"പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി വിദഗ്‌ധ സമിതി റിപ്പോർട്ട്‌" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

7.  Elephant Corridors of Western Ghats Cover (shape file) Source: Prof  R Sukumar, CES, and WTI.

7.  Elephant Corridors of Western Ghats Cover (shape file) Source: Prof  R Sukumar, CES, and WTI.

9.  Endemic Odonata data of Western Ghats Cover (shape file) Source: ZSI

9.  Endemic Odonata data of Western Ghats Cover (shape file) Source: ZSI

A web enabled searchable database has been a major contribution of this short-term project. In addition, through UNICODE, local language  adoption has been showcased using Marathi as an example.

A web enabled searchable database has been a major contribution of this short-term project. In addition, through UNICODE, local language  adoption has been showcased using Marathi as an example.

2. a. Data Cleaning Process:5 minute x 5 minute grid file generation for Western Ghats Cover  (shape file)  using

2. a. Data Cleaning Process:5 minute x 5 minute grid file generation for Western Ghats Cover  (shape file)  using

Vector Grid plugin of QGIS

Vector Grid plugin of QGIS

b. 1 minute x 1 minute grid file generation for Western Ghats Cover of  Goa state (shape file) using Vector Grid plugin  of QGIS

b. 1 minute x 1 minute grid file generation for Western Ghats Cover of  Goa state (shape file) using Vector Grid plugin  of QGIS

c. Rasterization of each attribute of ATREE data by applying Surface method usingRasterize (Vector to Raster) plugin of QGIS

c. Rasterization of each attribute of ATREE data by applying Surface method usingRasterize (Vector to Raster) plugin of QGIS

d. Generated  slope map in TIFF format using GDAL library

d. Generated  slope map in TIFF format using GDAL library

e. Generated shape files for following classes in Endemic Vertebrate data (RanjitDaniels, 2011)

e. Generated shape files for following classes in Endemic Vertebrate data (RanjitDaniels, 2011)

  Amphibians   Birds   Reptiles   Fish   Endemic Odonata (ZSI, 2011)

  Amphibians   Birds   Reptiles   Fish   Endemic Odonata (ZSI, 2011)

1. We treat Western Ghats regions of each state separately  

1. We treat Western Ghats regions of each state separately  

a. Existing Protected Areas are treated as a fourth separate category  

a. Existing Protected Areas are treated as a fourth separate category  

b. ESZ1, ESZ2 and ESZ3 status are assigned only to grids outside existing Protected Areas  

b. ESZ1, ESZ2 and ESZ3 status are assigned only to grids outside existing Protected Areas  

c. ESZ1 status are assigned only to such grids as have a score at least equalling, or higher than the lowest scoring grids falling within existing Protected Areas  

c. ESZ1 status are assigned only to such grids as have a score at least equalling, or higher than the lowest scoring grids falling within existing Protected Areas  

d. The extent of existing Protected Areas plus ESZ1will not normally exceed 60% of the total area  

d. The extent of existing Protected Areas plus ESZ1will not normally exceed 60% of the total area  

e. The extent of ESZ3 will normally be around 25% of the total area  

e. The extent of ESZ3 will normally be around 25% of the total area  

With these stipulations, we adopt the following procedure:  

With these stipulations, we adopt the following procedure:  

Let p be the percentage of area falling under existing Protected Areas  

Let p be the percentage of area falling under existing Protected Areas  

Let x be the percentage of area assigned to ESZ1  

Let x be the percentage of area assigned to ESZ1  

Let y be the percentage of area assigned to ESZ2  

Let y be the percentage of area assigned to ESZ2  

Let z be the percentage of area assigned to ESZ3  

Let z be the percentage of area assigned to ESZ3  

Obviously, p+x+y+z = 100  

Obviously, p+x+y+z = 100  

Now, we can visualize three scenarios in terms of value of p; [1] p>75, [2] 60<p<75, and [3] p<60. Normally p<60 will hold, but logically we must allow for the first two as well.  

Now, we can visualize three scenarios in terms of value of p; [1] p>75, [2] 60<p<75, and [3] p<60. Normally p<60 will hold, but logically we must allow for the first two as well.  

[1] p>75: In this case, all areas outside existing Protected Areas will be assigned to ESZ3. No grids will be assigned to ESZ1 or ESZ2, as existing Protected Areas themselves exceed 75% of the region. x=0, y=0, z= (100–p);  

[1] p>75: In this case, all areas outside existing Protected Areas will be assigned to ESZ3. No grids will be assigned to ESZ1 or ESZ2, as existing Protected Areas themselves exceed 75% of the region. x=0, y=0, z= (100–p);  

so that x+y+z+p= 0+0+(100–p)+p=100  

so that x+y+z+p= 0+0+(100–p)+p=100  

[2] 60<p<75: In this case, we will assign the lowest scoring 25% of grids to ESZ3 and the balance grids to ESZ2. No grids will be assigned to ESZ1, as existing Protected Areas themselves exceed 60% of the region. Then, x=0, y=(75–p), z=25 leading to  

[2] 60<p<75: In this case, we will assign the lowest scoring 25% of grids to ESZ3 and the balance grids to ESZ2. No grids will be assigned to ESZ1, as existing Protected Areas themselves exceed 60% of the region. Then, x=0, y=(75–p), z=25 leading to  

x+y+z+p= 0+(75–p)+25+p=100  

x+y+z+p= 0+(75–p)+25+p=100  

[3a] p<60: This will be the normal case. In this case, we will assign the lowest scoring 25% of grids to ESZ3. The balance of (75–p) has to be assigned to ESZ1 and ESZ2 such that p+ESZ1=60. Since we accept that existing Protected Areas and ESZ1 should not exceed 60%, we have to assign all of the top scoring 60% grids that are outside existing Protected Areas to ESZ1, provided that the lowest score amongst these at least equals or is higher than the lowest score of the grids falling within existing Protected Areas.  

[3a] p<60: This will be the normal case. In this case, we will assign the lowest scoring 25% of grids to ESZ3. The balance of (75–p) has to be assigned to ESZ1 and ESZ2 such that p+ESZ1=60. Since we accept that existing Protected Areas and ESZ1 should not exceed 60%, we have to assign all of the top scoring 60% grids that are outside existing Protected Areas to ESZ1, provided that the lowest score amongst these at least equals or is higher than the lowest score of the grids falling within existing Protected Areas.  

So, in this scenario of 60<p<75; x=(60–p), y=15, z=25, and  

So, in this scenario of 60<p<75; x=(60–p), y=15, z=25, and  

x+y+z+p= (60–p)+15+25+p=100.  

x+y+z+p= (60–p)+15+25+p=100.  

[3b] One more special case, has to be considered for this scenario of p<60, namely that equating the lowest score of the grids falling within existing Protected Areas to the lowest score of the grids assigned to ESZ1 does not assign enough grids to ESZ1, so that (p+x)<60. In that case, the balance of the top scoring 75% grids that are outside existing Protected Areas, and grids assigned to ESZ1, will be assigned to ESZ2. So, y=75–(p+x), and will be more than 15%.  

[3b] One more special case, has to be considered for this scenario of p<60, namely that equating the lowest score of the grids falling within existing Protected Areas to the lowest score of the grids assigned to ESZ1 does not assign enough grids to ESZ1, so that (p+x)<60. In that case, the balance of the top scoring 75% grids that are outside existing Protected Areas, and grids assigned to ESZ1, will be assigned to ESZ2. So, y=75–(p+x), and will be more than 15%.  

Again, x+y+z+p= x+75–(p+x)+25+p=100  

Again, x+y+z+p= x+75–(p+x)+25+p=100  

[4] An additional, score assignment device has been introduced. When we want to select some specific percentage of grids, say, lowest 25%, setting the threshold to a specific integral score may not yield the desired result. Then, we rank the parameters used to generate the scores in the order of their importance, and rework the scores by ignoring the least important parameters till roughly the desired percentage, say between 22 to 28, is reached.  

[4] An additional, score assignment device has been introduced. When we want to select some specific percentage of grids, say, lowest 25%, setting the threshold to a specific integral score may not yield the desired result. Then, we rank the parameters used to generate the scores in the order of their importance, and rework the scores by ignoring the least important parameters till roughly the desired percentage, say between 22 to 28, is reached.  

To make administration easy, the ESZ are extrapolated and reported for talukas. The assigned ESZ level to the taluka is the ESZ that covers the largest fraction of the taluka.  

To make administration easy, the ESZ are extrapolated and reported for talukas. The assigned ESZ level to the taluka is the ESZ that covers the largest fraction of the taluka.  

In the case of Goa, because of its size and the use of 1 minute x 1 minute grids, ESZs are not reported for whole talukas, but by grids within talukas.  

In the case of Goa, because of its size and the use of 1 minute x 1 minute grids, ESZs are not reported for whole talukas, but by grids within talukas.  

The method is illustrated for Goa:  

The method is illustrated for Goa:  

a. A WG database for Goa is prepared as discussed above  

a. A WG database for Goa is prepared as discussed above  

b. The parameters are ranked on a 1-10 scale, with lowest at 1 and highest ecological significance at 10  

b. The parameters are ranked on a 1-10 scale, with lowest at 1 and highest ecological significance at 10  

c. Composite scores – average for each grid- are calculated  

c. Composite scores – average for each grid- are calculated  

d. For arriving at ESZs, the grid scores were treated thus:  

d. For arriving at ESZs, the grid scores were treated thus:  

 the lowest quartile (approx. 25%) of these scores for grids was computed. For Goa , this score is 3.14 which means all grids below this core are assigned to ESZ 3. For Goa there are 12 grids under ESZ3 , which constitute about 22% of the area.  

 the lowest quartile (approx. 25%) of these scores for grids was computed. For Goa , this score is 3.14 which means all grids below this core are assigned to ESZ 3. For Goa there are 12 grids under ESZ3 , which constitute about 22% of the area.  

 The balance of grids are assigned to ESZ2. These are 11 in number (20%, a deviation of 5% from the suggested 15% of area).  

 The balance of grids are assigned to ESZ2. These are 11 in number (20%, a deviation of 5% from the suggested 15% of area).  

The results obtained are presented as  

The results obtained are presented as  

a. A spatial depiction of ESZs grid-wise as well as taluka-wise and displayed on a colour palette , with Green showing ESZ1, Red showing ESZ2 and yellow showing ESZ3.  

a. A spatial depiction of ESZs grid-wise as well as taluka-wise and displayed on a colour palette , with Green showing ESZ1, Red showing ESZ2 and yellow showing ESZ3.  

b. Percent grids for a given score for each state both in a tabular and graphical notation  

b. Percent grids for a given score for each state both in a tabular and graphical notation  

c. Riparian forest scores for each state and in different elevation zones  

c. Riparian forest scores for each state and in different elevation zones  

d. 1' x 1' grid analysis for Goa to incorporate the results of the Goa Regional plan  

d. 1' x 1' grid analysis for Goa to incorporate the results of the Goa Regional plan  

e. A Web GIS application  

e. A Web GIS application  

ഇന്ത്യയിൽ സംരക്ഷിതമേഖലകൾ നിരവധിയാണ്‌. ജൈവമണ്ഡല റിസർവ്വുകൾ, ദേശീയ പാർക്കുകൾ, വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം കൂടി ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെയും പ്രകൃതിദത്ത ആവാസകേന്ദ്രങ്ങളുടെയും സംരക്ഷണത്തിന്‌ ഫലപ്രദമായൊരു ശൃംഖല തന്നെ നിലവിലുണ്ട്‌. ഉയർന്ന തലത്തിലുള്ള ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെയും അപൂർവ്വ ഇനം ജീവജാലങ്ങളുടെയും ഭൂവിതാനത്തിന്റെയും ആശ്രയമായ വലിയ വനപ്രദേശങ്ങളാണിവ. എന്നാൽ ഏതാനും ജൈവമണ്ഡല റിസർവ്വുകളുടെ കാര്യമൊഴിച്ചാൽ ഈ സംരക്ഷണ പദ്ധതികൾക്കായി പ്രദേശങ്ങളുടെ അതിരുകൾ നിർണ്ണയിക്കാൻ ശാസ്‌ത്രീയ സ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ കണക്കിലെടുക്കയോ ബന്ധപ്പെട്ടവരുമായി ചർച്ച നടത്തുകയോ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. മറിച്ച്‌ ഫോറസ്റ്റ്‌ മാനേജർമാരുടെ ബുദ്ധിയിൽ ഉദിച്ച കാര്യങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലോ ഒരു ചരിത്രപരമായ അറിവിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലോ ആണ്‌.( രാജാക്കന്മാരുടെ വേട്ടസ്ഥലങ്ങൾ, സിംഹം ഉൾപ്പെടെയുള്ള വന്യമൃഗങ്ങളുടെ വാസസ്ഥലങ്ങൾ, ജലാശയങ്ങൾ തുടങ്ങിയ ചരിത്രപരമായ അറിവുകൾ) തദ്ദേശവാസികളും പദ്ധതി പ്രണയിതാക്കളും തമ്മിൽ ചില പ്രദേശങ്ങളിൽ അടിക്കടി സംഘർഷമുണ്ടാകുകയും ചില സസ്യ-ജീവജാലങ്ങളുടെ സംരക്ഷണസംവിധാനത്തിൽ പിഴവുകൾ ഉണ്ടെങ്കിലും സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര കാലഘട്ടത്തിൽ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണത്തിനായി നീക്കിവെയ്‌ക്കപ്പെട്ട സ്ഥലങ്ങൾ സംരക്ഷണലക്ഷ്യം നേടാൻ പര്യാപ്‌തമാണ്‌.

ഇന്ത്യയിൽ സംരക്ഷിതമേഖലകൾ നിരവധിയാണ്‌. ജൈവമണ്ഡല റിസർവ്വുകൾ, ദേശീയ പാർക്കുകൾ, വന്യജീവി സങ്കേതങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം കൂടി ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെയും പ്രകൃതിദത്ത ആവാസകേന്ദ്രങ്ങളുടെയും സംരക്ഷണത്തിന്‌ ഫലപ്രദമായൊരു ശൃംഖല തന്നെ നിലവിലുണ്ട്‌. ഉയർന്ന തലത്തിലുള്ള ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെയും അപൂർവ്വ ഇനം ജീവജാലങ്ങളുടെയും ഭൂവിതാനത്തിന്റെയും ആശ്രയമായ വലിയ വനപ്രദേശങ്ങളാണിവ. എന്നാൽ ഏതാനും ജൈവമണ്ഡല റിസർവ്വുകളുടെ കാര്യമൊഴിച്ചാൽ ഈ സംരക്ഷണ പദ്ധതികൾക്കായി പ്രദേശങ്ങളുടെ അതിരുകൾ നിർണ്ണയിക്കാൻ ശാസ്‌ത്രീയ സ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ കണക്കിലെടുക്കയോ ബന്ധപ്പെട്ടവരുമായി ചർച്ച നടത്തുകയോ ഉണ്ടായിട്ടില്ല. മറിച്ച്‌ ഫോറസ്റ്റ്‌ മാനേജർമാരുടെ ബുദ്ധിയിൽ ഉദിച്ച കാര്യങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലോ ഒരു ചരിത്രപരമായ അറിവിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലോ ആണ്‌.( രാജാക്കന്മാരുടെ വേട്ടസ്ഥലങ്ങൾ, സിംഹം ഉൾപ്പെടെയുള്ള വന്യമൃഗങ്ങളുടെ വാസസ്ഥലങ്ങൾ, ജലാശയങ്ങൾ തുടങ്ങിയ ചരിത്രപരമായ അറിവുകൾ) തദ്ദേശവാസികളും പദ്ധതി പ്രണയിതാക്കളും തമ്മിൽ ചില പ്രദേശങ്ങളിൽ അടിക്കടി സംഘർഷമുണ്ടാകുകയും ചില സസ്യ-ജീവജാലങ്ങളുടെ സംരക്ഷണസംവിധാനത്തിൽ പിഴവുകൾ ഉണ്ടെങ്കിലും സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തര കാലഘട്ടത്തിൽ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണത്തിനായി നീക്കിവെയ്‌ക്കപ്പെട്ട സ്ഥലങ്ങൾ സംരക്ഷണലക്ഷ്യം നേടാൻ പര്യാപ്‌തമാണ്‌.

ഇപ്രകാരം സംരക്ഷണ സൈറ്റുളുടെ ഫലപ്രദമായ ഒരു ശൃംഖല നിലവിലുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ' ജൈവപരമായി പ്രാധാന്യമുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ'' എന്ന പ്രഖ്യാപനത്തിന്റെ ആവശ്യമെന്തെന്ന ചോദ്യം നിലനിൽക്കുന്നു. നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണ സൈറ്റുകളുടെ ശൃംഖല അത്ഭുതകരമാംവിധം ഫലപ്രദമാണെങ്കിലും മുൻകൂട്ടികാണാൻ കഴിയാത്ത പല പ്രശ്‌നങ്ങളും സംരക്ഷണനടപടികളോടുള്ള നമ്മുടെ നിലപാടുകളെ സ്വാധീനിക്കുന്നുണ്ട്‌. നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണ ശൃംഖല വ്യാപിച്ച്‌ മുൻവിധി ഒഴിവാക്കിയും `ജൈവപ്രധാന പ്രദേശങ്ങളിലൂടെയുള്ള സമീപനത്തിൽ' പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിച്ചു നിലവിലുള്ള പദ്ധതികളെ സഹായിച്ചും നമുക്ക്‌ മുന്നേറാം.

ഇപ്രകാരം സംരക്ഷണ സൈറ്റുളുടെ ഫലപ്രദമായ ഒരു ശൃംഖല നിലവിലുണ്ടെങ്കിൽ പിന്നെ' ജൈവപരമായി പ്രാധാന്യമുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ'' എന്ന പ്രഖ്യാപനത്തിന്റെ ആവശ്യമെന്തെന്ന ചോദ്യം നിലനിൽക്കുന്നു. നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണ സൈറ്റുകളുടെ ശൃംഖല അത്ഭുതകരമാംവിധം ഫലപ്രദമാണെങ്കിലും മുൻകൂട്ടികാണാൻ കഴിയാത്ത പല പ്രശ്‌നങ്ങളും സംരക്ഷണനടപടികളോടുള്ള നമ്മുടെ നിലപാടുകളെ സ്വാധീനിക്കുന്നുണ്ട്‌. നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണ ശൃംഖല വ്യാപിച്ച്‌ മുൻവിധി ഒഴിവാക്കിയും `ജൈവപ്രധാന പ്രദേശങ്ങളിലൂടെയുള്ള സമീപനത്തിൽ' പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിച്ചു നിലവിലുള്ള പദ്ധതികളെ സഹായിച്ചും നമുക്ക്‌ മുന്നേറാം.

ദേശീയപാർക്കുകളും സംരക്ഷണ കാര്യങ്ങളിൽ വളരെ പ്രധാനവും പലപ്രദവും ആണെങ്കിൽ കൂടി ഇവരുടെ രൂപീകരണത്തോടെ മറ്റ്‌ പല പ്രധാനമേഖലകളിലും നമ്മുടെ ശ്രദ്ധപതിയാതെ പോയി.

ദേശീയപാർക്കുകളും സംരക്ഷണ കാര്യങ്ങളിൽ വളരെ പ്രധാനവും പലപ്രദവും ആണെങ്കിൽ കൂടി ഇവരുടെ രൂപീകരണത്തോടെ മറ്റ്‌ പല പ്രധാനമേഖലകളിലും നമ്മുടെ ശ്രദ്ധപതിയാതെ പോയി.

അത്യപൂർവ്വമായ ജൈവആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ വംശനാശം നേരിടുന്ന സസ്യങ്ങൾ, മറ്റ്‌ ജീവജാലങ്ങൾ പുതുതായി രൂപം കൊള്ളുന്ന വൈവിദ്ധ്യ കേന്ദ്രീകൃതവും ജലസ്രോതസ്സുകൾ നിറഞ്ഞതുമായ `ഹോട്ട്‌സ്‌പോട്ടുകൾ' എന്നിവയ്‌ക്കൊന്നും നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണനടപടികളുടെ ശ്രദ്ധ കിട്ടുന്നില്ല. സമാനതകളില്ലാത്ത ഇത്തരം ആവാസവ്യവസ്ഥകൾ കണ്ടെത്തി പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ പ്രത്യേക നടപടി ഉണ്ടാകണം.

അത്യപൂർവ്വമായ ജൈവആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ വംശനാശം നേരിടുന്ന സസ്യങ്ങൾ, മറ്റ്‌ ജീവജാലങ്ങൾ പുതുതായി രൂപം കൊള്ളുന്ന വൈവിദ്ധ്യ കേന്ദ്രീകൃതവും ജലസ്രോതസ്സുകൾ നിറഞ്ഞതുമായ `ഹോട്ട്‌സ്‌പോട്ടുകൾ' എന്നിവയ്‌ക്കൊന്നും നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണനടപടികളുടെ ശ്രദ്ധ കിട്ടുന്നില്ല. സമാനതകളില്ലാത്ത ഇത്തരം ആവാസവ്യവസ്ഥകൾ കണ്ടെത്തി പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ പ്രത്യേക നടപടി ഉണ്ടാകണം.

വനത്തിനുള്ളിൽ ചരിത്രപരമായും സാംസ്‌കാരികമായും സാമൂഹികമായും പ്രസക്തിയുള്ള സംരക്ഷണം അർഹിക്കുന്ന നിരവധി ചെറിയ യൂണിറ്റുകളുണ്ട്‌. (കർണ്ണാടകത്തിലെ `യാന`യിലുള്ള ചുണ്ണാമ്പുകല്ല്‌ ശേഖരം നിർഭാഗ്യവശാൽ നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണ സൈറ്റുകളുടെ ശൃംഖലയിലൂടെ അവയെ സംരക്ഷിക്കാൻ സാധ്യമല്ല. കാരണം അവ വലിപ്പത്തിൽ ചെറുതും വന്യജീവികളും മറ്റും ആകർഷകത്വം ഇല്ലാത്തവയുമാണ്‌. ജൈവ വൈവിദ്ധ്യ പൈതൃക സൈറ്റുകളുടെ കണ്ടെത്തൽ, സംരക്ഷണ റിസർവ്വുകൾ തുടങ്ങി പല പുതിയ സംരക്ഷണ സമീപനങ്ങളും ഉയർന്നുവരുന്നുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ 1972 ലെ വന്യജീവി(സംരക്ഷണ)നിയമത്തിലെ വ്യവസ്ഥകൾ പ്രകാരം പാരമ്പര്യമായി പ്രാദേശിക സമൂഹം വളർത്തിയെടുത്ത വൃക്ഷതോട്ടങ്ങളും സംരക്ഷിക്കപ്പെടേണ്ടതാണ്‌.

വനത്തിനുള്ളിൽ ചരിത്രപരമായും സാംസ്‌കാരികമായും സാമൂഹികമായും പ്രസക്തിയുള്ള സംരക്ഷണം അർഹിക്കുന്ന നിരവധി ചെറിയ യൂണിറ്റുകളുണ്ട്‌. (കർണ്ണാടകത്തിലെ `യാന`യിലുള്ള ചുണ്ണാമ്പുകല്ല്‌ ശേഖരം നിർഭാഗ്യവശാൽ നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണ സൈറ്റുകളുടെ ശൃംഖലയിലൂടെ അവയെ സംരക്ഷിക്കാൻ സാധ്യമല്ല. കാരണം അവ വലിപ്പത്തിൽ ചെറുതും വന്യജീവികളും മറ്റും ആകർഷകത്വം ഇല്ലാത്തവയുമാണ്‌. ജൈവ വൈവിദ്ധ്യ പൈതൃക സൈറ്റുകളുടെ കണ്ടെത്തൽ, സംരക്ഷണ റിസർവ്വുകൾ തുടങ്ങി പല പുതിയ സംരക്ഷണ സമീപനങ്ങളും ഉയർന്നുവരുന്നുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ 1972 ലെ വന്യജീവി(സംരക്ഷണ)നിയമത്തിലെ വ്യവസ്ഥകൾ പ്രകാരം പാരമ്പര്യമായി പ്രാദേശിക സമൂഹം വളർത്തിയെടുത്ത വൃക്ഷതോട്ടങ്ങളും സംരക്ഷിക്കപ്പെടേണ്ടതാണ്‌.

തമിഴ്‌നാട്‌ വനം വകുപ്പ്‌ തിരുനെൽവേലിയിൽ `താംപരഭരണി' നദിക്കരയിൽ ഇത്തരമൊരു ഉദ്യമം വിജയകരമായി നടത്തിവരുന്നു എന്നിരുന്നാലും നിർദ്ദിഷ്‌ട ``ESA'' സമീപനം ഒരുകൂട്ടം സംരക്ഷണമേഖലകൾക്കൊപ്പം അവഗണിക്കപ്പെടുമായിരുന്ന താൽപര്യങ്ങൾകൂടി പരിഗണിക്കുന്നു.

തമിഴ്‌നാട്‌ വനം വകുപ്പ്‌ തിരുനെൽവേലിയിൽ `താംപരഭരണി' നദിക്കരയിൽ ഇത്തരമൊരു ഉദ്യമം വിജയകരമായി നടത്തിവരുന്നു എന്നിരുന്നാലും നിർദ്ദിഷ്‌ട ``ESA'' സമീപനം ഒരുകൂട്ടം സംരക്ഷണമേഖലകൾക്കൊപ്പം അവഗണിക്കപ്പെടുമായിരുന്ന താൽപര്യങ്ങൾകൂടി പരിഗണിക്കുന്നു.

നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണ വലയത്തിൽപെടാത്ത കുറേ മേഖലകൾ ബാക്കിയുണ്ട്‌. ഇവയ്‌ക്ക്‌ ദൃഷ്‌ടിഗോചരമല്ലാത്ത എന്നാൽ വിലപ്പെട്ട പല സേവനങ്ങളും സമൂഹത്തിന്‌ നൽകാൻ കഴിയും. പൊതുവെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടാതെ പോകുന്ന ഈ സേവനങ്ങൾ അടിയന്തിരമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിൽ ഒട്ടും സമ്പന്നമല്ലാത്ത വിശാലമായ പുൽമേടുകൾ അങ്ങകലെ ജനങ്ങൾക്ക്‌ സുസ്ഥിര കൃഷിയും ആഹാരവസ്‌തുക്കളും നൽകുന്ന നദികളുടെ വൃഷ്‌ടിപ്രദേശമായി നിലകൊള്ളുന്നു. വിശുദ്ധ കാടുകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ചെറിയ ഭൂപ്രദേശസമൂഹത്തിന്‌ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഔഷധ സസ്യങ്ങൾ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഇവയെ ആശ്രയിക്കാവുന്ന പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ ഈ സേവനങ്ങൾ വളരെ പ്രധാനമാണ്‌. ആകയാൽ ഇവയെ ജൈവപരമായി പ്രധാനപ്പെട്ട പ്രദേശത്തിന്റെ സുപ്രധാനഘടകങ്ങളായി കാണാം.

നിലവിലുള്ള സംരക്ഷണ വലയത്തിൽപെടാത്ത കുറേ മേഖലകൾ ബാക്കിയുണ്ട്‌. ഇവയ്‌ക്ക്‌ ദൃഷ്‌ടിഗോചരമല്ലാത്ത എന്നാൽ വിലപ്പെട്ട പല സേവനങ്ങളും സമൂഹത്തിന്‌ നൽകാൻ കഴിയും. പൊതുവെ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടാതെ പോകുന്ന ഈ സേവനങ്ങൾ അടിയന്തിരമായി സംരക്ഷിക്കപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിൽ ഒട്ടും സമ്പന്നമല്ലാത്ത വിശാലമായ പുൽമേടുകൾ അങ്ങകലെ ജനങ്ങൾക്ക്‌ സുസ്ഥിര കൃഷിയും ആഹാരവസ്‌തുക്കളും നൽകുന്ന നദികളുടെ വൃഷ്‌ടിപ്രദേശമായി നിലകൊള്ളുന്നു. വിശുദ്ധ കാടുകളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ചെറിയ ഭൂപ്രദേശസമൂഹത്തിന്‌ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഔഷധ സസ്യങ്ങൾ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഇവയെ ആശ്രയിക്കാവുന്ന പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ ഈ സേവനങ്ങൾ വളരെ പ്രധാനമാണ്‌. ആകയാൽ ഇവയെ ജൈവപരമായി പ്രധാനപ്പെട്ട പ്രദേശത്തിന്റെ സുപ്രധാനഘടകങ്ങളായി കാണാം.

സംരക്ഷിത പ്രദേശ ശൃംഖലയുടെ മാനേജ്‌മെന്റ്‌ അയവില്ലാത്തൊരു സംവിധാനമാണ്‌. അവയുടെ പ്രവർത്തനത്തിൽ പ്രാദേശിക ജനതയ്‌ക്ക്‌ യാതൊരു പങ്കുമില്ല. സംരക്ഷിത പ്രദേശശൃംഖല വ്യാപിക്കുന്നതിന്‌ വേണ്ടിവരുന്ന വൻ ചെലവും മനുഷ്യസമൂഹത്തിന്‌ പുറത്ത്‌ വൻകാടുകളുടെ അഭാവവും കണക്കിലെടുതത്‌ വ്യത്യസ്‌ത മാനേജ്‌മെന്റ്‌ സംവിധാനത്തെ പറ്റി ചിന്തിക്കുന്നതാണ്‌ പ്രായോഗികം. സംരക്ഷണപ്രാധാന്യമുള്ള പല സ്ഥലങ്ങളും അവയുടെ ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരത/മാനേജ്‌മെന്റ്‌ എന്നിവയെ സംബന്ധിച്ച്‌ ഒരു സമവായമുണ്ടാക്കി വ്യത്യസ്‌ത നിബന്ധനകളാൽ നിയന്ത്രിക്കുകാണ്‌ വേണ്ടത്‌. അതായത്‌ വ്യത്യസ്‌തവും പഴക്കമുള്ളതുമായ മാനേജ്‌മെന്റ്‌ തന്ത്രങ്ങളുള്ള സംരക്ഷിത സൈറ്റുകളുടെ ഒരു ശൃംഖല നമുക്ക്‌ വേണം. ചുവടെ കാണുന്നതുപോലെ ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലങ്ങളെ അത്തരം വഴക്കമുള്ള മാനേജ്‌മെന്റ്‌ സംവിധാനം കൊണ്ട്‌ തിരിച്ചറിയാനാവും. സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾ അടക്കിയ സ്വയം ഭേദഗതി ചെയ്യാവുനന നിയന്ത്രണങ്ങളോട്‌ കൂടിയ ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള പ്രദേശങ്ങൾക്ക്‌ (ESA) രൂപം നൽകാൻ കഴിയും.

സംരക്ഷിത പ്രദേശ ശൃംഖലയുടെ മാനേജ്‌മെന്റ്‌ അയവില്ലാത്തൊരു സംവിധാനമാണ്‌. അവയുടെ പ്രവർത്തനത്തിൽ പ്രാദേശിക ജനതയ്‌ക്ക്‌ യാതൊരു പങ്കുമില്ല. സംരക്ഷിത പ്രദേശശൃംഖല വ്യാപിക്കുന്നതിന്‌ വേണ്ടിവരുന്ന വൻ ചെലവും മനുഷ്യസമൂഹത്തിന്‌ പുറത്ത്‌ വൻകാടുകളുടെ അഭാവവും കണക്കിലെടുതത്‌ വ്യത്യസ്‌ത മാനേജ്‌മെന്റ്‌ സംവിധാനത്തെ പറ്റി ചിന്തിക്കുന്നതാണ്‌ പ്രായോഗികം. സംരക്ഷണപ്രാധാന്യമുള്ള പല സ്ഥലങ്ങളും അവയുടെ ഉപയോഗം, സുസ്ഥിരത/മാനേജ്‌മെന്റ്‌ എന്നിവയെ സംബന്ധിച്ച്‌ ഒരു സമവായമുണ്ടാക്കി വ്യത്യസ്‌ത നിബന്ധനകളാൽ നിയന്ത്രിക്കുകാണ്‌ വേണ്ടത്‌. അതായത്‌ വ്യത്യസ്‌തവും പഴക്കമുള്ളതുമായ മാനേജ്‌മെന്റ്‌ തന്ത്രങ്ങളുള്ള സംരക്ഷിത സൈറ്റുകളുടെ ഒരു ശൃംഖല നമുക്ക്‌ വേണം. ചുവടെ കാണുന്നതുപോലെ ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലങ്ങളെ അത്തരം വഴക്കമുള്ള മാനേജ്‌മെന്റ്‌ സംവിധാനം കൊണ്ട്‌ തിരിച്ചറിയാനാവും. സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾ അടക്കിയ സ്വയം ഭേദഗതി ചെയ്യാവുനന നിയന്ത്രണങ്ങളോട്‌ കൂടിയ ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള പ്രദേശങ്ങൾക്ക്‌ (ESA) രൂപം നൽകാൻ കഴിയും.

ആകയാൽ സംരക്ഷിക്കാനുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ തിരിച്ചറിയുന്നതിന്‌ നിലവിലുള്ള സംവിധാനം വിപുലീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സമ്പന്നതയിലും ജൈവപരമായി ദുർബലമായ പ്രദേശങ്ങളിലും കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിന്‌ പകരം `ജൈവ പ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലങ്ങൾ' എന്ന നിർദ്ദേശം തന്നെയാണ്‌ കൂടുതൽ മെച്ചം. സംരക്ഷിത സൈറ്റുകൾ കണ്ടെത്തുന്നതിന്‌ പൊതുവിൽ മത്സരത്തിനു പകരം സഹകരണം എന്ന സമീപനമാണ്‌ ഇവിടെ കാണാൻ കഴിയുക.

ആകയാൽ സംരക്ഷിക്കാനുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ തിരിച്ചറിയുന്നതിന്‌ നിലവിലുള്ള സംവിധാനം വിപുലീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സമ്പന്നതയിലും ജൈവപരമായി ദുർബലമായ പ്രദേശങ്ങളിലും കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതിന്‌ പകരം `ജൈവ പ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലങ്ങൾ' എന്ന നിർദ്ദേശം തന്നെയാണ്‌ കൂടുതൽ മെച്ചം. സംരക്ഷിത സൈറ്റുകൾ കണ്ടെത്തുന്നതിന്‌ പൊതുവിൽ മത്സരത്തിനു പകരം സഹകരണം എന്ന സമീപനമാണ്‌ ഇവിടെ കാണാൻ കഴിയുക.

മുകളിൽ ചർച്ചചെയ്‌തതുപോലെ ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ ജൈവ പ്രാധാന്യം നിർവ്വചിക്കുന്നതിന്‌ മൂന്ന്‌ പ്രധാനഘടകങ്ങൾ പരിഗണിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ആ പ്രദേശത്തിന്റെ ഭൂമിശാസ്‌ത്രപരവും കാലാവസ്ഥാപരവുമായ പ്രത്യേകതകൾ, ജീവശാസ്‌ത്രപരമായ സവിശേഷതകൾ, സാമൂഹ്യസാംഗത്യം (അവയുടെ സാംസ്‌കാരികവും സാമ്പത്തികവുമായ ചരിത്രപരവുമായ പ്രാധാന്യം ഉൾപ്പടെ) എന്നിവയാണ്‌ ഈ മൂന്ന്‌ ഘടകങ്ങൾ, ഇവയെ ജീവനില്ലാത്ത ഘടകങ്ങൾ, ജീവനുള്ള ഘടകങ്ങൾ, സാമൂഹ്യ സാംസ്‌കാരിക ഘടകങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ വിഭജിക്കാം. ഈ ഘടകങ്ങൾ മറ്റ്‌ പ്രവർത്തകരും നിർദ്ദേശിക്കുകയും ഉപയോഗിക്കുകകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്‌. എന്നാൽ ഇപ്പോഴത്തെ നിലയിൽ ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള മലമ്പ്രപ്രദേശങ്ങളുടെ അതിർത്തി നിർണ്ണയിക്കാൻ ഈ ഘടകങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന്‌ വ്യക്തമായ രൂപരേഖയില്ല. ഇവയിലോരോന്നിലും ഉപയോഗിക്കേണ്ട ഘടകങ്ങളുടെ ഒരു സെറ്റും ഒപ്പം അതിന്റെ മാനദണ്ഡവും ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. അതൊടൊപ്പം ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള പ്രദേശത്തിന്‌ പ്രത്യേകിച്ച്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തെപ്പോലെ അതിവിശാലമായ ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ അതിരുകൾ നിർണ്ണയിക്കാൻ ഈ മാനദണ്ഡങ്ങൾ കൂട്ടിചേർത്ത്‌ ഉപയോഗിക്കാവുന്നതിനുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകളും നിർദ്ദേശിക്കുന്നു.

മുകളിൽ ചർച്ചചെയ്‌തതുപോലെ ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ ജൈവ പ്രാധാന്യം നിർവ്വചിക്കുന്നതിന്‌ മൂന്ന്‌ പ്രധാനഘടകങ്ങൾ പരിഗണിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ആ പ്രദേശത്തിന്റെ ഭൂമിശാസ്‌ത്രപരവും കാലാവസ്ഥാപരവുമായ പ്രത്യേകതകൾ, ജീവശാസ്‌ത്രപരമായ സവിശേഷതകൾ, സാമൂഹ്യസാംഗത്യം (അവയുടെ സാംസ്‌കാരികവും സാമ്പത്തികവുമായ ചരിത്രപരവുമായ പ്രാധാന്യം ഉൾപ്പടെ) എന്നിവയാണ്‌ ഈ മൂന്ന്‌ ഘടകങ്ങൾ, ഇവയെ ജീവനില്ലാത്ത ഘടകങ്ങൾ, ജീവനുള്ള ഘടകങ്ങൾ, സാമൂഹ്യ സാംസ്‌കാരിക ഘടകങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെ വിഭജിക്കാം. ഈ ഘടകങ്ങൾ മറ്റ്‌ പ്രവർത്തകരും നിർദ്ദേശിക്കുകയും ഉപയോഗിക്കുകകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്‌. എന്നാൽ ഇപ്പോഴത്തെ നിലയിൽ ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള മലമ്പ്രപ്രദേശങ്ങളുടെ അതിർത്തി നിർണ്ണയിക്കാൻ ഈ ഘടകങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതിന്‌ വ്യക്തമായ രൂപരേഖയില്ല. ഇവയിലോരോന്നിലും ഉപയോഗിക്കേണ്ട ഘടകങ്ങളുടെ ഒരു സെറ്റും ഒപ്പം അതിന്റെ മാനദണ്ഡവും ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. അതൊടൊപ്പം ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള പ്രദേശത്തിന്‌ പ്രത്യേകിച്ച്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തെപ്പോലെ അതിവിശാലമായ ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ അതിരുകൾ നിർണ്ണയിക്കാൻ ഈ മാനദണ്ഡങ്ങൾ കൂട്ടിചേർത്ത്‌ ഉപയോഗിക്കാവുന്നതിനുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകളും നിർദ്ദേശിക്കുന്നു.

a. ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സമ്പന്നത : ജീവികളുടെ ശാസ്‌ത്രീയവർഗ്ഗീകരണത്തിലെയും അധികാരം ശ്രേണിയിലെയും വൈവിദ്ധ്യത്തിലെ സമ്പന്നത.

a. ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സമ്പന്നത : ജീവികളുടെ ശാസ്‌ത്രീയവർഗ്ഗീകരണത്തിലെയും അധികാരം ശ്രേണിയിലെയും വൈവിദ്ധ്യത്തിലെ സമ്പന്നത.

b. വർഗ്ഗപരമായ അപൂർവ്വത : ശാസ്‌ത്രീയവർഗ്ഗീകരണ പ്രാതിനിത്യത്തിലും ജനസംഖ്യയുടെ വലിപ്പം, വിതരണം എന്നിവയിലുള്ള അപൂർവ്വത

b. വർഗ്ഗപരമായ അപൂർവ്വത : ശാസ്‌ത്രീയവർഗ്ഗീകരണ പ്രാതിനിത്യത്തിലും ജനസംഖ്യയുടെ വലിപ്പം, വിതരണം എന്നിവയിലുള്ള അപൂർവ്വത

c. ആവാസകേന്ദ്ര സമ്പന്നത : ഭൂതല ഘടകങ്ങളുടെ സ്ഥലപരമായ വൈവിധ്യത.

c. ആവാസകേന്ദ്ര സമ്പന്നത : ഭൂതല ഘടകങ്ങളുടെ സ്ഥലപരമായ വൈവിധ്യത.

d. ഉല്‌പാദനക്ഷമത : മൊത്തം ജൈവമണ്ഡല ഉല്‌പാദനക്ഷമത

d. ഉല്‌പാദനക്ഷമത : മൊത്തം ജൈവമണ്ഡല ഉല്‌പാദനക്ഷമത

e. ജീവശാസ്‌ത്രപരവും ജൈവപരവുമായ അവസ്ഥയുടെ എസ്റ്റിമേറ്റ്‌.

e. ജീവശാസ്‌ത്രപരവും ജൈവപരവുമായ അവസ്ഥയുടെ എസ്റ്റിമേറ്റ്‌.

f. സാംസ്‌കാരികവും ചരിത്രപരവുമായ പ്രാധാന്യം : ആ പ്രദേശത്തിന്റെ പരിണാമപരമായ ചരിത്രമൂല്യവും സാംസ്‌കാരികമായ ചരിത്രമൂല്യവും.

f. സാംസ്‌കാരികവും ചരിത്രപരവുമായ പ്രാധാന്യം : ആ പ്രദേശത്തിന്റെ പരിണാമപരമായ ചരിത്രമൂല്യവും സാംസ്‌കാരികമായ ചരിത്രമൂല്യവും.

a. ഭൂപ്രദേശപരമായ സവിശേഷതകൾ : ചരിവ്‌, ഉയരം, സ്വഭാവം തുടങ്ങിയവ.

a. ഭൂപ്രദേശപരമായ സവിശേഷതകൾ : ചരിവ്‌, ഉയരം, സ്വഭാവം തുടങ്ങിയവ.

b. കാലാവസ്ഥാപരമായ സവിശേഷതകൾ : വർഷപാതം, മഴദിവസങ്ങളുടെ എണ്ണം

b. കാലാവസ്ഥാപരമായ സവിശേഷതകൾ : വർഷപാതം, മഴദിവസങ്ങളുടെ എണ്ണം

c. ദുരന്തസാധ്യത : ഉരുൾപൊട്ടൽ, തീപിടുത്തം തുടങ്ങിയ പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ.

c. ദുരന്തസാധ്യത : ഉരുൾപൊട്ടൽ, തീപിടുത്തം തുടങ്ങിയ പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ.

i. പഠനസ്ഥലത്തെ ഗ്രിഡുകളാക്കുക : പലപ്പോഴും ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലങ്ങളെപ്പറ്റി ചർച്ചചെയ്യുന്നത്‌ ഒറ്റപ്പെട്ട ഭൂതല ഘടകങ്ങൾക്കോ, പ്രത്യേക സൈറ്റുകൾക്കോ, ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾക്കോ പ്രാധാന്യം കൊടുത്തുകൊണ്ടാണ്‌. ഇതുമൂലം ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലങ്ങളെ നിശ്ചയിക്കുന്ന പ്രക്രിയയ്‌ക്ക്‌ ഒരു താൽക്കാലിക സ്വഭാവമാണുള്ളത്‌. അതുകൊണ്ട്‌ ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്‌ ജൈവപ്രധാന നിർദ്ദേശം കണ്ടെത്താനുള്ള പ്രക്രിയയ്‌ക്ക്‌ വിശാലമായൊരു പ്രദേശമെടുത്ത്‌ ഒരു പൊതുമാനദണ്ഡവും ഏകീകൃത മെത്തഡോളജിയും ഉപയോഗിക്കണം. അതനുസരിച്ച്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവപ്രധാന പ്രദേശങ്ങളുടെ മാപ്പിംഗ്‌ നടത്തുന്നതിന്‌ അത്തരമൊരു രീതി ഞങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. ഇവിടെ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള മെത്തഡോളിജി പൊതുവായി മറ്റ്‌ സമാന സ്ഥലങ്ങൾക്കും ഉപയോഗിക്കാം.

i. പഠനസ്ഥലത്തെ ഗ്രിഡുകളാക്കുക : പലപ്പോഴും ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലങ്ങളെപ്പറ്റി ചർച്ചചെയ്യുന്നത്‌ ഒറ്റപ്പെട്ട ഭൂതല ഘടകങ്ങൾക്കോ, പ്രത്യേക സൈറ്റുകൾക്കോ, ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾക്കോ പ്രാധാന്യം കൊടുത്തുകൊണ്ടാണ്‌. ഇതുമൂലം ജൈവപ്രാധാന്യമുള്ള സ്ഥലങ്ങളെ നിശ്ചയിക്കുന്ന പ്രക്രിയയ്‌ക്ക്‌ ഒരു താൽക്കാലിക സ്വഭാവമാണുള്ളത്‌. അതുകൊണ്ട്‌ ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്‌ ജൈവപ്രധാന നിർദ്ദേശം കണ്ടെത്താനുള്ള പ്രക്രിയയ്‌ക്ക്‌ വിശാലമായൊരു പ്രദേശമെടുത്ത്‌ ഒരു പൊതുമാനദണ്ഡവും ഏകീകൃത മെത്തഡോളജിയും ഉപയോഗിക്കണം. അതനുസരിച്ച്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവപ്രധാന പ്രദേശങ്ങളുടെ മാപ്പിംഗ്‌ നടത്തുന്നതിന്‌ അത്തരമൊരു രീതി ഞങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. ഇവിടെ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള മെത്തഡോളിജി പൊതുവായി മറ്റ്‌ സമാന സ്ഥലങ്ങൾക്കും ഉപയോഗിക്കാം.

ii) ജൈവപ്രധാന സ്ഥലങ്ങളുടെ വലിപ്പം മുൻകൂട്ടി നിശ്ചയിക്കുക, ബുദ്ധിമുട്ടാകയാൽ നിർദ്ദിഷ്‌ട സ്ഥലത്തെ അനുയോജ്യമായ വലിപ്പത്തിലുള്ള `ഗ്രിഡു`കളാക്കി അവയുടെ വലിപ്പത്തിന്റെയും ലഭ്യമായ ഡാറ്റകളുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ വിഭജിക്കുക. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത 5 മിനിട്ട്‌ x 5 മിനിട്ട്‌്‌ ഗ്രിഡുകളാണ്‌.കാരണം ലഭ്യമായിട്ടുള്ള ഡാറ്റ ഈ അളവിലുള്ളതാണ്‌.

ii) ജൈവപ്രധാന സ്ഥലങ്ങളുടെ വലിപ്പം മുൻകൂട്ടി നിശ്ചയിക്കുക, ബുദ്ധിമുട്ടാകയാൽ നിർദ്ദിഷ്‌ട സ്ഥലത്തെ അനുയോജ്യമായ വലിപ്പത്തിലുള്ള `ഗ്രിഡു`കളാക്കി അവയുടെ വലിപ്പത്തിന്റെയും ലഭ്യമായ ഡാറ്റകളുടെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ വിഭജിക്കുക. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത 5 മിനിട്ട്‌ x 5 മിനിട്ട്‌്‌ ഗ്രിഡുകളാണ്‌.കാരണം ലഭ്യമായിട്ടുള്ള ഡാറ്റ ഈ അളവിലുള്ളതാണ്‌.

iii) ഗ്രിഡുകളുടെ മൂല്യനിർണ്ണയം : പശ്ചിമഘട്ടത്തിലുടനീളം ഓരോ മാനദണ്ഡത്തിനുമുള്ള സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളും മറ്റ്‌ വിവരങ്ങളും ലഭ്യമാണ്‌. മൂന്ന്‌ ഘടകങ്ങളായി ക്രമീകരിക്കുന്ന മാപ്പുകൾ ചുവടെ പറയും പ്രകാരമാണ്‌ വികസിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളത്‌.,

iii) ഗ്രിഡുകളുടെ മൂല്യനിർണ്ണയം : പശ്ചിമഘട്ടത്തിലുടനീളം ഓരോ മാനദണ്ഡത്തിനുമുള്ള സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളും മറ്റ്‌ വിവരങ്ങളും ലഭ്യമാണ്‌. മൂന്ന്‌ ഘടകങ്ങളായി ക്രമീകരിക്കുന്ന മാപ്പുകൾ ചുവടെ പറയും പ്രകാരമാണ്‌ വികസിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളത്‌.,

1) ജീവശാസ്‌ത്ര-സാംസ്‌കാരിക പാളി

1) ജീവശാസ്‌ത്ര-സാംസ്‌കാരിക പാളി

a) വംശപരമായ ജീശാസ്‌ത്രസമ്പന്നത : ജീവവൈവിദ്ധ്യം ഉയർന്നതലത്തിലുള്ള ജൈവ പ്രധാന പ്രദേശത്തുള്ള വൈവിദ്ധ്യം കുറവുള്ളവയേക്കാൾ പ്രധാനമായി കണക്കാക്കണം. അവലഞ്ച്‌ ഇന്റക്‌സ്‌ (Avalanche Index) സൂചിക ഉപയോഗിച്ച്‌ വൈവിദ്ധ്യം അളന്ന്‌ തിട്ടപ്പെടുത്തണം. ജീവികളുടെ വർഗ്ഗീകരണ ശ്രേണിയിലെ വൈവിദ്ധ്യത്തെ ഈ സൂചിക ഏകോപിപ്പിക്കുന്നു. ഈ പ്രത്യേക സാഹചര്യത്തിൽ ജീവവൈവിദ്ധ്യത്തിലെ മൂല്യങ്ങളെ ഏറ്റവും കുറവായ ഒന്നുമുതൽ ഏറ്റവും കൂടിയ 10 വരെ സാധാരണ നിലയിലാക്കാനും കഴിയുന്നു. തുടർന്ന്‌ ഓരോ ഗ്രിഡിനെയും അതിന്റെ ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്‌ അനുപാതികമായി സാധാരണ നിലയിലാക്കപ്പെട്ട മൂല്യങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു.

a) വംശപരമായ ജീശാസ്‌ത്രസമ്പന്നത : ജീവവൈവിദ്ധ്യം ഉയർന്നതലത്തിലുള്ള ജൈവ പ്രധാന പ്രദേശത്തുള്ള വൈവിദ്ധ്യം കുറവുള്ളവയേക്കാൾ പ്രധാനമായി കണക്കാക്കണം. അവലഞ്ച്‌ ഇന്റക്‌സ്‌ (Avalanche Index) സൂചിക ഉപയോഗിച്ച്‌ വൈവിദ്ധ്യം അളന്ന്‌ തിട്ടപ്പെടുത്തണം. ജീവികളുടെ വർഗ്ഗീകരണ ശ്രേണിയിലെ വൈവിദ്ധ്യത്തെ ഈ സൂചിക ഏകോപിപ്പിക്കുന്നു. ഈ പ്രത്യേക സാഹചര്യത്തിൽ ജീവവൈവിദ്ധ്യത്തിലെ മൂല്യങ്ങളെ ഏറ്റവും കുറവായ ഒന്നുമുതൽ ഏറ്റവും കൂടിയ 10 വരെ സാധാരണ നിലയിലാക്കാനും കഴിയുന്നു. തുടർന്ന്‌ ഓരോ ഗ്രിഡിനെയും അതിന്റെ ജൈവവൈവിധ്യത്തിന്‌ അനുപാതികമായി സാധാരണ നിലയിലാക്കപ്പെട്ട മൂല്യങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു.

b) വർഗ്ഗത്തിലെ അപൂർവത

b) വർഗ്ഗത്തിലെ അപൂർവത

i) വിതരണത്തിലെ അപൂർവ്വത : ഏറ്റവും അപൂർവ്വമായ ജീവിവർഗ്ഗങ്ങളുള്ള പ്രദേശങ്ങളെ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടവയായികണക്കാക്കാനും കാരണം ഇവ നഷ്‌ടപ്പെട്ടാൽ വീണ്ടെടുക്കുക സാധ്യമല്ല. അവ അധിവസിക്കുന്ന മൊത്തം ഗ്രിഡിന്‌ (P1) അനുപാതികമായി ഓരോ വർഗ്ഗത്തിന്റെയും എണ്ണം കണക്കാക്കം. ഓരോ ഗ്രിഡിലേയും അപൂർവ്വ മൂല്യം ആ ഗ്രിഡിലെ എല്ലാ വർഗ്ഗങ്ങളുടെ മൂല്യവുമായി കൂട്ടണം. അതനുസരിച്ച്‌ വർഗ്ഗങ്ങളുടെ അപൂർവ്വത മൊത്തമുള്ളN ഗ്രിഡിൽ മൂന്നിൽ മാത്രമുള്ളവയുടെ റെയ്‌ഞ്ച്‌ 1/4 നും എല്ലാ ഗ്രിഡിനും ഉള്ളവരുടെ റെയ്‌ഞ്ച്‌ 1.00 ആയിരിക്കും. വർഗ്ഗങ്ങളുടെ ഈ അപൂർവ്വ മൂല്യം ഓരോ ഗ്രിഡിലുമുള്ള വർഗ്ഗങ്ങളുടെ (S) എണ്ണവുമായി കൂട്ടിയാൽ ഓരോ ഗ്രിഡിനുമുളള അപൂർവ്വമൂല്യം ലഭിക്കും. ഓരോ ഗ്രിഡിലുമുള്ള പ്രകൃതിദത്തമായ തനത്‌ വർഗ്ഗങ്ങളെ മാത്രമേ പരിഗണിക്കാവൂ. അടുത്ത കാലത്ത്‌ കടന്ന്‌ വന്നവയെ ഒഴിവാക്കണം.

i) വിതരണത്തിലെ അപൂർവ്വത : ഏറ്റവും അപൂർവ്വമായ ജീവിവർഗ്ഗങ്ങളുള്ള പ്രദേശങ്ങളെ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടവയായികണക്കാക്കാനും കാരണം ഇവ നഷ്‌ടപ്പെട്ടാൽ വീണ്ടെടുക്കുക സാധ്യമല്ല. അവ അധിവസിക്കുന്ന മൊത്തം ഗ്രിഡിന്‌ (P1) അനുപാതികമായി ഓരോ വർഗ്ഗത്തിന്റെയും എണ്ണം കണക്കാക്കം. ഓരോ ഗ്രിഡിലേയും അപൂർവ്വ മൂല്യം ആ ഗ്രിഡിലെ എല്ലാ വർഗ്ഗങ്ങളുടെ മൂല്യവുമായി കൂട്ടണം. അതനുസരിച്ച്‌ വർഗ്ഗങ്ങളുടെ അപൂർവ്വത മൊത്തമുള്ളN ഗ്രിഡിൽ മൂന്നിൽ മാത്രമുള്ളവയുടെ റെയ്‌ഞ്ച്‌ 1/4 നും എല്ലാ ഗ്രിഡിനും ഉള്ളവരുടെ റെയ്‌ഞ്ച്‌ 1.00 ആയിരിക്കും. വർഗ്ഗങ്ങളുടെ ഈ അപൂർവ്വ മൂല്യം ഓരോ ഗ്രിഡിലുമുള്ള വർഗ്ഗങ്ങളുടെ (S) എണ്ണവുമായി കൂട്ടിയാൽ ഓരോ ഗ്രിഡിനുമുളള അപൂർവ്വമൂല്യം ലഭിക്കും. ഓരോ ഗ്രിഡിലുമുള്ള പ്രകൃതിദത്തമായ തനത്‌ വർഗ്ഗങ്ങളെ മാത്രമേ പരിഗണിക്കാവൂ. അടുത്ത കാലത്ത്‌ കടന്ന്‌ വന്നവയെ ഒഴിവാക്കണം.

ഒരു ഗ്രിഡിന്റെ അപൂർവ്വ മൂല്യമായ (Rvg) ലഭിക്കാൻ

ഒരു ഗ്രിഡിന്റെ അപൂർവ്വ മൂല്യമായ (Rvg) ലഭിക്കാൻ

S

S

RVg = n (Pi)

RVg = n (Pi)

i = I

i = I

വീണ്ടും ഈ Rvg മൂല്യങ്ങളെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ഒന്ന്‌ മുതൽ ഏറ്റവും കൂടിയ 10 വരെ സാധാരണനിലയിലാക്കി ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ നൽകണം. വിവിധ ജീവസമ്പന്ന മേഖലകളിലെ ജീവിവർഗ്ഗങ്ങളുടെ വിതരണം സംബന്ധിച്ച ഡാറ്റാ സെറ്റുകൾ ലഭ്യമാണെന്നതിനാൽ ഇവയുടെ എണ്ണം കണക്കാക്കാൻ എളുപ്പമാണ്‌.

വീണ്ടും ഈ Rvg മൂല്യങ്ങളെ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ഒന്ന്‌ മുതൽ ഏറ്റവും കൂടിയ 10 വരെ സാധാരണനിലയിലാക്കി ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ നൽകണം. വിവിധ ജീവസമ്പന്ന മേഖലകളിലെ ജീവിവർഗ്ഗങ്ങളുടെ വിതരണം സംബന്ധിച്ച ഡാറ്റാ സെറ്റുകൾ ലഭ്യമാണെന്നതിനാൽ ഇവയുടെ എണ്ണം കണക്കാക്കാൻ എളുപ്പമാണ്‌.

ii) ജീവികളുടെ വർഗ്ഗീകരണത്തിലെ അപൂർവ്വത : വർഗ്ഗവരമായ ശ്രേണി ഉപയോഗിച്ച്‌ ലഭ്യമായിട്ടുളള ഡാറ്റാ സെറ്റുകളിൽ നിന്ന്‌ വർഗ്ഗപരമായി (ഒരു പക്ഷെ പരിണാമപരമായി) അപൂർവ്വമായവയെ കണ്ടെത്താം. കാരണം ആ കുടുംബത്തിന്‌ ഏകഗണ സവിശേഷതയുണ്ടാകും. ഓരോ ഗ്രിഡിലെയും അത്തരം കുടുംബങ്ങളുടെ എണ്ണമെടുത്ത്‌ ഒന്നിനും 10 നം മദ്ധ്യേ സാധാരണ നിലയിലാക്കണം.

ii) ജീവികളുടെ വർഗ്ഗീകരണത്തിലെ അപൂർവ്വത : വർഗ്ഗവരമായ ശ്രേണി ഉപയോഗിച്ച്‌ ലഭ്യമായിട്ടുളള ഡാറ്റാ സെറ്റുകളിൽ നിന്ന്‌ വർഗ്ഗപരമായി (ഒരു പക്ഷെ പരിണാമപരമായി) അപൂർവ്വമായവയെ കണ്ടെത്താം. കാരണം ആ കുടുംബത്തിന്‌ ഏകഗണ സവിശേഷതയുണ്ടാകും. ഓരോ ഗ്രിഡിലെയും അത്തരം കുടുംബങ്ങളുടെ എണ്ണമെടുത്ത്‌ ഒന്നിനും 10 നം മദ്ധ്യേ സാധാരണ നിലയിലാക്കണം.

c) ആവാസ സമ്പന്നത : മത്സ്യങ്ങൾ ഉൾപ്പടെയുള്ള ജീവികളുടെ വൈവിദ്ധ്യവും ആവാസ വ്യവസ്ഥയിലെ സമ്മിശ്രാവസ്ഥയും തമ്മിൽ പരസ്‌പരം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. നിരവധി ജീവികളെ സംബന്ധിച്ച സ്ഥിതിവിവരകണക്കുകൾ ലഭ്യമല്ലെങ്കിൽ ഉയർന്നതലത്തിലുള്ള സമ്മിശ്രആവാസവ്യസ്ഥ നിലവിലുള്ള പ്രദേശങ്ങളെ ജീവശാസ്‌ത്രപരമായി സമ്പന്നമെന്നും ജൈവധാന പ്രദേശമെന്നും കണക്കാക്കാം. ഇപ്പോൾ റിമോട്ട്‌ സെൻസ്‌ ഡാറ്റാ ലഭ്യമായതിനാൽ പശ്ചിമഘട്ടം പോലെ വലിയൊരു പ്രദേശത്തിന്റെ സമ്മിശ്ര ആവാസ വ്യവസ്ഥയെ അളക്കാൻ കഴിയും. ഒരു ഗ്രിഡിന്റെ ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ സമ്പന്നത (HRg) സിംസൺ സൂചിക ഉപയോഗിച്ച്‌ കണക്കാക്കാൻ സാധിക്കും. ഇവിടെ വർഗ്ഗത്തിനുപകരം ഭൂതല രീതിയും വർഗ്ഗത്തിന്റെ ഫ്രീക്വൻസിക്കു പകരം അവ അധിവസിക്കുന്ന പ്രദേശത്തിന്റെ അനുപാതവും കണക്കിലെടുക്കുന്നു.

c) ആവാസ സമ്പന്നത : മത്സ്യങ്ങൾ ഉൾപ്പടെയുള്ള ജീവികളുടെ വൈവിദ്ധ്യവും ആവാസ വ്യവസ്ഥയിലെ സമ്മിശ്രാവസ്ഥയും തമ്മിൽ പരസ്‌പരം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. നിരവധി ജീവികളെ സംബന്ധിച്ച സ്ഥിതിവിവരകണക്കുകൾ ലഭ്യമല്ലെങ്കിൽ ഉയർന്നതലത്തിലുള്ള സമ്മിശ്രആവാസവ്യസ്ഥ നിലവിലുള്ള പ്രദേശങ്ങളെ ജീവശാസ്‌ത്രപരമായി സമ്പന്നമെന്നും ജൈവധാന പ്രദേശമെന്നും കണക്കാക്കാം. ഇപ്പോൾ റിമോട്ട്‌ സെൻസ്‌ ഡാറ്റാ ലഭ്യമായതിനാൽ പശ്ചിമഘട്ടം പോലെ വലിയൊരു പ്രദേശത്തിന്റെ സമ്മിശ്ര ആവാസ വ്യവസ്ഥയെ അളക്കാൻ കഴിയും. ഒരു ഗ്രിഡിന്റെ ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ സമ്പന്നത (HRg) സിംസൺ സൂചിക ഉപയോഗിച്ച്‌ കണക്കാക്കാൻ സാധിക്കും. ഇവിടെ വർഗ്ഗത്തിനുപകരം ഭൂതല രീതിയും വർഗ്ഗത്തിന്റെ ഫ്രീക്വൻസിക്കു പകരം അവ അധിവസിക്കുന്ന പ്രദേശത്തിന്റെ അനുപാതവും കണക്കിലെടുക്കുന്നു.

L

L

HRg = n (Pi) ^ 2

HRg = n (Pi) ^ 2

i = I

i = I

ഇവിടെ Pi ഭൂതലഘടകത്തിന്റെ അനുപാതവും L ഗ്രിഡിലെ ഘടകങ്ങളുടെ എണ്ണവുമാണ്‌.ഈ മൂല്യങ്ങൾ 1 മുതൽ 10 വരെ സാധാരണ നിലയിലാക്കി ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ നൽകുന്നു.

ഇവിടെ Pi ഭൂതലഘടകത്തിന്റെ അനുപാതവും L ഗ്രിഡിലെ ഘടകങ്ങളുടെ എണ്ണവുമാണ്‌.ഈ മൂല്യങ്ങൾ 1 മുതൽ 10 വരെ സാധാരണ നിലയിലാക്കി ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ നൽകുന്നു.

d) ഉല്‌പാദനക്ഷമത : ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ ഉല്‌പാദന ക്ഷമത പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്ന വർഷത്തിലും നീളമുള്ള ആവർത്തനപച്ചപ്പ്‌ ആ പ്രദേശത്തിന്റെ സസ്യവൃക്ഷാദി വൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെ പ്രതീകമാണ്‌. ജീവൻ നിലനിർത്തുന്ന പ്രാഥമിക ഉല്‌പാദനക്ഷമതയെ ഈ സൂചിക വ്യക്തമാക്കുമെന്നതിനാൽ ഡാറ്റാ സെറ്റുകൾ ലഭ്യമല്ലാത്ത ഒരു പറ്റം ജീവികളുടെ വൈവിദ്യത്തെ ഇത്‌ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യും. ഇവിടെയും ആവർത്തന പച്ചപ്പ്‌ ഓരോ ഗ്രിഡുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തി റേഞ്ച്‌ 1 മുതൽ 10 വരെ സാധാരണനിലയിലാക്കണം. ഈ മാനദണ്ഡം പുൽമേടുകൾ പോലെയുള്ള ആവാസ വ്യവസ്ഥയെ വിലകുറച്ചുകാണുകയും നിത്യഹരിത വനങ്ങൾപോലെയുള്ളവയ്‌ക്ക്‌ അമിത പ്രാധാന്യം കല്‌പിക്കുകയും ചെയ്യും. ഈ മുൻവിധി മറികടക്കാൻ NDVI (Normalized Differential Vegetation Index) യെ ഉപയോഗിക്കാൻ പല വഴികളുമുണ്ട്‌. ഇത്തരം ആവാസ വ്യവസ്ഥകളുടെ പ്രാധാന്യം തിരിച്ചറിയാൻ പല വഴികളുമുള്ളതിനാൽ NDVI യുടെ ആവർത്തന മൂല്യങ്ങൾക്കുള്ളിൽ നില്‌ക്കാൻ ഞങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. കാരണം ഇത്‌ ജീവൻ നിലനിർത്താനുള്ള അടിസ്ഥാന ഉല്‌പാദനക്ഷമതയെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യണം.

d) ഉല്‌പാദനക്ഷമത : ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ ഉല്‌പാദന ക്ഷമത പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്ന വർഷത്തിലും നീളമുള്ള ആവർത്തനപച്ചപ്പ്‌ ആ പ്രദേശത്തിന്റെ സസ്യവൃക്ഷാദി വൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെ പ്രതീകമാണ്‌. ജീവൻ നിലനിർത്തുന്ന പ്രാഥമിക ഉല്‌പാദനക്ഷമതയെ ഈ സൂചിക വ്യക്തമാക്കുമെന്നതിനാൽ ഡാറ്റാ സെറ്റുകൾ ലഭ്യമല്ലാത്ത ഒരു പറ്റം ജീവികളുടെ വൈവിദ്യത്തെ ഇത്‌ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യും. ഇവിടെയും ആവർത്തന പച്ചപ്പ്‌ ഓരോ ഗ്രിഡുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തി റേഞ്ച്‌ 1 മുതൽ 10 വരെ സാധാരണനിലയിലാക്കണം. ഈ മാനദണ്ഡം പുൽമേടുകൾ പോലെയുള്ള ആവാസ വ്യവസ്ഥയെ വിലകുറച്ചുകാണുകയും നിത്യഹരിത വനങ്ങൾപോലെയുള്ളവയ്‌ക്ക്‌ അമിത പ്രാധാന്യം കല്‌പിക്കുകയും ചെയ്യും. ഈ മുൻവിധി മറികടക്കാൻ NDVI (Normalized Differential Vegetation Index) യെ ഉപയോഗിക്കാൻ പല വഴികളുമുണ്ട്‌. ഇത്തരം ആവാസ വ്യവസ്ഥകളുടെ പ്രാധാന്യം തിരിച്ചറിയാൻ പല വഴികളുമുള്ളതിനാൽ NDVI യുടെ ആവർത്തന മൂല്യങ്ങൾക്കുള്ളിൽ നില്‌ക്കാൻ ഞങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. കാരണം ഇത്‌ ജീവൻ നിലനിർത്താനുള്ള അടിസ്ഥാന ഉല്‌പാദനക്ഷമതയെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യണം.

e) ജീവശാസ്‌ത്രപരമായും ജൈവപരമായും പൂർവ്വസ്ഥിതിയിലെത്താനുള്ള കഴിവ്‌: ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ അതിന്റെ തനത്‌ ജീവശാസ്‌ത്രഘടനയിൽ നിന്ന്‌ എന്തുമാത്രം വ്യതിചലിക്കാൻ കഴിയുമെന്നത്‌ വ്യക്തമാകുന്നത്‌ നീണ്ടകാലയളവിൽ അതിന്‌ പൂർവ്വ സ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള നൈസർഗ്ഗിക കഴിവാണ്‌. തനതു ഘടനയിൽ നിന്ന്‌ കൂടുതൽ വ്യതിചലിക്കുന്നവയ്‌ക്ക്‌ പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള കഴിവ്‌ കുറവായിരിക്കും. അതുകൊണ്ട്‌ ജൈവപരമായ സംവേദനക്ഷമത കൂടുതലായിരിക്കും. നിലവിലുള്ള സസ്യവൃക്ഷാദികളുടെ അനുപാതം കണക്കാക്കിയാൽ അത്‌ ജൈവഘടകത്തിന്റെ പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള നൈസർഗ്ഗികമായ കഴിവിന്റെ പ്രതിഫലനമായിരിക്കും. ഈ അനുപാതത്തെ എല്ലാ ഗ്രിഡുകൾക്കുമായി നൽകുക. എന്നിട്ട്‌ അവയെ റേഞ്ച്‌ ഒന്ന്‌ മുതൽ (ഏറ്റവും വലിയ വ്യതിയാനം) 10 വരെ (ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വ്യതിയാനം) സാധാരണനിലയിലാക്കുക.

e) ജീവശാസ്‌ത്രപരമായും ജൈവപരമായും പൂർവ്വസ്ഥിതിയിലെത്താനുള്ള കഴിവ്‌: ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ അതിന്റെ തനത്‌ ജീവശാസ്‌ത്രഘടനയിൽ നിന്ന്‌ എന്തുമാത്രം വ്യതിചലിക്കാൻ കഴിയുമെന്നത്‌ വ്യക്തമാകുന്നത്‌ നീണ്ടകാലയളവിൽ അതിന്‌ പൂർവ്വ സ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള നൈസർഗ്ഗിക കഴിവാണ്‌. തനതു ഘടനയിൽ നിന്ന്‌ കൂടുതൽ വ്യതിചലിക്കുന്നവയ്‌ക്ക്‌ പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള കഴിവ്‌ കുറവായിരിക്കും. അതുകൊണ്ട്‌ ജൈവപരമായ സംവേദനക്ഷമത കൂടുതലായിരിക്കും. നിലവിലുള്ള സസ്യവൃക്ഷാദികളുടെ അനുപാതം കണക്കാക്കിയാൽ അത്‌ ജൈവഘടകത്തിന്റെ പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള നൈസർഗ്ഗികമായ കഴിവിന്റെ പ്രതിഫലനമായിരിക്കും. ഈ അനുപാതത്തെ എല്ലാ ഗ്രിഡുകൾക്കുമായി നൽകുക. എന്നിട്ട്‌ അവയെ റേഞ്ച്‌ ഒന്ന്‌ മുതൽ (ഏറ്റവും വലിയ വ്യതിയാനം) 10 വരെ (ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ വ്യതിയാനം) സാധാരണനിലയിലാക്കുക.

(f) സാംസ്‌കാരിക പ്രാധാന്യം : ചരിത്രാവശിഷ്‌ടങ്ങളും സാംസ്‌കാരിക വൈവിദ്ധ്യവും ഉള്ള പ്രദേശങ്ങളെ ജൈവ പ്രധാന പ്രദേശങ്ങൾപോലെ പ്രധാനമായി കണക്കാക്കാം. സാംസ്‌കാരിക പ്രാധാന്യം മൂല്യനിർണ്ണയം നടത്താൻ കഴിയില്ലെങ്കിലും ഞങ്ങളുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന അവശിഷ്‌ടങ്ങൾക്ക്‌ ഉയർന്ന മൂല്യവും (10) ഏറ്റവും പുതിയവയ്‌ക്ക്‌ കുറഞ്ഞ മൂല്യവും (1), അവശിഷ്‌ടങ്ങളൊന്നുമില്ലാത്ത ഗ്രിഡിന്‌ 0(പൂജ്യം) മൂല്യവും ആണ്‌.

(f) സാംസ്‌കാരിക പ്രാധാന്യം : ചരിത്രാവശിഷ്‌ടങ്ങളും സാംസ്‌കാരിക വൈവിദ്ധ്യവും ഉള്ള പ്രദേശങ്ങളെ ജൈവ പ്രധാന പ്രദേശങ്ങൾപോലെ പ്രധാനമായി കണക്കാക്കാം. സാംസ്‌കാരിക പ്രാധാന്യം മൂല്യനിർണ്ണയം നടത്താൻ കഴിയില്ലെങ്കിലും ഞങ്ങളുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ ഏറ്റവും പഴക്കം ചെന്ന അവശിഷ്‌ടങ്ങൾക്ക്‌ ഉയർന്ന മൂല്യവും (10) ഏറ്റവും പുതിയവയ്‌ക്ക്‌ കുറഞ്ഞ മൂല്യവും (1), അവശിഷ്‌ടങ്ങളൊന്നുമില്ലാത്ത ഗ്രിഡിന്‌ 0(പൂജ്യം) മൂല്യവും ആണ്‌.

2) ഭൗമ - കാലാവസ്ഥ അട്ടികൾ (Geoclimatic layers)

2) ഭൗമ - കാലാവസ്ഥ അട്ടികൾ (Geoclimatic layers)

a) ഭൂതല സവിശേഷതകൾ : കിഴക്കാംതൂക്കായ ചരിവുകളും ഉയരം കൂടിയതുമായ പ്രദേശങ്ങളിൽ കുത്തൊലിപ്പുകളുണ്ടാകും. അവിടെ പ്രകൃത്യാ ഉള്ള മണ്ണൊലിപ്പിന്‌ സാധ്യതയേറും. ഇത്തരം പ്രദേശങ്ങൾക്ക്‌ പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള കഴിവ്‌ കുറവായിരിക്കും. പരിസ്ഥിതിപരമായി സംവേദനക്ഷമതയുള്ളവയായി ഈ പ്രദേശങ്ങളെ കണക്കാക്കണം. ഓരോ ഗ്രിഡിലും 1 മുതൽ (കുറഞ്ഞ ശരാശരി ചരിവ്‌/ കുറഞ്ഞ ശരാശരി ഉയരം) 10 വരെ ( ഉയർന്ന ചരിവ്‌/ വലിയ ഉയരം) ചരിവും ഉയരവും സാധാരണ നിലയിലാക്കി ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ നൽകണം (ചിത്രം രണ്ടും മൂന്നും ഉദാഹരണം)

a) ഭൂതല സവിശേഷതകൾ : കിഴക്കാംതൂക്കായ ചരിവുകളും ഉയരം കൂടിയതുമായ പ്രദേശങ്ങളിൽ കുത്തൊലിപ്പുകളുണ്ടാകും. അവിടെ പ്രകൃത്യാ ഉള്ള മണ്ണൊലിപ്പിന്‌ സാധ്യതയേറും. ഇത്തരം പ്രദേശങ്ങൾക്ക്‌ പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള കഴിവ്‌ കുറവായിരിക്കും. പരിസ്ഥിതിപരമായി സംവേദനക്ഷമതയുള്ളവയായി ഈ പ്രദേശങ്ങളെ കണക്കാക്കണം. ഓരോ ഗ്രിഡിലും 1 മുതൽ (കുറഞ്ഞ ശരാശരി ചരിവ്‌/ കുറഞ്ഞ ശരാശരി ഉയരം) 10 വരെ ( ഉയർന്ന ചരിവ്‌/ വലിയ ഉയരം) ചരിവും ഉയരവും സാധാരണ നിലയിലാക്കി ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ നൽകണം (ചിത്രം രണ്ടും മൂന്നും ഉദാഹരണം)

b) കാലാവസ്ഥാപരമായ സവിശേഷതകൾ : ഉയർന്ന മഴലഭ്യതയും ചുരുങ്ങിയ മഴ സീസണും ഉള്ള പ്രദേശങ്ങൾ ഒലിച്ചുപോകാൻ ഏറെ സാധ്യത ഉള്ളതാണ്‌. ആകയാൽ ഇവയെ പരിസ്ഥിതിപരമായി സംവേദനക്ഷമതയുള്ള പ്രദേശമായി കണക്കാക്കണം. (മൊത്തം വാർഷിക മഴ ലഭ്യത 3000 മി.മീ. കൂടുതലും വരണ്ട സീസൺ 6 മാസത്തിൽ കൂടുതലുമായാൽ വളരെ നിർണ്ണായകവും പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള ശേഷി വളരെ കുറവും ആയിരിക്കും(Pascal 19988). ഇവയെ ഓരോന്നിലും 1 മുതൽ (കുറഞ്ഞ മഴ ലഭ്യത അഥവാ മഴ ലഭ്യത അഥവാ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ മഴ ദിനങ്ങൾ) സാധാരണ നിലയിലാക്കി ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ നൽകണം.

b) കാലാവസ്ഥാപരമായ സവിശേഷതകൾ : ഉയർന്ന മഴലഭ്യതയും ചുരുങ്ങിയ മഴ സീസണും ഉള്ള പ്രദേശങ്ങൾ ഒലിച്ചുപോകാൻ ഏറെ സാധ്യത ഉള്ളതാണ്‌. ആകയാൽ ഇവയെ പരിസ്ഥിതിപരമായി സംവേദനക്ഷമതയുള്ള പ്രദേശമായി കണക്കാക്കണം. (മൊത്തം വാർഷിക മഴ ലഭ്യത 3000 മി.മീ. കൂടുതലും വരണ്ട സീസൺ 6 മാസത്തിൽ കൂടുതലുമായാൽ വളരെ നിർണ്ണായകവും പൂർവ്വസ്ഥിതി പ്രാപിക്കാനുള്ള ശേഷി വളരെ കുറവും ആയിരിക്കും(Pascal 19988). ഇവയെ ഓരോന്നിലും 1 മുതൽ (കുറഞ്ഞ മഴ ലഭ്യത അഥവാ മഴ ലഭ്യത അഥവാ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ മഴ ദിനങ്ങൾ) സാധാരണ നിലയിലാക്കി ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ നൽകണം.

c) പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ: ഹിമപാതം, അഗ്നിപോലെയുള്ള പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളെ സംബന്ധിക്കുന്ന ലഭ്യമായ എല്ലാ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളും സമാഹരിച്ച്‌ ഗ്രിഡുമയി ബന്ധിപ്പിച്ച്‌ 1 മുതൽ 10 വരെ സാധാരണ നിലയിലാക്കണം.

c) പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങൾ: ഹിമപാതം, അഗ്നിപോലെയുള്ള പ്രകൃതി ദുരന്തങ്ങളെ സംബന്ധിക്കുന്ന ലഭ്യമായ എല്ലാ സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളും സമാഹരിച്ച്‌ ഗ്രിഡുമയി ബന്ധിപ്പിച്ച്‌ 1 മുതൽ 10 വരെ സാധാരണ നിലയിലാക്കണം.

3) ബന്ധപ്പെട്ടവരുടെ മൂല്യനിർണ്ണയം (Stakeholders analysis)

3) ബന്ധപ്പെട്ടവരുടെ മൂല്യനിർണ്ണയം (Stakeholders analysis)

പശ്ചിമഘട്ട സമിതി പ്രാദേശിക ചർച്ചകളും പൊതു തെളിവെടുപ്പുകളും നടത്തുകയും വെബ്‌ സൈറ്റിലൂടെ അവരുടെ പ്രതികരണം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്‌തു. പൊതുജനങ്ങളിൽ നിന്നും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളിൽ നിന്നും ഇതുപോലെ പ്രതികരണം ക്ഷണിക്കുന്നതാണ്‌. പലപ്പോഴും ഇത്‌ യഥാർത്ഥ അതിർത്തികൾക്കുള്ളിൽ നിന്നായിരിക്കില്ല. ആകയാൽ ഇവ ഗ്രിഡുകൾക്കു നൽകി പ്രദേശം 1 മുതൽ 10 വരെ സാധാരണ നിലയിലാക്കണം.

പശ്ചിമഘട്ട സമിതി പ്രാദേശിക ചർച്ചകളും പൊതു തെളിവെടുപ്പുകളും നടത്തുകയും വെബ്‌ സൈറ്റിലൂടെ അവരുടെ പ്രതികരണം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്‌തു. പൊതുജനങ്ങളിൽ നിന്നും തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങളിൽ നിന്നും ഇതുപോലെ പ്രതികരണം ക്ഷണിക്കുന്നതാണ്‌. പലപ്പോഴും ഇത്‌ യഥാർത്ഥ അതിർത്തികൾക്കുള്ളിൽ നിന്നായിരിക്കില്ല. ആകയാൽ ഇവ ഗ്രിഡുകൾക്കു നൽകി പ്രദേശം 1 മുതൽ 10 വരെ സാധാരണ നിലയിലാക്കണം.

മേൽപറഞ്ഞ മൂന്ന്‌ ഘടകങ്ങളിൽ ഓരോന്നിനും എന്ത്‌ പ്രാധാന്യം നൽകണമെന്നതിനെ സംബന്ധിച്ച്‌ സമവായത്തിൽ എത്താൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. അതുകൊണ്ട്‌ ഇത്‌ എല്ലാവർക്കും സ്വീകാര്യവുമല്ല. മൂന്ന്‌ മാനദണ്ഡങ്ങൾക്കും തുല്യ പ്രാധാന്യം കല്‌പിക്കുക എന്നതാണ്‌ ഏക പോംവഴി. ഇത്തരം ഒരു പ്രക്രിയയുമായി മുന്നോട്ടുപോകാനാണ്‌ ഞങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നത്‌. കാരണം ഒരിക്കൽ ഫലം പുറത്തു വന്നു കഴിഞ്ഞാൽ പിന്നെ തുടർ ചർച്ചകളും പുനർമൂല്യനിർണ്ണയവും ജൈവപ്രധാന പ്രദേശങ്ങളുടെ (ESA) പുന: പരിശോധനയും നടക്കും. എന്തായിരുന്നാലും ഇപ്പോഴത്തേയ്‌ക്ക്‌ ജീവശാസ്‌ത്രപരവും ഭൗമകാലാവസ്ഥാപരവും പൊതുജന കാഴ്‌ചപ്പാട്‌ സംബന്ധവും ആയ ഘടകങ്ങളെ ചുവടെ പട്ടിക രണ്ടിലെ പോലെ വികസിപ്പിച്ച്‌ ഗ്രേഡ്‌ നിശ്ചയിക്കണം. ജീവശാസ്‌ത്രഘടകത്തിന്റെയും പരിസ്ഥിതി സംവേദനക്ഷമതയുടെയും പൊതുജനമൂല്യനിർണ്ണയത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഓരോന്നിനെയും മൂന്ന്‌ ഘടകങ്ങളായി തിരിച്ച്‌ തദനുസൃതമായി റാങ്ക്‌ ചെയ്യണം. ജീവശാസ്‌ത്രപരവും ഭൗമ-കാലാവസ്ഥാപരവുമായ അട്ടികൾ ഒന്നിച്ചുചേർത്ത്‌ അതിനുമുകളിൽ പൊതുജന കാഴ്‌ചപ്പാട്‌ സംബന്ധിച്ച അട്ടിക്കൂടി വെച്ച്‌ ജൈവ പ്രധാന പ്രദേശങ്ങളുടെ വ്യത്യസ്‌ത ഗ്രേഡുകൾ കണ്ടെത്താം. (പട്ടിക2).

മേൽപറഞ്ഞ മൂന്ന്‌ ഘടകങ്ങളിൽ ഓരോന്നിനും എന്ത്‌ പ്രാധാന്യം നൽകണമെന്നതിനെ സംബന്ധിച്ച്‌ സമവായത്തിൽ എത്താൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല. അതുകൊണ്ട്‌ ഇത്‌ എല്ലാവർക്കും സ്വീകാര്യവുമല്ല. മൂന്ന്‌ മാനദണ്ഡങ്ങൾക്കും തുല്യ പ്രാധാന്യം കല്‌പിക്കുക എന്നതാണ്‌ ഏക പോംവഴി. ഇത്തരം ഒരു പ്രക്രിയയുമായി മുന്നോട്ടുപോകാനാണ്‌ ഞങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്നത്‌. കാരണം ഒരിക്കൽ ഫലം പുറത്തു വന്നു കഴിഞ്ഞാൽ പിന്നെ തുടർ ചർച്ചകളും പുനർമൂല്യനിർണ്ണയവും ജൈവപ്രധാന പ്രദേശങ്ങളുടെ (ESA) പുന: പരിശോധനയും നടക്കും. എന്തായിരുന്നാലും ഇപ്പോഴത്തേയ്‌ക്ക്‌ ജീവശാസ്‌ത്രപരവും ഭൗമകാലാവസ്ഥാപരവും പൊതുജന കാഴ്‌ചപ്പാട്‌ സംബന്ധവും ആയ ഘടകങ്ങളെ ചുവടെ പട്ടിക രണ്ടിലെ പോലെ വികസിപ്പിച്ച്‌ ഗ്രേഡ്‌ നിശ്ചയിക്കണം. ജീവശാസ്‌ത്രഘടകത്തിന്റെയും പരിസ്ഥിതി സംവേദനക്ഷമതയുടെയും പൊതുജനമൂല്യനിർണ്ണയത്തിന്റെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഓരോന്നിനെയും മൂന്ന്‌ ഘടകങ്ങളായി തിരിച്ച്‌ തദനുസൃതമായി റാങ്ക്‌ ചെയ്യണം. ജീവശാസ്‌ത്രപരവും ഭൗമ-കാലാവസ്ഥാപരവുമായ അട്ടികൾ ഒന്നിച്ചുചേർത്ത്‌ അതിനുമുകളിൽ പൊതുജന കാഴ്‌ചപ്പാട്‌ സംബന്ധിച്ച അട്ടിക്കൂടി വെച്ച്‌ ജൈവ പ്രധാന പ്രദേശങ്ങളുടെ വ്യത്യസ്‌ത ഗ്രേഡുകൾ കണ്ടെത്താം. (പട്ടിക2).

ഒരിക്കൽ ഈ ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ ഗ്രേഡ്‌/റാങ്ക്‌ നൽകിയി കഴിഞ്ഞാൽ ജൈവപ്രധാന സ്ഥലങ്ങൾ വേർതിരിക്കാനായി സമാനഗ്രേഡിലുള്ള ഗ്രിഡുകളെ തിരിച്ചറിയാനാകും. ജൈവപ്രധാന സ്ഥലങ്ങളിലായി അവയെ നിയമപരമായി പ്രഖ്യാപിക്കും മുമ്പ്‌ ഇവയുടെ അതിർത്തികൾ വളരെ വ്യക്തമായി നിർണ്ണയിക്കുകയും ഫോറസ്റ്റ്‌ മാനേജ്‌മെന്റിൽ നിന്നും മറ്റ്‌ ബന്ധപ്പെട്ടവരിൽ നിന്നുമുള്ള പ്രാദേശിക വിജ്ഞാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അവയെ വികസിപ്പിക്കുവാനും കഴിയും.

ഒരിക്കൽ ഈ ഗ്രിഡുകൾക്ക്‌ ഗ്രേഡ്‌/റാങ്ക്‌ നൽകിയി കഴിഞ്ഞാൽ ജൈവപ്രധാന സ്ഥലങ്ങൾ വേർതിരിക്കാനായി സമാനഗ്രേഡിലുള്ള ഗ്രിഡുകളെ തിരിച്ചറിയാനാകും. ജൈവപ്രധാന സ്ഥലങ്ങളിലായി അവയെ നിയമപരമായി പ്രഖ്യാപിക്കും മുമ്പ്‌ ഇവയുടെ അതിർത്തികൾ വളരെ വ്യക്തമായി നിർണ്ണയിക്കുകയും ഫോറസ്റ്റ്‌ മാനേജ്‌മെന്റിൽ നിന്നും മറ്റ്‌ ബന്ധപ്പെട്ടവരിൽ നിന്നുമുള്ള പ്രാദേശിക വിജ്ഞാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അവയെ വികസിപ്പിക്കുവാനും കഴിയും.

ജൈവപ്രധാന സ്ഥലങ്ങളുടെ മാപ്പിങ്ങിനായി ഇവിടെ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ അന്തിമമല്ല എന്നും കൂടുതൽ ചർച്ചകൾക്കുശേഷമല്ലാതെ ഇത്‌ നേരിട്ട്‌ സ്വീകരിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്നു ഞങ്ങൾക്കറിയാം. കൂടുതൽ വിദഗ്‌ധരിൽ നിന്ന്‌ ഇതു സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രതികരണങ്ങൾ ഉണ്ടാകണമെന്നും അതിനെ തുടർന്നു നടക്കുന്ന ചർച്ചകൾ കൂടുതൽ സമവായത്തിനുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കാൻ സഹായമാകുമെന്നും ഞങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. ഇതൊടൊപ്പംതന്നെ പശ്ചിമഘട്ടത്തോടൊപ്പം ജൈവപ്രധാനസ്ഥലങ്ങൾ കൂടി മാപ്പിങ്ങ്‌ നടത്താൻ ആവശ്യമായ ഡാറ്റാസെറ്റുകളുടെ (datasets) സമാഹരണം കൂടി സമിതി നടത്തിവരുന്നു. ഇതുസംബന്ധിച്ച ക്രിയാത്മക നിർദ്ദേശങ്ങൾ ഞങ്ങൾ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു.

ജൈവപ്രധാന സ്ഥലങ്ങളുടെ മാപ്പിങ്ങിനായി ഇവിടെ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ അന്തിമമല്ല എന്നും കൂടുതൽ ചർച്ചകൾക്കുശേഷമല്ലാതെ ഇത്‌ നേരിട്ട്‌ സ്വീകരിക്കാൻ കഴിയില്ലെന്നു ഞങ്ങൾക്കറിയാം. കൂടുതൽ വിദഗ്‌ധരിൽ നിന്ന്‌ ഇതു സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രതികരണങ്ങൾ ഉണ്ടാകണമെന്നും അതിനെ തുടർന്നു നടക്കുന്ന ചർച്ചകൾ കൂടുതൽ സമവായത്തിനുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കാൻ സഹായമാകുമെന്നും ഞങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു. ഇതൊടൊപ്പംതന്നെ പശ്ചിമഘട്ടത്തോടൊപ്പം ജൈവപ്രധാനസ്ഥലങ്ങൾ കൂടി മാപ്പിങ്ങ്‌ നടത്താൻ ആവശ്യമായ ഡാറ്റാസെറ്റുകളുടെ (datasets) സമാഹരണം കൂടി സമിതി നടത്തിവരുന്നു. ഇതുസംബന്ധിച്ച ക്രിയാത്മക നിർദ്ദേശങ്ങൾ ഞങ്ങൾ സ്വാഗതം ചെയ്യുന്നു.

പശ്ചിമഘട്ട ജൈവ വിദഗ്‌ധ സമിതി അംഗങ്ങളെ പ്രത്യേകിച്ചും ഡോ. ആർ. സുകുമാർ, ഡോ.ലിജിയ നൊറോണ, ഡോ. റെനിബോർജസ്‌ എന്നിവർ വിവിധ ഘട്ടങ്ങളിൽ നൽകിയ വിലപ്പെട്ട നിർദ്ദേശങ്ങൾക്ക്‌, ഈ റിപ്പോർട്ട്‌ തയ്യാറക്കാനാവശ്യമായ ഫണ്ട്‌ ലഭ്യമാക്കിയ കേന്ദ്ര പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്‌, ചർച്ചകളും മറ്റും സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിന്‌ എല്ലാ സഹായ സഹകരണങ്ങളും നൽകിയ ഡോ. ജിവി. സുബ്രഹ്മണ്യൻ, വിലപ്പെട്ട നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകിയ ATREE, FERAL, ഫ്രഞ്ച്‌ ഇൻസ്റ്റിറ്റിയൂട്ട്‌ എന്നിവയിലെ സ്‌റ്റാഫ്‌, ബംഗളൂരു SECയിൽ ഗവേഷണം നടത്തുന്ന കുമാരി ആശ, മാപ്പുകൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിൽ പ്രത്യേകസഹായം നൽകിയ നാരായണി ബാർവെ (കൻസാസ്‌ സ്റ്റേറ്റ്‌ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി) എന്നിവർക്കെല്ലാം ഞങ്ങളുടെ നിസ്സീമമായ നന്ദി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു.  

പശ്ചിമഘട്ട ജൈവ വിദഗ്‌ധ സമിതി അംഗങ്ങളെ പ്രത്യേകിച്ചും ഡോ. ആർ. സുകുമാർ, ഡോ.ലിജിയ നൊറോണ, ഡോ. റെനിബോർജസ്‌ എന്നിവർ വിവിധ ഘട്ടങ്ങളിൽ നൽകിയ വിലപ്പെട്ട നിർദ്ദേശങ്ങൾക്ക്‌, ഈ റിപ്പോർട്ട്‌ തയ്യാറക്കാനാവശ്യമായ ഫണ്ട്‌ ലഭ്യമാക്കിയ കേന്ദ്ര പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്‌, ചർച്ചകളും മറ്റും സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിന്‌ എല്ലാ സഹായ സഹകരണങ്ങളും നൽകിയ ഡോ. ജിവി. സുബ്രഹ്മണ്യൻ, വിലപ്പെട്ട നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകിയ ATREE, FERAL, ഫ്രഞ്ച്‌ ഇൻസ്റ്റിറ്റിയൂട്ട്‌ എന്നിവയിലെ സ്‌റ്റാഫ്‌, ബംഗളൂരു SECയിൽ ഗവേഷണം നടത്തുന്ന കുമാരി ആശ, മാപ്പുകൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിൽ പ്രത്യേകസഹായം നൽകിയ നാരായണി ബാർവെ (കൻസാസ്‌ സ്റ്റേറ്റ്‌ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി) എന്നിവർക്കെല്ലാം ഞങ്ങളുടെ നിസ്സീമമായ നന്ദി രേഖപ്പെടുത്തുന്നു.  

പട്ടിക 2 : അട്ടികളുടെ (ഹമ്യലൃ)െ മൂല്യനിർണ്ണയത്തിനുള്ള നിർദിഷ്‌ട മാതൃക

പട്ടിക 2 : അട്ടികളുടെ (ഹമ്യലൃ)െ മൂല്യനിർണ്ണയത്തിനുള്ള നിർദിഷ്‌ട മാതൃക

ക്രമനമ്പർ ഘടകങ്ങൾ വിഭാഗം മൂല്യം

ക്രമനമ്പർ ഘടകങ്ങൾ വിഭാഗം മൂല്യം

0-10 5-10 ഗ്രേഡ്‌-3 നിയന്ത്രിത സംരക്ഷണം

0-10 5-10 ഗ്രേഡ്‌-3 നിയന്ത്രിത സംരക്ഷണം

0-5 ഗ്രേഡ്‌-4 നിരീക്ഷണത്തിൽ നിർത്തുക  

0-5 ഗ്രേഡ്‌-4 നിരീക്ഷണത്തിൽ നിർത്തുക  

References:  

References:  

1. Saxena, M R., R Kumar, P. R. Saxena, R Nagaraja, S. C. Jayanthi, 2007 Remote sensing and GIS based approach for environmental sensitivity studies. A case study from Indian Coast. Internation Society for Photogrammetry and Remote Sensing. www.ispres.org.  

1. Saxena, M R., R Kumar, P. R. Saxena, R Nagaraja, S. C. Jayanthi, 2007 Remote sensing and GIS based approach for environmental sensitivity studies. A case study from Indian Coast. Internation Society for Photogrammetry and Remote Sensing. www.ispres.org.  

2. Hemkumara, G P T S, 2009, GIS Based analysis on environmental sensitive areas and identification of the potential disaster hazardous locations in southern Sri Lanka. International Journal of Civil and Environmental Engineering, 9:311-315.  

2. Hemkumara, G P T S, 2009, GIS Based analysis on environmental sensitive areas and identification of the potential disaster hazardous locations in southern Sri Lanka. International Journal of Civil and Environmental Engineering, 9:311-315.  

3. MacDonald, A., 2000, Assessment of risk and identification of environmentally sensitive areas. Interspill Marseille 2000 Conference and Exhibition, www.interspill.com  

3. MacDonald, A., 2000, Assessment of risk and identification of environmentally sensitive areas. Interspill Marseille 2000 Conference and Exhibition, www.interspill.com  

4. Steiner, F., J Blair, L McSherry, S Guhathakurtha, J Marruffo, M Holm, 2000, A watershed at watershed: the potential for environmentally sensitive area protection in the upper San Pedro Drainage Basic (Mexico and USA). Landscape and Urban Planning, 49: 129-148  

4. Steiner, F., J Blair, L McSherry, S Guhathakurtha, J Marruffo, M Holm, 2000, A watershed at watershed: the potential for environmentally sensitive area protection in the upper San Pedro Drainage Basic (Mexico and USA). Landscape and Urban Planning, 49: 129-148  

5. Capuzucca, J., 2001, Federal Hill: An extraordinarily environmentally sensitive and historically significant area. Executive Summary, August 2001.  

5. Capuzucca, J., 2001, Federal Hill: An extraordinarily environmentally sensitive and historically significant area. Executive Summary, August 2001.  

6 Anon. 2008, Environmentally Sensitive Zones. (Maharastra Pollution Control Board), www.mpcb.gov.on  

6 Anon. 2008, Environmentally Sensitive Zones. (Maharastra Pollution Control Board), www.mpcb.gov.on  

7. Lin, M, Yu Cao, Y. Tao, J. Shih, G. Yan, Y Lee, D. Xiao, S, Wang, H Chiu, 2006, Changing Landscapes: Monitoring Ecologically Sensitive Ecosystems in a dynamic semi-arid landscape using satellite imagery: A case study in Ejin Oasis, Western China. In Agricuture and Hydrology Applicatoions of Remote Sensing, edited by Kuligowski, R. and J S Parihar.  

7. Lin, M, Yu Cao, Y. Tao, J. Shih, G. Yan, Y Lee, D. Xiao, S, Wang, H Chiu, 2006, Changing Landscapes: Monitoring Ecologically Sensitive Ecosystems in a dynamic semi-arid landscape using satellite imagery: A case study in Ejin Oasis, Western China. In Agricuture and Hydrology Applicatoions of Remote Sensing, edited by Kuligowski, R. and J S Parihar.  

8. http://cfs.nrcan.gc.ca/subsite/guidelines/introduction  

8. http://cfs.nrcan.gc.ca/subsite/guidelines/introduction  

9. http://www.macmillandictionary.com/dictionary/british/environmentally-sensitive-area  

9. http://www.macmillandictionary.com/dictionary/british/environmentally-sensitive-area  

10. Ravikanth, G., Uma Shaanker, R., and Ganeshaiah, K.N., 2000. Conservation status of forests in India: a cause for worry? J. Indian Inst. Sci., 80: 591-600  

10. Ravikanth, G., Uma Shaanker, R., and Ganeshaiah, K.N., 2000. Conservation status of forests in India: a cause for worry? J. Indian Inst. Sci., 80: 591-600  

11. Gadgil, M. and Meher-Homji, V.M. 1986, Role of protected areas in conservation In : V.L. Chopra and T.N. Khoshoo ed. Conservation of Productive Agriculture, Indian Council of Agricultural Research, New Delhi. pp. 143-159)  

11. Gadgil, M. and Meher-Homji, V.M. 1986, Role of protected areas in conservation In : V.L. Chopra and T.N. Khoshoo ed. Conservation of Productive Agriculture, Indian Council of Agricultural Research, New Delhi. pp. 143-159)  

12. Menon, V.,Tiwari, S. K., Easa P. S. and Sukumar, R. 2005, Right of Passage: Elephant Corridors of India. In (Eds.) Conservation Reference Series 3. Wildlife Trust of India, New Delhi. Pp 287.  

12. Menon, V.,Tiwari, S. K., Easa P. S. and Sukumar, R. 2005, Right of Passage: Elephant Corridors of India. In (Eds.) Conservation Reference Series 3. Wildlife Trust of India, New Delhi. Pp 287.  

13. Daniels, R J R and Vencatesan J (2008) Western Ghats: Biodiversity, People, Conservation. New Delhi, Rupa and Co.  

13. Daniels, R J R and Vencatesan J (2008) Western Ghats: Biodiversity, People, Conservation. New Delhi, Rupa and Co.  

14. Ganeshaiah, K.N., Chandrashekara, K. & Kumar, A.R.V., 1997, Avalanche index: A new measure of biodiversity based on biological heterogeneity of the communities. Curr. Sci., 73 (2): 128-133  

14. Ganeshaiah, K.N., Chandrashekara, K. & Kumar, A.R.V., 1997, Avalanche index: A new measure of biodiversity based on biological heterogeneity of the communities. Curr. Sci., 73 (2): 128-133  

15. Ganeshaiah, K.N., and Uma Shaanker, R., 2000. Measuring biological heterogeneity of forest vegetation types: Avalanche index as an estimate of biological diversity. Biodiversity and Conservation., 9: 953-963  

15. Ganeshaiah, K.N., and Uma Shaanker, R., 2000. Measuring biological heterogeneity of forest vegetation types: Avalanche index as an estimate of biological diversity. Biodiversity and Conservation., 9: 953-963  

16. Ganeshaiah K N and Uma Shaanker, 2003, Sasya Sahyadri- A database on taxonomy, diversity and distribution of plants of Western Ghats. SEC, UAS Bengaluru.  

16. Ganeshaiah K N and Uma Shaanker, 2003, Sasya Sahyadri- A database on taxonomy, diversity and distribution of plants of Western Ghats. SEC, UAS Bengaluru.  

17. Tews, J., U. Brose, V. Grimm, K. Tielborger, M. C. Wichmann, M. Shwager, and F. Jeltsch, 2003, Animal species diversity driven by habitat heterogeneity/diversity: the importance of keystone structures. Journal of Biogeography, 31: 79-92  

17. Tews, J., U. Brose, V. Grimm, K. Tielborger, M. C. Wichmann, M. Shwager, and F. Jeltsch, 2003, Animal species diversity driven by habitat heterogeneity/diversity: the importance of keystone structures. Journal of Biogeography, 31: 79-92  

18. Jean-Franc¸ ois Gue´ gan, Sovan Lek & Thierry Oberdorff, 1998, Energy availability and habitat heterogeneity predict global riverine fish diversity. Nature, 391: 382-384.  

18. Jean-Franc¸ ois Gue´ gan, Sovan Lek & Thierry Oberdorff, 1998, Energy availability and habitat heterogeneity predict global riverine fish diversity. Nature, 391: 382-384.  

19. Kamaljit Bawa, Joseph Rose, Ganeshaiah. K.N., Narayani Barve, Kiran, M.C. and Uma Shaanker. R. 2002. Assessing Biodiversity from Space: an Example from the Western Ghats, India. Conservation Ecology. 6 (2): 7.  

19. Kamaljit Bawa, Joseph Rose, Ganeshaiah. K.N., Narayani Barve, Kiran, M.C. and Uma Shaanker. R. 2002. Assessing Biodiversity from Space: an Example from the Western Ghats, India. Conservation Ecology. 6 (2): 7.  

20. Waring, R. H., N. C. Coops, W. Fan, J. M. Nightingale, 2006, MODIS enhanced vegetation index predicts tree species richness across forested ecoregions in the contiguous U.S.A., Remote Sensing of Environment 103 (2006) 218–226  

20. Waring, R. H., N. C. Coops, W. Fan, J. M. Nightingale, 2006, MODIS enhanced vegetation index predicts tree species richness across forested ecoregions in the contiguous U.S.A., Remote Sensing of Environment 103 (2006) 218–226  

21 Gadgil, M. and Meher-Homji, V.M. 1986 Localities of great significance to conservation of India’s biological diversity Proceedings of the Indian Academy of Sciences, Animal / Plant Sciences Supplement, pp. 165-180.  

21 Gadgil, M. and Meher-Homji, V.M. 1986 Localities of great significance to conservation of India’s biological diversity Proceedings of the Indian Academy of Sciences, Animal / Plant Sciences Supplement, pp. 165-180.  

22. Pasacal, J P (1988) Wet evergreen forests of the Western Ghats. French Institute, Pondicherry, pp345.  

22. Pasacal, J P (1988) Wet evergreen forests of the Western Ghats. French Institute, Pondicherry, pp345.  

23. Manka-White, L, 1997, Increasing awareness and accuracy in identifying environmentally sensitive areas within Cook Inlet, Alaska. International Oil Spill Conference, 946-947  

23. Manka-White, L, 1997, Increasing awareness and accuracy in identifying environmentally sensitive areas within Cook Inlet, Alaska. International Oil Spill Conference, 946-947  

24.Gad, A and A Shalaby, 2010, Assessment and mapping of desertification sensitivity using remote sensing and GIS. Case study: Inland Sinai and Eastern Desert Wadies. In US-Egypt Workshop on Space Technology and Geoinformation for sustainable development, Cairo, Egypt, 14-17, June 2010.  

24.Gad, A and A Shalaby, 2010, Assessment and mapping of desertification sensitivity using remote sensing and GIS. Case study: Inland Sinai and Eastern Desert Wadies. In US-Egypt Workshop on Space Technology and Geoinformation for sustainable development, Cairo, Egypt, 14-17, June 2010.  

25. Subramanya K A, Framework for assigning ecological sensitivity to wetlands of the Western Ghats.- a report  

25. Subramanya K A, Framework for assigning ecological sensitivity to wetlands of the Western Ghats.- a report  

26. http//www.westernghatsindia.org

26. http//www.westernghatsindia.org

നം.1/1/2010 -ആർ. ഇ.(ഇ.എസ്‌. ഇസഡ്‌)

നം.1/1/2010 -ആർ. ഇ.(ഇ.എസ്‌. ഇസഡ്‌)

ഭാരത സർക്കാർ

ഭാരത സർക്കാർ

പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം

പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം

(ആർ.ഇ. ഡിവിഷൻ)

(ആർ.ഇ. ഡിവിഷൻ)

****

****

പര്യാവരൺ ഭവൻ

പര്യാവരൺ ഭവൻ

സി.ജി.ഒ. കോംപ്ലക്‌സ്‌

സി.ജി.ഒ. കോംപ്ലക്‌സ്‌

ലോദിറോഡ്‌,

ലോദിറോഡ്‌,

ന്യൂഡൽഹി-110003

ന്യൂഡൽഹി-110003

മാർച്ച്‌ 4, 2010

മാർച്ച്‌ 4, 2010

ആഫീസ്‌ ഉത്തരവ്‌

ആഫീസ്‌ ഉത്തരവ്‌

1. പശ്ചിമഘട്ട മേഖല തപ്‌തി നദീമുഖം മുതൽ കന്യാകുമാരി വരെ 1600 കി.മീറ്റർ നീളത്തിൽ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. തമിഴ്‌നാട്‌, കർണ്ണാടകം, കേരള, ഗോവ, മഹാരാഷ്‌ട്ര, ഗുജറാത്ത്‌, (ഡാങ്ങ്‌ വനത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങൾ) എന്നീ 6 സംസ്ഥാനങ്ങളിലായി 1.60 ലക്ഷം ച.കി.മീറ്ററാണ്‌ ഇതിന്റെ വിസ്‌തീർണ്ണം.

1. പശ്ചിമഘട്ട മേഖല തപ്‌തി നദീമുഖം മുതൽ കന്യാകുമാരി വരെ 1600 കി.മീറ്റർ നീളത്തിൽ വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു. തമിഴ്‌നാട്‌, കർണ്ണാടകം, കേരള, ഗോവ, മഹാരാഷ്‌ട്ര, ഗുജറാത്ത്‌, (ഡാങ്ങ്‌ വനത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങൾ) എന്നീ 6 സംസ്ഥാനങ്ങളിലായി 1.60 ലക്ഷം ച.കി.മീറ്ററാണ്‌ ഇതിന്റെ വിസ്‌തീർണ്ണം.

2. പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിൽ പൊതുവെ 500 മി.മീ. മുതൽ 7000 മി.മീ. വരെ മഴ ലഭിക്കുന്നുണ്ട്‌. ഇന്ത്യൻ ഉപദ്വീപിലെ പ്രധാനനദികളെല്ലാം ഉത്ഭവിക്കുന്നത്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ നിന്നാണ്‌. ഇവയിൽ ഗോദാവരി, കൃഷ്‌ണ, കാവേരി, കാളിനദി, പെരിയാർ എന്നിവ അന്തർസംസ്ഥാന പ്രാധാന്യമുള്ളവയാണ്‌. ഈ ജലസ്രോതസ്സുകൾ ജലസേചനത്തിനും വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദനത്തിനും വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കുന്നു. പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയുടെ ഏകദേശം 30 ശതമാനം വനങ്ങളാണ്‌. സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ഒരു നിധികുംഭം കൂടിയാണ്‌ ഈ മേഖല. രാജ്യത്തെ 4 സുപ്രധാന ജൈവവൈവിദ്ധ്യകേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടം. 1741 ഇനം പുഷ്‌പിക്കുന്ന സസ്യങ്ങളുടെയും 403 ഇനം പക്ഷികളുടെയും ആവാസ കേന്ദ്രം കൂടിയാണിത്‌. ഇവിടെയുള്ള വന്യജീവികളിൽ കടുവ, ആന, ഇന്ത്യൻ കാട്ടുപോത്ത്‌, സിംഹവാലൻ, കുരങ്ങ്‌, വയനാട്‌ ചാട്ടപക്ഷി, തിരുവിതാംകൂർ ആമ, വിഷപാമ്പുകൾ, വിവിധ ഇനത്തിൽപെട്ട കാലില്ലാത്ത ഉഭയജീവികൾ എന്നിവയ്‌ക്കുപുറമെ അപൂർവ്വ ഇനം വൃക്ഷങ്ങളുമുണ്ട്‌.

2. പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിൽ പൊതുവെ 500 മി.മീ. മുതൽ 7000 മി.മീ. വരെ മഴ ലഭിക്കുന്നുണ്ട്‌. ഇന്ത്യൻ ഉപദ്വീപിലെ പ്രധാനനദികളെല്ലാം ഉത്ഭവിക്കുന്നത്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ നിന്നാണ്‌. ഇവയിൽ ഗോദാവരി, കൃഷ്‌ണ, കാവേരി, കാളിനദി, പെരിയാർ എന്നിവ അന്തർസംസ്ഥാന പ്രാധാന്യമുള്ളവയാണ്‌. ഈ ജലസ്രോതസ്സുകൾ ജലസേചനത്തിനും വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദനത്തിനും വേണ്ടി ഉപയോഗിക്കുന്നു. പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയുടെ ഏകദേശം 30 ശതമാനം വനങ്ങളാണ്‌. സസ്യജന്തുജാലങ്ങളുടെ ഒരു നിധികുംഭം കൂടിയാണ്‌ ഈ മേഖല. രാജ്യത്തെ 4 സുപ്രധാന ജൈവവൈവിദ്ധ്യകേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടം. 1741 ഇനം പുഷ്‌പിക്കുന്ന സസ്യങ്ങളുടെയും 403 ഇനം പക്ഷികളുടെയും ആവാസ കേന്ദ്രം കൂടിയാണിത്‌. ഇവിടെയുള്ള വന്യജീവികളിൽ കടുവ, ആന, ഇന്ത്യൻ കാട്ടുപോത്ത്‌, സിംഹവാലൻ, കുരങ്ങ്‌, വയനാട്‌ ചാട്ടപക്ഷി, തിരുവിതാംകൂർ ആമ, വിഷപാമ്പുകൾ, വിവിധ ഇനത്തിൽപെട്ട കാലില്ലാത്ത ഉഭയജീവികൾ എന്നിവയ്‌ക്കുപുറമെ അപൂർവ്വ ഇനം വൃക്ഷങ്ങളുമുണ്ട്‌.

3. ഇവിടത്തെ പാരമ്പര്യ സസ്യഫല വിളകളിൽ കുന്നിൻ പ്രദേശങ്ങളിൽ അടയ്‌ക്ക, കുരുമുളക്‌, ഏലം എന്നിവയും തീരപ്രദേശത്ത്‌ നാളികേരവും ഒപ്പം മാവ്‌, പ്ലാവ്‌ എന്നിവയുമുണ്ട്‌. മറ്റ്‌ പ്രധാന തോട്ടവിളകളിൽ തേയില, കാപ്പി, റബ്ബർ, കശുവണ്ടി, മരിച്ചീനി എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ നിബിഡ വനങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്‌ ഈ പ്രദേശം. ബോറിവാലി ദേശീയ പാർക്ക്‌. നാഗർഹോളെ, ദേശീയപാർക്ക്‌, ബന്ധിപ്പൂർ ദേശീയ പാർക്ക്‌, അണ്ണാമലൈ വന്യമൃഗസങ്കേതം, പെരിയാർ ദേശീയപാർക്ക്‌, എന്നിവ ഈ മേഖലയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.

3. ഇവിടത്തെ പാരമ്പര്യ സസ്യഫല വിളകളിൽ കുന്നിൻ പ്രദേശങ്ങളിൽ അടയ്‌ക്ക, കുരുമുളക്‌, ഏലം എന്നിവയും തീരപ്രദേശത്ത്‌ നാളികേരവും ഒപ്പം മാവ്‌, പ്ലാവ്‌ എന്നിവയുമുണ്ട്‌. മറ്റ്‌ പ്രധാന തോട്ടവിളകളിൽ തേയില, കാപ്പി, റബ്ബർ, കശുവണ്ടി, മരിച്ചീനി എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ നിബിഡ വനങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്‌ ഈ പ്രദേശം. ബോറിവാലി ദേശീയ പാർക്ക്‌. നാഗർഹോളെ, ദേശീയപാർക്ക്‌, ബന്ധിപ്പൂർ ദേശീയ പാർക്ക്‌, അണ്ണാമലൈ വന്യമൃഗസങ്കേതം, പെരിയാർ ദേശീയപാർക്ക്‌, എന്നിവ ഈ മേഖലയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.

4. ഈ മേഖലയുടെ ജൈവ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യയുടെ സമ്മർദ്ദം, ഭൂമിയിലും വനത്തിലും ടൂറിസം ഉൾപ്പെടെയുള്ള വ്യവസായങ്ങളുടെ കടന്നുകയറ്റം നദീതട പദ്ധതികൾ മൂലം വെള്ളത്തിനടിയിലാകുന്ന വനങ്ങൾ, വനഭൂമിയിലെ കുടിയേറ്റം, ഖനനപ്രവർത്തനങ്ങൾ, തേയില, കാപ്പി, റബ്ബർ, യൂക്കാലിപ്‌റ്റസ്‌ തുടങ്ങിയ തോട്ടങ്ങളുണ്ടാക്കാൻ വേണ്ടി പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങൾ വെട്ടിനിരത്തുന്നത്‌, റെയിൽപാത, റോഡ്‌ നിർമ്മാണം പോലെയുള്ള അടിസ്ഥാന വികസന പദ്ധതികൾ, മണ്ണൊലിപ്പ്‌, ഉരുൾപൊട്ടൽ, ആവാസകേന്ദ്രങ്ങളുടെ ശിഥിലീകരണം, അതിവേഗം നശിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ജൈവ വൈവിദ്ധ്യം എന്നിവയാണ്‌ പ്രധാനം.

4. ഈ മേഖലയുടെ ജൈവ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ ജനസംഖ്യയുടെ സമ്മർദ്ദം, ഭൂമിയിലും വനത്തിലും ടൂറിസം ഉൾപ്പെടെയുള്ള വ്യവസായങ്ങളുടെ കടന്നുകയറ്റം നദീതട പദ്ധതികൾ മൂലം വെള്ളത്തിനടിയിലാകുന്ന വനങ്ങൾ, വനഭൂമിയിലെ കുടിയേറ്റം, ഖനനപ്രവർത്തനങ്ങൾ, തേയില, കാപ്പി, റബ്ബർ, യൂക്കാലിപ്‌റ്റസ്‌ തുടങ്ങിയ തോട്ടങ്ങളുണ്ടാക്കാൻ വേണ്ടി പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങൾ വെട്ടിനിരത്തുന്നത്‌, റെയിൽപാത, റോഡ്‌ നിർമ്മാണം പോലെയുള്ള അടിസ്ഥാന വികസന പദ്ധതികൾ, മണ്ണൊലിപ്പ്‌, ഉരുൾപൊട്ടൽ, ആവാസകേന്ദ്രങ്ങളുടെ ശിഥിലീകരണം, അതിവേഗം നശിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ജൈവ വൈവിദ്ധ്യം എന്നിവയാണ്‌ പ്രധാനം.

5. പരിസ്ഥിതിപരമായ സംവേദനക്ഷമത ജൈവപരമായ പ്രാധാന്യം, സങ്കീർണ്ണവും അന്തർസംസ്ഥാന സ്വഭാവമുള്ളതുമായ ഇതിന്റെ ഭൂമിശാസ്‌ത്രം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിലെ ആഘാതം എന്നിവയെല്ലാം കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഒരു പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി വിദഗ്‌ധ സമിതി രൂപീകരിക്കാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നു.

5. പരിസ്ഥിതിപരമായ സംവേദനക്ഷമത ജൈവപരമായ പ്രാധാന്യം, സങ്കീർണ്ണവും അന്തർസംസ്ഥാന സ്വഭാവമുള്ളതുമായ ഇതിന്റെ ഭൂമിശാസ്‌ത്രം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തിലെ ആഘാതം എന്നിവയെല്ലാം കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഒരു പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി വിദഗ്‌ധ സമിതി രൂപീകരിക്കാൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നു.

6. ചുവടെ പറയുന്ന അംഗങ്ങളെ ഉൾപ്പെടുത്തി പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി വിദഗ്‌ധ സമിതി ഇതിനാൽ രൂപീകരിക്കുന്നു. ഈ ഉത്തരവിന്റെ തിയതി മുതൽ ഒരു വർഷമാണ്‌ സമിതിയുടെ കാലാവധി.

6. ചുവടെ പറയുന്ന അംഗങ്ങളെ ഉൾപ്പെടുത്തി പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി വിദഗ്‌ധ സമിതി ഇതിനാൽ രൂപീകരിക്കുന്നു. ഈ ഉത്തരവിന്റെ തിയതി മുതൽ ഒരു വർഷമാണ്‌ സമിതിയുടെ കാലാവധി.

7. സമിതി ചുവടെ പറയുന്ന ചുമതലകൾ നിറവേറ്റും

7. സമിതി ചുവടെ പറയുന്ന ചുമതലകൾ നിറവേറ്റും

ഡോ. നന്ദകുമാർ കാമത്ത്‌ പാനലിൽ നിന്ന്‌ രാജി വച്ചിരുന്നു. ഡോ.വി.എസ്‌. വിജയനെ നോൺ ഓഫീഷ്യൽ എക്‌സ്‌പർട്ട്‌ മെമ്പറായാണ്‌ ഉൾപ്പെടുത്തിയത്‌.

ഡോ. നന്ദകുമാർ കാമത്ത്‌ പാനലിൽ നിന്ന്‌ രാജി വച്ചിരുന്നു. ഡോ.വി.എസ്‌. വിജയനെ നോൺ ഓഫീഷ്യൽ എക്‌സ്‌പർട്ട്‌ മെമ്പറായാണ്‌ ഉൾപ്പെടുത്തിയത്‌.

ഡോ. ആർ. വി. വർമ്മ കേരള സ്റ്റേറ്റ്‌ ബയോഡൈവേഴ്‌സിറ്റി ബോർഡ്‌ ചെയർമാൻ എന്ന നിലയിൽ എക്‌സ്‌ ഓഫീഷ്യോ മെമ്പറായിട്ടാണ്‌ ഉൾപ്പെടുത്തിയത്‌.

ഡോ. ആർ. വി. വർമ്മ കേരള സ്റ്റേറ്റ്‌ ബയോഡൈവേഴ്‌സിറ്റി ബോർഡ്‌ ചെയർമാൻ എന്ന നിലയിൽ എക്‌സ്‌ ഓഫീഷ്യോ മെമ്പറായിട്ടാണ്‌ ഉൾപ്പെടുത്തിയത്‌.

7. സമിതി ചുവടെ പറയുന്ന ചുമതലകൾ നിറവേറ്റും

7. സമിതി ചുവടെ പറയുന്ന ചുമതലകൾ നിറവേറ്റും

i. പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ ഇപ്പോഴത്തെ പരിസ്ഥിതി നിലവാരം വിലയിരുത്തുക

i. പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ ഇപ്പോഴത്തെ പരിസ്ഥിതി നിലവാരം വിലയിരുത്തുക

ii) പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയ്‌ക്കുള്ളിലെ പരിസ്ഥിതി ദുർബല പ്രദേശങ്ങളുടെ അതിരുകൾ നിശ്ചയിക്കുകയും പരിസ്ഥിതി (സംരക്ഷണ) നിയമ (1986)പ്രകാരം പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലയായി വിജ്ഞാപനം ചെയ്യേണ്ടതുമായ ശുപാർശ ചെയ്യുകയും ചെയ്യുക. നിലവിലുള്ള പ്രണാബ്‌ സെൻ കമ്മിറ്റി റിപ്പോർട്ട്‌, ഡോ. ടി.എസ്‌. വിജയരാഘവൻ കമ്മിറ്റി റിപ്പോർട്ട്‌ , ബഹു. സുപ്രിം കോടതിയുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ, ദേശീയ വന്യജീവി ബോർഡിന്റെ ശുപാർശകൾ പരിശോധിക്കുകയും ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളുമായി കൂടിയാലോചിക്കുകയും ചെയ്‌തശേഷമായിരിക്കണം ശുപാർശ സമർപ്പിക്കൽ.

ii) പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയ്‌ക്കുള്ളിലെ പരിസ്ഥിതി ദുർബല പ്രദേശങ്ങളുടെ അതിരുകൾ നിശ്ചയിക്കുകയും പരിസ്ഥിതി (സംരക്ഷണ) നിയമ (1986)പ്രകാരം പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലയായി വിജ്ഞാപനം ചെയ്യേണ്ടതുമായ ശുപാർശ ചെയ്യുകയും ചെയ്യുക. നിലവിലുള്ള പ്രണാബ്‌ സെൻ കമ്മിറ്റി റിപ്പോർട്ട്‌, ഡോ. ടി.എസ്‌. വിജയരാഘവൻ കമ്മിറ്റി റിപ്പോർട്ട്‌ , ബഹു. സുപ്രിം കോടതിയുടെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ, ദേശീയ വന്യജീവി ബോർഡിന്റെ ശുപാർശകൾ പരിശോധിക്കുകയും ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാ സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളുമായി കൂടിയാലോചിക്കുകയും ചെയ്‌തശേഷമായിരിക്കണം ശുപാർശ സമർപ്പിക്കൽ.

iii) പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയുടെ പരിരക്ഷണം, സംരക്ഷണം, പുനരുജ്ജീവനം എന്നിവ സംബന്ധിച്ച ശുപാർശകൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിന്‌ മുൻപ്‌ ജനങ്ങളും ബന്ധപ്പെട്ട സംസ്ഥാനസർക്കാരുകളുമായി വിശദമായ കൂടിയാലോചന നടത്തിയിരിക്കണം.

iii) പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയുടെ പരിരക്ഷണം, സംരക്ഷണം, പുനരുജ്ജീവനം എന്നിവ സംബന്ധിച്ച ശുപാർശകൾ രൂപപ്പെടുത്തുന്നതിന്‌ മുൻപ്‌ ജനങ്ങളും ബന്ധപ്പെട്ട സംസ്ഥാനസർക്കാരുകളുമായി വിശദമായ കൂടിയാലോചന നടത്തിയിരിക്കണം.

iv) പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ പ്രത്യേക നിർദ്ദേശങ്ങൾ പരിസ്ഥിതി (സംരക്ഷണ) നിയമ ( 1986) പ്രകാരം പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലയായി പ്രഖ്യാപിച്ചുകൊണ്ട്‌ കേന്ദ്രപരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം പുറപ്പെടുവിക്കുന്ന വിജ്ഞാപനം ഫലപ്രദമായി പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുക.

iv) പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ പ്രത്യേക നിർദ്ദേശങ്ങൾ പരിസ്ഥിതി (സംരക്ഷണ) നിയമ ( 1986) പ്രകാരം പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലയായി പ്രഖ്യാപിച്ചുകൊണ്ട്‌ കേന്ദ്രപരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം പുറപ്പെടുവിക്കുന്ന വിജ്ഞാപനം ഫലപ്രദമായി പ്രാവർത്തികമാക്കാനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുക.

v) മേഖലയുടെ പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാനും ബന്ധപ്പെട്ട സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളുടെ പിൻബലത്തോടെ അവയുടെ സുസ്ഥിര വികസനം ഉറപ്പുവരുത്താനും ചുമതലപ്പെട്ട പ്രൊഫഷണൽ, പരിസ്ഥിതി (സംരക്ഷണ) നിയമ(1986) ത്തിലെ വ്യവസ്ഥകൾപ്രകാരം രൂപീകരിക്കുന്നതിനുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ ശുപാർശചെയ്യുക.

v) മേഖലയുടെ പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാനും ബന്ധപ്പെട്ട സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളുടെ പിൻബലത്തോടെ അവയുടെ സുസ്ഥിര വികസനം ഉറപ്പുവരുത്താനും ചുമതലപ്പെട്ട പ്രൊഫഷണൽ, പരിസ്ഥിതി (സംരക്ഷണ) നിയമ(1986) ത്തിലെ വ്യവസ്ഥകൾപ്രകാരം രൂപീകരിക്കുന്നതിനുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ ശുപാർശചെയ്യുക.

vi) പരിസ്ഥിതി -വനം മന്ത്രാലയം റഫർ ചെയ്യുന്നതുൾപ്പെടെ പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രസക്തമായ ഏതു പ്രശ്‌നവും സമിതിക്ക്‌ കൈകാര്യം ചെയ്യാം.

vi) പരിസ്ഥിതി -വനം മന്ത്രാലയം റഫർ ചെയ്യുന്നതുൾപ്പെടെ പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രസക്തമായ ഏതു പ്രശ്‌നവും സമിതിക്ക്‌ കൈകാര്യം ചെയ്യാം.

8. ആവശ്യമെങ്കിൽ ചെയർമാന്റെ അനുമതിയോടെ ഏത്‌ വിദഗ്‌ധനെ/ ഒഫീഷ്യലിനെ വേണമെങ്കിലും സമിതിക്ക്‌ കോ-ഓപ്‌ട്‌ ചെയ്യാം.

8. ആവശ്യമെങ്കിൽ ചെയർമാന്റെ അനുമതിയോടെ ഏത്‌ വിദഗ്‌ധനെ/ ഒഫീഷ്യലിനെ വേണമെങ്കിലും സമിതിക്ക്‌ കോ-ഓപ്‌ട്‌ ചെയ്യാം.

9. സമിതി രൂപീകരണ തീയതി മുതൽ 6 മാസത്തിനകം സമിതി അതിന്റെ റിപ്പോർട്ട്‌ പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം മുഖാന്തിരം കേന്ദ്രസർക്കാരിന്‌ സമർപ്പിക്കണം.അധികമായി എന്തെങ്കിലും സമർപ്പിക്കാനുണ്ടെങ്കിൽ അത്‌ ഈ കാലാവധിക്ക്‌ ശേഷവും സമർപ്പിക്കാം.

9. സമിതി രൂപീകരണ തീയതി മുതൽ 6 മാസത്തിനകം സമിതി അതിന്റെ റിപ്പോർട്ട്‌ പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം മുഖാന്തിരം കേന്ദ്രസർക്കാരിന്‌ സമർപ്പിക്കണം.അധികമായി എന്തെങ്കിലും സമർപ്പിക്കാനുണ്ടെങ്കിൽ അത്‌ ഈ കാലാവധിക്ക്‌ ശേഷവും സമർപ്പിക്കാം.

10. സമിതിയോഗം ഡൽഹിയിലോ ചെയർമാൻ തീരുമാനിക്കുന്ന ഇന്ത്യയിലെ മറ്റേതെങ്കിലും സ്ഥലത്തോ ചേരാവുന്നതാണ്‌.

10. സമിതിയോഗം ഡൽഹിയിലോ ചെയർമാൻ തീരുമാനിക്കുന്ന ഇന്ത്യയിലെ മറ്റേതെങ്കിലും സ്ഥലത്തോ ചേരാവുന്നതാണ്‌.

11. കോ-ഓപ്‌ട്‌ ചെയ്‌ത അംഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള അനുദ്യോഗസ്ഥാംഗങ്ങൾ സമിതിയോഗത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്നതിനോ സൈറ്റുകൾ സന്ദർശിക്കുന്നതിനോ ഉള്ള ടി എ/ ഡി എ ചട്ടപ്രകാരം പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം വഹിക്കും.

11. കോ-ഓപ്‌ട്‌ ചെയ്‌ത അംഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള അനുദ്യോഗസ്ഥാംഗങ്ങൾ സമിതിയോഗത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്നതിനോ സൈറ്റുകൾ സന്ദർശിക്കുന്നതിനോ ഉള്ള ടി എ/ ഡി എ ചട്ടപ്രകാരം പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം വഹിക്കും.

12. കോ-ഓപ്‌ട്‌ ചെയ്‌ത അംഗങ്ങൾ ഉൾപ്പടെ അനുദ്യോഗസ്ഥാംഗങ്ങൾക്ക്‌ സമിതിയോഗത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്നതിന്‌ ദിവസം 1000 രൂപ വീതം സിറ്റിങ്ങ്‌ ഫീ ലഭിക്കും.

12. കോ-ഓപ്‌ട്‌ ചെയ്‌ത അംഗങ്ങൾ ഉൾപ്പടെ അനുദ്യോഗസ്ഥാംഗങ്ങൾക്ക്‌ സമിതിയോഗത്തിൽ പങ്കെടുക്കുന്നതിന്‌ ദിവസം 1000 രൂപ വീതം സിറ്റിങ്ങ്‌ ഫീ ലഭിക്കും.

13. കോംപീറ്റന്റ്‌ അതോറിട്ടിയുടെ അംഗീകാരത്തോടും ഈ മന്ത്രാലയത്തിലെ ഇന്റഗ്രേറ്റഡ്‌ ഫൈനാൻസ്‌ ഡിവിഷന്റെയും ഒ. നോട്ട്‌ DYNo. 407/AS& FA/ F0 തീയതി 4-3-2010 പ്രകാരമുള്ള അനുവാദത്തോടും കൂടിയാണ്‌ ഇത്‌ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നത്‌.

13. കോംപീറ്റന്റ്‌ അതോറിട്ടിയുടെ അംഗീകാരത്തോടും ഈ മന്ത്രാലയത്തിലെ ഇന്റഗ്രേറ്റഡ്‌ ഫൈനാൻസ്‌ ഡിവിഷന്റെയും ഒ. നോട്ട്‌ DYNo. 407/AS& FA/ F0 തീയതി 4-3-2010 പ്രകാരമുള്ള അനുവാദത്തോടും കൂടിയാണ്‌ ഇത്‌ പുറപ്പെടുവിക്കുന്നത്‌.

ഡോ.ജി.വി. സുബ്രഹ്മണ്യം

ഡോ.ജി.വി. സുബ്രഹ്മണ്യം

അഡൈ്വസർ (R.E)

അഡൈ്വസർ (R.E)

To

To

എല്ലാ അംഗങ്ങൾക്കും, ബന്ധപ്പെട്ട വകുപ്പുകൾക്കും

എല്ലാ അംഗങ്ങൾക്കും, ബന്ധപ്പെട്ട വകുപ്പുകൾക്കും

നമ്പർ

നമ്പർ

4. എൻ. ഭാസ്‌കരൻ (ആർ, സുകുമാറിന്റെ ദി സ്റ്റേറ്റ്‌ ഓഫ്‌ ഏഷ്യൻ

4. എൻ. ഭാസ്‌കരൻ (ആർ, സുകുമാറിന്റെ ദി സ്റ്റേറ്റ്‌ ഓഫ്‌ ഏഷ്യൻ

ട്രസ്റ്റ്‌ ഫോർ സസ്റ്റേനബിൾ ഡവലപ്‌മെന്റ്‌,

ട്രസ്റ്റ്‌ ഫോർ സസ്റ്റേനബിൾ ഡവലപ്‌മെന്റ്‌,

പൂനെ.

പൂനെ.

Ahmed B M. 1991. Man and Wild Boar, Sus scrofa cristatus (Wagner) interaction from the Western Ghats region of South Maharashtra. Ph.D.thesis submitted to the Shivaji University, Kolhapur.  

Ahmed B M. 1991. Man and Wild Boar, Sus scrofa cristatus (Wagner) interaction from the Western Ghats region of South Maharashtra. Ph.D.thesis submitted to the Shivaji University, Kolhapur.  

Almeida S M. 1990. Flora of Sawantwadi. Jodhpur: Scientific publishers. Vol. 1, p. 129  

Almeida S M. 1990. Flora of Sawantwadi. Jodhpur: Scientific publishers. Vol. 1, p. 129  

Alvares N, 2010. Political Struggle through Law The Public Interest Litigation (PIL) route to environmental security in India with special reference to the environment movement in Goa. WGEEP Commissioned paper; http://www.westernghatsindia.org/commissioned-papers  

Alvares N, 2010. Political Struggle through Law The Public Interest Litigation (PIL) route to environmental security in India with special reference to the environment movement in Goa. WGEEP Commissioned paper; http://www.westernghatsindia.org/commissioned-papers  

Anonymous, Census of India. 2001. District census Handbook of Kolhapur ,Satara, Sangli, Ratnagiri, Sindhudurg, Raighar District. Series 28, Govt. of Maharashtra  

Anonymous, Census of India. 2001. District census Handbook of Kolhapur ,Satara, Sangli, Ratnagiri, Sindhudurg, Raighar District. Series 28, Govt. of Maharashtra  

Anonymous. 1985. The Report of the Working Group on Hill Area Development Programme for The Seventh Five Year Plan 1985-90. Planning Commission, Government of India, Chapter 3.  

Anonymous. 1985. The Report of the Working Group on Hill Area Development Programme for The Seventh Five Year Plan 1985-90. Planning Commission, Government of India, Chapter 3.  

Anonymous. 2004. Minutes of meeting Mohan Ram Committee. Meeting dated 29th June 2004  

Anonymous. 2004. Minutes of meeting Mohan Ram Committee. Meeting dated 29th June 2004  

Anonymous. 2008. Report of The task group on, Problems of Hilly Habitations in Areas Covered by the Hill Areas Development Programme (HADP)/ Western Ghats Development Plan(WGDP). Planning Commission, Government of India. Chapter 1.  

Anonymous. 2008. Report of The task group on, Problems of Hilly Habitations in Areas Covered by the Hill Areas Development Programme (HADP)/ Western Ghats Development Plan(WGDP). Planning Commission, Government of India. Chapter 1.  

Anonymous. 2010. Manthan-Report National Committee on Forest Rights Act. A joint committee of Ministry of Environment and Forests and Ministry of Tribal Affairs, GOI.  

Anonymous. 2010. Manthan-Report National Committee on Forest Rights Act. A joint committee of Ministry of Environment and Forests and Ministry of Tribal Affairs, GOI.  

Anonymous. 2010. Minutes of the Seventh Meeting of the Western Ghats Ecology Expert Panel. Meeting held on 29th October, 2010 at Bharati Vidyapeeth Institute of Environmental Education and Research (BVIEER), Pune.  

Anonymous. 2010. Minutes of the Seventh Meeting of the Western Ghats Ecology Expert Panel. Meeting held on 29th October, 2010 at Bharati Vidyapeeth Institute of Environmental Education and Research (BVIEER), Pune.  

Anonymous. 2010. Ratnagiri and Sindhudurg districts: Summary report of the Maharashtra government consultation. Western Ghats Ecology Expert Panel, 30th Sep & study tour, 4th to 11th October, 2010.  

Anonymous. 2010. Ratnagiri and Sindhudurg districts: Summary report of the Maharashtra government consultation. Western Ghats Ecology Expert Panel, 30th Sep & study tour, 4th to 11th October, 2010.  

Anonymous. The Sahyadri Companion (1995). Sahyadri prakashan.  

Anonymous. The Sahyadri Companion (1995). Sahyadri prakashan.  

Appayya M K and Desai A A. 2007. Assessment of the problems caused by elephants in Hassan district, Karnataka state. Report prepared for Project Elephant, MoEF, Government of India and Chief Wildlife Warden, Karnataka Forest Department, Karnataka State.  

Appayya M K and Desai A A. 2007. Assessment of the problems caused by elephants in Hassan district, Karnataka state. Report prepared for Project Elephant, MoEF, Government of India and Chief Wildlife Warden, Karnataka Forest Department, Karnataka State.  

Awale V. Ongoing. Flora of Chandoli. Ph.D in Botany, Shivaji University, Kolhapur.  

Awale V. Ongoing. Flora of Chandoli. Ph.D in Botany, Shivaji University, Kolhapur.  

Bachulkar C. 1995. Flora of Satara District (Koyna vally). Ph.D thesis, Shivaji University, Kolhapur.  

Bachulkar C. 1995. Flora of Satara District (Koyna vally). Ph.D thesis, Shivaji University, Kolhapur.  

Basu R. 2011. Does NCAER value rigour, independence and quality? On behalf of the Goa Foundation, Submitted to Economic and Political Weekly  

Basu R. 2011. Does NCAER value rigour, independence and quality? On behalf of the Goa Foundation, Submitted to Economic and Political Weekly  

Bhalerao R J. 1997. Stress Effect of Environmental factors on fresh water fishes. Ph.D. thesis, Shivaji University Kolhapur.  

Bhalerao R J. 1997. Stress Effect of Environmental factors on fresh water fishes. Ph.D. thesis, Shivaji University Kolhapur.  

Bharucha E K, Kurne A, Shinde A, Kolte P and Patel B. 2011. Protected areas and Landscape Linkages. Case studies from the Maharashtra Scenario.  

Bharucha E K, Kurne A, Shinde A, Kolte P and Patel B. 2011. Protected areas and Landscape Linkages. Case studies from the Maharashtra Scenario.  

Bhushan C and H M Zeya. 2008. Rich Land Poor People. New Delhi : Centre for Science and Environment. 356 pp.  

Bhushan C and H M Zeya. 2008. Rich Land Poor People. New Delhi : Centre for Science and Environment. 356 pp.  

CEPF. 2007. Report on Ecosystem Profile, Western Ghats & Sri lanka Biodiversity Hotspot Western Ghats Region.  

CEPF. 2007. Report on Ecosystem Profile, Western Ghats & Sri lanka Biodiversity Hotspot Western Ghats Region.  

Choudri B S and A G Chachadi 2006. Status of groundwater availability and recharge in the mining watersheds of North Goa. In Multiple Dimensions of Global Environmental Change, pp. 623 - 649, edited by S Sonak. New Delhi, India: TERI Press. 726 pp  

Choudri B S and A G Chachadi 2006. Status of groundwater availability and recharge in the mining watersheds of North Goa. In Multiple Dimensions of Global Environmental Change, pp. 623 - 649, edited by S Sonak. New Delhi, India: TERI Press. 726 pp  

Daniels RJR, Hedge M, Joshi NV and Gadgil M. 1991. Assigning conservation value: A case study from India. Conservation biology. 5: 464–475. Report of the WGEEP  

Daniels RJR, Hedge M, Joshi NV and Gadgil M. 1991. Assigning conservation value: A case study from India. Conservation biology. 5: 464–475. Report of the WGEEP  

Daniels R J R. 1992. Geographical distribution patterns of Amphibians in the Western Ghats, India. Journal of Biogeography. 19 (5): 521-529  

Daniels R J R. 1992. Geographical distribution patterns of Amphibians in the Western Ghats, India. Journal of Biogeography. 19 (5): 521-529  

Daniels R J R. 2001. National Biodiversity Strategy and Action Plan – Western Ghats Eco- region. Submitted to the Ministry of Environment and Forests, Government of India  

Daniels R J R. 2001. National Biodiversity Strategy and Action Plan – Western Ghats Eco- region. Submitted to the Ministry of Environment and Forests, Government of India