ്‌ത്ര സാഹിത്യ പരിഷത്ത് ബോംബെ രൂപീകരിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിക്കുകയും ചെയ്തു. പരിഷത്ത് സ്ഥാപക സമ്മേളനം ഉദ്ഘാടനം ചെയ്യാൻ ജെ ബി എസ്  ഹാൽഡേനെ ആയിരുന്നു ക്ഷണിച്ചത്. 1962 ൽ  പുതിയ സംഘടനയെ പരിചയപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ജനറൽ സെക്രട്ടറി നടത്തിയ പ്രസംഗം പറയുന്നു.  ‘’ നാം ജീവിക്കുന്നത് ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ കാലഘട്ടത്തിലാണ്.  ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ പൊതുതത്വങ്ങളും, കണ്ടുപിടുത്തങ്ങളും, ഒരു കൂട്ടം വിദഗ്ധരുടെ കുടുംബസ്വത്തായി ഒതുങ്ങരുത്. ഈ അറിവുകൾ സാധാരണക്കാർക്ക് മനസിലാവുന്ന ഭാഷയിൽ വിശദമാക്കാനുളള ചുമതല വിദഗ്ധരോ മറ്റുളളവരോ ഏറ്റെടുക്കേണ്ടതുണ്ട്.  പ്രാദേശിക ഭാഷകളോടുളള ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്തെ ചിറ്റമ്മനയം മൂലം ശാസ്‌ത്ര സാഹിത്യത്തിൽ ഒരു പുരോഗതിയും  ഇന്ത്യൻ ഭാഷകളിൽ ഉണ്ടാക്കാനായില്ല. എല്ലാം ഇംഗ്ലീഷിലും അതും പരമാവധി സങ്കീർണമായ പദങ്ങളിൽ പറയുക എന്നതായിരുന്നു. സമ്പ്രദായം… എന്നാൽ മറുവശത്ത് പ്രാദേശിക യാഥാസ്ഥിതിക ശാസ്‌ത്രികളാകട്ടെ എല്ലാ ശാസ്‌ത്രവും മഹാഋഷികൾ നിർമ്മിച്ചതാണെന്നും അവർക്ക് തെറ്റുപറ്റില്ലെന്നും ശാഠ്യം പിടിച്ചു. ഇതിന്റെയൊക്കെ ഫലമായി നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളുടെ ശാസ്‌ത്രബോധം മറ്റുളളവർക്കു പിന്നിലായി’’

1976 ലെ 'പ്രകൃതി- ശാസ്‌ത്രം- സമൂഹം' ക്ലാസുകൾ പരിഷത്തിനെ ഒരു ജനകീയ ശാസ്‌ത്ര പ്രസ്ഥാനമാക്കുന്നതിൽ നിർണായക പങ്ക് വഹിച്ചു. പന്ത്രണ്ടായിരം ക്ലാസുകളിലായി പത്തു ലക്ഷത്തോളം പേരാണ് ഈ  ക്ലാസുകൾ കേട്ടത്.  ജനാധിപത്യ പ്രക്രിയ മുഴുവൻ റദ്ദു ചെയപ്പെട്ട അടിയന്തിരാവസ്ഥ കാലത്തായിരുന്നു  ഈ ക്ലാസുകളെന്നത് ശ്രദ്ധേയമാണ്.  1967 ൽ വെറും 122 അംഗങ്ങളുണ്ടായിരുന്ന പരിഷത്ത് 1976  ആയപ്പോഴേക്കും 2600 അംഗങ്ങളുളള സംഘടനയായി വളർന്നു.

‘’ഒരു കാലത്ത് നാം ഐൻസ്റ്റീനെ ആഘോഷിച്ചു, ചന്ദ്രനിലേക്ക് ആളെ അയച്ചു, ലേസർ, കമ്പ്യൂട്ടർ, നൈലോൺ, ടെലിവിഷൻ, പോളിയോ മരുന്ന് ഇവയെല്ലൊം കണ്ട് ആഹ്ലാദിച്ചു, ഇന്നാ അവസ്ഥ മാറിയിരിക്കുന്നു’’. അമേരിക്കൻ അസോസിയേഷൻ ഫോർ അഡ്വാൻസ്‌മെന്റ് ഓഫ് സയൻസ് എന്ന സംഘടയുടെ പ്രസിഡന്റായിരിക്കെ ലെഡെർമാൻ അമേരിക്കൻ ശാസ്‌ത്രൻമാർക്കിടയിൽ ഒരു സർവ്വേ നടത്തി,  അദ്ദേഹം പറയുന്നു.  ‘’മനോവീര്യം  തകർന്ന പ്രതീക്ഷകൾ നഷ്ടപ്പെട്ട,  ചക്രവാളങ്ങൾ ചുരുങ്ങിയ ഒരു  ശാസ്‌ത്ര സമൂഹത്തെയാണ്.  ഞാൻ കണ്ടത്  ഒരോ സ്ഥാപനങ്ങളിലും, ഓരോ ഗവേഷണ മേഖലയിലും ഒരു കാര്യം പൊതുവായി കാണാനാകും, അമേരിക്കൻ ശാസ്‌ത്ര ഗവേഷണം  ഗുരുതരമായ പ്രതിസന്ധിയിലാണ് ‘’. ലോകമെമ്പാടും നവലിബറൽ നയങ്ങൾ ശാസ്‌ത്ര ഗവേഷണത്തെ തകർത്തിരിക്കുന്നു. വർദ്ധിച്ചു വന്ന അനീതിയും, പ്രതീക്ഷാ നഷ്ടവും, ശാസ്‌ത്രത്തെ പ്രതിസ്ഥാനത്ത് നിർത്താൻ പ്രേരകമായി.  ഈ അനീതിയുടെ കാരണം നിലനിൽക്കുന്ന സാമൂഹിക  വ്യവസ്ഥയല്ല മറിച്ച് ശാസ്‌ത്രമുൾപ്പെടെയുളള ജ്ഞാനോദയ മുന്നേറ്റമാണെന്ന വിമർശനം ഒരുവശത്ത് ഉന്നയിക്കപ്പെട്ടു. 1992 ൽ ചെക്ക് റിപ്പബ്ലിക് പ്രസിഡന്റായിരുന്ന വാക്ലാവ് ഹാവൽ ആധുനിക യുഗത്തിന്റെ അന്ത്യം എന്നാണ് ഈ സവിശേഷ സാഹചര്യത്തെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്.   

‘’ലോകം വസ്തുനിഷ്ഠമായി പഠിക്കാമെന്നും അങ്ങനെ കിട്ടുന്ന അറിവ് സാമാന്യ വത്കരിക്കാമെന്നുമുളള ധാരണയാണ് കമ്യൂണിസത്തിന്റെ തകർച്ചയോടെ ഇല്ലാതായിരിക്കുന്നത്.  ആധുനിക യുക്തി, ശാസ്‌ത്രം എന്നിവ സ്വാഭാവിക ലോകത്തെ നിഷേധിക്കുകയും, തകർക്കുകയും, കോളനിവത്കരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവയാണെന്ന് വന്നിരിക്കുന്നു’’.

അറുപതുകളുടെ അവസാനത്തോടെ ഉയർന്നുവന്ന നവലിബറൽ നയങ്ങൾക്കൊപ്പമാണ് ഉത്തരാധുനിക ചിന്തയും കൂടുതൽ സ്വീകര്യമാകുന്നത്.  ശാസ്‌ത്രമുൾപ്പെടെയുളള എല്ലാ ബൃഹദാഖ്യാനങ്ങളുടെയും കാലം കഴിഞ്ഞെന്നും ഇനി വ്യതിരക്തങ്ങളായ ലഘു ആഖ്യാനങ്ങളുടെ കാലമാണെന്നും ഉത്തരാധുനികത വാദിച്ചു.  അതു കൊണ്ട് ശാസ്‌ത്ര സത്യം എന്നൊന്നില്ല പകരം നിരവധി ആഖ്യാനങ്ങളിൽ ഒന്നു മാത്രമാണ് ശാസ്‌ത്രവും എന്ന ധാരണ പരത്തപ്പെട്ടു. ജ്യോതിഷം, മന്ത്രവാദം, തുടങ്ങിയവയെല്ലാം സൈദ്ധാന്തികമായി ന്യായീകരിക്കപ്പെടുകയും  ശാസ്‌ത്രമെന്നത് ഒരു യുറോ കേന്ദ്രീകൃത നിർമ്മിതി മാത്രമാണെന്നു പോലും വ്യാഖ്യാനിക്കപ്പെടുന്ന അവസ്ഥയുണ്ടായി.  ആശിഷ് നന്ദി  (Ashish Nandy )  പറയുന്നത് നോക്കൂ. ‘’ശാസ്‌ത്രം ഇന്നൊരു വൻ ബിസിനസാണ്, പല രാജ്യങ്ങളിലും പ്രാകൃതിക കാരണങ്ങളേക്കാൾ കൂടുതൽ രോഗങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുന്നത്  ആധുനിക വൈദ്യമാണ്. ശാസ്‌ത്രമെന്നത് ഇന്ന് ചൂഷണത്തിന്റെ ഏറ്റവും പ്രധാന ഉപാധിയാണ് ‘’ ശാസ്‌ത്രത്തെ ചൂഷണത്തിനായുപയോഗിക്കുന്ന സാമൂഹ്യ വ്യവസ്ഥയെയല്ല മറിച്ച് ശാസ്‌ത്രത്തെ തന്നെ നന്ദി നിഷേധിക്കുന്നു.  

‘’പളളിയാണ് പ്രപഞ്ചത്തെ സംബന്ധിച്ചു ഏറ്റവും വൈവിധ്യ പൂർണ്ണവും തുറന്നതുമായ ചിത്രം മുന്നോട്ട് വെച്ചത്, ഗലീലിയോ തന്റെ നിലപാടുമാത്രം ശരിയെന്ന് ധരിക്കുകയും ശരിയുടെ ബഹുസ്വരതകളെ നിഷേധിക്കുകയും ചെയ്തു’’   

‘’വിശുദ്ധ വിത്തുകൾ സ്ഥൂല ജഗത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മാവസ്ഥയെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.  നവധാന്യങ്ങൾ യഥാർത്ഥത്തിൽ നവഗ്രഹങ്ങളെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നു.  ഗ്രഹങ്ങൾ കാലാവസ്ഥയിൽ ചെലുത്തുന്ന സ്വാധീനം വിളവെടുപ്പിനെ ബാധിക്കുന്നുവെന്ന തിരിച്ചറിവാണിത് .  എന്നാൽ പുത്തൻ തലമുറ വിത്തുകൾ ഈ ബന്ധത്തെ വിഛേദിക്കുന്നു.……അതായത് ചെടികളും (plant) ഗ്രഹങ്ങളും( Planet )  തമ്മിലെ കോസ്മിക് ഹാർമണിയാണ് നവധാന്യങ്ങളുടെ ആശയത്തിലൂടെ പ്രകടമാകുന്നത് ‘’  

  (1) നവലിബറൽ നയങ്ങൾ (2) ഹിന്ദുത്വ രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ മുന്നേറ്റം (3) സ്വത്വരാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ വളർച്ച എന്നിവയാണവ, കഴിഞ്ഞ കാൽനൂറ്റാണ്ടായി തുടർന്ന് വരുന്ന നവലിബറൽ നയങ്ങൾ വെറും സാമ്പത്തിക നയം മാത്രമല്ല അവ സമസ്ത മേഖലയിലും സ്വാധീനമുളള ഒരു രാഷ്ട്രീയ പദ്ധതി കൂടിയാണ്.  കഴിഞ്ഞ 25 വർഷത്തിനിടയിൽ രണ്ടര ലക്ഷത്തിലേറെ കർഷകരെയാണ് ഈ നയങ്ങൾ കൊല ചെയ്തത്, നവലിബറർ നയങ്ങൾ സമസ്ത മേഖലകളിൽ നിന്നുമുളള സ്റ്റേറ്റിന്റെ പിൻമാറ്റം കൂടിയാണ്  ( എന്നാൽ  കോർപ്പറേറ്റുകൾ പ്രതിസന്ധിയിലാ ക്കുമ്പോഴൊക്കെ സ്റ്റേറ്റ് ഇടപെടുകയും ചെയ്യുന്നു) .  1994 -95 ൽ 83 കോടി ജനങ്ങൾ രാജ്യത്തുണ്ടായിരുന്നപ്പോൾ 1.95 കോടി തൊഴിലവസരങ്ങൾ സർക്കാർ മേഖലയിൽ ഉണ്ടായിരുന്നു.  2014-15 ൽ 123 കോടി ജനസംഖ്യയുളളപ്പോൾ ആകെ സർക്കാർ തൊഴിലവസരങ്ങൾ 1.76 കോടിയായി കുറഞ്ഞിരിക്കുന്നു.  ഇന്ത്യയിലെ 44%  സർക്കാർ  ജീവനക്കാരും ഇന്ന് താൽക്കാലിക തൊഴിലാളികളാണ്.  കഴിഞ്ഞ കാൽനൂറ്റാണ്ടായി ഇന്ത്യാ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ കുടിയേറ്റമാണ് ഇന്ത്യൻ ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്നും നഗരങ്ങളിലേക്ക് നടക്കുന്നത്.  ഈ കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികൾ ഒന്നടങ്കം അസംഘടിത മേഖലയിലായതിനാൽ ഒരു തരത്തിലുളള സംഘടനാ സാധ്യതയും അവിടെയില്ല.  അഭ്യസ്ഥ വിദ്യരായ ചെറുപ്പക്കാരാകട്ടെ സ്വകാര്യ ധനകാര്യസ്ഥാപനങ്ങൾ, സ്വാശ്രയ വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ, ഐ ടി, ബി പി ഒ, മാളുകൾ, ടൂറിസം, റിയൽഎസ്റ്റേറ്റ്, കൺസൽട്ടിംഗ് സർവ്വീസുകൾ, കോർപ്പറേറ്റ് ഓഫീസുകൾ തുടങ്ങി യാതൊരു തൊഴിൽ സുരക്ഷയും, അവകാശങ്ങളും ഇല്ലാത്ത പുതു തൊഴിൽ മേഖലകൾ തെരഞ്ഞെടുക്കാൻ നിർബന്ധിതരാവുകയും ചെയുന്നു.

* ജനാധിപത്യം, മതേതരത്വം, യുക്തിചിന്ത തുടങ്ങിയ ജ്ഞാനോദയ മൂല്യങ്ങളെ മുഴുവൻ തകർക്കുകയാണ്  ഇന്ത്യയിലെ അമിതാധികാര ഭരണകൂടം.  ഏതുരീതിയിലുളള ചെറുത്ത് നിൽപ്പും സാധ്യമാവുക ഒരു ജനാധിപത്യ സംവിധാനത്തിനകത്ത് മാത്രമാണ്.  അതുകൊണ്ട് അടിസ്ഥാന ജനാധിപത്യ മൂല്യങ്ങളെ സംരക്ഷിക്കാനുളള പോരാട്ടങ്ങളാകണം  നമ്മുടെ മുന്നിലെ മുഖ്യ കടമ.  കേരളത്തിലെമ്പാടും ഉയർന്നു വരുന്ന വലുതും, ചെറുതുമായ ജനാധിപത്യ പോരാട്ടങ്ങളിൽ കണ്ണിചേരുകയും, അത്തരം പോരാട്ടങ്ങൾ ഏറ്റെടുക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്.  ഒപ്പം തന്നെ കേരളത്തിൽ അതിവേഗം ചുരുങ്ങിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന പൊതു ഇടങ്ങളെ എങ്ങനെ തിരിച്ചു പിടിക്കാം എന്നതാവണം നമ്മുടെ മുൻഗണന.  പ്രാദേശിക യുവജന കൂട്ടായ്മകൾ  കൂടുതൽ ശക്തിപ്പെടുത്തേണ്ടതുണ്ട്.  കേരളത്തിലെ ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്നുളള ചെറുപ്പക്കാർ ഇന്ന് ഭൂരിഭാഗവും നഗരങ്ങളിലെ അസംഘടിത തൊഴിൽ മേഖലകളിൽ പകലന്തിയോളം തൊഴിൽ ചെയ്യുകയും, നഗരങ്ങളിലെ ചെറു ഷെൽട്ടറുകളിൽ  അഭയം തേടുകയും ചെയ്യുന്നു.  ഇത്തരം യുവാക്കളെ സംഘടിപ്പിക്കുവാനും അവർക്കിടയിൽ ഇടപെടാനുമുളള സാധ്യതകൾ നാം ആരായേണ്ടതുണ്ട്.  ഈ ചെറുപ്പക്കാരിൽ മഹാ ഭൂരിപക്ഷവും പുതിയ തൊഴിൽ പരിശീലനം, സമാന്തര ഉന്നത പഠനം എന്നിവ ആഗ്രഹിക്കുന്നവരാകും.  ഈ സാധ്യതകൾ സംഘത്തിന് നൽകാനാവുമോ എന്ന അന്വേഷണവുമാകാം.

* കേരളത്തിൽ അടിയന്തിര പ്രാധാനം അർഹിക്കുന്ന ഒന്നാണ് ഇതര സംസ്ഥാന തൊഴിലാളികളുടെ പ്രശ്‌നം.  നമ്മുടെ സംസ്ഥാനത്തെ ഏറ്റവും അന്യവത്കരിക്കപ്പെട്ട ഈ തൊഴിലാളികൾക്കിടയിൽ ഇടപെടാൻ നമുക്കാവുമോ?  അവരുടെ അടിസ്ഥാന പ്രശ്‌നങ്ങൾ പോലും കേരളത്തിൽ ചർച്ചചെയ്യുപ്പെടുന്നില്ല.  തൊഴിലവകാശങ്ങളിലും, വേതനനിരക്കിലും കേരളം നേടിയ പുരോഗതി മലയാളികൾക്ക് മാത്രം  അവകാശപ്പെട്ടതല്ല.  ഈ തൊഴിലാളികൾക്കിടയിലും സാക്ഷരതാ-ആരോഗ്യ പ്രവർത്തനങ്ങളുമായി കടന്നു ചെല്ലാനുളള സാധ്യതകൾ ആരായേണ്ടതല്ലേ?

   

* എന്തുകൊണ്ട്  പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നം  എന്ന മർമ്മ പ്രധാനമായ ചോദ്യത്തെ അഭിമുഖീകരിക്കാത്ത കാല്പനിക മരം നടൽ പരിസ്ഥിതി സമരത്തിന് കേരളത്തിൽ വമ്പിച്ച സ്വീകാര്യതയാണ്.  കേരളത്തിന്റെ ഭൂവിനിയോഗം, പൊതുഗതാഗത സംവിധാനങ്ങൾ, ആഡംബര കാർ ഭ്രമം, മാൾ സംസ്‌കാരവും, മാലിന്യങ്ങളും, ഭവന നിർമ്മാണ മാഫിയ തുടങ്ങിയവയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യാത്ത പരിസ്ഥിതി ഇടപെടലുകൾ തികച്ചും ഉപരിപ്ലവമാകും.  കേരളത്തിലെ കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം ജനങ്ങളിൽ സൃഷ്ടിച്ച ആശങ്കയോട് നേരിട്ട് സംവദിക്കാനും പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നത്തിന്റെ യഥാർത്ഥ കാരണങ്ങളെ ചർച്ചാ വിഷയമാക്കാനുമുളള ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടാകേണ്ടതുണ്ട്.

* മാനവ വികസന സൂചികകളിൽ കേരളം നേടിയ മുന്നേറ്റങ്ങൾ ആദിവാസി- ദളിത് മേഖലകളിൽ വേണ്ടത്ര  പ്രതിഫലിക്കുന്നില്ല.  കഴിഞ്ഞ കാൽനൂറ്റാണ്ടായി തുടരുന്ന നവലിബറൽ നയങ്ങൾ ഈ മേഖലയിലെ തൊഴിൽ തകർച്ചയോടും, വിഭവ വിതരണയിലെ അസമത്വത്തോടും ബന്ധപ്പെടുത്തിയാണ് അഭിസംബോധന ചെയ്യേണ്ടത്.

* വിദ്യാഭ്യാസ മേഖലയിലെ നമ്മുടെ ഇടപെടലുകൾ വേണ്ടത്ര എത്തിച്ചേരാത്ത, എല്ലാ ജനാധിപത്യ വേദികളും നിഷേധിക്കപ്പെടുന്ന ഇടങ്ങളായി ഹയർസെക്കന്ററി മേഖലയും, സ്വാശ്രയ സ്ഥാപനങ്ങളും മാറുകയാണ്.  വരും കാലങ്ങളിൽ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ കാറ്റും വെളിച്ചവും ഈ മേഖലകളിലെത്തിക്കാൻ അടിയന്തിര പ്രാധാന്യത്തോടെ നാമിടപെടേണ്ടതുണ്ട്.

* സാമൂഹിക സംഘങ്ങൾക്ക് ഇന്നും നിർണായക സ്വാധീനമുളള ഇടമാണ് കേരളം.  വിദ്യാഭ്യാസ- ആരോഗ്യ മേഖലകളിലെ ഇവരുടെ ആധിപത്യം ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടാതെ തുടരുകയാണ്.  ജനാധിപത്യ പൂർണവും മതേതരവുമായ പൊതു ഇടങ്ങളുടെ സൃഷ്ടിക്കായി ഈ സാമുദായിക അധീശത്വത്തെ പ്രശ്‌നവത്കരിക്കാൻ നമുക്ക് കഴിയേണ്ടതുണ്ട്.  ( കേരളത്തിലെ ഏറ്റവും രൂക്ഷമായ ജന്റർ പ്രശ്‌നം സവിശേഷമായ മറ്റൊരു അവതരണമായി സമ്മേളനത്തിൽ വരുമെന്നതിനാൽ ഇവിടെ പരാമർശിക്കുന്നില്ല).