അജ്ഞാതം


"പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി വിദഗ്‌ധ സമിതി റിപ്പോർട്ട്‌ ഭാഗം 2" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

പരിഷത്ത് വിക്കി സംരംഭത്തിൽ നിന്ന്
 
(ഒരേ ഉപയോക്താവ് ചെയ്ത ഇടയ്ക്കുള്ള 5 നാൾപ്പതിപ്പുകൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നില്ല)
വരി 1,721: വരി 1,721:


കഴിഞ്ഞ കുറേ വർഷങ്ങളായി ഇന്ത്യൻ സമ്പദ്‌ഘടനയിൽ വ്യാവസായിക മേഖലയ്‌ക്കുള്ള പ്രാധാന്യം ഏറിവരികയാണ്‌. രാജ്യത്തെ മൊത്തം ഉൽപാദനത്തിൽ വ്യവസായങ്ങളുടെ സംഭാവനയും ദ്വിതീയമായ മേഖലയിലെ തൊഴിലവസരങ്ങളിലെ പങ്കും വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കയാണ്‌. പുതിയ സാമ്പത്തിക നയവും അതിനോടൊപ്പമുള്ള ആഗോളവൽക്കരണം,സ്വകാര്യവൽക്കരണം, ഉദാരവൽക്കരണം തുടങ്ങിയവ ഇന്ത്യൻ വ്യവസായമേഖലയെ മൊത്തത്തിൽ മാറ്റിമറിച്ചു. വിദേശനിക്ഷേപത്തിൽ വൻ വർദ്ധനയാണ്‌ ഇപ്പോൾ കാണാൻ കഴിയുന്നത്‌. പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളെല്ലാം തന്നെ തീരദേശ സംസ്ഥാനങ്ങളാണ്‌. ഇവിടെ ലഭ്യമായിട്ടുള്ള വെള്ളവും തുറമുഖ സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായങ്ങളെ ആകർഷിക്കുന്ന ഘടകങ്ങളാണ്‌. ഇപ്പോഴാണെങ്കിൽ ഇവ പ്രധാന നിക്ഷേപ ലക്ഷ്യങ്ങളാണ്‌. ഈ ദശകത്തിൽ 2000 ന്‌ ശേഷം മൊത്തം വിദേശ പ്രത്യക്ഷ നിക്ഷേപത്തിന്റെ 53% ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലാണ്‌. മൊത്തത്തിന്റെ മൂന്നിലൊന്ന്‌ മഹാരാഷ്‌ട്ര, ദാദ്ര-നഗർഹവേലി, ഡാമൻ-ഡ്യു എന്നിവടങ്ങളിൽ മാത്രമുണ്ട്‌. സെസ്സുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിലും ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളാണ്‌ മുന്നിൽ 2010 ഡിസംബർ 31 വരെ വിജ്ഞാപനം ചെയ്‌ത സെസ്സുകളുടെ 55% ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലാണ്‌. പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയവയുടെ 60% വും ഇവിടെതന്നെ. ഔദ്യോഗികമായും തത്വത്തിലും അനുമതി ലഭിച്ചവയുടെ 50% ത്തിലധികം ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലാണ്‌. അങ്ങനെ ഈ സംസ്ഥാനങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ വളർച്ചയുടെ വ്യാവസായിക എഞ്ചിനുകളാണെന്ന്‌ പറയാം. (പട്ടിക 5)
കഴിഞ്ഞ കുറേ വർഷങ്ങളായി ഇന്ത്യൻ സമ്പദ്‌ഘടനയിൽ വ്യാവസായിക മേഖലയ്‌ക്കുള്ള പ്രാധാന്യം ഏറിവരികയാണ്‌. രാജ്യത്തെ മൊത്തം ഉൽപാദനത്തിൽ വ്യവസായങ്ങളുടെ സംഭാവനയും ദ്വിതീയമായ മേഖലയിലെ തൊഴിലവസരങ്ങളിലെ പങ്കും വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കയാണ്‌. പുതിയ സാമ്പത്തിക നയവും അതിനോടൊപ്പമുള്ള ആഗോളവൽക്കരണം,സ്വകാര്യവൽക്കരണം, ഉദാരവൽക്കരണം തുടങ്ങിയവ ഇന്ത്യൻ വ്യവസായമേഖലയെ മൊത്തത്തിൽ മാറ്റിമറിച്ചു. വിദേശനിക്ഷേപത്തിൽ വൻ വർദ്ധനയാണ്‌ ഇപ്പോൾ കാണാൻ കഴിയുന്നത്‌. പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളെല്ലാം തന്നെ തീരദേശ സംസ്ഥാനങ്ങളാണ്‌. ഇവിടെ ലഭ്യമായിട്ടുള്ള വെള്ളവും തുറമുഖ സൗകര്യങ്ങളും വ്യവസായങ്ങളെ ആകർഷിക്കുന്ന ഘടകങ്ങളാണ്‌. ഇപ്പോഴാണെങ്കിൽ ഇവ പ്രധാന നിക്ഷേപ ലക്ഷ്യങ്ങളാണ്‌. ഈ ദശകത്തിൽ 2000 ന്‌ ശേഷം മൊത്തം വിദേശ പ്രത്യക്ഷ നിക്ഷേപത്തിന്റെ 53% ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലാണ്‌. മൊത്തത്തിന്റെ മൂന്നിലൊന്ന്‌ മഹാരാഷ്‌ട്ര, ദാദ്ര-നഗർഹവേലി, ഡാമൻ-ഡ്യു എന്നിവടങ്ങളിൽ മാത്രമുണ്ട്‌. സെസ്സുകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിലും ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളാണ്‌ മുന്നിൽ 2010 ഡിസംബർ 31 വരെ വിജ്ഞാപനം ചെയ്‌ത സെസ്സുകളുടെ 55% ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലാണ്‌. പ്രവർത്തനം തുടങ്ങിയവയുടെ 60% വും ഇവിടെതന്നെ. ഔദ്യോഗികമായും തത്വത്തിലും അനുമതി ലഭിച്ചവയുടെ 50% ത്തിലധികം ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലാണ്‌. അങ്ങനെ ഈ സംസ്ഥാനങ്ങൾ ഇന്ത്യയുടെ വളർച്ചയുടെ വ്യാവസായിക എഞ്ചിനുകളാണെന്ന്‌ പറയാം. (പട്ടിക 5)


പട്ടിക 5 : പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖല (സെസ്സ്‌) യുടെ സംസ്ഥാനാടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള കണക്ക്‌
പട്ടിക 5 : പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖല (സെസ്സ്‌) യുടെ സംസ്ഥാനാടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള കണക്ക്‌
വരി 1,738: വരി 1,739:
ഇന്ത്യയിൽ 580 155 374 130
ഇന്ത്യയിൽ 580 155 374 130
സ്രോതസ്സ്‌ : വാണിജ്യവ്യവസായ മന്ത്രാലയം 5-5-2010
സ്രോതസ്സ്‌ : വാണിജ്യവ്യവസായ മന്ത്രാലയം 5-5-2010
സ്ഥലപരമായ സ്ഥാനം
 
'''സ്ഥലപരമായ സ്ഥാനം'''
 
ദക്ഷിണ ഗുജറാത്ത്‌ മുതൽ മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ കൊങ്കൺ വരെയുള്ള ജില്ലകളിലെ ഇടുങ്ങിയ ഇടനാഴിയിലാണ്‌ നിക്ഷേപങ്ങളിൽ ഏറെയും കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. ഗുജറാത്തിലെ നിക്ഷേപത്തിന്റെ സിംഹഭാഗവും തീരദേശ ജില്ലകളായ വഡോദര, ബറൂച്ച്‌, സൂററ്റ്‌ എന്നിവിടങ്ങളിലാണുള്ളത്‌. മഹാരാഷ്‌ട്രയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ തീരദേശത്ത്‌ ഏകദേശം 22,000 ചെറുകിട, ഇടത്തരം, വൻകിട വ്യവസായങ്ങളുണ്ട്‌. ഇവയിൽ 234 വൻകിട വ്യവസായങ്ങൾ വൻതോതിൽ മലിനീകരണം ഉണ്ടാക്കുന്നവയാണ്‌. ഇവയെ കേന്ദ്ര മലിനീകരണ നിയന്ത്രണബോർഡ്‌ ' ചുവപ്പ്‌' വിഭാഗം വ്യവസായത്തിലാണ്‌ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്‌. മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ മുഖ്യവ്യവസായ മേഖല മുംബൈ-താനെ-പൂനെ ഭാഗത്താണ്‌ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ വ്യാവസായിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ 60 % ഇവിടെനിന്നാണ്‌ മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ നിക്ഷേപത്തിലേറെയും കൊങ്കൻ തീരദേശത്താണ്‌. ഇതിൽ ഏറ്റവും മുന്നിൽ റെയ്‌ഗറും തൊട്ടടുത്ത്‌ രത്‌നഗിരി ജില്ലയുമാണ്‌. ഈ രണ്ട്‌ ജില്ലകൾക്കും കൂടി മൊത്തം നിക്ഷേപത്തിന്റെ 38% ഉണ്ട്‌. മുംബൈയിൽ മാത്രം 7%വും മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യേകത മുംബൈ-താനെ-പൂനെ - നാസിക്‌ പ്രദേശത്തിന്റെയും കൊങ്കൻ തീരദേശത്തിന്റെയും പരിധിയ്‌ക്കതീതമായ വ്യവസായവൽക്കരണമാണ്‌. ഈ മേഖല അതിന്റെ പരമാവധി ഘട്ടത്തിൽ എത്തിക്കഴിഞ്ഞു. (ദേശ്‌പാണ്ഡെ 1996, ഗാഡ്‌ഗിൽ 2010)
ദക്ഷിണ ഗുജറാത്ത്‌ മുതൽ മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ കൊങ്കൺ വരെയുള്ള ജില്ലകളിലെ ഇടുങ്ങിയ ഇടനാഴിയിലാണ്‌ നിക്ഷേപങ്ങളിൽ ഏറെയും കേന്ദ്രീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. ഗുജറാത്തിലെ നിക്ഷേപത്തിന്റെ സിംഹഭാഗവും തീരദേശ ജില്ലകളായ വഡോദര, ബറൂച്ച്‌, സൂററ്റ്‌ എന്നിവിടങ്ങളിലാണുള്ളത്‌. മഹാരാഷ്‌ട്രയുടെ പടിഞ്ഞാറൻ തീരദേശത്ത്‌ ഏകദേശം 22,000 ചെറുകിട, ഇടത്തരം, വൻകിട വ്യവസായങ്ങളുണ്ട്‌. ഇവയിൽ 234 വൻകിട വ്യവസായങ്ങൾ വൻതോതിൽ മലിനീകരണം ഉണ്ടാക്കുന്നവയാണ്‌. ഇവയെ കേന്ദ്ര മലിനീകരണ നിയന്ത്രണബോർഡ്‌ ' ചുവപ്പ്‌' വിഭാഗം വ്യവസായത്തിലാണ്‌ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്‌. മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ മുഖ്യവ്യവസായ മേഖല മുംബൈ-താനെ-പൂനെ ഭാഗത്താണ്‌ സംസ്ഥാനത്തിന്റെ വ്യാവസായിക ഉൽപ്പാദനത്തിന്റെ 60 % ഇവിടെനിന്നാണ്‌ മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ നിക്ഷേപത്തിലേറെയും കൊങ്കൻ തീരദേശത്താണ്‌. ഇതിൽ ഏറ്റവും മുന്നിൽ റെയ്‌ഗറും തൊട്ടടുത്ത്‌ രത്‌നഗിരി ജില്ലയുമാണ്‌. ഈ രണ്ട്‌ ജില്ലകൾക്കും കൂടി മൊത്തം നിക്ഷേപത്തിന്റെ 38% ഉണ്ട്‌. മുംബൈയിൽ മാത്രം 7%വും മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ വ്യവസായവൽക്കരണത്തിന്റെ ഒരു പ്രത്യേകത മുംബൈ-താനെ-പൂനെ - നാസിക്‌ പ്രദേശത്തിന്റെയും കൊങ്കൻ തീരദേശത്തിന്റെയും പരിധിയ്‌ക്കതീതമായ വ്യവസായവൽക്കരണമാണ്‌. ഈ മേഖല അതിന്റെ പരമാവധി ഘട്ടത്തിൽ എത്തിക്കഴിഞ്ഞു. (ദേശ്‌പാണ്ഡെ 1996, ഗാഡ്‌ഗിൽ 2010)
ഗോവയിൽ 20 വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റുകളിലായി 2037 വ്യവസായ യൂണിറ്റുകളുണ്ട്‌. ഇവയിൽ 18 എണ്ണം മലീനീകരണം സൃഷ്‌ടിക്കുന്നവയാണ്‌. ഈ വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റുകളിലേറെയും പശ്ചിമഘട്ടത്തിലാണ്‌ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്‌. വ്യവസായ യൂണിറ്റുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നവയിലേറെയും 20 വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റുകളിലായാണ്‌ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്‌. മലിനീകരണം സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന വ്യവസായങ്ങളിൽ കൂടുതലും എസ്‌റ്റേറ്റുകൾക്ക്‌ പുറത്താണ്‌ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്‌.
ഗോവയിൽ 20 വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റുകളിലായി 2037 വ്യവസായ യൂണിറ്റുകളുണ്ട്‌. ഇവയിൽ 18 എണ്ണം മലീനീകരണം സൃഷ്‌ടിക്കുന്നവയാണ്‌. ഈ വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റുകളിലേറെയും പശ്ചിമഘട്ടത്തിലാണ്‌ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്‌. വ്യവസായ യൂണിറ്റുകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നവയിലേറെയും 20 വ്യവസായ എസ്റ്റേറ്റുകളിലായാണ്‌ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്‌. മലിനീകരണം സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന വ്യവസായങ്ങളിൽ കൂടുതലും എസ്‌റ്റേറ്റുകൾക്ക്‌ പുറത്താണ്‌ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്‌.
കർണ്ണാടകത്തിലെ വ്യവസായങ്ങളിലധികവും പൾപ്പ്‌ & പേപ്പർ, പഞ്ചസാര, ഡിസ്റ്റിലറികൾ, സിമന്റ്‌, പെട്രോളിയം, രാസവസ്‌തുക്കൾ, ഔഷധങ്ങൾ, ഇരുമ്പ്‌ ഉരുക്ക്‌,അയിര്‌ സംസ്‌കരണം, ഖനനം എന്നീ വിഭാഗത്തിൽപെടുന്നു. കോഫി പൾപ്പിങ്ങ്‌ യൂണിറ്റുകൾ പ്രധാനമായും കൂർഗ്‌, ചിക്‌മഗലൂർ, ഹാസ്സൻ ജില്ലകളിലാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഇവ മലിനീകരണ പ്രശ്‌നങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നുണ്ട്‌. നീലഗിരിയിലെ തേയില കൃഷി നീലഗിരിയിലെയും കൂനൂരിലെയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്‌ ഹാനികരമാണ്‌. ഈ മേഖലയിൽ ജനങ്ങളും വന്യജീവികളും തമ്മിലുണ്ടാകുന്ന സംഘർഷത്തിന്‌ മുഖ്യകാരണം ഈ വ്യവസായമാണ്‌.
കർണ്ണാടകത്തിലെ വ്യവസായങ്ങളിലധികവും പൾപ്പ്‌ & പേപ്പർ, പഞ്ചസാര, ഡിസ്റ്റിലറികൾ, സിമന്റ്‌, പെട്രോളിയം, രാസവസ്‌തുക്കൾ, ഔഷധങ്ങൾ, ഇരുമ്പ്‌ ഉരുക്ക്‌,അയിര്‌ സംസ്‌കരണം, ഖനനം എന്നീ വിഭാഗത്തിൽപെടുന്നു. കോഫി പൾപ്പിങ്ങ്‌ യൂണിറ്റുകൾ പ്രധാനമായും കൂർഗ്‌, ചിക്‌മഗലൂർ, ഹാസ്സൻ ജില്ലകളിലാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ഇവ മലിനീകരണ പ്രശ്‌നങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നുണ്ട്‌. നീലഗിരിയിലെ തേയില കൃഷി നീലഗിരിയിലെയും കൂനൂരിലെയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്‌ ഹാനികരമാണ്‌. ഈ മേഖലയിൽ ജനങ്ങളും വന്യജീവികളും തമ്മിലുണ്ടാകുന്ന സംഘർഷത്തിന്‌ മുഖ്യകാരണം ഈ വ്യവസായമാണ്‌.
ഉത്‌ക്കണ്‌ഠയുണ്ടാക്കുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ
 
=====ഉത്‌ക്കണ്‌ഠയുണ്ടാക്കുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ=====
 
ഈ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക്‌ വ്യവസായങ്ങൾ ആകർഷിക്കപ്പെടുന്നത്‌ നേട്ടമാണെങ്കിലും ഈ വ്യവസായങ്ങളും സെസ്സുകളും സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യവുമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഉത്‌ക്കണ്‌ഠാജനകമാണ്‌. ഇതുമൂലമുണ്ടാകുന്ന സാമൂഹ്യപ്രശ്‌നങ്ങൾ പ്രധാനമായും ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കലിനെയും അതിനുള്ള നഷ്‌ടപരിഹാരത്തെയും സംബന്ധിക്കുന്നവയാണ്‌. പരിസ്ഥിതി ആഘാതങ്ങളിൽ ഊർജ്ജ ആവശ്യം, ഫാക്‌ടറികൾ വമിപ്പിക്കുന്ന പുക, വായുമലിനീകരണം, ഫാക്‌ടറികളിൽ നിന്നൊഴുകുന്ന അവശിഷ്‌ടങ്ങൾ മുലമുള്ള ജലമലിനീകരണം, ഭൂമി രൂപാന്തരപ്പെടുത്തുന്നതു മൂലമുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. മിക്ക വ്യവസായങ്ങൾക്കും അവയുടെ നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ വൻതോതിൽ വെള്ളം ആവശ്യമാണ്‌. വീട്ടാവശ്യത്തിന്‌ വേണ്ടതിനേക്കാൾ വളരെയധികം ജലം വ്യവസായങ്ങൾക്ക്‌ വേണം.
ഈ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലേക്ക്‌ വ്യവസായങ്ങൾ ആകർഷിക്കപ്പെടുന്നത്‌ നേട്ടമാണെങ്കിലും ഈ വ്യവസായങ്ങളും സെസ്സുകളും സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യവുമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഉത്‌ക്കണ്‌ഠാജനകമാണ്‌. ഇതുമൂലമുണ്ടാകുന്ന സാമൂഹ്യപ്രശ്‌നങ്ങൾ പ്രധാനമായും ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കലിനെയും അതിനുള്ള നഷ്‌ടപരിഹാരത്തെയും സംബന്ധിക്കുന്നവയാണ്‌. പരിസ്ഥിതി ആഘാതങ്ങളിൽ ഊർജ്ജ ആവശ്യം, ഫാക്‌ടറികൾ വമിപ്പിക്കുന്ന പുക, വായുമലിനീകരണം, ഫാക്‌ടറികളിൽ നിന്നൊഴുകുന്ന അവശിഷ്‌ടങ്ങൾ മുലമുള്ള ജലമലിനീകരണം, ഭൂമി രൂപാന്തരപ്പെടുത്തുന്നതു മൂലമുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. മിക്ക വ്യവസായങ്ങൾക്കും അവയുടെ നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ വൻതോതിൽ വെള്ളം ആവശ്യമാണ്‌. വീട്ടാവശ്യത്തിന്‌ വേണ്ടതിനേക്കാൾ വളരെയധികം ജലം വ്യവസായങ്ങൾക്ക്‌ വേണം.
മഹാരാഷ്‌ട്രയിൽ വ്യാവസായിക പ്രക്രിയ മൂലവും കല്‌ക്കരിയും മറ്റും വൻതോതിൽ കത്തിക്കുന്നതുകൊണ്ടും ഉണ്ടാകുന്ന വായുമലിനീകരണത്തിന്‌ പുറമെ ഈ വ്യവസായങ്ങൾ സംസ്‌കരിച്ചും അല്ലാതെയും പുറന്തള്ളുന്നത്‌ 6,78000 ക്യു.മീറ്റർ വ്യാവസായിക അവശിഷ്‌ടമാണ്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ ചുവടെയുള്ള ബോക്‌സിൽ രത്‌നഗിരി ജില്ലയിലെ വായുവിന്റെ ഗുണമേന്മ വിവരിക്കുന്നു.
മഹാരാഷ്‌ട്രയിൽ വ്യാവസായിക പ്രക്രിയ മൂലവും കല്‌ക്കരിയും മറ്റും വൻതോതിൽ കത്തിക്കുന്നതുകൊണ്ടും ഉണ്ടാകുന്ന വായുമലിനീകരണത്തിന്‌ പുറമെ ഈ വ്യവസായങ്ങൾ സംസ്‌കരിച്ചും അല്ലാതെയും പുറന്തള്ളുന്നത്‌ 6,78000 ക്യു.മീറ്റർ വ്യാവസായിക അവശിഷ്‌ടമാണ്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ ചുവടെയുള്ള ബോക്‌സിൽ രത്‌നഗിരി ജില്ലയിലെ വായുവിന്റെ ഗുണമേന്മ വിവരിക്കുന്നു.
ബോക്‌സ്‌ -9 രത്‌നഗിരി ജില്ലയിലെ വായുവിന്റെ ഗുണമേന്മ
ബോക്‌സ്‌ -9 രത്‌നഗിരി ജില്ലയിലെ വായുവിന്റെ ഗുണമേന്മ
വായുവിന്റെ ഗുണമേന്മ സ്ഥലം
വായുവിന്റെ ഗുണമേന്മ സ്ഥലം
വരി 1,756: വരി 1,765:


ഗോവ മലിനീകരണ നിയന്ത്രണബോർഡിന്റെ (ങജഇആ) കണക്കുപ്രകാരം ഗോവയിലെ വ്യവസായ യൂണിറ്റുകൾ ഒരു ദിവസം 8400 ക്യു.മീ. മലിനജലം/വ്യവസായ അവശിഷ്‌ടം പുറന്തള്ളുന്നുണ്ട്‌. എല്ലാ യുണിറ്റുകൾക്കും സ്വന്തമായി മാലിന്യസംസ്‌കരണ പ്ലാന്റുകളുണ്ട്‌. ഗണ്യമായ അളവിൽ മാലിന്യങ്ങൾ പുറംതള്ളുന്നവ ബ്രുവറികൾ,ഡിസ്റ്റലറികൾ ഔഷധ നിർമ്മാണശാലകൾ, പഞ്ചസാര ഫാക്‌ടറികൾ എന്നിവയാണ്‌.
ഗോവ മലിനീകരണ നിയന്ത്രണബോർഡിന്റെ (ങജഇആ) കണക്കുപ്രകാരം ഗോവയിലെ വ്യവസായ യൂണിറ്റുകൾ ഒരു ദിവസം 8400 ക്യു.മീ. മലിനജലം/വ്യവസായ അവശിഷ്‌ടം പുറന്തള്ളുന്നുണ്ട്‌. എല്ലാ യുണിറ്റുകൾക്കും സ്വന്തമായി മാലിന്യസംസ്‌കരണ പ്ലാന്റുകളുണ്ട്‌. ഗണ്യമായ അളവിൽ മാലിന്യങ്ങൾ പുറംതള്ളുന്നവ ബ്രുവറികൾ,ഡിസ്റ്റലറികൾ ഔഷധ നിർമ്മാണശാലകൾ, പഞ്ചസാര ഫാക്‌ടറികൾ എന്നിവയാണ്‌.
ഗോവയിലെ ഉത്തര-ദക്ഷിണ ജില്ലകളിലെ വ്യവസായങ്ങളുടെ മേഖല തിരിച്ചുള്ള ഒരു ഭൂപടം തയ്യാറാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. അവിടെ കുറഞ്ഞ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംവേദനക്ഷമതയുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ ഇല്ലെന്നാണ്‌ ഇതിൽ നിന്ന്‌ വ്യക്തമാകുന്നത്‌. ഗോവയുടെ ഏറിയ പങ്കും`ചുവപ്പ്‌', ' ഓറഞ്ച്‌' മേഖലയിലാണ്‌ പെടുന്നത്‌. വായു-ജലമലിനീകരണത്തോട്‌ വളരെ ഉയർന്ന സംവേദനക്ഷമതയുള്ളവയായാണ്‌ ഇവ കരുതപ്പെടുന്നത്‌. മഞ്ഞനിറം നൽകപ്പെട്ടിട്ടുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലെ മലിനീകരണം താഴ്‌ന്ന അളവു മുതൽ ഇടത്തരം വരെയാണ്‌. അനുയോജ്യമായ രീതികളും സാങ്കേതിക വിദ്യയുമുപയോഗിച്ച്‌ ഇത്‌ പരിഹരിക്കാം.
ഗോവയിലെ ഉത്തര-ദക്ഷിണ ജില്ലകളിലെ വ്യവസായങ്ങളുടെ മേഖല തിരിച്ചുള്ള ഒരു ഭൂപടം തയ്യാറാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. അവിടെ കുറഞ്ഞ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംവേദനക്ഷമതയുള്ള പ്രദേശങ്ങൾ ഇല്ലെന്നാണ്‌ ഇതിൽ നിന്ന്‌ വ്യക്തമാകുന്നത്‌. ഗോവയുടെ ഏറിയ പങ്കും`ചുവപ്പ്‌', ' ഓറഞ്ച്‌' മേഖലയിലാണ്‌ പെടുന്നത്‌. വായു-ജലമലിനീകരണത്തോട്‌ വളരെ ഉയർന്ന സംവേദനക്ഷമതയുള്ളവയായാണ്‌ ഇവ കരുതപ്പെടുന്നത്‌. മഞ്ഞനിറം നൽകപ്പെട്ടിട്ടുള്ള പ്രദേശങ്ങളിലെ മലിനീകരണം താഴ്‌ന്ന അളവു മുതൽ ഇടത്തരം വരെയാണ്‌. അനുയോജ്യമായ രീതികളും സാങ്കേതിക വിദ്യയുമുപയോഗിച്ച്‌ ഇത്‌ പരിഹരിക്കാം.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവആവാസ വ്യവസ്ഥയിന്മേൽ വ്യവസായങ്ങളേല്‌പിക്കുന്ന ആഘാതത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ ബന്ധപ്പെട്ടവർ ഉയർത്തുന്ന ആശങ്ക ചുവടെ പറയുന്നു.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവആവാസ വ്യവസ്ഥയിന്മേൽ വ്യവസായങ്ങളേല്‌പിക്കുന്ന ആഘാതത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ ബന്ധപ്പെട്ടവർ ഉയർത്തുന്ന ആശങ്ക ചുവടെ പറയുന്നു.
ി അന്തരീക്ഷ മലിനീകരണം വിളവ്‌ ഗണ്യമായി കുറയ്‌ക്കും. മനുഷ്യന്റെ ആരോഗ്യസ്ഥിതിയിലും പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സസ്യലതാദികളിലും ഹാനികരമായ ആഘാതമുണ്ടാക്കും.
 
ി സുഷിരങ്ങൾ ഏറെയുള്ള ചെങ്കല്ലും തീരദേശത്തെ പരസ്‌പരബന്ധിതമായ നീർച്ചാലുകളും ഉള്ളതുകൊണ്ട്‌ തെർമൽ പവ്വർ പ്ലാന്റുകളിൽ ചാരം ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഖലമാലിന്യങ്ങൾ ഈ നീർച്ചാലുകളിൽ അടിഞ്ഞുകൂടി ഭൂജലത്തെ മലിനപ്പെടുത്തുന്നു.
* അന്തരീക്ഷ മലിനീകരണം വിളവ്‌ ഗണ്യമായി കുറയ്‌ക്കും. മനുഷ്യന്റെ ആരോഗ്യസ്ഥിതിയിലും പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സസ്യലതാദികളിലും ഹാനികരമായ ആഘാതമുണ്ടാക്കും.
ി മാലിന്യ സംസ്‌കരണ സൗകര്യങ്ങൾ ഉണ്ടങ്കിൽ പോലും ദ്രവരൂപത്തിലുള്ള അവശിഷ്‌ടങ്ങൾ സമീപത്തുള്ള നദികളിലും അരുവികളിലും ഒഴുകിയെത്തി പ്രദേശത്തെ മത്സ്യത്തൊഴിലാളികളുടെ ജീവിതം ബുദ്ധിമുട്ടിലാക്കുന്നു.
 
ി തെർമൽ പവ്വർ പ്ലാന്റുകൾ, പേപ്പർ പ്ലാന്റുകൾപോലെ ധാരാളം വെള്ളം ആവശ്യമുള്ള വ്യവസായങ്ങൾ ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ ജലദൗർബല്യം അനുഭവപ്പെടുമ്പോൾ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലേക്ക്‌ കുടിയേറുന്ന മുഖ്യവ്യവസായങ്ങളായ എണ്ണ ശുദ്ധീകരണശാലകൾ, ഊർജ്ജപ്ലാന്റുകൾ തുടങ്ങിയവ തീര ദേശത്ത്‌ വേരുറപ്പിക്കുന്നതോടെ മറ്റ്‌ വ്യവസായങ്ങളും ഇവിടേയ്‌ക്ക്‌ ആകർഷിക്കപ്പെടും.
* സുഷിരങ്ങൾ ഏറെയുള്ള ചെങ്കല്ലും തീരദേശത്തെ പരസ്‌പരബന്ധിതമായ നീർച്ചാലുകളും ഉള്ളതുകൊണ്ട്‌ തെർമൽ പവ്വർ പ്ലാന്റുകളിൽ ചാരം ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഖലമാലിന്യങ്ങൾ ഈ നീർച്ചാലുകളിൽ അടിഞ്ഞുകൂടി ഭൂജലത്തെ മലിനപ്പെടുത്തുന്നു.
സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ
 
. പേപ്പറും മറ്റും ആവശ്യമില്ലാത്ത ഇ-കോമേഴ്‌സ്‌, ഇ-പേപ്പർ, ടെലികോൺഫറൻസിങ്ങ്‌, വീഡിയോ കോൺഫറെൻസിങ്ങ്‌ എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
* മാലിന്യ സംസ്‌കരണ സൗകര്യങ്ങൾ ഉണ്ടങ്കിൽ പോലും ദ്രവരൂപത്തിലുള്ള അവശിഷ്‌ടങ്ങൾ സമീപത്തുള്ള നദികളിലും അരുവികളിലും ഒഴുകിയെത്തി പ്രദേശത്തെ മത്സ്യത്തൊഴിലാളികളുടെ ജീവിതം ബുദ്ധിമുട്ടിലാക്കുന്നു.
. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ വിദ്യാഭ്യാസകേന്ദ്രങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
 
. വെർമികൾച്ചർ, ചൂരൽ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ, കൊട്ടനെയ്‌ത്ത്‌, വനവൽക്കരണം, അടുക്കളത്തോട്ടം തുട ങ്ങിയ പ്രാദേശിക ജൈവവിഭാഗങ്ങളിലധിഷ്‌ഠിതമായ വ്യവസായങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
* തെർമൽ പവ്വർ പ്ലാന്റുകൾ, പേപ്പർ പ്ലാന്റുകൾപോലെ ധാരാളം വെള്ളം ആവശ്യമുള്ള വ്യവസായങ്ങൾ ഇന്ത്യയിലെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ ജലദൗർബല്യം അനുഭവപ്പെടുമ്പോൾ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലേക്ക്‌ കുടിയേറുന്ന മുഖ്യവ്യവസായങ്ങളായ എണ്ണ ശുദ്ധീകരണശാലകൾ, ഊർജ്ജപ്ലാന്റുകൾ തുടങ്ങിയവ തീര ദേശത്ത്‌ വേരുറപ്പിക്കുന്നതോടെ മറ്റ്‌ വ്യവസായങ്ങളും ഇവിടേയ്‌ക്ക്‌ ആകർഷിക്കപ്പെടും.
റ. കൃഷി-അധിഷ്‌ഠിത ഫല-ഭക്ഷ്യസംസ്‌കരണ വ്യവസായങ്ങൾക്ക്‌ പ്രത്യേക സഹായം നൽകുക.
 
. ചെറുകിട മാലിന്യരഹിത വ്യവസായങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
=====സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ=====
. നിയന്ത്രണ അധികാരികൾക്കും പൊതുജനത്തിനും വ്യവസായത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ വിവിധ തലങ്ങളിൽ തീരുമാനമെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഉപകരണമായി വ്യവസായങ്ങളുടെ മേഖലാഭൂപടത്തെ ഉപയോഗിക്കുക.
 
2.7 ഖനനം
a. പേപ്പറും മറ്റും ആവശ്യമില്ലാത്ത ഇ-കോമേഴ്‌സ്‌, ഇ-പേപ്പർ, ടെലികോൺഫറൻസിങ്ങ്‌, വീഡിയോ കോൺഫറെൻസിങ്ങ്‌ എന്നിവ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
 
b. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ വിദ്യാഭ്യാസകേന്ദ്രങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
 
c. വെർമികൾച്ചർ, ചൂരൽ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ, കൊട്ടനെയ്‌ത്ത്‌, വനവൽക്കരണം, അടുക്കളത്തോട്ടം തുടങ്ങിയ പ്രാദേശിക ജൈവവിഭാഗങ്ങളിലധിഷ്‌ഠിതമായ വ്യവസായങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
 
dകൃഷി-അധിഷ്‌ഠിത ഫല-ഭക്ഷ്യസംസ്‌കരണ വ്യവസായങ്ങൾക്ക്‌ പ്രത്യേക സഹായം നൽകുക.
 
e. ചെറുകിട മാലിന്യരഹിത വ്യവസായങ്ങളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
 
f. നിയന്ത്രണ അധികാരികൾക്കും പൊതുജനത്തിനും വ്യവസായത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ വിവിധ തലങ്ങളിൽ തീരുമാനമെടുക്കുന്നതിനുള്ള ഉപകരണമായി വ്യവസായങ്ങളുടെ മേഖലാഭൂപടത്തെ ഉപയോഗിക്കുക.
 
==== ഖനനം====
 
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ 6 സംസ്ഥാനങ്ങളിലും ഗണ്യമായ അളവിൽ ധാതു നിക്ഷേപമുണ്ട്‌. ഇവയിൽ പ്രധാനം ഇരുമ്പയിര്‌, മാംഗനീസ്‌,ബോക്‌സൈറ്റ്‌ എന്നിവയാണ്‌. റെയർ എർത്തിന്റെയും മണലിന്റെയും കാര്യത്തിലും ഈ മേഖല സമ്പന്നമാണ്‌. (അനുബന്ധം 2 കാണുക) ധാതുക്കളുടെ വിലയിൽ ഗണ്യമായ വർദ്ധനവ്‌ ഉണ്ടായതുമൂലം 2002 നുശേഷം ഇരുമ്പ്‌ അയിരിന്റെ ഉല്‌പാദനം ഗണ്യമായി വർദ്ധിച്ചു. ഇത്‌ പ്രത്യേകിച്ചും ഗോവയുടെയും കർണ്ണാടകത്തിന്റെയും കാര്യത്തിൽ.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ 6 സംസ്ഥാനങ്ങളിലും ഗണ്യമായ അളവിൽ ധാതു നിക്ഷേപമുണ്ട്‌. ഇവയിൽ പ്രധാനം ഇരുമ്പയിര്‌, മാംഗനീസ്‌,ബോക്‌സൈറ്റ്‌ എന്നിവയാണ്‌. റെയർ എർത്തിന്റെയും മണലിന്റെയും കാര്യത്തിലും ഈ മേഖല സമ്പന്നമാണ്‌. (അനുബന്ധം 2 കാണുക) ധാതുക്കളുടെ വിലയിൽ ഗണ്യമായ വർദ്ധനവ്‌ ഉണ്ടായതുമൂലം 2002 നുശേഷം ഇരുമ്പ്‌ അയിരിന്റെ ഉല്‌പാദനം ഗണ്യമായി വർദ്ധിച്ചു. ഇത്‌ പ്രത്യേകിച്ചും ഗോവയുടെയും കർണ്ണാടകത്തിന്റെയും കാര്യത്തിൽ.
നേരത്തെ എല അംശം കുറഞ്ഞത്‌ 55 ആയാണ്‌ നിശ്ചയിച്ചിരുന്നതെങ്കിൽ ഇന്നത്‌ 40 ആണ്‌. കഴിഞ്ഞ ഏതാനും വർഷങ്ങളിൽ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിരവധി പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകിയിട്ടുണ്ട്‌ എന്നാൽ ഇത്തരം പ്രവർത്തന ആഘാതത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ യാതൊരു ശ്രദ്ധയും ഉണ്ടായിട്ടില്ല. ജനങ്ങളുടെ ആവശ്യപ്രകാരം പരിസ്ഥിതി വനം വകുപ്പുമന്ത്രി പുതിയ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിന്‌ 2010ൽ മൊറട്ടോറിയം ഏർപ്പെടുത്തി. കേരളത്തിലും തമിഴ്‌നാട്ടിലും നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായി വൻതോതിൽ മണൽ ഖനനം നടത്തുന്നത്‌ നിരവധി പരിസ്ഥിതി-സാമൂഹ്യ പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക്‌ കാരണമായിട്ടുണ്ട്‌. തിരുവനന്തപുരം, കൊല്ലം, ആലപ്പുഴ, കോട്ടയം, എറണാകുളം, തൃശൂർ ജില്ലകളിൽ സമതല ഖനനം ഗുരുതരമാണ്‌. ,കായലുകളിൽ നിന്നും ബീച്ചുകളിൽ നിന്നുമുള്ള മണൽഖനനം തീരദേശത്തുടനീളം സർവ്വസാധാരണമാണ്‌.
നേരത്തെ എല അംശം കുറഞ്ഞത്‌ 55 ആയാണ്‌ നിശ്ചയിച്ചിരുന്നതെങ്കിൽ ഇന്നത്‌ 40 ആണ്‌. കഴിഞ്ഞ ഏതാനും വർഷങ്ങളിൽ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിരവധി പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകിയിട്ടുണ്ട്‌ എന്നാൽ ഇത്തരം പ്രവർത്തന ആഘാതത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ യാതൊരു ശ്രദ്ധയും ഉണ്ടായിട്ടില്ല. ജനങ്ങളുടെ ആവശ്യപ്രകാരം പരിസ്ഥിതി വനം വകുപ്പുമന്ത്രി പുതിയ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിന്‌ 2010ൽ മൊറട്ടോറിയം ഏർപ്പെടുത്തി. കേരളത്തിലും തമിഴ്‌നാട്ടിലും നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കായി വൻതോതിൽ മണൽ ഖനനം നടത്തുന്നത്‌ നിരവധി പരിസ്ഥിതി-സാമൂഹ്യ പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക്‌ കാരണമായിട്ടുണ്ട്‌. തിരുവനന്തപുരം, കൊല്ലം, ആലപ്പുഴ, കോട്ടയം, എറണാകുളം, തൃശൂർ ജില്ലകളിൽ സമതല ഖനനം ഗുരുതരമാണ്‌. ,കായലുകളിൽ നിന്നും ബീച്ചുകളിൽ നിന്നുമുള്ള മണൽഖനനം തീരദേശത്തുടനീളം സർവ്വസാധാരണമാണ്‌.
ഉൽക്കണ്‌ഠ ഉയർത്തുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ
 
=====ഉൽക്കണ്‌ഠ ഉയർത്തുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ=====
 
ഖനന പ്രവർത്തനങ്ങൾ വളരെയധികം ദോഷഫലങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ഇത്‌ വേണ്ടത്ര ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടുന്നില്ല. ഭൂതലത്തെയും പരിസ്ഥിതിയിയേയുമാണ്‌ ഇത്‌ വളരെയധികം ദോഷകരമായി ബാധിക്കുന്നത്‌. വനങ്ങളും ജൈവവൈവിദ്ധ്യവും നഷ്‌ടപ്പെടുന്നതോടൊപ്പം കാലാവസ്ഥാനിയന്ത്രണശേഷി പോലെയുള്ള വിലപ്പെട്ട പാരിസ്ഥിതിക സേവനങ്ങളും നഷ്‌ടമാകുന്നു. ഖനികളിലേക്കുള്ള ഊറ്റുമൂലം ഭൂതലജലവും നഷ്‌ടപ്പെടുന്നു. ഖനനപ്രവർത്തനം മൂലവും അയിരുകളുടെ ട്രാൻസ്‌പോർട്ടിങ്ങ്‌ മൂലവും വായുമലിനീകരണം രൂക്ഷമാകുന്നു. സാധാരണയായി വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങളോട്‌ ചേർന്നാണ്‌ ഖനനം നടക്കുന്നത്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ ഗോവയിൽ 31 ഖനനങ്ങൾ വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങൾക്ക്‌ 2 കി.മീ. ചുറ്റളവിലും 13 ഏണ്ണം ഒരു കിലോമീറ്റർ ചുറ്റളവിലുമാണ്‌.
ഖനന പ്രവർത്തനങ്ങൾ വളരെയധികം ദോഷഫലങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ഇത്‌ വേണ്ടത്ര ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടുന്നില്ല. ഭൂതലത്തെയും പരിസ്ഥിതിയിയേയുമാണ്‌ ഇത്‌ വളരെയധികം ദോഷകരമായി ബാധിക്കുന്നത്‌. വനങ്ങളും ജൈവവൈവിദ്ധ്യവും നഷ്‌ടപ്പെടുന്നതോടൊപ്പം കാലാവസ്ഥാനിയന്ത്രണശേഷി പോലെയുള്ള വിലപ്പെട്ട പാരിസ്ഥിതിക സേവനങ്ങളും നഷ്‌ടമാകുന്നു. ഖനികളിലേക്കുള്ള ഊറ്റുമൂലം ഭൂതലജലവും നഷ്‌ടപ്പെടുന്നു. ഖനനപ്രവർത്തനം മൂലവും അയിരുകളുടെ ട്രാൻസ്‌പോർട്ടിങ്ങ്‌ മൂലവും വായുമലിനീകരണം രൂക്ഷമാകുന്നു. സാധാരണയായി വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങളോട്‌ ചേർന്നാണ്‌ ഖനനം നടക്കുന്നത്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ ഗോവയിൽ 31 ഖനനങ്ങൾ വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങൾക്ക്‌ 2 കി.മീ. ചുറ്റളവിലും 13 ഏണ്ണം ഒരു കിലോമീറ്റർ ചുറ്റളവിലുമാണ്‌.
സാമൂഹ്യആഘാതങ്ങളും വളരെ ഗുരുതരമാണ്‌ ജല-വായുമലിനീകരണം, കൃഷിക്കുണ്ടാകുന്ന നാശനഷ്‌ടങ്ങൾ, കുടിയോഴിപ്പിക്കൽ, റോഡപകടങ്ങൾ, ജലം സംബന്ധിച്ച അരക്ഷിതാവസ്ഥ എന്നിവയെല്ലാം ഇതിലുൾപ്പെടുത്താം. ഖനനത്തിൽ നിന്ന്‌ ലഭിക്കുന്ന വരുമാനത്തെ പറ്റി കേൾക്കുമ്പോൾ അതിനു പിന്നിൽ ഇത്രയധികം പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യപരവുമായ ആഘാതങ്ങളുണ്ടെന്ന്‌ നാം ചിന്തിക്കുന്നില്ല.
സാമൂഹ്യആഘാതങ്ങളും വളരെ ഗുരുതരമാണ്‌ ജല-വായുമലിനീകരണം, കൃഷിക്കുണ്ടാകുന്ന നാശനഷ്‌ടങ്ങൾ, കുടിയോഴിപ്പിക്കൽ, റോഡപകടങ്ങൾ, ജലം സംബന്ധിച്ച അരക്ഷിതാവസ്ഥ എന്നിവയെല്ലാം ഇതിലുൾപ്പെടുത്താം. ഖനനത്തിൽ നിന്ന്‌ ലഭിക്കുന്ന വരുമാനത്തെ പറ്റി കേൾക്കുമ്പോൾ അതിനു പിന്നിൽ ഇത്രയധികം പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യപരവുമായ ആഘാതങ്ങളുണ്ടെന്ന്‌ നാം ചിന്തിക്കുന്നില്ല.
ക്ലിയറൻസ്‌ ഇല്ലാതെയും വ്യാജക്ലിയറൻസിന്റെ മറവിലും ക്ലിയറൻസ്‌ വ്യവസ്ഥകൾ ലംഘിച്ചും പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിലും അനധികൃത ഖനനം നടക്കുന്നുണ്ട്‌. ഇക്കാര്യത്തിൽ സർക്കാർ ജനങ്ങളുടെ താല്‌പര്യം പൂർണ്ണമായി സംരക്ഷിക്കുന്നില്ലെന്നു തന്നെയാണ്‌ പൊതുവിലുള്ള ധാരണ ഇക്കാര്യത്തിൽ സർക്കാർ വ്യവസായികളുമായി ഒത്തുകളിക്കുകയാണെന്ന ധാരണയും വ്യാപകമാണ്‌. ഇതുമൂലം ഖനനപ്രവർത്തനങ്ങളോട്‌ കടുത്ത അതൃപ്‌തി ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലുണ്ട്‌. ഇതിൽ ഏറ്റവും ശക്തമായ അതൃപ്‌തി നിലനിൽക്കുന്നത്‌ ഗോവ സംസ്ഥാനത്താണ്‌.
ക്ലിയറൻസ്‌ ഇല്ലാതെയും വ്യാജക്ലിയറൻസിന്റെ മറവിലും ക്ലിയറൻസ്‌ വ്യവസ്ഥകൾ ലംഘിച്ചും പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിലും അനധികൃത ഖനനം നടക്കുന്നുണ്ട്‌. ഇക്കാര്യത്തിൽ സർക്കാർ ജനങ്ങളുടെ താല്‌പര്യം പൂർണ്ണമായി സംരക്ഷിക്കുന്നില്ലെന്നു തന്നെയാണ്‌ പൊതുവിലുള്ള ധാരണ ഇക്കാര്യത്തിൽ സർക്കാർ വ്യവസായികളുമായി ഒത്തുകളിക്കുകയാണെന്ന ധാരണയും വ്യാപകമാണ്‌. ഇതുമൂലം ഖനനപ്രവർത്തനങ്ങളോട്‌ കടുത്ത അതൃപ്‌തി ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലുണ്ട്‌. ഇതിൽ ഏറ്റവും ശക്തമായ അതൃപ്‌തി നിലനിൽക്കുന്നത്‌ ഗോവ സംസ്ഥാനത്താണ്‌.
ഈ സമിതിക്ക്‌ തല്‌പരകക്ഷികളിൽ നിന്ന്‌ നേരിടേണ്ടതായി വന്ന ചില ചോദ്യങ്ങൾ ചുവടെ പറയുന്നു.
ഈ സമിതിക്ക്‌ തല്‌പരകക്ഷികളിൽ നിന്ന്‌ നേരിടേണ്ടതായി വന്ന ചില ചോദ്യങ്ങൾ ചുവടെ പറയുന്നു.
ി സാംസ്‌കാരികവും ജൈവവൈവിദ്ധ്യപരവുമായ നഷ്‌ടയും പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നശീകരണവും തടയുന്നത്‌ അവസാനിപ്പിക്കാൻ എന്തുകൊണ്ട്‌ ഖനനം നിരോധിച്ചുകൂടാ?
 
ി ഭൂമി, ജലം, വനം, ഭൂജലം എന്നിവയ്‌ക്കുപരിയായിട്ടുള്ള ഒരു പരിഗണന എന്തിന്‌ ഖനനത്തിന്‌ നൽകണം?
* സാംസ്‌കാരികവും ജൈവവൈവിദ്ധ്യപരവുമായ നഷ്‌ടയും പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ആവാസവ്യവസ്ഥയുടെ നശീകരണവും തടയുന്നത്‌ അവസാനിപ്പിക്കാൻ എന്തുകൊണ്ട്‌ ഖനനം നിരോധിച്ചുകൂടാ?
ി ധാതു സമ്പത്ത്‌ ശോഷണത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ വരും തലമുറകളുടെ ചോദ്യങ്ങൾക്ക്‌ എന്തുത്തരം പറയും ?
 
ി ഇത്രമാത്രം അനധികൃത ഖനനം നടക്കുന്നതെന്തുകൊണ്ട്‌? ഇതിനെതിരെ ആരെങ്കിലും എന്തെങ്കിലും ചെയ്യുന്നുണ്ടോ?
* ഭൂമി, ജലം, വനം, ഭൂജലം എന്നിവയ്‌ക്കുപരിയായിട്ടുള്ള ഒരു പരിഗണന എന്തിന്‌ ഖനനത്തിന്‌ നൽകണം?
ി ഈ മേഖലയിൽ എല്ലാതരത്തിലും നടക്കുന്ന അഴിമതിയെ പറ്റി എന്തുപറയുന്നു?
 
സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ
* ധാതു സമ്പത്ത്‌ ശോഷണത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ വരും തലമുറകളുടെ ചോദ്യങ്ങൾക്ക്‌ എന്തുത്തരം പറയും ?
 
* ഇത്രമാത്രം അനധികൃത ഖനനം നടക്കുന്നതെന്തുകൊണ്ട്‌? ഇതിനെതിരെ ആരെങ്കിലും എന്തെങ്കിലും ചെയ്യുന്നുണ്ടോ?
 
* ഈ മേഖലയിൽ എല്ലാതരത്തിലും നടക്കുന്ന അഴിമതിയെ പറ്റി എന്തുപറയുന്നു?
 
=====സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ=====
 
പരിസ്ഥിതി ദുർബല പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ ഖനനം ഒഴിവാക്കുക
പരിസ്ഥിതി ദുർബല പ്രദേശങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ ഖനനം ഒഴിവാക്കുക
ി പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ചുവടെ പറയുന്ന മേഖലകളിൽ ഖനനം അനുവദിക്കരുത്‌.
 
സുപ്രിം കോടതി ഉത്തരവും 1972 ലെ വന്യജീവി നിയമത്തിലെ വകുപ്പുകളും പ്രകാരം ദേശീയ പാർക്കുകളിലും വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങളിലും
* പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ചുവടെ പറയുന്ന മേഖലകളിൽ ഖനനം അനുവദിക്കരുത്‌.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഉയർന്ന സംവേദന ക്ഷമതയുള്ള ഋടദ1 പ്രദേശങ്ങളിൽ
 
ി ഈ പ്രദേശങ്ങളിലെ ഖനികൾക്ക്‌ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിന്‌ ഒരു അധിക നിബന്ധന കൂടി വയ്‌ക്കണം. അതായത്‌ ഋടദ1 പ്രദേശങ്ങളിൽ ഖനനം പൂർണ്ണമായി അവസാനിപ്പിക്കേണ്ട 2016 വരെ ഓരോ വർഷവും ഖനനപ്രവർത്തനങ്ങൾ 25 %വീതം കുറയ്‌ക്കണം.
** സുപ്രിം കോടതി ഉത്തരവും 1972 ലെ വന്യജീവി നിയമത്തിലെ വകുപ്പുകളും പ്രകാരം ദേശീയ പാർക്കുകളിലും വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങളിലും
ി പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഋടദ2 ൽ ഇപ്പോൾ നടക്കുന്ന ഖനനം തുടരാം. പുതിയവ അനുവദിക്കാൻ പാടില്ല. അനുവദിക്കുന്ന ഖനനം തന്നെ കർശനമായ പാരിസ്ഥിതിക-സാമൂഹ്യ നിയന്ത്രണങ്ങൾക്ക്‌ വിധേയമായിരിക്കണം.
 
ി പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ മറ്റ്‌ പ്രദേശങ്ങളിൽ ഖനനം അനുവദിക്കുന്നത്‌ ചുവടെ പറയും പ്രകാരം എല്ലാ ക്ലിയറൻസുകളുടെയും കർശനമായ പാരിസ്ഥിതിക സാമൂഹ്യനിയന്ത്രണങ്ങളുടേയും അടിസ്ഥാന ത്തിലായിരിക്കണം.
** പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഉയർന്ന സംവേദന ക്ഷമതയുള്ളESZ1 പ്രദേശങ്ങളിൽ
ി പശ്ചിമഘട്ടപ്രദേശത്ത്‌ അനുവദിക്കുന്ന ഖനാനുമതികൾ സഞ്ചിത പരിസ്ഥിതി ആഘാതപഠനം അനുസരിച്ചാകണം. ഒറ്റപ്പെട്ട പ്രദേശത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതി ആഘാതം നടത്തുന്ന രീതി ഉപേക്ഷിക്കണം.
 
ി ചില പ്രദേശങ്ങൾ പരിസ്ഥിതി ദുർബലമാണെന്ന്‌ കരുതുന്നുണ്ടെങ്കിലും പശ്ചിമഘട്ട സമിതിയുടെ പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടാകില്ല. അത്തരം പ്രദേശങ്ങളിൽ ഒരു പ്രമുഖ സ്ഥാപനം ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തെയും ജൈവസംവേദന ക്ഷമതയേയും പറ്റി പഠിക്കുകയും വിലയിരുത്തുകയും (ഋകഅ) ചെയ്യുന്നതുവരെ അടുത്ത 5 വർഷത്തേക്ക്‌ ഖനനം നിരോധിക്കണം.
* ഈ പ്രദേശങ്ങളിലെ ഖനികൾക്ക്‌ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിന്‌ ഒരു അധിക നിബന്ധന കൂടി വയ്‌ക്കണം. അതായത്‌ ഋടദ1 പ്രദേശങ്ങളിൽ ഖനനം പൂർണ്ണമായി അവസാനിപ്പിക്കേണ്ട 2016 വരെ ഓരോ വർഷവും ഖനനപ്രവർത്തനങ്ങൾ 25 %വീതം കുറയ്‌ക്കണം.
 
* പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഋടദ2 ൽ ഇപ്പോൾ നടക്കുന്ന ഖനനം തുടരാം. പുതിയവ അനുവദിക്കാൻ പാടില്ല. അനുവദിക്കുന്ന ഖനനം തന്നെ കർശനമായ പാരിസ്ഥിതിക-സാമൂഹ്യ നിയന്ത്രണങ്ങൾക്ക്‌ വിധേയമായിരിക്കണം.
 
* പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ മറ്റ്‌ പ്രദേശങ്ങളിൽ ഖനനം അനുവദിക്കുന്നത്‌ ചുവടെ പറയും പ്രകാരം എല്ലാ ക്ലിയറൻസുകളുടെയും കർശനമായ പാരിസ്ഥിതിക സാമൂഹ്യനിയന്ത്രണങ്ങളുടേയും അടിസ്ഥാന ത്തിലായിരിക്കണം.
 
* പശ്ചിമഘട്ടപ്രദേശത്ത്‌ അനുവദിക്കുന്ന ഖനാനുമതികൾ സഞ്ചിത പരിസ്ഥിതി ആഘാതപഠനം അനുസരിച്ചാകണം. ഒറ്റപ്പെട്ട പ്രദേശത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതി ആഘാതം നടത്തുന്ന രീതി ഉപേക്ഷിക്കണം.
 
* ചില പ്രദേശങ്ങൾ പരിസ്ഥിതി ദുർബലമാണെന്ന്‌ കരുതുന്നുണ്ടെങ്കിലും പശ്ചിമഘട്ട സമിതിയുടെ പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടാകില്ല. അത്തരം പ്രദേശങ്ങളിൽ ഒരു പ്രമുഖ സ്ഥാപനം ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തെയും ജൈവസംവേദന ക്ഷമതയേയും പറ്റി പഠിക്കുകയും വിലയിരുത്തുകയും (ഋകഅ) ചെയ്യുന്നതുവരെ അടുത്ത 5 വർഷത്തേക്ക്‌ ഖനനം നിരോധിക്കണം.
 
കേന്ദ്ര പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം വ്യത്യസ്‌ത നിബന്ധനകളോടെ പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലകൾ പ്രഖ്യാപിക്കണം.
കേന്ദ്ര പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം വ്യത്യസ്‌ത നിബന്ധനകളോടെ പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലകൾ പ്രഖ്യാപിക്കണം.
ധാതു ചൂഷണത്തിന്‌ നിയന്ത്രണം
ി പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിൽ നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളതിൽ കൂടുതൽ അയിര്‌ കവർന്നെടുക്കുന്ന എല്ലാ ഖനികളും അടച്ചുപൂട്ടുക.
ി ഇരുമ്പയിര്‌ ഖനനം ചെയ്യാവുന്ന എലയുടെ അളവ്‌ നിജപ്പെടുത്തി ഖനികളിലുള്ള തള്ളിക്കയറ്റം തടയുക.
ി സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ മേഖല അറ്റ്‌ലസിലെ നിബന്ധനകൾ ലംഘിക്കുന്ന എല്ലാ ഖനികളും അടച്ചുപൂട്ടുക.
ി പശ്ചിമഘട്ട സമിതി നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളതുപോലെ ഋടദ1 ലെ പ്രവർത്തിക്കുന്നതും പ്രവർത്തന രഹിതവു മായ എല്ലാ ഖനികളുടെയും ലൈസൻസ്‌ റദ്ദാക്കുക
ി ദേശീയ പാർക്കുകളിലെയും വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങളിലെയും എല്ലാ ഖനനലൈസൻസുകളും സ്ഥിരമായി റദ്ദുചെയ്യുക.
ി കുടിവെള്ളമെടുക്കുന്ന അണക്കെട്ടുകളുടെ വൃഷ്‌ടിപ്രദേശങ്ങളിലെ എല്ലാ ലൈസൻസുകളും റദ്ദാക്കുക.
മണൽഖനനത്തിനുള്ള ചട്ടങ്ങൾ (പത്മലാൽ 2011)
ി മണൽ ഖനനം ആഡിറ്റ്‌ ചെയ്യണം; നദികളിൽ മണൽ ഖനനത്തിന്‌ അവധി ഏർപ്പെടുത്തുക.
ി നദീ മാനേജ്‌മെന്റിൽ നിന്ന്‌ വേറിട്ട്‌ മൊത്തത്തിലുള്ള മാനേജ്‌മെന്റ്‌ പരിഗണിക്കുക
ി ഇതിനായി പ്രത്യേക നിയമനിർമ്മാണം ആവശ്യമാണ്‌
ി നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ ആറ്റുമണലിന്‌ പകരമുള്ളവ പരിശോധിച്ച്‌ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
ി നദികളുടേയും കൈവഴികളുടേയും തീരങ്ങളിലെ മനുഷ്യന്റെ ഇടപെടൽ മൂലം നശിച്ച വനങ്ങൾ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാൻ ആവശ്യമായ നടപടികൾ സ്വീകരിക്കുക.
ി യോഗ്യരായ ഒരു അതോറിട്ടി നടത്തുന്ന ശരിയായ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനത്തിനുശേഷം മാത്രമേ നദീതീരങ്ങളിലെ അടിസ്ഥാന വികസന പ്രവർത്തനം നടത്താവൂ
ി പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിക്ക്‌ ഒരു ഖനന അപഗ്രഥന ഉപസമിതി രൂപീകരിക്കുക
ഖനനത്തിൽനിന്ന്‌ ഭൂജലത്തെ സംരക്ഷിക്കുക
ി ഭൂഗർഭ ജലവിതാനത്തിനു താഴെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഖനികൾ നിർബന്ധമായും ഭൂജലമാനേജ്‌മെന്റ്‌ ഉറപ്പുവരുത്തുകയും പ്രദേശത്തെ കിണറുകളേയും ജലവിതരണത്തേയും ബാധിക്കാതെ നോക്കുകയും വേണം.
ി ജലമാപ്പിങ്ങ്‌ നടത്താതെ ഒരു ഖനനവും തുടങ്ങാൻ അനുവദിക്കരുത്‌.
ി നഷ്‌ടപ്പെടുന്ന ജലത്തിനു പകരം മഴവെള്ള സംഭരണത്തിലൂടെയും മറ്റും ജലനിരപ്പ്‌ ഉയർത്തണം.
ി ഭൂമിശാസ്‌ത്രപരമായ കാരണങ്ങളാലോ മറ്റോ ആധുനിക ഖനനരീതിപോലും അവലംബിക്കാൻ കഴിയാത്ത പ്രദേശങ്ങളിൽ ജലവിതാനത്തിന്റെ അളവിന്‌ താഴെ ഖനനം അനുവദിക്കാൻ പാടില്ല.
ഖനന പ്രദേശങ്ങളിലെ ഭൂജലമാനേജ്‌മെന്റ്‌
ി ഖനന മേഖലയിൽ പുറംതള്ളുന്ന ഭൂജലത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ കൂടുതൽ പഠനം നടത്തുകയും സ്ഥിതിവിവര കണക്കുകൾ ശേഖരിക്കുകയും ചെയ്യുക.


ി ഈ പ്രശ്‌നം പരിഹരിക്കുന്നതിനായി ഇന്ത്യൻ ബ്യൂറോ ഓഫ്‌ മൈൻസ്‌, നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റിയൂട്ട്‌ ഓഫ്‌ ഹൈഡ്രോളജി എന്നിവ സംയുക്തമായി ഭൂതലത്തെ സംബന്ധിച്ച കൂടുതൽ സ്ഥിതിവിവരക്ക ണക്കുകൾ പരസ്‌പരം പങ്കുവയ്‌ക്കുക.
'''ധാതു ചൂഷണത്തിന്‌ നിയന്ത്രണം'''
ി ഖനനമേഖലയിലെ എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളിലും പരമാവധി 2 വർഷത്തിനുള്ളിൽ പൈപ്പ്‌ വഴിയുള്ള ജലവിതരണം ഉറപ്പുവരുത്താൻ ജലവിതരണ അതോറിട്ടിയും ഖനനകമ്പനിയും തമ്മിൽ ധാരണയുണ്ടാക്കുക.
 
ി ഉപേഷിക്കപ്പെട്ട ഖനന കുഴികൾ ജലസംഭരണത്തിനായി ഉപയോഗിക്കാൻ സാധിക്കുമോ എന്ന്‌ പരിശോധിക്കുക വനഭൂമിയിൽ ഇതിന്‌ കഴിയില്ല, കാരണം, നിയമപ്രകാരം അതു വനംവകുപ്പിന്‌ തിരികെ നൽകണം.
* പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിൽ നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളതിൽ കൂടുതൽ അയിര്‌ കവർന്നെടുക്കുന്ന എല്ലാ ഖനികളും അടച്ചുപൂട്ടുക.
ി ഭൂജലപ്രശ്‌നങ്ങളെ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിയിൽ ഒരു പ്രത്യേക സെൽ രൂപീകരിക്കണം
 
ഖനന പ്രദേശത്ത്‌ കൃഷി പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാൻ
* ഇരുമ്പയിര്‌ ഖനനം ചെയ്യാവുന്ന എലയുടെ അളവ്‌ നിജപ്പെടുത്തി ഖനികളിലുള്ള തള്ളിക്കയറ്റം തടയുക.
ി നീർത്തടങ്ങളിലെ കുഴികളിൽ വെള്ളം നിറയാനുള്ള സംവിധാനമുണ്ടാക്കുക.
 
ി ജലാശയങ്ങളിലെ ചെളി നീക്കം ചെയ്യുക. തടയണപോലെ സംവിധാനങ്ങളൊരുക്കി ചെളി നീർത്തടങ്ങളിലേക്ക്‌ ഒഴുകി എത്തുന്നത്‌ തടയുക
* സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ മേഖല അറ്റ്‌ലസിലെ നിബന്ധനകൾ ലംഘിക്കുന്ന എല്ലാ ഖനികളും അടച്ചുപൂട്ടുക.
ി കൃഷിയിടങ്ങളിൽ ഒഴുകി എത്തുന്ന മാലിന്യങ്ങളും മറ്റും നീക്കം ചെയ്യുക.
 
ി ജലം നഷ്‌ടപ്പെടുന്നത്‌ ഒഴിവാക്കുക.
* പശ്ചിമഘട്ട സമിതി നിർദ്ദേശിച്ചിട്ടുള്ളതുപോലെ ഋടദ1 ലെ പ്രവർത്തിക്കുന്നതും പ്രവർത്തന രഹിതവു മായ എല്ലാ ഖനികളുടെയും ലൈസൻസ്‌ റദ്ദാക്കുക
ി പങ്കാളിത്ത ആസൂത്രണവും മാനേജ്‌മെന്റും
 
ി എല്ലാ നിയന്ത്രണ-വികസന ഏജൻസികളുടേയും ഏകോപനം.
* ദേശീയ പാർക്കുകളിലെയും വന്യജീവിസങ്കേതങ്ങളിലെയും എല്ലാ ഖനനലൈസൻസുകളും സ്ഥിരമായി റദ്ദുചെയ്യുക.
ധാതു മേഖലയിലെ മെച്ചപ്പെട്ട പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിന്‌ പ്രോത്സാഹനം
 
ി പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസം
* കുടിവെള്ളമെടുക്കുന്ന അണക്കെട്ടുകളുടെ വൃഷ്‌ടിപ്രദേശങ്ങളിലെ എല്ലാ ലൈസൻസുകളും റദ്ദാക്കുക.
ി പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാൻ സൂചകങ്ങൾ
 
ി സംസ്ഥാന തലത്തിൽ ഹരിത അക്കൗണ്ടിങ്ങ്‌
'''മണൽഖനനത്തിനുള്ള ചട്ടങ്ങൾ (പത്മലാൽ 2011)'''
ി സഹായങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കാൻ വിപണി സംവിധാനം
 
ി വിഭവസമ്പന്നമായ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ വനസംരക്ഷണത്തിന്‌ നഷ്‌ടപരിഹാരം
* മണൽ ഖനനം ആഡിറ്റ്‌ ചെയ്യണം; നദികളിൽ മണൽ ഖനനത്തിന്‌ അവധി ഏർപ്പെടുത്തുക.
ി മിനറൽ കൺസർവേഷൻ ചട്ടങ്ങളിൽ നിഷ്‌ക്കർഷിക്കുന്നതുപോലെ പുനരധിവസിക്കാൻ ബോണ്ടു കളോ മറ്റ്‌ സാമ്പത്തിക ഉറപ്പുകളോ ലഭ്യമാക്കാൻ അടിയന്തിര നടപടി സ്വീകരിക്കുക.
 
ഖനന മേഖലയിലെ ആരോഗ്യസംരക്ഷണം
* നദീ മാനേജ്‌മെന്റിൽ നിന്ന്‌ വേറിട്ട്‌ മൊത്തത്തിലുള്ള മാനേജ്‌മെന്റ്‌ പരിഗണിക്കുക
ി ഖനന മേഖലയിലെ രോഗങ്ങളും മറ്റ്‌ ആരോഗ്യപ്രശ്‌നങ്ങളും നിരീക്ഷിക്കാനും ഖനനത്തിന്റെ തിക്തഫലങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്ന ജനങ്ങളുടെ പുനരധിവാസത്തിനും ആവശ്യമായ സംവിധാനം ഏർപ്പെടുത്തുക. ഖനനമേഖലയിലെ ജനങ്ങൾക്കുവേണ്ടി ഒരു ആരോഗ്യഇൻഷുറൻസ്‌ പോളിസി ഏർപ്പെടുത്താൻ മൈനിങ്ങ്‌ കമ്പനികളോട്‌ ആവശ്യപ്പെടുക.
 
ി പഞ്ചായത്ത്‌-സന്നദ്ധസംഘടന സംയുക്ത സംരംഭത്തിലൂടെ ആരോഗ്യപ്രശ്‌നങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച വിദ്യാഭ്യാസം നൽകുക.
* ഇതിനായി പ്രത്യേക നിയമനിർമ്മാണം ആവശ്യമാണ്‌
ി ഖനനമേഖലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ നടത്തുന്ന രോഗനിർണ്ണയ-ചികിത്സാ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ പഞ്ചായ ത്തുകൾക്കും പ്രാഥമികാരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾക്കൊപ്പം മൈനിങ്ങ്‌ കമ്പനികളെ കൂടി പങ്കാളികളാക്കുക.
 
ി റോഡുമാർഗ്ഗവും ജലമാർഗ്ഗവുമുള്ള ട്രാൻസ്‌പോർട്ടേഷനിൽ വായുമലിനീകരണം കുറയ്‌ക്കുക.
* നിർമ്മാണ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ ആറ്റുമണലിന്‌ പകരമുള്ളവ പരിശോധിച്ച്‌ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
ി ട്രക്കുകളിലും ബാർട്ടുകളിലും നിശ്ചിത അളവിൽ കൂടുതൽ കയറ്റുന്നത്‌ കർശനമായി നിരോധിക്കാൻ നടപടിയെടുക്കുക.
 
ി അളവിൽ കൂടുതൽ കയറ്റുന്നില്ലെന്ന്‌ മൈനിങ്ങ്‌ കമ്പനികൾ ഉറപ്പുവരുത്തണം.
* നദികളുടേയും കൈവഴികളുടേയും തീരങ്ങളിലെ മനുഷ്യന്റെ ഇടപെടൽ മൂലം നശിച്ച വനങ്ങൾ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാൻ ആവശ്യമായ നടപടികൾ സ്വീകരിക്കുക.
ി ഇത്‌ ലംഘിക്കുന്നവരുടെ പെർമിറ്റ്‌ റദ്ദാക്കണം.
 
ി സാധനം കയറ്റിയതിനുശേഷം ട്രക്കും ബാർജും ടാർപാളിൻകൊണ്ട്‌ മൂടുന്നത്‌ നിർബന്ധമാക്കണം. ട്രക്കുകളുടെ വേഗത കർശനമായി നിയന്ത്രിക്കണം.
* യോഗ്യരായ ഒരു അതോറിട്ടി നടത്തുന്ന ശരിയായ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനത്തിനുശേഷം മാത്രമേ നദീതീരങ്ങളിലെ അടിസ്ഥാന വികസന പ്രവർത്തനം നടത്താവൂ
ി അനുവദിച്ചിട്ടുള്ള അളവിൽ കൂടുതലായുണ്ടാകുന്ന മലിനീകരണം ഇല്ലാതാക്കേണ്ട ചുമതല കമ്പനിയുടേതാണ്‌.
 
ി ട്രാൻസ്‌പോർട്ടേഷൻ റേറ്റ്‌ പുതുക്കൽ
* പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിക്ക്‌ ഒരു ഖനന അപഗ്രഥന ഉപസമിതി രൂപീകരിക്കുക
ി ട്രക്കുകൾക്ക്‌ 10 ടൺ പരിധി മനസ്സിൽ കണ്ടുവേണം മൈനിംഗ്‌ കമ്പനികൾ ട്രാൻസ്‌പോർട്ടേഷൻ നിരക്ക്‌ കണക്കുകൂട്ടാൻ.
 
ി 10 ടണ്ണിൽ കൂടുതൽ കയറ്റുന്ന ട്രക്കുകൾ പൊതുനിരത്തിൽ ഓടിക്കാൻ അനുവദിക്കരുത്‌.
'''ഖനനത്തിൽനിന്ന്‌ ഭൂജലത്തെ സംരക്ഷിക്കുക'''
ഇതിനായി പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിക്ക്‌ കീഴിൽ ഒരു ഖനന അവലോകന ഉപസമിതി രൂപികരിക്കണം.
 
ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ട ഖനികൾ
* ഭൂഗർഭ ജലവിതാനത്തിനു താഴെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഖനികൾ നിർബന്ധമായും ഭൂജലമാനേജ്‌മെന്റ്‌ ഉറപ്പുവരുത്തുകയും പ്രദേശത്തെ കിണറുകളേയും ജലവിതരണത്തേയും ബാധിക്കാതെ നോക്കുകയും വേണം.
ി ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ട ഖനികൾ ഉല്‌പാദന സ്രോതസ്സുകളാക്കി മാറ്റണം.
 
ി ഇത്‌ സെസ്‌ ഏർപ്പെടുത്തിയോ, പ്ലാൻ ഫണ്ട്‌ ഉപയോഗിച്ചോ മറ്റു മാർഗ്ഗത്തിലോ ആകാം. സ്വകാര്യ-പൊതു പങ്കാളിത്തത്തോടുകൂടിയും ആകാം.
* ജലമാപ്പിങ്ങ്‌ നടത്താതെ ഒരു ഖനനവും തുടങ്ങാൻ അനുവദിക്കരുത്‌.
 
* നഷ്‌ടപ്പെടുന്ന ജലത്തിനു പകരം മഴവെള്ള സംഭരണത്തിലൂടെയും മറ്റും ജലനിരപ്പ്‌ ഉയർത്തണം.
 
* ഭൂമിശാസ്‌ത്രപരമായ കാരണങ്ങളാലോ മറ്റോ ആധുനിക ഖനനരീതിപോലും അവലംബിക്കാൻ കഴിയാത്ത പ്രദേശങ്ങളിൽ ജലവിതാനത്തിന്റെ അളവിന്‌ താഴെ ഖനനം അനുവദിക്കാൻ പാടില്ല.
 
'''ഖനന പ്രദേശങ്ങളിലെ ഭൂജലമാനേജ്‌മെന്റ്‌'''
 
* ഖനന മേഖലയിൽ പുറംതള്ളുന്ന ഭൂജലത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ കൂടുതൽ പഠനം നടത്തുകയും സ്ഥിതിവിവര കണക്കുകൾ ശേഖരിക്കുകയും ചെയ്യുക.
 
* ഈ പ്രശ്‌നം പരിഹരിക്കുന്നതിനായി ഇന്ത്യൻ ബ്യൂറോ ഓഫ്‌ മൈൻസ്‌, നാഷണൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റിയൂട്ട്‌ ഓഫ്‌ ഹൈഡ്രോളജി എന്നിവ സംയുക്തമായി ഭൂതലത്തെ സംബന്ധിച്ച കൂടുതൽ സ്ഥിതിവിവരക്ക ണക്കുകൾ പരസ്‌പരം പങ്കുവയ്‌ക്കുക.
 
* ഖനനമേഖലയിലെ എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളിലും പരമാവധി 2 വർഷത്തിനുള്ളിൽ പൈപ്പ്‌ വഴിയുള്ള ജലവിതരണം ഉറപ്പുവരുത്താൻ ജലവിതരണ അതോറിട്ടിയും ഖനനകമ്പനിയും തമ്മിൽ ധാരണയുണ്ടാക്കുക.
 
* ഉപേഷിക്കപ്പെട്ട ഖനന കുഴികൾ ജലസംഭരണത്തിനായി ഉപയോഗിക്കാൻ സാധിക്കുമോ എന്ന്‌ പരിശോധിക്കുക വനഭൂമിയിൽ ഇതിന്‌ കഴിയില്ല, കാരണം, നിയമപ്രകാരം അതു വനംവകുപ്പിന്‌ തിരികെ നൽകണം.
 
* ഭൂജലപ്രശ്‌നങ്ങളെ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിയിൽ ഒരു പ്രത്യേക സെൽ രൂപീകരിക്കണം
 
'''ഖനന പ്രദേശത്ത്‌ കൃഷി പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാൻ'''
 
* നീർത്തടങ്ങളിലെ കുഴികളിൽ വെള്ളം നിറയാനുള്ള സംവിധാനമുണ്ടാക്കുക.
 
* ജലാശയങ്ങളിലെ ചെളി നീക്കം ചെയ്യുക. തടയണപോലെ സംവിധാനങ്ങളൊരുക്കി ചെളി നീർത്തടങ്ങളിലേക്ക്‌ ഒഴുകി എത്തുന്നത്‌ തടയുക
 
* കൃഷിയിടങ്ങളിൽ ഒഴുകി എത്തുന്ന മാലിന്യങ്ങളും മറ്റും നീക്കം ചെയ്യുക.
 
* ജലം നഷ്‌ടപ്പെടുന്നത്‌ ഒഴിവാക്കുക.
 
* പങ്കാളിത്ത ആസൂത്രണവും മാനേജ്‌മെന്റും
 
* എല്ലാ നിയന്ത്രണ-വികസന ഏജൻസികളുടേയും ഏകോപനം.
 
'''ധാതു മേഖലയിലെ മെച്ചപ്പെട്ട പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിന്‌ പ്രോത്സാഹനം'''
 
* പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസം
 
* പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാൻ സൂചകങ്ങൾ
 
* സംസ്ഥാന തലത്തിൽ ഹരിത അക്കൗണ്ടിങ്ങ്‌
 
* സഹായങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കാൻ വിപണി സംവിധാനം
 
* വിഭവസമ്പന്നമായ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ വനസംരക്ഷണത്തിന്‌ നഷ്‌ടപരിഹാരം
 
* മിനറൽ കൺസർവേഷൻ ചട്ടങ്ങളിൽ നിഷ്‌ക്കർഷിക്കുന്നതുപോലെ പുനരധിവസിക്കാൻ ബോണ്ടു കളോ മറ്റ്‌ സാമ്പത്തിക ഉറപ്പുകളോ ലഭ്യമാക്കാൻ അടിയന്തിര നടപടി സ്വീകരിക്കുക.
 
'''ഖനന മേഖലയിലെ ആരോഗ്യസംരക്ഷണം'''
 
* ഖനന മേഖലയിലെ രോഗങ്ങളും മറ്റ്‌ ആരോഗ്യപ്രശ്‌നങ്ങളും നിരീക്ഷിക്കാനും ഖനനത്തിന്റെ തിക്തഫലങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്ന ജനങ്ങളുടെ പുനരധിവാസത്തിനും ആവശ്യമായ സംവിധാനം ഏർപ്പെടുത്തുക. ഖനനമേഖലയിലെ ജനങ്ങൾക്കുവേണ്ടി ഒരു ആരോഗ്യഇൻഷുറൻസ്‌ പോളിസി ഏർപ്പെടുത്താൻ മൈനിങ്ങ്‌ കമ്പനികളോട്‌ ആവശ്യപ്പെടുക.
 
* പഞ്ചായത്ത്‌-സന്നദ്ധസംഘടന സംയുക്ത സംരംഭത്തിലൂടെ ആരോഗ്യപ്രശ്‌നങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച വിദ്യാഭ്യാസം നൽകുക.
 
* ഖനനമേഖലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ നടത്തുന്ന രോഗനിർണ്ണയ-ചികിത്സാ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ പഞ്ചായ ത്തുകൾക്കും പ്രാഥമികാരോഗ്യ കേന്ദ്രങ്ങൾക്കൊപ്പം മൈനിങ്ങ്‌ കമ്പനികളെ കൂടി പങ്കാളികളാക്കുക.
 
* റോഡുമാർഗ്ഗവും ജലമാർഗ്ഗവുമുള്ള ട്രാൻസ്‌പോർട്ടേഷനിൽ വായുമലിനീകരണം കുറയ്‌ക്കുക.
 
* ട്രക്കുകളിലും ബാർട്ടുകളിലും നിശ്ചിത അളവിൽ കൂടുതൽ കയറ്റുന്നത്‌ കർശനമായി നിരോധിക്കാൻ നടപടിയെടുക്കുക.
 
* അളവിൽ കൂടുതൽ കയറ്റുന്നില്ലെന്ന്‌ മൈനിങ്ങ്‌ കമ്പനികൾ ഉറപ്പുവരുത്തണം.
 
* ഇത്‌ ലംഘിക്കുന്നവരുടെ പെർമിറ്റ്‌ റദ്ദാക്കണം.
 
* സാധനം കയറ്റിയതിനുശേഷം ട്രക്കും ബാർജും ടാർപാളിൻകൊണ്ട്‌ മൂടുന്നത്‌ നിർബന്ധമാക്കണം. ട്രക്കുകളുടെ വേഗത കർശനമായി നിയന്ത്രിക്കണം.
 
* അനുവദിച്ചിട്ടുള്ള അളവിൽ കൂടുതലായുണ്ടാകുന്ന മലിനീകരണം ഇല്ലാതാക്കേണ്ട ചുമതല കമ്പനിയുടേതാണ്‌.
 
* ട്രാൻസ്‌പോർട്ടേഷൻ റേറ്റ്‌ പുതുക്കൽ
 
* ട്രക്കുകൾക്ക്‌ 10 ടൺ പരിധി മനസ്സിൽ കണ്ടുവേണം മൈനിംഗ്‌ കമ്പനികൾ ട്രാൻസ്‌പോർട്ടേഷൻ നിരക്ക്‌ കണക്കുകൂട്ടാൻ.
 
* 10 ടണ്ണിൽ കൂടുതൽ കയറ്റുന്ന ട്രക്കുകൾ പൊതുനിരത്തിൽ ഓടിക്കാൻ അനുവദിക്കരുത്‌.ഇതിനായി പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിക്ക്‌ കീഴിൽ ഒരു ഖനന അവലോകന ഉപസമിതി രൂപികരിക്കണം.
 
'''ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ട ഖനികൾ'''
 
* ഉപേക്ഷിക്കപ്പെട്ട ഖനികൾ ഉല്‌പാദന സ്രോതസ്സുകളാക്കി മാറ്റണം.
 
* ഇത്‌ സെസ്‌ ഏർപ്പെടുത്തിയോ, പ്ലാൻ ഫണ്ട്‌ ഉപയോഗിച്ചോ മറ്റു മാർഗ്ഗത്തിലോ ആകാം. സ്വകാര്യ-പൊതു പങ്കാളിത്തത്തോടുകൂടിയും ആകാം.
ഖനനപ്രവർത്തനം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ
ഖനനപ്രവർത്തനം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ
ി കുറഞ്ഞ അളവിൽ കാർബൺ പുറത്തുവിടുന്ന ഉപകരണങ്ങളും മറ്റും ഉപയോഗിച്ച്‌ വായുമലിനീകരണം നിയന്ത്രിക്കുക
 
ി ഖനികളുടെ ഓരോ വാതിലിലും വീൽ വാഷിങ്ങ്‌ സംവിധാനം ഉപയോഗിച്ച്‌ മലിനീകരണം തടയുക.
* കുറഞ്ഞ അളവിൽ കാർബൺ പുറത്തുവിടുന്ന ഉപകരണങ്ങളും മറ്റും ഉപയോഗിച്ച്‌ വായുമലിനീകരണം നിയന്ത്രിക്കുക
ി കുഴികളിൽ ചളിനിറയുന്നത്‌ ജിയോടെക്‌സ്റ്റേൽസ്‌ ഉപയോഗിച്ച്‌ തടയുക.
 
ി ഖനനത്തിന്‌ ശാസ്‌ത്രീയമായ സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗിക്കുക.
* ഖനികളുടെ ഓരോ വാതിലിലും വീൽ വാഷിങ്ങ്‌ സംവിധാനം ഉപയോഗിച്ച്‌ മലിനീകരണം തടയുക.
ി ഒരു ഭാഗത്ത്‌ പൂർണ്ണമായി ഖനനം ചെയ്‌ത്‌ മാറുമ്പോൾ ആ ഭാഗം നികത്തി പോവുന്ന രീതി അവലംബിക്കാൻ പുതിയ കുഴിയുടെ അവശിഷ്‌ടങ്ങൾ പഴയതിലിട്ടു മൂടാൻ കഴിയും.
 
ി കുഴി നികത്തുന്നതിനും കുത്തിയൊലിപ്പ്‌ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും ശാസ്‌ത്രീയ മാർഗ്ഗങ്ങൾ അവലംബിക്കണം.
* കുഴികളിൽ ചളിനിറയുന്നത്‌ ജിയോടെക്‌സ്റ്റേൽസ്‌ ഉപയോഗിച്ച്‌ തടയുക.
ി ചുറ്റുപാടുമുള്ള ജലാശയത്തിലേക്ക്‌ വെള്ളം ഒഴുക്കി വിടും മുൻപ്‌ ആ ജലം ശുദ്ധമാക്കി കാനയിലൂടെ ഒഴുക്കിപോകാനുള്ള സംവിധാനം ഏർപ്പെടുത്തണം.
 
ബോക്‌സ്‌ 10 : നിയന്ത്രിത ഖനന മാതൃക
* ഖനനത്തിന്‌ ശാസ്‌ത്രീയമായ സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗിക്കുക.
സിന്ധുദുർഗ ജില്ലയിലെ (മഹാരാഷ്‌ട്ര) സാവന്ത്‌വാടി എം.എൽ.എ.
 
ശ്രീ. ഡി.വി. കെസാർക്കർ നിർദ്ദേശിച്ചത്‌
* ഒരു ഭാഗത്ത്‌ പൂർണ്ണമായി ഖനനം ചെയ്‌ത്‌ മാറുമ്പോൾ ആ ഭാഗം നികത്തി പോവുന്ന രീതി അവലംബിക്കാൻ പുതിയ കുഴിയുടെ അവശിഷ്‌ടങ്ങൾ പഴയതിലിട്ടു മൂടാൻ കഴിയും.
 
* കുഴി നികത്തുന്നതിനും കുത്തിയൊലിപ്പ്‌ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനും ശാസ്‌ത്രീയ മാർഗ്ഗങ്ങൾ അവലംബിക്കണം.
 
* ചുറ്റുപാടുമുള്ള ജലാശയത്തിലേക്ക്‌ വെള്ളം ഒഴുക്കി വിടും മുൻപ്‌ ആ ജലം ശുദ്ധമാക്കി കാനയിലൂടെ ഒഴുക്കിപോകാനുള്ള സംവിധാനം ഏർപ്പെടുത്തണം.
 
'''ബോക്‌സ്‌ 10 : നിയന്ത്രിത ഖനന മാതൃക'''
 
സിന്ധുദുർഗ ജില്ലയിലെ (മഹാരാഷ്‌ട്ര) സാവന്ത്‌വാടി എം.എൽ.എ.ശ്രീ. ഡി.വി. കെസാർക്കർ നിർദ്ദേശിച്ചത്‌
 
ഈ മേഖലയിലെ ജനപ്രതിനിധി എന്ന നിലയിലും ഈ സ്ഥലത്തെയും ഖനന പ്രവർത്തനങ്ങളെയും സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രായോഗിക പരിജ്ഞാനമുള്ള ആൾ എന്ന നിലയിലും ഈ ജില്ലയ്‌ക്ക്‌ മൊത്തത്തിലും എന്റെ നിയോജക മണ്ഡലത്തിന്‌ പ്രത്യേകിച്ചും ബാധകമാക്കാവുന്ന ഖനനപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ മാതൃകയാണ്‌ ഞാൻ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. ഈ മേഖലയുടെ താല്‌പര്യത്തിനായി നിങ്ങൾ നിശ്ചയമായും ഇത്‌ പരിഹരിക്കുമെന്ന്‌ എനിക്കുറപ്പുണ്ട്‌.
ഈ മേഖലയിലെ ജനപ്രതിനിധി എന്ന നിലയിലും ഈ സ്ഥലത്തെയും ഖനന പ്രവർത്തനങ്ങളെയും സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രായോഗിക പരിജ്ഞാനമുള്ള ആൾ എന്ന നിലയിലും ഈ ജില്ലയ്‌ക്ക്‌ മൊത്തത്തിലും എന്റെ നിയോജക മണ്ഡലത്തിന്‌ പ്രത്യേകിച്ചും ബാധകമാക്കാവുന്ന ഖനനപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ മാതൃകയാണ്‌ ഞാൻ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. ഈ മേഖലയുടെ താല്‌പര്യത്തിനായി നിങ്ങൾ നിശ്ചയമായും ഇത്‌ പരിഹരിക്കുമെന്ന്‌ എനിക്കുറപ്പുണ്ട്‌.
1. ഒരു വില്ലേജിൽ ഒരു സൈറ്റ്‌ മാത്രമേ അനുവദിക്കാവൂ
1. ഒരു വില്ലേജിൽ ഒരു സൈറ്റ്‌ മാത്രമേ അനുവദിക്കാവൂ
2. ഓരോ മൈനിങ്ങ്‌ സീസണിലും ഉല്‌പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ധാതുക്കൾക്ക്‌ നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്തണം.
2. ഓരോ മൈനിങ്ങ്‌ സീസണിലും ഉല്‌പാദിപ്പിക്കാവുന്ന ധാതുക്കൾക്ക്‌ നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്തണം.


3. ഇരുമ്പയിരിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഒരു വർഷം 2 ഹെക്‌ടർ സ്ഥലത്തുനിന്നുമാത്രമേ കുഴിയെടുക്കാൻ അനുവദിക്കാവൂ.
3. ഇരുമ്പയിരിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഒരു വർഷം 2 ഹെക്‌ടർ സ്ഥലത്തുനിന്നുമാത്രമേ കുഴിയെടുക്കാൻ അനുവദിക്കാവൂ.
4. പല കുഴികളിട്ട്‌ ഖനനം നടത്തുന്നതും നിയന്ത്രിത ഉല്‌പാദനം അനുവദിക്കുന്നതുമായ ഖനനരീതി വേണം സിന്ധു ദുർഗിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ.
4. പല കുഴികളിട്ട്‌ ഖനനം നടത്തുന്നതും നിയന്ത്രിത ഉല്‌പാദനം അനുവദിക്കുന്നതുമായ ഖനനരീതി വേണം സിന്ധു ദുർഗിൽ ഉപയോഗിക്കാൻ.
5. കുഴിയെടുക്കുന്ന വസ്‌തുക്കൾ കൊണ്ടിടുന്ന യാർഡിന്‌ 10 ഹെക്‌ടറിലധികം വിസ്‌തീർണ്ണം പാടില്ല. ഉപയോഗം കഴിഞ്ഞ സ്ഥലം വൃത്തിയാക്കി ആ പ്രദേശത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതിക്കിണങ്ങുന്ന ഫലവൃക്ഷങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിച്ച്‌ ഹരിതാഭമാക്കണം.
5. കുഴിയെടുക്കുന്ന വസ്‌തുക്കൾ കൊണ്ടിടുന്ന യാർഡിന്‌ 10 ഹെക്‌ടറിലധികം വിസ്‌തീർണ്ണം പാടില്ല. ഉപയോഗം കഴിഞ്ഞ സ്ഥലം വൃത്തിയാക്കി ആ പ്രദേശത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതിക്കിണങ്ങുന്ന ഫലവൃക്ഷങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിച്ച്‌ ഹരിതാഭമാക്കണം.
6. ഒരു കുഴിയിൽ നിന്ന്‌ ധാതുക്കൾ എടുക്കുന്നത്‌ പൂർത്തിയായാൽ അടുത്ത കുഴി കുഴിക്കുന്ന ഉപയോഗമില്ലാത്ത വസ്‌തുക്കളിട്ട്‌ ആദ്യത്തെ കുഴി മൂടണം. അഞ്ചാം വർഷം അവസാനിക്കുമ്പോൾ മൊത്തം ഉപയോഗിച്ച പ്രദേശത്തിന്റെ വിസ്‌തീർണ്ണം 20 ഹെക്‌ടറിൽ കൂടാത്ത വിധം ഈ പ്രക്രിയ തുടർന്നുപോകണം. ഒരു പ്രദേശത്തെ ഖനന പ്രവർത്തനം പൂർത്തിയാകുന്നതോടെ ഒരു കുഴി വെള്ളം സംഭരിക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചുകൊണ്ട്‌ എല്ലായിടത്തും തോട്ടങ്ങളുയരണം.
6. ഒരു കുഴിയിൽ നിന്ന്‌ ധാതുക്കൾ എടുക്കുന്നത്‌ പൂർത്തിയായാൽ അടുത്ത കുഴി കുഴിക്കുന്ന ഉപയോഗമില്ലാത്ത വസ്‌തുക്കളിട്ട്‌ ആദ്യത്തെ കുഴി മൂടണം. അഞ്ചാം വർഷം അവസാനിക്കുമ്പോൾ മൊത്തം ഉപയോഗിച്ച പ്രദേശത്തിന്റെ വിസ്‌തീർണ്ണം 20 ഹെക്‌ടറിൽ കൂടാത്ത വിധം ഈ പ്രക്രിയ തുടർന്നുപോകണം. ഒരു പ്രദേശത്തെ ഖനന പ്രവർത്തനം പൂർത്തിയാകുന്നതോടെ ഒരു കുഴി വെള്ളം സംഭരിക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചുകൊണ്ട്‌ എല്ലായിടത്തും തോട്ടങ്ങളുയരണം.
7. പദ്ധതിയിൽ നിന്ന്‌ പ്രാദേശിക സമൂഹത്തിന്‌ താഴെ പറയുന്ന വിധം സഹായം നൽകണം. ഭൂമിയുടെ കൈവശക്കാർക്കും, ഗ്രാമീണർക്കും അവർക്ക്‌ നഷ്‌ടപ്പെട്ട വരുമാനത്തിനുള്ള നഷ്‌ടപരിഹാരമെന്ന നിലയിൽ മൊത്തം ഉല്‌പാദനത്തിന്റെ വിപണി വിലയുടെ 2.5 ശതമാനം നൽകണം. ഗ്രാമത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനസൗകര്യങ്ങളായ ജലവിതരണം, റോഡുനിർമ്മാണം, സ്‌കൂൾ നിർമ്മാണം, ഗതാഗതസൗകര്യം, വഴിവിളക്കുകൾ, പാർക്കുകൾ, മുതലായവയ്‌ക്കായി മറ്റൊരു 2.5 % ചെലവിടണം. ഇതിൽ കുറഞ്ഞത്‌ 25 ശതമാനം പരിസ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്തലിനായി വിനിയോഗിക്കണം. ഖനന പ്രവർത്തനം അവസാനിച്ചശേഷം ഭാവിയിൽ ഉപയോഗിക്കാനായി മറ്റൊരു 2.5 ശതമാനം കരുതൽ ഫണ്ടായി മാറ്റി വയ്‌ക്കണം. നോർവീജിയൻ മാതകയുടെ രൂപത്തിൽ ഈ കരുതൽഫണ്ട്‌ എങ്ങനെ വിനിയോഗിക്കണമെന്ന്‌ പശ്ചിമഘട്ട സമിതിക്ക്‌ തീരുമാനിക്കാം. 2 ഹെക്‌ടറിൽ നിന്ന്‌ 2 ദശലക്ഷം ടൺ ലഭിക്കുമെന്ന്‌ കണക്കാക്കിയാൽ വിപണി വിലയനുസരിച്ച്‌ ഒരു വർഷം ഒരു ഗ്രാമത്തിന്‌ 45 കോടി രൂപ ലഭിക്കും. 8. സിന്ധു ദുർഗ്‌ ഹരിതാഭമായ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സമ്പന്നമായ ഒരു ടൂറിസം ജില്ല ആയതിനാൽ ചുവടെ പറയുന്ന മുൻകരുതലുകൾ സ്വീകരിക്കണം. ഇരുമ്പ്‌ അയിര്‌ നിക്ഷേപത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ എന്ത്‌ അനുമതി നൽകുന്നതിന്‌ മുൻപ്‌ അത്‌ മേഖലാപ്ലാനിൽ വ്യക്തമായി കാണിച്ചിരിക്കണം. കുഴിയെടുക്കുന്നത്‌ ദ്രാവകരൂപത്തിലാണെങ്കിൽ പൈപ്പ്‌ ലൈൻ വഴിയും പൊടിരൂപത്തിലാണെങ്കിൽ അടച്ചുമൂടിയ കണ്ടെയ്‌നറിൽ റോപ്പ്‌ വേ വഴിയും കൊണ്ട്‌ പോകാനുള്ള സംവിധാനമുണ്ടാക്കണം. കാർബൺ വികിരണവും മലിനീകരണവും ഇതുവഴി ഒഴിവാക്കാം.
 
7. പദ്ധതിയിൽ നിന്ന്‌ പ്രാദേശിക സമൂഹത്തിന്‌ താഴെ പറയുന്ന വിധം സഹായം നൽകണം. ഭൂമിയുടെ കൈവശക്കാർക്കും, ഗ്രാമീണർക്കും അവർക്ക്‌ നഷ്‌ടപ്പെട്ട വരുമാനത്തിനുള്ള നഷ്‌ടപരിഹാരമെന്ന നിലയിൽ മൊത്തം ഉല്‌പാദനത്തിന്റെ വിപണി വിലയുടെ 2.5 ശതമാനം നൽകണം. ഗ്രാമത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനസൗകര്യങ്ങളായ ജലവിതരണം, റോഡുനിർമ്മാണം, സ്‌കൂൾ നിർമ്മാണം, ഗതാഗതസൗകര്യം, വഴിവിളക്കുകൾ, പാർക്കുകൾ, മുതലായവയ്‌ക്കായി മറ്റൊരു 2.5 % ചെലവിടണം. ഇതിൽ കുറഞ്ഞത്‌ 25 ശതമാനം പരിസ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്തലിനായി വിനിയോഗിക്കണം. ഖനന പ്രവർത്തനം അവസാനിച്ചശേഷം ഭാവിയിൽ ഉപയോഗിക്കാനായി മറ്റൊരു 2.5 ശതമാനം കരുതൽ ഫണ്ടായി മാറ്റി വയ്‌ക്കണം. നോർവീജിയൻ മാതകയുടെ രൂപത്തിൽ ഈ കരുതൽഫണ്ട്‌ എങ്ങനെ വിനിയോഗിക്കണമെന്ന്‌ പശ്ചിമഘട്ട സമിതിക്ക്‌ തീരുമാനിക്കാം. 2 ഹെക്‌ടറിൽ നിന്ന്‌ 2 ദശലക്ഷം ടൺ ലഭിക്കുമെന്ന്‌ കണക്കാക്കിയാൽ വിപണി വിലയനുസരിച്ച്‌ ഒരു വർഷം ഒരു ഗ്രാമത്തിന്‌ 45 കോടി രൂപ ലഭിക്കും.  
8. സിന്ധു ദുർഗ്‌ ഹരിതാഭമായ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സമ്പന്നമായ ഒരു ടൂറിസം ജില്ല ആയതിനാൽ ചുവടെ പറയുന്ന മുൻകരുതലുകൾ സ്വീകരിക്കണം. ഇരുമ്പ്‌ അയിര്‌ നിക്ഷേപത്തെ സംബന്ധിച്ച്‌ എന്ത്‌ അനുമതി നൽകുന്നതിന്‌ മുൻപ്‌ അത്‌ മേഖലാപ്ലാനിൽ വ്യക്തമായി കാണിച്ചിരിക്കണം. കുഴിയെടുക്കുന്നത്‌ ദ്രാവകരൂപത്തിലാണെങ്കിൽ പൈപ്പ്‌ ലൈൻ വഴിയും പൊടിരൂപത്തിലാണെങ്കിൽ അടച്ചുമൂടിയ കണ്ടെയ്‌നറിൽ റോപ്പ്‌ വേ വഴിയും കൊണ്ട്‌ പോകാനുള്ള സംവിധാനമുണ്ടാക്കണം. കാർബൺ വികിരണവും മലിനീകരണവും ഇതുവഴി ഒഴിവാക്കാം.
 
9. ഇതിനാവശ്യമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യം കമ്പനികൾ ചേർന്നോ ഒറ്റയ്‌ക്കായോ ഏർപ്പെടുത്താം. അടിസ്ഥാന ആവശ്യങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിനും ഗണ്യമായ തുക മുടക്കാൻ സന്നദ്ധരാകുന്ന കമ്പനികൾക്കു മാത്രമേ ജില്ലയിൽ ഖനനാനുമതി നൽകാവൂ.
9. ഇതിനാവശ്യമായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യം കമ്പനികൾ ചേർന്നോ ഒറ്റയ്‌ക്കായോ ഏർപ്പെടുത്താം. അടിസ്ഥാന ആവശ്യങ്ങൾക്കും പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിനും ഗണ്യമായ തുക മുടക്കാൻ സന്നദ്ധരാകുന്ന കമ്പനികൾക്കു മാത്രമേ ജില്ലയിൽ ഖനനാനുമതി നൽകാവൂ.
10. പഠന റിപ്പോർട്ടിൽ നിർദ്ദേശിക്കുന്നതുപോലെ പ്രദേശത്ത്‌ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം. വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദനം കഴിഞ്ഞു വരുന്ന ജലം കൃഷിക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കാം. ചില സ്ഥലത്ത്‌ ഖനന കുഴികൾ മൂലം ഭൂജല നിരപ്പ്‌ താഴുന്നുണ്ട്‌. അവിടങ്ങളിൽ ചെറിയ അണക്കെട്ടുണ്ടാക്കി വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദിപ്പിച്ചാൽ കൃഷിയും രക്ഷപ്പെടും.
10. പഠന റിപ്പോർട്ടിൽ നിർദ്ദേശിക്കുന്നതുപോലെ പ്രദേശത്ത്‌ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം. വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദനം കഴിഞ്ഞു വരുന്ന ജലം കൃഷിക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കാം. ചില സ്ഥലത്ത്‌ ഖനന കുഴികൾ മൂലം ഭൂജല നിരപ്പ്‌ താഴുന്നുണ്ട്‌. അവിടങ്ങളിൽ ചെറിയ അണക്കെട്ടുണ്ടാക്കി വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദിപ്പിച്ചാൽ കൃഷിയും രക്ഷപ്പെടും.
ഉദാഹരണത്തിന്‌ `പുക്കേരി' വില്ലേജിൽ നിർമ്മിച്ച ചെറിയ അണക്കെട്ടിൽ നിന്ന്‌ വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദിപ്പിച്ച ശേഷമുള്ള വെള്ളം ' അസാഹിയെ', `സൊലാംവൈ, തൽക്കത്ത്‌' തുടങ്ങിയ ഗ്രാമങ്ങൾക്ക്‌ നൽകി വെള്ളത്തിന്റെ പരമാവധി ഉപയോഗം ഉറപ്പുവരുത്താൻ ഡ്രിപ്പ്‌ ഇറിഗേഷൻ പോലെയുള്ള സംവിധാനം ഉപയോഗിക്കാം. വൈദ്യുതി പദ്ധതിക്കുള്ള ചെലവ്‌ കമ്പനികൾ വഹിക്കണം.
ഉദാഹരണത്തിന്‌ `പുക്കേരി' വില്ലേജിൽ നിർമ്മിച്ച ചെറിയ അണക്കെട്ടിൽ നിന്ന്‌ വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദിപ്പിച്ച ശേഷമുള്ള വെള്ളം ' അസാഹിയെ', `സൊലാംവൈ, തൽക്കത്ത്‌' തുടങ്ങിയ ഗ്രാമങ്ങൾക്ക്‌ നൽകി വെള്ളത്തിന്റെ പരമാവധി ഉപയോഗം ഉറപ്പുവരുത്താൻ ഡ്രിപ്പ്‌ ഇറിഗേഷൻ പോലെയുള്ള സംവിധാനം ഉപയോഗിക്കാം. വൈദ്യുതി പദ്ധതിക്കുള്ള ചെലവ്‌ കമ്പനികൾ വഹിക്കണം.
11. കമ്പനിയുടെ ചെലവിൽ ഖനന പ്രദേശത്തിന്‌ ചുറ്റും 2.5 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ മതിൽ നിർമ്മിക്കണം. ചുറ്റുമുള്ള വനങ്ങളിലെ സുരക്ഷകണക്കിലെടുത്താണിത്‌.
11. കമ്പനിയുടെ ചെലവിൽ ഖനന പ്രദേശത്തിന്‌ ചുറ്റും 2.5 മീറ്റർ ഉയരത്തിൽ മതിൽ നിർമ്മിക്കണം. ചുറ്റുമുള്ള വനങ്ങളിലെ സുരക്ഷകണക്കിലെടുത്താണിത്‌.
12. ട്രക്കുകളുടേയും മറ്റ്‌, യന്ത്രസംവിധാനങ്ങളുടേയും പ്രവർത്തനം ഈ മതിൽക്കെട്ടിനുള്ളിൽ ഒതുക്കി നിർത്തണം. സൂര്യോദയം മുതൽ സൂര്യാസ്‌തമയം വരെ മാത്രമേ പ്രവർത്തനം പാടുള്ളൂ.
12. ട്രക്കുകളുടേയും മറ്റ്‌, യന്ത്രസംവിധാനങ്ങളുടേയും പ്രവർത്തനം ഈ മതിൽക്കെട്ടിനുള്ളിൽ ഒതുക്കി നിർത്തണം. സൂര്യോദയം മുതൽ സൂര്യാസ്‌തമയം വരെ മാത്രമേ പ്രവർത്തനം പാടുള്ളൂ.
13. പ്രവർത്തന സമയത്ത്‌ മൊത്തം പ്രദേശവും വെള്ളം നനച്ച്‌ പൊടി ഉയരാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കണം. പദ്ധതി പ്രദേശത്തിനു ചുറ്റും ആവശ്യത്തിന്‌ മരങ്ങൾ വളർത്തി ശബ്‌ദമലിനീകരണത്തിന്‌ തടയിടണം.
13. പ്രവർത്തന സമയത്ത്‌ മൊത്തം പ്രദേശവും വെള്ളം നനച്ച്‌ പൊടി ഉയരാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിക്കണം. പദ്ധതി പ്രദേശത്തിനു ചുറ്റും ആവശ്യത്തിന്‌ മരങ്ങൾ വളർത്തി ശബ്‌ദമലിനീകരണത്തിന്‌ തടയിടണം.
14. ഏതു പ്രദേശത്തും ഖനന പ്രവർത്തനം ആരംഭിക്കും മുൻപ്‌ അവിടുള്ള വൃക്ഷങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച്‌ ഒരു സർവ്വെ നടത്തുകയും ഇവ മാറ്റി നടുന്നതിനും മറ്റുള്ളവ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുമായി ഒരു നഴ്‌സറി സ്ഥാപിക്കുകയും വേണം.
14. ഏതു പ്രദേശത്തും ഖനന പ്രവർത്തനം ആരംഭിക്കും മുൻപ്‌ അവിടുള്ള വൃക്ഷങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച്‌ ഒരു സർവ്വെ നടത്തുകയും ഇവ മാറ്റി നടുന്നതിനും മറ്റുള്ളവ സംരക്ഷിക്കുന്നതിനുമായി ഒരു നഴ്‌സറി സ്ഥാപിക്കുകയും വേണം.
15 ഓരോ ഗ്രാമത്തിലേയും വിശുദ്ധവനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കണം. ഇവയുടെ സംരക്ഷണം പ്രാദേശിക സമൂഹത്തെ ഏൽപ്പിക്കുകയും അതിലേക്കുള്ള ചെലവ്‌ കമ്പനികൾ വഹിക്കുകയും വേണം.
15 ഓരോ ഗ്രാമത്തിലേയും വിശുദ്ധവനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കണം. ഇവയുടെ സംരക്ഷണം പ്രാദേശിക സമൂഹത്തെ ഏൽപ്പിക്കുകയും അതിലേക്കുള്ള ചെലവ്‌ കമ്പനികൾ വഹിക്കുകയും വേണം.




2.8. വൈദ്യുതിയും ഊർജ്ജവും
====വൈദ്യുതിയും ഊർജ്ജവും====
 
പശ്ചിമഘട്ട സമിതിയുടെ മുന്നിൽ കൂടെകൂടെ ഉന്നയിക്കുന്ന ഒരു പ്രശ്‌നമാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ട സംവിധാനങ്ങളിലെ ഹൈഡ്രോ, തെർമൽ, ന്യൂക്ലിയർ, കാറ്റാടി ഫാം എന്നിവയിലൂടെയുള്ള വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദനം. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവ ആവാസ വ്യവസ്ഥയെ ഈ പദ്ധതികൾ തകർക്കുന്നതായി ഒരു വിഭാഗം വാദിക്കുന്നു. പരിസ്ഥിതി സംവേദനക്ഷമത ഇത്രയധികമുള്ള മേഖലയിൽ ഇത്രത്തോളം വൈദ്യുത പദ്ധതികൾ ആവശ്യമുണ്ടോ എന്നാണ്‌ ചോദ്യം. ഇനിയും വളരെയധികം പദ്ധതികൾ പ്രത്യേകിച്ച്‌ തെർമൽ പദ്ധതികൾ ആസൂത്രണ ഘട്ടത്തിലാണ്‌. അവയ്‌ക്കാവശ്യമായ വിഭവങ്ങളും പരിസ്ഥിതി പരവും സാമൂഹ്യവുമായ ആഘാതവും കണക്കിലെടുത്താൽ അവ ആവശ്യമുണ്ടോ? ഇവ സുസ്ഥിരമാണോ? എന്ന ചോദ്യങ്ങൾ അവശേഷിക്കുന്നു. ഇതു സംബന്ധിച്ച ഒരു ഏകദേശരൂപം മനസ്സിലാക്കാനായി ഞങ്ങൾ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ വൈദ്യുതിയുടേയും ഊർജ്ജത്തിന്റേയും സ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ പരിശോധിച്ചു. പ്രതിശീർഷ വൈദ്യുതി ഉപയോഗത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾ തമ്മിൽ വലിയ അന്തരം നിലനിൽക്കുന്നതായാണ്‌ കണക്കുകൾസൂചിപ്പിക്കുന്നത്‌. ഗോവയിലെ വൈദ്യുതി ഉപയോഗം ദേശീയ ശരാശരിയുടെ 3.5 ഇരട്ടിയാണെങ്കിൽ കേരളത്തിലേത്‌ ഇതിന്റെ 2/3 ആണ്‌. ഇന്ത്യയുടെ മറ്റ്‌ ഭാഗങ്ങളുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ വൈദ്യൂതീകരിച്ച ഗ്രാമീണ ഭവനങ്ങളുടെ അനുപാതം കേരളത്തിൽ വളരേ ഉയർന്നതാണ്‌. പക്ഷേ, വൈദ്യുതീകരിക്കാത്ത ഗ്രാമീണ ഭവനങ്ങൾ ഗോവയിൽ 8 ശതമാനമാെണങ്കിൽ മഹാരാഷ്‌ട്രയിൽ അത്‌ 35 ശതമാനമാണ്‌. ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ചെറുതും വലുതുമായ വ്യവസായങ്ങളാണ്‌ വൈദ്യുതിയുടെ ഏറ്റവും വലിയ ഉപഭോക്താക്കൾ. വൻകിട വ്യവസായങ്ങളിൽ അയിര്‌ സംസ്‌ക്കരണം, ഇരുമ്പ്‌-ഉരുക്ക്‌, സിമന്റ്‌, പെട്രോളിയം റിഫൈ നറികൾ, പഞ്ചസാര ഡിസ്‌ടിലറികൾ, വളം നിർമ്മാണശാലകൾ, പെട്രോകെമിക്കൽസ്‌ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഏറ്റവും കൂടുതൽ വൈദ്യുതി ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌ ഇവയാണ്‌. ചെറുകിട-ഇടത്തരം വ്യവസായങ്ങളും ധാരാളമുണ്ട്‌. കൂടുതൽ തൊഴിലവസരങ്ങൾ നൽകുന്നതിവയാണ്‌. ഈ വിഭാഗത്തിൽ പെടുന്ന ഫൗണ്ട്രികൾ, ചുടുകൽ ഫാക്‌ടറികൾ, തുണിമില്ലുകൾ, കളിമൺ ഫാക്‌ടറികൾ, പോട്ടറി, ഗ്ലാസ്‌വെയർ, ബേക്കറി എന്നിവ കൂടുതൽ വൈദ്യുതി ഉപയോഗിക്കുന്നവയാണ്‌.
പശ്ചിമഘട്ട സമിതിയുടെ മുന്നിൽ കൂടെകൂടെ ഉന്നയിക്കുന്ന ഒരു പ്രശ്‌നമാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ട സംവിധാനങ്ങളിലെ ഹൈഡ്രോ, തെർമൽ, ന്യൂക്ലിയർ, കാറ്റാടി ഫാം എന്നിവയിലൂടെയുള്ള വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദനം. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവ ആവാസ വ്യവസ്ഥയെ ഈ പദ്ധതികൾ തകർക്കുന്നതായി ഒരു വിഭാഗം വാദിക്കുന്നു. പരിസ്ഥിതി സംവേദനക്ഷമത ഇത്രയധികമുള്ള മേഖലയിൽ ഇത്രത്തോളം വൈദ്യുത പദ്ധതികൾ ആവശ്യമുണ്ടോ എന്നാണ്‌ ചോദ്യം. ഇനിയും വളരെയധികം പദ്ധതികൾ പ്രത്യേകിച്ച്‌ തെർമൽ പദ്ധതികൾ ആസൂത്രണ ഘട്ടത്തിലാണ്‌. അവയ്‌ക്കാവശ്യമായ വിഭവങ്ങളും പരിസ്ഥിതി പരവും സാമൂഹ്യവുമായ ആഘാതവും കണക്കിലെടുത്താൽ അവ ആവശ്യമുണ്ടോ? ഇവ സുസ്ഥിരമാണോ? എന്ന ചോദ്യങ്ങൾ അവശേഷിക്കുന്നു. ഇതു സംബന്ധിച്ച ഒരു ഏകദേശരൂപം മനസ്സിലാക്കാനായി ഞങ്ങൾ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ വൈദ്യുതിയുടേയും ഊർജ്ജത്തിന്റേയും സ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ പരിശോധിച്ചു. പ്രതിശീർഷ വൈദ്യുതി ഉപയോഗത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾ തമ്മിൽ വലിയ അന്തരം നിലനിൽക്കുന്നതായാണ്‌ കണക്കുകൾസൂചിപ്പിക്കുന്നത്‌. ഗോവയിലെ വൈദ്യുതി ഉപയോഗം ദേശീയ ശരാശരിയുടെ 3.5 ഇരട്ടിയാണെങ്കിൽ കേരളത്തിലേത്‌ ഇതിന്റെ 2/3 ആണ്‌. ഇന്ത്യയുടെ മറ്റ്‌ ഭാഗങ്ങളുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ വൈദ്യൂതീകരിച്ച ഗ്രാമീണ ഭവനങ്ങളുടെ അനുപാതം കേരളത്തിൽ വളരേ ഉയർന്നതാണ്‌. പക്ഷേ, വൈദ്യുതീകരിക്കാത്ത ഗ്രാമീണ ഭവനങ്ങൾ ഗോവയിൽ 8 ശതമാനമാെണങ്കിൽ മഹാരാഷ്‌ട്രയിൽ അത്‌ 35 ശതമാനമാണ്‌. ഈ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ചെറുതും വലുതുമായ വ്യവസായങ്ങളാണ്‌ വൈദ്യുതിയുടെ ഏറ്റവും വലിയ ഉപഭോക്താക്കൾ. വൻകിട വ്യവസായങ്ങളിൽ അയിര്‌ സംസ്‌ക്കരണം, ഇരുമ്പ്‌-ഉരുക്ക്‌, സിമന്റ്‌, പെട്രോളിയം റിഫൈ നറികൾ, പഞ്ചസാര ഡിസ്‌ടിലറികൾ, വളം നിർമ്മാണശാലകൾ, പെട്രോകെമിക്കൽസ്‌ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഏറ്റവും കൂടുതൽ വൈദ്യുതി ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌ ഇവയാണ്‌. ചെറുകിട-ഇടത്തരം വ്യവസായങ്ങളും ധാരാളമുണ്ട്‌. കൂടുതൽ തൊഴിലവസരങ്ങൾ നൽകുന്നതിവയാണ്‌. ഈ വിഭാഗത്തിൽ പെടുന്ന ഫൗണ്ട്രികൾ, ചുടുകൽ ഫാക്‌ടറികൾ, തുണിമില്ലുകൾ, കളിമൺ ഫാക്‌ടറികൾ, പോട്ടറി, ഗ്ലാസ്‌വെയർ, ബേക്കറി എന്നിവ കൂടുതൽ വൈദ്യുതി ഉപയോഗിക്കുന്നവയാണ്‌.
വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദനത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും ഈ സംസ്ഥാനങ്ങൾ തമ്മിൽ നല്ല അന്തരമുണ്ട്‌. ഗുജറാത്തിലും മഹാരാഷ്‌ട്രയിലും ഏറ്റവുമധികം വൈദ്യുതി ഉപയോഗിക്കുന്ന സമയത്തെ കമ്മി ദേശീയ ശരാശരിയുടെ രണ്ടിരട്ടിയാണ്‌. വൻവൈദ്യുതികമ്മിയുള്ള സംസ്ഥാനമാണ്‌ മഹാരാഷ്‌ട്ര. എന്നാൽ, മറ്റ്‌ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച്‌ കമ്മിയാണെങ്കിലും കർണ്ണാടകയുടേയും, തമിഴ്‌നാടിന്റെയും സ്ഥിതി ഏറെ ഭേദമാണ്‌. വൈദ്യുതി പ്രാദേശികമായി ഉൽപ്പാദിക്കുകയോ മറ്റ്‌ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ വാങ്ങുകയോ ചെയ്യാം. പക്ഷെ ആവശ്യം മുൻകൂട്ടി ആസൂത്രണം ചെയ്‌ത്‌ നീങ്ങിയില്ലെങ്കിൽ ഡീസൽ ജനറേറ്റർ സെറ്റുകൾ അനിയന്ത്രിതമായി ഉപയോഗിച്ചുതുടങ്ങാനും അത്‌ കടുത്ത പരിതസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൽ സൃഷ്‌ടിക്കാനും ഇടയാക്കും. ഇപ്പോഴത്തെ പ്രസരണ- വിതരണ നഷ്‌ടം ഒഴിവാക്കാനും അടിയന്തിര നടപടിവേണം.
വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദനത്തിന്റെ കാര്യത്തിലും ഈ സംസ്ഥാനങ്ങൾ തമ്മിൽ നല്ല അന്തരമുണ്ട്‌. ഗുജറാത്തിലും മഹാരാഷ്‌ട്രയിലും ഏറ്റവുമധികം വൈദ്യുതി ഉപയോഗിക്കുന്ന സമയത്തെ കമ്മി ദേശീയ ശരാശരിയുടെ രണ്ടിരട്ടിയാണ്‌. വൻവൈദ്യുതികമ്മിയുള്ള സംസ്ഥാനമാണ്‌ മഹാരാഷ്‌ട്ര. എന്നാൽ, മറ്റ്‌ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച്‌ കമ്മിയാണെങ്കിലും കർണ്ണാടകയുടേയും, തമിഴ്‌നാടിന്റെയും സ്ഥിതി ഏറെ ഭേദമാണ്‌. വൈദ്യുതി പ്രാദേശികമായി ഉൽപ്പാദിക്കുകയോ മറ്റ്‌ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ വാങ്ങുകയോ ചെയ്യാം. പക്ഷെ ആവശ്യം മുൻകൂട്ടി ആസൂത്രണം ചെയ്‌ത്‌ നീങ്ങിയില്ലെങ്കിൽ ഡീസൽ ജനറേറ്റർ സെറ്റുകൾ അനിയന്ത്രിതമായി ഉപയോഗിച്ചുതുടങ്ങാനും അത്‌ കടുത്ത പരിതസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൽ സൃഷ്‌ടിക്കാനും ഇടയാക്കും. ഇപ്പോഴത്തെ പ്രസരണ- വിതരണ നഷ്‌ടം ഒഴിവാക്കാനും അടിയന്തിര നടപടിവേണം.
ഇന്ധനങ്ങളുടെ ഗാർഹിക ഉപയോഗം
 
'''ഇന്ധനങ്ങളുടെ ഗാർഹിക ഉപയോഗം'''
 
ചുവടെയുള്ള ചിത്രം 10ൽ 2007 -08ൽ 1000 ഗ്രാമീണഭവനങ്ങളിലെ പാചകത്തിന്‌ എൽ.പി.ജി (ഭൂപടം-ഒന്ന്‌) വിറക്‌ (ഭൂപടം- 2), വിളക്കുതെളിക്കാൻ വൈദ്യുതി (ഭൂപടം-3) മണ്ണെണ്ണ (ഭൂപടം 4) എന്നിവയുടെ ഉപഭോഗം വ്യക്തമാകുന്നു. ഗോവയിൽ 41 ശതമാനം വീടുകളിൽ പാചകത്തിന്‌ എൽ.പി.ജി ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മറ്റ്‌ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും ബഹുഭൂരിപക്ഷം ഗ്രാമീണരും വിറകിനെയാണ്‌ ആശ്രയിക്കുന്നത്‌. കൂടുതൽ ഗ്രാമീണരും പാചകത്തിന്‌ വിറക്‌ ഉപയോഗിക്കുന്ന കർണ്ണാടകവുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ എൽ.പി.ജി ഉപയോഗിക്കുന്ന അയൽസംസ്ഥാനമായ കേരളത്തിലെ അനുപാതം വളരെ ഉയർന്നതാണ്‌. ഗോവയിലെ 80 ശമതാനത്തിലധികവും മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ 70 ശതമാനത്തിലധികവും പട്ടണവാസികൾ പാചകത്തിന്‌ എൽ.പി.ജി ഉപയോഗിക്കുന്നവരാണ്‌.
ചുവടെയുള്ള ചിത്രം 10ൽ 2007 -08ൽ 1000 ഗ്രാമീണഭവനങ്ങളിലെ പാചകത്തിന്‌ എൽ.പി.ജി (ഭൂപടം-ഒന്ന്‌) വിറക്‌ (ഭൂപടം- 2), വിളക്കുതെളിക്കാൻ വൈദ്യുതി (ഭൂപടം-3) മണ്ണെണ്ണ (ഭൂപടം 4) എന്നിവയുടെ ഉപഭോഗം വ്യക്തമാകുന്നു. ഗോവയിൽ 41 ശതമാനം വീടുകളിൽ പാചകത്തിന്‌ എൽ.പി.ജി ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മറ്റ്‌ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഇപ്പോഴും ബഹുഭൂരിപക്ഷം ഗ്രാമീണരും വിറകിനെയാണ്‌ ആശ്രയിക്കുന്നത്‌. കൂടുതൽ ഗ്രാമീണരും പാചകത്തിന്‌ വിറക്‌ ഉപയോഗിക്കുന്ന കർണ്ണാടകവുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ എൽ.പി.ജി ഉപയോഗിക്കുന്ന അയൽസംസ്ഥാനമായ കേരളത്തിലെ അനുപാതം വളരെ ഉയർന്നതാണ്‌. ഗോവയിലെ 80 ശമതാനത്തിലധികവും മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ 70 ശതമാനത്തിലധികവും പട്ടണവാസികൾ പാചകത്തിന്‌ എൽ.പി.ജി ഉപയോഗിക്കുന്നവരാണ്‌.
രാജ്യത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ഭൂരിഭാഗം വീട്ടുകാരും വെളിച്ചത്തിന്‌ മണ്ണെണ്ണയേക്കാൾ വൈദ്യുതിയാണ്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌.
രാജ്യത്തിന്റെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുമ്പോൾ പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ഭൂരിഭാഗം വീട്ടുകാരും വെളിച്ചത്തിന്‌ മണ്ണെണ്ണയേക്കാൾ വൈദ്യുതിയാണ്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌.
മഹാരാഷ്‌ട്രയിൽ 2012 ലേക്ക്‌ പല തെർമൽ പവർ പ്രോജക്‌ടുകളും ആസൂത്രണം ചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌. കേരളത്തിലും കർണ്ണാടകത്തിലും ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികളാണ്‌ ആലോചനയിൽ. ഏറ്റവും തർക്കത്തിൽ കിടക്കുന്ന കർണ്ണാടകയിലെ ഗൂഢ്യ, കേരളത്തിലെ ആതിരപ്പിള്ളി പദ്ധതികളെ പറ്റി ഈ റിപ്പോർട്ടിന്റെ ഒന്നാം ഭാഗത്ത്‌ വിശദമായി ചർച്ച ചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌.
മഹാരാഷ്‌ട്രയിൽ 2012 ലേക്ക്‌ പല തെർമൽ പവർ പ്രോജക്‌ടുകളും ആസൂത്രണം ചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌. കേരളത്തിലും കർണ്ണാടകത്തിലും ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികളാണ്‌ ആലോചനയിൽ. ഏറ്റവും തർക്കത്തിൽ കിടക്കുന്ന കർണ്ണാടകയിലെ ഗൂഢ്യ, കേരളത്തിലെ ആതിരപ്പിള്ളി പദ്ധതികളെ പറ്റി ഈ റിപ്പോർട്ടിന്റെ ഒന്നാം ഭാഗത്ത്‌ വിശദമായി ചർച്ച ചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌.
ആസൂത്രണഘട്ടത്തിലുള്ള പല പദ്ധതികളും ഉത്‌ക്കണ്ടാജനകമാണ്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ റെയ്‌ഗഢിലും രത്‌നഗിരിയിലും 33,000 മെഗാവാട്ട്‌ ശേഷിയുള്ള തെർമൽ പ്രോജക്‌ടുകൾ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിനുവേണ്ടി കാത്തിരിക്കയാണ്‌. ഇവയിൽ പലതും സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന പരിസ്ഥിതി- സാമൂഹ്യആഘാതങ്ങൾ വളരെ ഗുരുതരമാണ്‌. ഇവ ഒരു കൂട്ടമായി സ്ഥാപിക്കാനാണ്‌ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. ഇവ സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ആവർത്തന ആഘാതം പരിഗണിക്കപ്പെടേണ്ടതാണ്‌. ഈ വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദന പ്ലാന്റുകളുടെ ദൂഷ്യഫലങ്ങൾ ഒരു വിഭാഗം ജനങ്ങൾ അനുഭവിക്കുമ്പോൾ അതിന്റെ ഗുണം ലഭിക്കുന്നത്‌ മറ്റൊരു വിഭാഗത്തിനാണ്‌.
ആസൂത്രണഘട്ടത്തിലുള്ള പല പദ്ധതികളും ഉത്‌ക്കണ്ടാജനകമാണ്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ റെയ്‌ഗഢിലും രത്‌നഗിരിയിലും 33,000 മെഗാവാട്ട്‌ ശേഷിയുള്ള തെർമൽ പ്രോജക്‌ടുകൾ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിനുവേണ്ടി കാത്തിരിക്കയാണ്‌. ഇവയിൽ പലതും സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന പരിസ്ഥിതി- സാമൂഹ്യആഘാതങ്ങൾ വളരെ ഗുരുതരമാണ്‌. ഇവ ഒരു കൂട്ടമായി സ്ഥാപിക്കാനാണ്‌ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. ഇവ സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ആവർത്തന ആഘാതം പരിഗണിക്കപ്പെടേണ്ടതാണ്‌. ഈ വൈദ്യുതി ഉല്‌പാദന പ്ലാന്റുകളുടെ ദൂഷ്യഫലങ്ങൾ ഒരു വിഭാഗം ജനങ്ങൾ അനുഭവിക്കുമ്പോൾ അതിന്റെ ഗുണം ലഭിക്കുന്നത്‌ മറ്റൊരു വിഭാഗത്തിനാണ്‌.
ഈ ജില്ലകൾക്ക്‌ ഒരു വർഷം 180 മെഗാവാട്ട്‌ വൈദ്യുതിയാണ്‌ ആവശ്യം എന്നാൽ ഇവിടെ പ്രതിവർഷം ഉല്‌പാദിപ്പിക്കുന്നത്‌ 4543 മെഗാവാട്ടാണ്‌.
ഈ ജില്ലകൾക്ക്‌ ഒരു വർഷം 180 മെഗാവാട്ട്‌ വൈദ്യുതിയാണ്‌ ആവശ്യം എന്നാൽ ഇവിടെ പ്രതിവർഷം ഉല്‌പാദിപ്പിക്കുന്നത്‌ 4543 മെഗാവാട്ടാണ്‌.
മുബൈയുടെ ആവശ്യം വളരെ വലുതാണെങ്കിൽ കല്‌ക്കരി അധിഷ്‌ഠിതമായ വലിയൊരു പ്ലാന്റ്‌ മലബാർ ഹില്ലിൽ സ്ഥാപിക്കാവുന്നതാണ്‌. ജിന്ധാൽ പ്ലാന്റിലേതുപോലെ എല്ലാ അനുകൂല ഘടകങ്ങളും ഇവിടെയുണ്ട്‌. ഇവിടെ പ്ലാന്റ്‌ സ്ഥാപിച്ചാൽ വളരെ ദൂരേക്ക്‌ വിതരണലൈനുകൾ വലിക്കേണ്ടതില്ല. തന്മൂലം പ്രസരണ-വിതരണ നഷ്‌ടം കുറയുന്നു. രത്‌നഗിരി, സിന്ധിദുർഗ ജില്ലകളിൽ വിതര ലൈനുകൾക്ക്‌ താഴെ ഫലവൃക്ഷങ്ങളും മറ്റും വച്ചുപിടിപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്തതു മൂലമുള്ള നഷ്‌ടവും ഒഴിവാക്കാം.
മുബൈയുടെ ആവശ്യം വളരെ വലുതാണെങ്കിൽ കല്‌ക്കരി അധിഷ്‌ഠിതമായ വലിയൊരു പ്ലാന്റ്‌ മലബാർ ഹില്ലിൽ സ്ഥാപിക്കാവുന്നതാണ്‌. ജിന്ധാൽ പ്ലാന്റിലേതുപോലെ എല്ലാ അനുകൂല ഘടകങ്ങളും ഇവിടെയുണ്ട്‌. ഇവിടെ പ്ലാന്റ്‌ സ്ഥാപിച്ചാൽ വളരെ ദൂരേക്ക്‌ വിതരണലൈനുകൾ വലിക്കേണ്ടതില്ല. തന്മൂലം പ്രസരണ-വിതരണ നഷ്‌ടം കുറയുന്നു. രത്‌നഗിരി, സിന്ധിദുർഗ ജില്ലകളിൽ വിതര ലൈനുകൾക്ക്‌ താഴെ ഫലവൃക്ഷങ്ങളും മറ്റും വച്ചുപിടിപ്പിക്കാൻ കഴിയാത്തതു മൂലമുള്ള നഷ്‌ടവും ഒഴിവാക്കാം.
ഉൽക്കണ്‌ഠ ഉയർത്തുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ
 
=====ഉൽക്കണ്‌ഠ ഉയർത്തുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ=====
 
വികസനത്തിന്‌ ഊർജ്ജവും വൈദ്യുതിയും കൂടിയേ തീരൂ. ഈ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളുടെ ഒരു ആഗോള സമൂഹത്തിന്റെ ഭാഗമാകയാൽ ഇടത്തരം വരുമാനസ്വഭാവത്തിലേക്ക്‌ കൂടതൽ ആളുകൾക്ക്‌ കടന്നുചേരുന്നതിനാൽ ഭൗതിക സുഖസൗകര്യങ്ങൾക്കുവേണ്ടിയുള്ള ആവശ്യം വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും. ഇന്ത്യയിൽ നാം കാണുന്നത്‌ വരുമാന ശ്രേണിയുടെ മുകളിലേയ്‌ക്ക്‌ കടന്നുവരുന്ന ജനങ്ങൾ ആധുനിക ജീവിതത്തിനാവശ്യമായ ഘടകങ്ങൾ കൂടുതൽ കൂടുതൽ ആവശ്യപ്പെടുന്നതാണ്‌. പുതിയ വിഭാഗം ഊർജ്ജ ഉപഭോക്താക്കൾ, പുതിയ രാഷ്‌ട്രീയ സമ്മർദ്ദങ്ങൾ, കൂടുതൽ യാത്രാസൗകര്യം, ഇതിനെല്ലാം കൂടുതൽ വൈദ്യുതിയും ഊർജ്ജവും ഇന്ധനവും ആവശ്യമാണ്‌. വളർച്ചയ്‌ക്കുവേണ്ടിയുള്ള ഊർജ്ജത്തിന്റെ ആവശ്യം കൂടിവരുമ്പോഴും വെളിച്ചത്തിന്‌ വൈദ്യുതി ലഭിക്കാത്തതും, വെളിച്ചത്തിനും പാചകത്തിനും, ആരോഗ്യത്തിന്‌ ഹാനികരമായ പുക വമിപ്പിക്കുന്ന ഇന്ധനം ഉപയോഗിക്കുന്നതുമായ വലിയ ഒരു ജനവിഭാഗം ഇവിടെ ഉണ്ട്‌. ഇവിടെ നാം നേരിടുന്ന പ്രതിസന്ധി വളർച്ചക്കാവശ്യമായ ഊർജം എങ്ങനെ ഉൽപാദിപ്പിക്കാം, പരിസ്ഥിതിയെ സംരക്ഷിക്കുന്നതോടൊപ്പം ഊർജ ക്ഷാമം എങ്ങനെ പരിഹരിക്കാം, എന്നൊക്കെയാണ്‌.
വികസനത്തിന്‌ ഊർജ്ജവും വൈദ്യുതിയും കൂടിയേ തീരൂ. ഈ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളുടെ ഒരു ആഗോള സമൂഹത്തിന്റെ ഭാഗമാകയാൽ ഇടത്തരം വരുമാനസ്വഭാവത്തിലേക്ക്‌ കൂടതൽ ആളുകൾക്ക്‌ കടന്നുചേരുന്നതിനാൽ ഭൗതിക സുഖസൗകര്യങ്ങൾക്കുവേണ്ടിയുള്ള ആവശ്യം വർദ്ധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും. ഇന്ത്യയിൽ നാം കാണുന്നത്‌ വരുമാന ശ്രേണിയുടെ മുകളിലേയ്‌ക്ക്‌ കടന്നുവരുന്ന ജനങ്ങൾ ആധുനിക ജീവിതത്തിനാവശ്യമായ ഘടകങ്ങൾ കൂടുതൽ കൂടുതൽ ആവശ്യപ്പെടുന്നതാണ്‌. പുതിയ വിഭാഗം ഊർജ്ജ ഉപഭോക്താക്കൾ, പുതിയ രാഷ്‌ട്രീയ സമ്മർദ്ദങ്ങൾ, കൂടുതൽ യാത്രാസൗകര്യം, ഇതിനെല്ലാം കൂടുതൽ വൈദ്യുതിയും ഊർജ്ജവും ഇന്ധനവും ആവശ്യമാണ്‌. വളർച്ചയ്‌ക്കുവേണ്ടിയുള്ള ഊർജ്ജത്തിന്റെ ആവശ്യം കൂടിവരുമ്പോഴും വെളിച്ചത്തിന്‌ വൈദ്യുതി ലഭിക്കാത്തതും, വെളിച്ചത്തിനും പാചകത്തിനും, ആരോഗ്യത്തിന്‌ ഹാനികരമായ പുക വമിപ്പിക്കുന്ന ഇന്ധനം ഉപയോഗിക്കുന്നതുമായ വലിയ ഒരു ജനവിഭാഗം ഇവിടെ ഉണ്ട്‌. ഇവിടെ നാം നേരിടുന്ന പ്രതിസന്ധി വളർച്ചക്കാവശ്യമായ ഊർജം എങ്ങനെ ഉൽപാദിപ്പിക്കാം, പരിസ്ഥിതിയെ സംരക്ഷിക്കുന്നതോടൊപ്പം ഊർജ ക്ഷാമം എങ്ങനെ പരിഹരിക്കാം, എന്നൊക്കെയാണ്‌.
നിലവിലുള്ളതും പുതിയതായി സ്ഥാപിക്കാനുദ്ദേശിക്കുന്നതുമായ ഊർജ്ജ ഉല്‌പാദനപ്രൊജക്‌ടുകളുടെ പാരിസ്ഥിതിക-സാമൂഹ്യ ആഘാതങ്ങൾ ഉത്‌ക്കണ്‌ഠാജനകമാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സംവേദന ക്ഷമത കൂടിയ മേഖലകളിൽ ഊർജ്ജ ഉത്‌പാദനപ്ലാന്റുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നതും പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതും ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥ ഘടനയെ ബാധിക്കുന്നതും, ആവാസ നഷ്‌ടത്തിനും വനമേഖല വിഭജിക്കപ്പെടുന്നതിനും ഇടയാക്കുന്നതുമാണ്‌. ഇത്‌ അവിടത്തെ സസ്യജാലങ്ങളുടെ മാത്രമല്ല, സൂഷ്‌മകാലാവസ്ഥയേയും പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കും. ഊർജ്ജ ഉത്‌പാദനപ്ലാന്റുകളും അണക്കെട്ടുകളും സ്ഥാപിക്കുന്നതുമൂലം വളരെ വലിയ ഒരു പ്രദേശത്തെ വനങ്ങളാണ്‌ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത്‌.
നിലവിലുള്ളതും പുതിയതായി സ്ഥാപിക്കാനുദ്ദേശിക്കുന്നതുമായ ഊർജ്ജ ഉല്‌പാദനപ്രൊജക്‌ടുകളുടെ പാരിസ്ഥിതിക-സാമൂഹ്യ ആഘാതങ്ങൾ ഉത്‌ക്കണ്‌ഠാജനകമാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സംവേദന ക്ഷമത കൂടിയ മേഖലകളിൽ ഊർജ്ജ ഉത്‌പാദനപ്ലാന്റുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നതും പ്രവർത്തിപ്പിക്കുന്നതും ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥ ഘടനയെ ബാധിക്കുന്നതും, ആവാസ നഷ്‌ടത്തിനും വനമേഖല വിഭജിക്കപ്പെടുന്നതിനും ഇടയാക്കുന്നതുമാണ്‌. ഇത്‌ അവിടത്തെ സസ്യജാലങ്ങളുടെ മാത്രമല്ല, സൂഷ്‌മകാലാവസ്ഥയേയും പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കും. ഊർജ്ജ ഉത്‌പാദനപ്ലാന്റുകളും അണക്കെട്ടുകളും സ്ഥാപിക്കുന്നതുമൂലം വളരെ വലിയ ഒരു പ്രദേശത്തെ വനങ്ങളാണ്‌ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നത്‌.
നഷ്‌ടപ്പെട്ട അത്രയും വനങ്ങൾ വേറെ വച്ചുപിടിപ്പിക്കാൻ നിയമം അനുശാസിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും നഷ്‌ടപ്പെട്ട തനതു വനങ്ങളിലെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യസജീർണ്ണതകളും സമ്പത്തും പുനർസൃഷ്‌ടിക്കാൻ അതിനാവില്ല. തെർമൽ പ്ലാന്റുകളിൽ നിന്ന്‌ പുറത്തു വരുന്ന താപക്കാറ്റ്‌ വനങ്ങളുടെ നിലവാരത്തെ നശിപ്പിക്കുകയും തുറന്നു വിടുന്ന അവശിഷ്‌ട്ടങ്ങൾ ജലസ്രോതസ്സുകളെ മലിനീകരിക്കുകയും ചെയ്യും. തെർമൽ പ്ലാന്റുകളുടെ പ്രവർത്തനം മൂലം ജലത്തിന്റെ താപനില ഉയരുന്നതും, ഫ്‌ളൈ ആഷും ആണ്‌ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളുണ്ടാക്കുന്നത്‌. ജലത്തിന്റെ താപനില ഉയരുന്നതുമൂലം രാസവസ്‌തുക്കളും മറ്റ്‌ മലിനീകരണ വസ്‌തുക്കളും വെള്ളത്തിൽ കൂടുതൽ അലിഞ്ഞു ചേരുകയും ഇത്‌ പരിസ്ഥിതിക്ക്‌ വലിയ ക്ഷതമുണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. താപനില ഉയരുന്നതിന്‌ പുറമേ തണുപ്പിക്കൽ പ്രക്രിയയിൽ രാസപദാർത്ഥങ്ങൾ കലർന്ന വെള്ളമാണ്‌ പ്ലാന്റുകളിൽ നിന്ന്‌ തുറന്ന്‌ വിടുന്നത്‌. ഈ വെള്ളത്തിൽ ക്ലോറിനും മറ്റും കലർന്നിട്ടുള്ളതിനാൽ ജലാശയത്തിലെ മത്സ്യസമ്പത്തിനെ ഇത്‌ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കും.
നഷ്‌ടപ്പെട്ട അത്രയും വനങ്ങൾ വേറെ വച്ചുപിടിപ്പിക്കാൻ നിയമം അനുശാസിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും നഷ്‌ടപ്പെട്ട തനതു വനങ്ങളിലെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യസജീർണ്ണതകളും സമ്പത്തും പുനർസൃഷ്‌ടിക്കാൻ അതിനാവില്ല. തെർമൽ പ്ലാന്റുകളിൽ നിന്ന്‌ പുറത്തു വരുന്ന താപക്കാറ്റ്‌ വനങ്ങളുടെ നിലവാരത്തെ നശിപ്പിക്കുകയും തുറന്നു വിടുന്ന അവശിഷ്‌ട്ടങ്ങൾ ജലസ്രോതസ്സുകളെ മലിനീകരിക്കുകയും ചെയ്യും. തെർമൽ പ്ലാന്റുകളുടെ പ്രവർത്തനം മൂലം ജലത്തിന്റെ താപനില ഉയരുന്നതും, ഫ്‌ളൈ ആഷും ആണ്‌ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളുണ്ടാക്കുന്നത്‌. ജലത്തിന്റെ താപനില ഉയരുന്നതുമൂലം രാസവസ്‌തുക്കളും മറ്റ്‌ മലിനീകരണ വസ്‌തുക്കളും വെള്ളത്തിൽ കൂടുതൽ അലിഞ്ഞു ചേരുകയും ഇത്‌ പരിസ്ഥിതിക്ക്‌ വലിയ ക്ഷതമുണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. താപനില ഉയരുന്നതിന്‌ പുറമേ തണുപ്പിക്കൽ പ്രക്രിയയിൽ രാസപദാർത്ഥങ്ങൾ കലർന്ന വെള്ളമാണ്‌ പ്ലാന്റുകളിൽ നിന്ന്‌ തുറന്ന്‌ വിടുന്നത്‌. ഈ വെള്ളത്തിൽ ക്ലോറിനും മറ്റും കലർന്നിട്ടുള്ളതിനാൽ ജലാശയത്തിലെ മത്സ്യസമ്പത്തിനെ ഇത്‌ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കും.
ഇയ്യം, രസം എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി രാസവസ്‌തുക്കൾ ഫ്‌ളൈ ആഷിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഇത്‌ നദികളിലും മറ്റും അടിയുന്നതു മൂലം മത്സ്യങ്ങളുടെ പ്രത്യുല്‌പാദന ശേഷി തന്നെ നഷ്‌ടപ്പെടുന്നു.
ഇയ്യം, രസം എന്നിവ ഉൾപ്പെടെ നിരവധി രാസവസ്‌തുക്കൾ ഫ്‌ളൈ ആഷിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഇത്‌ നദികളിലും മറ്റും അടിയുന്നതു മൂലം മത്സ്യങ്ങളുടെ പ്രത്യുല്‌പാദന ശേഷി തന്നെ നഷ്‌ടപ്പെടുന്നു.
കൊങ്കൺ മേഖലയിലെ നിയുക്ത ഊർജ്ജ പ്ലാന്റുകളുടെ ആവർത്തന ആഘാതത്തെ പറ്റി പഠനം നടത്തണമെന്ന ആവശ്യം ഉയർന്നിട്ടുണ്ട്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ നദീതടങ്ങൾ ജലവൈദ്യുതിക്കും ശുദ്ധജലവിതരണ പദ്ധതികൾക്കും വേണ്ടി ക്രമാതീതമായി ചൂഷണം ചെയ്യുന്നതിനെതിരെ മുന്നറിയിപ്പുയരുന്നുണ്ട്‌. നദികളുടെ പ്രഭവ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ യാതൊരു പദ്ധതിയും പാടില്ല. ക്രമത്തിലധികം വികസനം വന്ന നദീതടങ്ങളിലും പുതിയ അണക്കെട്ടുകൾ പാടില്ല. നദികളുടെ പരിസ്ഥിതിപരമായ ഒഴുക്ക്‌ നിലനിർത്തേണ്ടത്‌ വളരെ പ്രധാനമാണ്‌. മാത്രവുമല്ല പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ നിലവിലുള്ളതും നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതുമായ പദ്ധതികൾ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയിലുണ്ടാക്കുന്ന ആവർത്തന ആഘാതത്തെപ്പറ്റി ഇതിനകം ഒരു വിലയിരുത്തൽ നടത്തിയിട്ടില്ല.
കൊങ്കൺ മേഖലയിലെ നിയുക്ത ഊർജ്ജ പ്ലാന്റുകളുടെ ആവർത്തന ആഘാതത്തെ പറ്റി പഠനം നടത്തണമെന്ന ആവശ്യം ഉയർന്നിട്ടുണ്ട്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ നദീതടങ്ങൾ ജലവൈദ്യുതിക്കും ശുദ്ധജലവിതരണ പദ്ധതികൾക്കും വേണ്ടി ക്രമാതീതമായി ചൂഷണം ചെയ്യുന്നതിനെതിരെ മുന്നറിയിപ്പുയരുന്നുണ്ട്‌. നദികളുടെ പ്രഭവ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ യാതൊരു പദ്ധതിയും പാടില്ല. ക്രമത്തിലധികം വികസനം വന്ന നദീതടങ്ങളിലും പുതിയ അണക്കെട്ടുകൾ പാടില്ല. നദികളുടെ പരിസ്ഥിതിപരമായ ഒഴുക്ക്‌ നിലനിർത്തേണ്ടത്‌ വളരെ പ്രധാനമാണ്‌. മാത്രവുമല്ല പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ നിലവിലുള്ളതും നിർദ്ദേശിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതുമായ പദ്ധതികൾ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയിലുണ്ടാക്കുന്ന ആവർത്തന ആഘാതത്തെപ്പറ്റി ഇതിനകം ഒരു വിലയിരുത്തൽ നടത്തിയിട്ടില്ല.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ സംവേദനക്ഷമത കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഊർജ്ജ ഉപഭോഗം ഏറെ കാര്യക്ഷമമാക്കിയും മറ്റും ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ ശ്രമിക്കണം. പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജ ഉപഭോഗം പരമാവധി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്‌. സൗരോർജപദ്ധതികൾക്കായി വരുന്ന ഭൂമിയുടെയും വെള്ളത്തിന്റെയും അളവും അത്‌ സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന പ്രാദേശിക സാമൂഹ്യ ആഘാതവും പരിഗണിക്കപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്‌. വേണ്ടത്ര ശ്രദ്ധ പതിച്ചിട്ടില്ലാത്ത മറ്റൊരു അപാകത വൈദ്യുതി വിതരണത്തിനുള്ള വലിയ ടവ്വറുകൾ കടന്നു പോകുന്നതിലൂടെ ആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ വിഭജിക്കപ്പെടുന്നതാണ്‌. പരിസ്ഥിതി സംവേദന ക്ഷമത ഏറിയ പ്രദേശങ്ങളിൽ ടവ്വർ ഗ്രിഡുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാതെയുള്ള പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജപദ്ധതികൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാവുന്നതാണ്‌.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ സംവേദനക്ഷമത കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഊർജ്ജ ഉപഭോഗം ഏറെ കാര്യക്ഷമമാക്കിയും മറ്റും ഊർജ്ജ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാൻ ശ്രമിക്കണം. പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജ ഉപഭോഗം പരമാവധി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്‌. സൗരോർജപദ്ധതികൾക്കായി വരുന്ന ഭൂമിയുടെയും വെള്ളത്തിന്റെയും അളവും അത്‌ സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന പ്രാദേശിക സാമൂഹ്യ ആഘാതവും പരിഗണിക്കപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്‌. വേണ്ടത്ര ശ്രദ്ധ പതിച്ചിട്ടില്ലാത്ത മറ്റൊരു അപാകത വൈദ്യുതി വിതരണത്തിനുള്ള വലിയ ടവ്വറുകൾ കടന്നു പോകുന്നതിലൂടെ ആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ വിഭജിക്കപ്പെടുന്നതാണ്‌. പരിസ്ഥിതി സംവേദന ക്ഷമത ഏറിയ പ്രദേശങ്ങളിൽ ടവ്വർ ഗ്രിഡുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാതെയുള്ള പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജപദ്ധതികൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാവുന്നതാണ്‌.
പ്രാദേശിക പരിസ്ഥിതിയിൽ പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജവികസനം സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ആഘാതത്തെ പറ്റി നാം കൂടുതൽ മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ വൻ തോതിലുള്ള കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ പ്രാദേശിക ജൈവ ആവാസ വ്യവസ്ഥയിൽ കാര്യമായ മാറ്റങ്ങളുണ്ടാക്കുന്നുണ്ട്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ വാണിജ്യാടിസ്ഥാനത്തിൽ കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാൻ പല നിർദ്ദേശങ്ങളുമുണ്ട്‌. ചിലവ ഇതിനകം പൂർത്തീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്‌. നിശ്ചിതവേഗതയിൽ കൂടുതൽ തുടർച്ചയായി കാറ്റടിക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങളിലോ ഇത്‌ സ്ഥാപിക്കാൻ കഴിയൂ. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ഏറ്റവും ദുർബ്ബലമായ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയുള്ള കിഴുക്കാംതൂക്കായ പാറക്കെട്ടുകളാണ്‌ ഇത്തരം പ്രദേശങ്ങൾ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഏറ്റവും അനുപമമായ ജൈവവൈവിദ്ധ്യഘടകങ്ങളാണ്‌ ഇവിടെയുള്ളത്‌. കാറ്റാടി യന്ത്രങ്ങൾ ഉയർത്തി സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള ഭീമൻ ക്രെയിനുകളും മറ്റും മലമുകളിൽ എത്തിക്കുന്നതിന്‌ ആവശ്യമായ വലിയ റോഡുകളുടെ നിർമ്മാണം വനങ്ങളുടേയും ആവാസവ്യവസ്ഥയുടേയും വൻ തോതിലുള്ള നശീകരണത്തിനും അതു വഴി ഉരുൾപൊട്ടൽ, മണ്ണൊലിപ്പ്‌ എന്നിവയ്‌ക്കു കാരണവുമാകുന്നു. മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ ബീമശങ്കർ വന്യ ജീവി സങ്കേതത്തിൽ നിന്ന്‌ രണ്ട്‌ കിലോമീറ്റർ അകലെ ?ഋചഋഞഇഛച? കമ്പനി നടത്തിയ ഒരു കാറ്റാടി പാടത്തിൽ ശ്രീ മാധവ്‌ഗാഡ്‌ഗിലും റെനീ ബോർജസും നടത്തിയ പഠനത്തിൽ ഈ മേഖലയിലെ പരിസ്ഥിതിയുടെ തനിമ മുഴുവൻ തകർത്തതായി കാണപ്പെട്ടു. മാത്രവുമല്ല ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ സ്വധീനവലയം കമ്പനി പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുള്ളതിനേക്കാൾ എത്രയോ വലുതാണെന്നും മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. ഈ പഠനത്തിലൂടെ വ്യക്തമാകുന്ന ഒരു കാര്യം കാറ്റാടി പാടത്തിന്റെ ഹരിതസാങ്കേതിക വിദ്യയ്‌ക്ക്‌ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതും ഇതു സംബന്ധിച്ച ആവർത്തന ആഘാത അപഗ്രഥനം നടത്തിയ ശേഷം മതി എന്നാണ്‌. ഇത്തരമൊരപഗ്രഥന പഠനം പൂർത്തിയാകുന്നതുവരെ കാറ്റാടി പാടപദ്ധതികൾക്ക്‌ മൊറട്ടോറിയം പ്രഖ്യാപിക്കണം. ഏതായാലും ഋടദ1 മേഖലയിൽ കാറ്റാടി പാടം അനുവദിക്കരുതെന്ന്‌ പശ്ചിമഘട്ടസമിതി ശുപാർശ ചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌.
പ്രാദേശിക പരിസ്ഥിതിയിൽ പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജവികസനം സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ആഘാതത്തെ പറ്റി നാം കൂടുതൽ മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ വൻ തോതിലുള്ള കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ പ്രാദേശിക ജൈവ ആവാസ വ്യവസ്ഥയിൽ കാര്യമായ മാറ്റങ്ങളുണ്ടാക്കുന്നുണ്ട്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ വാണിജ്യാടിസ്ഥാനത്തിൽ കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാൻ പല നിർദ്ദേശങ്ങളുമുണ്ട്‌. ചിലവ ഇതിനകം പൂർത്തീകരിച്ചിട്ടുമുണ്ട്‌. നിശ്ചിതവേഗതയിൽ കൂടുതൽ തുടർച്ചയായി കാറ്റടിക്കുന്ന പ്രദേശങ്ങളിലോ ഇത്‌ സ്ഥാപിക്കാൻ കഴിയൂ. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ഏറ്റവും ദുർബ്ബലമായ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയുള്ള കിഴുക്കാംതൂക്കായ പാറക്കെട്ടുകളാണ്‌ ഇത്തരം പ്രദേശങ്ങൾ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഏറ്റവും അനുപമമായ ജൈവവൈവിദ്ധ്യഘടകങ്ങളാണ്‌ ഇവിടെയുള്ളത്‌. കാറ്റാടി യന്ത്രങ്ങൾ ഉയർത്തി സ്ഥാപിക്കുന്നതിനുള്ള ഭീമൻ ക്രെയിനുകളും മറ്റും മലമുകളിൽ എത്തിക്കുന്നതിന്‌ ആവശ്യമായ വലിയ റോഡുകളുടെ നിർമ്മാണം വനങ്ങളുടേയും ആവാസവ്യവസ്ഥയുടേയും വൻ തോതിലുള്ള നശീകരണത്തിനും അതു വഴി ഉരുൾപൊട്ടൽ, മണ്ണൊലിപ്പ്‌ എന്നിവയ്‌ക്കു കാരണവുമാകുന്നു. മഹാരാഷ്‌ട്രയിലെ ബീമശങ്കർ വന്യ ജീവി സങ്കേതത്തിൽ നിന്ന്‌ രണ്ട്‌ കിലോമീറ്റർ അകലെ ?ഋചഋഞഇഛച? കമ്പനി നടത്തിയ ഒരു കാറ്റാടി പാടത്തിൽ ശ്രീ മാധവ്‌ഗാഡ്‌ഗിലും റെനീ ബോർജസും നടത്തിയ പഠനത്തിൽ ഈ മേഖലയിലെ പരിസ്ഥിതിയുടെ തനിമ മുഴുവൻ തകർത്തതായി കാണപ്പെട്ടു. മാത്രവുമല്ല ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ സ്വധീനവലയം കമ്പനി പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുള്ളതിനേക്കാൾ എത്രയോ വലുതാണെന്നും മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. ഈ പഠനത്തിലൂടെ വ്യക്തമാകുന്ന ഒരു കാര്യം കാറ്റാടി പാടത്തിന്റെ ഹരിതസാങ്കേതിക വിദ്യയ്‌ക്ക്‌ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതും ഇതു സംബന്ധിച്ച ആവർത്തന ആഘാത അപഗ്രഥനം നടത്തിയ ശേഷം മതി എന്നാണ്‌. ഇത്തരമൊരപഗ്രഥന പഠനം പൂർത്തിയാകുന്നതുവരെ കാറ്റാടി പാടപദ്ധതികൾക്ക്‌ മൊറട്ടോറിയം പ്രഖ്യാപിക്കണം. ഏതായാലും ഋടദ1 മേഖലയിൽ കാറ്റാടി പാടം അനുവദിക്കരുതെന്ന്‌ പശ്ചിമഘട്ടസമിതി ശുപാർശ ചെയ്‌തിട്ടുണ്ട്‌.
സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ
 
=====സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ=====
 
ആവശ്യമുള്ള ഊർജ്ജത്തിന്റെ അളവ്‌, ലഭ്യമാക്കാവുന്ന ഊർജ്ജത്തിലെ വർദ്ധനവ്‌, ഉല്‌പാദനത്തിലുള്ള ജൈവഇന്ധന സാങ്കേതിക ജ്ഞാനം, ഊർജ്ജ മേഖലയ്‌ക്ക്‌ ചുറ്റുമുള്ള പരിസ്ഥിതി നിയന്ത്രണം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി പല മാർഗ്ഗങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്യാം.
ആവശ്യമുള്ള ഊർജ്ജത്തിന്റെ അളവ്‌, ലഭ്യമാക്കാവുന്ന ഊർജ്ജത്തിലെ വർദ്ധനവ്‌, ഉല്‌പാദനത്തിലുള്ള ജൈവഇന്ധന സാങ്കേതിക ജ്ഞാനം, ഊർജ്ജ മേഖലയ്‌ക്ക്‌ ചുറ്റുമുള്ള പരിസ്ഥിതി നിയന്ത്രണം എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി പല മാർഗ്ഗങ്ങൾ ശുപാർശ ചെയ്യാം.
ആവശ്യമുളള ഊർജ്ജത്തിന്റെ അളവ്‌
 
ി പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലേയും മറ്റ്‌ സംസ്ഥാനങ്ങളിലേയും ഒരു വിഭാഗമാളുകൾ ആവശ്യത്തിലധികം വൈദ്യുതി ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മറ്റുള്ളവർക്ക്‌ അത്യാവശ്യത്തിനു പോലും ലഭിക്കുന്നില്ല. ഊർജ്ജ ഉല്‌പാദനവും ഉപഭോഗവും ബന്ധപ്പെടുത്തിയുള്ള പ്രാദേശിക പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യമായുമുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഗണിക്കുമ്പോൾ സുസ്ഥിരതയും തുല്യതയും പ്രതിഫലിക്കുന്ന വ്യക്തമായ ഒരു ഊർജ്ജ നയം നമുക്കാവശ്യമാണ്‌. ``ആഢംബരവും ദുരുപയോഗവും'' ``ന്യായവും ആവശ്യത്തിനും'' തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം ഊർജ്ജഉപഭോഗത്തിൽ നാം തിരിച്ചറിയണം. തുല്യമായ പ്രതിശീർഷ ഊർജ്ജ ഉപഭോഗ നിബന്ധനകളും കണക്കിലെടുക്കണം.
'''ആവശ്യമുളള ഊർജ്ജത്തിന്റെ അളവ്‌'''
ി വിവിധ മേഖലകളിൽ ഊർജ്ജകാര്യക്ഷമത കൂട്ടാൻ സർക്കാരിനുള്ള ശേഷി വിലയിരുത്തേണ്ടതും പ്രധാനമാണ്‌. ബ്യൂറോ ഓഫ്‌ എനർജി എഫിഷ്യൻസിയുടെ പങ്കിനാണ്‌ ഇവിടെ പ്രധാന്യം . ഇപ്പോഴും ഭാവിയിലുള്ള ഊർജ്ജത്തിന്റെ ആവശ്യം അഥവാ അളവ്‌ കണക്കാക്കുമ്പോൾ അത്‌ യഥാർത്ഥവും വസ്‌തു നിഷ്‌ടവും ആയിരിക്കണം. ഊതിപെരുപ്പിച്ച കണക്കുകൾ ആവശ്യമില്ലാതെ കൂടുതൽ ഊർജ്ജം ഉല്‌പാദിപ്പിക്കാനുള്ള സമ്മർദ്ദം കൂട്ടുകയും അത്‌ ദോഷകരമായ പരിസ്ഥിതി ആഘാതങ്ങൾക്ക്‌ ഇടയാകുകയും ചെയ്യും.
 
ി ഊർജ്ജ ഉല്‌പാദനത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യപരവും സാമൂഹ്യവുമായ ആഘാതങ്ങൾ കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഊർജ്ജ ഉപഭോക്താക്കളെ ബോധവൽക്കരിച്ച്‌ ഊർജ്ജത്തിന്റെ ആഢംബര ആവശ്യം കുറയ്‌ക്കണം.
* പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലേയും മറ്റ്‌ സംസ്ഥാനങ്ങളിലേയും ഒരു വിഭാഗമാളുകൾ ആവശ്യത്തിലധികം വൈദ്യുതി ഉപയോഗിക്കുമ്പോൾ മറ്റുള്ളവർക്ക്‌ അത്യാവശ്യത്തിനു പോലും ലഭിക്കുന്നില്ല. ഊർജ്ജ ഉല്‌പാദനവും ഉപഭോഗവും ബന്ധപ്പെടുത്തിയുള്ള പ്രാദേശിക പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യമായുമുള്ള പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഗണിക്കുമ്പോൾ സുസ്ഥിരതയും തുല്യതയും പ്രതിഫലിക്കുന്ന വ്യക്തമായ ഒരു ഊർജ്ജ നയം നമുക്കാവശ്യമാണ്‌. ``ആഢംബരവും ദുരുപയോഗവും'' ``ന്യായവും ആവശ്യത്തിനും'' തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം ഊർജ്ജഉപഭോഗത്തിൽ നാം തിരിച്ചറിയണം. തുല്യമായ പ്രതിശീർഷ ഊർജ്ജ ഉപഭോഗ നിബന്ധനകളും കണക്കിലെടുക്കണം.
ഊർജ്ജ ഉല്‌പാദനം
 
ി പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജ പദ്ധതികളേയും ഊർജ്ജകാര്യക്ഷമതയേയും പരമാവധി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം. ചെറിയ പദ്ധതികളാണ്‌ അഭികാമ്യം.
* വിവിധ മേഖലകളിൽ ഊർജ്ജകാര്യക്ഷമത കൂട്ടാൻ സർക്കാരിനുള്ള ശേഷി വിലയിരുത്തേണ്ടതും പ്രധാനമാണ്‌. ബ്യൂറോ ഓഫ്‌ എനർജി എഫിഷ്യൻസിയുടെ പങ്കിനാണ്‌ ഇവിടെ പ്രധാന്യം . ഇപ്പോഴും ഭാവിയിലുള്ള ഊർജ്ജത്തിന്റെ ആവശ്യം അഥവാ അളവ്‌ കണക്കാക്കുമ്പോൾ അത്‌ യഥാർത്ഥവും വസ്‌തു നിഷ്‌ടവും ആയിരിക്കണം. ഊതിപെരുപ്പിച്ച കണക്കുകൾ ആവശ്യമില്ലാതെ കൂടുതൽ ഊർജ്ജം ഉല്‌പാദിപ്പിക്കാനുള്ള സമ്മർദ്ദം കൂട്ടുകയും അത്‌ ദോഷകരമായ പരിസ്ഥിതി ആഘാതങ്ങൾക്ക്‌ ഇടയാകുകയും ചെയ്യും.
ി പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പരിസ്ഥിതി സംവേദന ക്ഷമത കൂടിയ മേഖലകളിൽ പ്രാദേശിക വൈദ്യുതി ആവശ്യങ്ങൾ മാത്രം നേരിടാനുള്ള ചെറുകിട ജല വൈദ്യുത പദ്ധതികളാണ്‌ ആവശ്യം. ഇവ ഗ്രിഡുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാത്തവ ആയിരിക്കണം.
 
ി സ്‌മാർട്ട്‌ ഗ്രിഡിന്റെ ഉപഭോഗം
* ഊർജ്ജ ഉല്‌പാദനത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യപരവും സാമൂഹ്യവുമായ ആഘാതങ്ങൾ കണക്കിലെടുത്ത്‌ ഊർജ്ജ ഉപഭോക്താക്കളെ ബോധവൽക്കരിച്ച്‌ ഊർജ്ജത്തിന്റെ ആഢംബര ആവശ്യം കുറയ്‌ക്കണം.
? ഊർജ്ജത്തിലെ അടിസ്ഥാനഘടകത്തിന്റെ സ്വീകാര്യത മെച്ചപ്പെടുത്താൻ കണക്ക്‌ കൂട്ടാ നുള്ള ശേഷിയും ആശയവിനിമയവും മെച്ചപ്പെടുത്തുക.
 
? ഗ്രിഡിലൂടെവൈദ്യുതി ഒഴുകുന്നത്‌ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനും മെച്ചപ്പെട്ട മുൻകരുതൽ മെയിന്റ നൻസിനും നടപടി സ്വീകരിക്കുക.
'''ഊർജ്ജ ഉല്‌പാദനം'''
? പ്രസരണ-വിതരണ നഷ്‌ടം കുറയ്‌ക്കുക.
 
ി വിദ്യുച്ഛക്തി വിതരണം കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമവും വിശ്വാസയോഗ്യവും ആക്കുന്നതിന സംസ്ഥാനങ്ങൾ നിയന്ത്രണനയങ്ങൾ സ്വീകരിച്ച്‌ മലിനീകരണമുണ്ടാക്കുന്ന ഡീസൽ എഞ്ചിൻ മാതൃകകൾ വ്യവസായത്തിൽ കൊണ്ടുവരുന്നത്‌ കുറയ്‌ക്കുക.
* പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജ പദ്ധതികളേയും ഊർജ്ജകാര്യക്ഷമതയേയും പരമാവധി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം. ചെറിയ പദ്ധതികളാണ്‌ അഭികാമ്യം.
ി ഈ ഭാഗത്ത്‌ സ്വീകരിച്ചിട്ടുള്ള നൂതന പ്രവണതകൾ നിശ്ചമായും വിലയിരുത്തേണ്ടതാണ്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ കേരളത്തിലെ പത്തൻപാറയിലെ ഒരു മാതൃകാ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത സംവിധാനം. ഇതിന്‌ ആവശ്യമായ തുക സമാഹരിച്ചത്‌ ഗ്രാമവാസികളിൽ നിന്ന്‌ പണമായും ഉല്‌പന്നങ്ങളായുമാണ്‌. അതുപോലെ തന്നെ വൈദ്യുതീകരിക്കാത്ത ഗ്രാമങ്ങളിൽ സൗരോർജ്ജമെത്തിക്കാനായി `സെൽകൊ' മാതൃകാ പദ്ധതിയിലേയും അനുഭവങ്ങൾ വിലയിരുത്തപ്പെടേണ്ടതാണ്‌.
 
ി ഏറ്റെടുത്ത ഭൂമിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ആനുകൂല്യം പങ്കു വയ്‌ക്കുന്ന രീതി: ഉദാഹരണത്തിന്‌ പാലക്കാട്ടെ ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരുമായി ചേർന്ന്‌ ഒരു 80 മെഗാവാട്ട്‌ കാറ്റാടി പാടം സ്ഥാപിക്കുന്നതിന്‌ കേരളസർക്കാർ സ്വീകരിച്ച ബിസിനസ്സ്‌ മാതൃക പ്രകാരം എൻ.ടി.പി.സിയും സംസ്ഥാന വിദ്യുച്ഛക്തി ബോർഡും പാലക്കാട്ടെ ഗിരി വർഗ്ഗക്കാരും ചേർന്നുള്ള ഒരു പാർട്ട്‌ണർ ഷിപ്പാണ്‌ ഈ പദ്ധതി. ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരുടെ ഭൂമിയിൽ നിന്നുല്‌പാദിപ്പിക്കുന്ന ഓരോ യൂണിറ്റ്‌ വൈദ്യുതിയിൽ നിന്നും ഒരു നിശ്ചിത തുക ഗിരിവർഗ്ഗക്കാർക്കു ലഭിക്കും.
* പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പരിസ്ഥിതി സംവേദന ക്ഷമത കൂടിയ മേഖലകളിൽ പ്രാദേശിക വൈദ്യുതി ആവശ്യങ്ങൾ മാത്രം നേരിടാനുള്ള ചെറുകിട ജല വൈദ്യുത പദ്ധതികളാണ്‌ ആവശ്യം. ഇവ ഗ്രിഡുമായി ബന്ധിപ്പിക്കാത്തവ ആയിരിക്കണം.
പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌
 
ി ഊർജ്ജ പ്ലാന്റുകൾക്ക്‌ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിനുള്ള നടപടിക്രമം അടിമുടി പരിഷ്‌ക്കരിക്കണം.
* സ്‌മാർട്ട്‌ ഗ്രിഡിന്റെ ഉപഭോഗം
ി ഓരോ മേഖലയ്‌ക്കും വഹിക്കാവുന്ന ശേഷി പരിസ്ഥിതി ആഘാത പഠനങ്ങൾ കണക്കിലെടുക്കണം. പ്ലാന്റുകൾ കൂട്ടത്തോടെയാണ്‌ സ്ഥാപിക്കുന്നതെങ്കിൽ ആവർത്തന ആഘാത പഠനങ്ങൾ കൂടി നടത്തണം.
 
ി ഇന്ത്യയിൽ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനത്തിനുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകളിൽ പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജ പദ്ധതികൾ ഉൽപ്പെടുന്നില്ല. അവയും പ്രത്യേകിച്ച്‌ കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ പല ആഘാതങ്ങളും സൃഷ്‌ടിക്കുന്നതിനാൽ ഇവയെ കൂടി അതിൽ ഇൾപ്പെടുത്തണം. ഇതിനായി യു.എസ്‌.ഇ.പി തയ്യാറാക്കിയിട്ടുള്ള മാനദണ്‌ഡങ്ങളും പരിശോധിക്കാവുന്നതാണ്‌. കറ്റാടി പാടങ്ങൾക്ക്‌ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകും മുൻപ്‌ ആവർത്തന ആഘാത അപഗ്രഥനം നടത്തണം.
** ഊർജ്ജത്തിലെ അടിസ്ഥാനഘടകത്തിന്റെ സ്വീകാര്യത മെച്ചപ്പെടുത്താൻ കണക്ക്‌ കൂട്ടാ നുള്ള ശേഷിയും ആശയവിനിമയവും മെച്ചപ്പെടുത്തുക.
ി പാരമ്പര്യേതഷ ഊർജ്ജ പദ്ധതി കൂടുതൽ പ്രചാരം നേടി വരുന്നതിനാൽ അവ മുൻകൂട്ടി ആസൂത്രണം ചെയ്യുകയും പാരിസ്ഥിതിക സാമൂഹ്യ ആഘാത പഠനങ്ങൾ നടത്തുകയും വേണം
 
ി പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ തെർമൽ പ്ലാന്റുകൾക്ക്‌ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിൽ പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ ചെലുത്തണം.
**ഗ്രിഡിലൂടെവൈദ്യുതി ഒഴുകുന്നത്‌ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനും മെച്ചപ്പെട്ട മുൻകരുതൽ മെയിന്റ നൻസിനും നടപടി സ്വീകരിക്കുക.
ി പദ്ധതികൾക്ക്‌ അനുമതി നൽകുന്നത്‌ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയാൻസ്‌ നിബന്ധനകൾ കർശനമായി പാലിച്ചിരിക്കണം.
 
ി ഊർജ്ജ വൈദ്യുതി മേഖലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിയുടെ കീഴിൽ ഒരു പ്രത്യേക സെൽ രൂപീകരിക്കണം.
** പ്രസരണ-വിതരണ നഷ്‌ടം കുറയ്‌ക്കുക.
2.9 വിനോദ സഞ്ചാരം
 
* വിദ്യുച്ഛക്തി വിതരണം കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമവും വിശ്വാസയോഗ്യവും ആക്കുന്നതിന സംസ്ഥാനങ്ങൾ നിയന്ത്രണനയങ്ങൾ സ്വീകരിച്ച്‌ മലിനീകരണമുണ്ടാക്കുന്ന ഡീസൽ എഞ്ചിൻ മാതൃകകൾ വ്യവസായത്തിൽ കൊണ്ടുവരുന്നത്‌ കുറയ്‌ക്കുക.
 
* ഈ ഭാഗത്ത്‌ സ്വീകരിച്ചിട്ടുള്ള നൂതന പ്രവണതകൾ നിശ്ചമായും വിലയിരുത്തേണ്ടതാണ്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ കേരളത്തിലെ പത്തൻപാറയിലെ ഒരു മാതൃകാ ചെറുകിട ജലവൈദ്യുത സംവിധാനം. ഇതിന്‌ ആവശ്യമായ തുക സമാഹരിച്ചത്‌ ഗ്രാമവാസികളിൽ നിന്ന്‌ പണമായും ഉല്‌പന്നങ്ങളായുമാണ്‌. അതുപോലെ തന്നെ വൈദ്യുതീകരിക്കാത്ത ഗ്രാമങ്ങളിൽ സൗരോർജ്ജമെത്തിക്കാനായി `സെൽകൊ' മാതൃകാ പദ്ധതിയിലേയും അനുഭവങ്ങൾ വിലയിരുത്തപ്പെടേണ്ടതാണ്‌.
 
* ഏറ്റെടുത്ത ഭൂമിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ആനുകൂല്യം പങ്കു വയ്‌ക്കുന്ന രീതി: ഉദാഹരണത്തിന്‌ പാലക്കാട്ടെ ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരുമായി ചേർന്ന്‌ ഒരു 80 മെഗാവാട്ട്‌ കാറ്റാടി പാടം സ്ഥാപിക്കുന്നതിന്‌ കേരളസർക്കാർ സ്വീകരിച്ച ബിസിനസ്സ്‌ മാതൃക പ്രകാരം എൻ.ടി.പി.സിയും സംസ്ഥാന വിദ്യുച്ഛക്തി ബോർഡും പാലക്കാട്ടെ ഗിരി വർഗ്ഗക്കാരും ചേർന്നുള്ള ഒരു പാർട്ട്‌ണർ ഷിപ്പാണ്‌ ഈ പദ്ധതി. ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരുടെ ഭൂമിയിൽ നിന്നുല്‌പാദിപ്പിക്കുന്ന ഓരോ യൂണിറ്റ്‌ വൈദ്യുതിയിൽ നിന്നും ഒരു നിശ്ചിത തുക ഗിരിവർഗ്ഗക്കാർക്കു ലഭിക്കും.
 
'''പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌'''
 
* ഊർജ്ജ പ്ലാന്റുകൾക്ക്‌ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിനുള്ള നടപടിക്രമം അടിമുടി പരിഷ്‌ക്കരിക്കണം.
 
* ഓരോ മേഖലയ്‌ക്കും വഹിക്കാവുന്ന ശേഷി പരിസ്ഥിതി ആഘാത പഠനങ്ങൾ കണക്കിലെടുക്കണം. പ്ലാന്റുകൾ കൂട്ടത്തോടെയാണ്‌ സ്ഥാപിക്കുന്നതെങ്കിൽ ആവർത്തന ആഘാത പഠനങ്ങൾ കൂടി നടത്തണം.
 
* ഇന്ത്യയിൽ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനത്തിനുള്ള മാർഗ്ഗരേഖകളിൽ പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജ പദ്ധതികൾ ഉൽപ്പെടുന്നില്ല. അവയും പ്രത്യേകിച്ച്‌ കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ പല ആഘാതങ്ങളും സൃഷ്‌ടിക്കുന്നതിനാൽ ഇവയെ കൂടി അതിൽ ഇൾപ്പെടുത്തണം. ഇതിനായി യു.എസ്‌.ഇ.പി തയ്യാറാക്കിയിട്ടുള്ള മാനദണ്‌ഡങ്ങളും പരിശോധിക്കാവുന്നതാണ്‌. കറ്റാടി പാടങ്ങൾക്ക്‌ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകും മുൻപ്‌ ആവർത്തന ആഘാത അപഗ്രഥനം നടത്തണം.
 
* പാരമ്പര്യേതഷ ഊർജ്ജ പദ്ധതി കൂടുതൽ പ്രചാരം നേടി വരുന്നതിനാൽ അവ മുൻകൂട്ടി ആസൂത്രണം ചെയ്യുകയും പാരിസ്ഥിതിക സാമൂഹ്യ ആഘാത പഠനങ്ങൾ നടത്തുകയും വേണം
 
* പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ തെർമൽ പ്ലാന്റുകൾക്ക്‌ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിൽ പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ ചെലുത്തണം.
 
* പദ്ധതികൾക്ക്‌ അനുമതി നൽകുന്നത്‌ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയാൻസ്‌ നിബന്ധനകൾ കർശനമായി പാലിച്ചിരിക്കണം.
 
* ഊർജ്ജ വൈദ്യുതി മേഖലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിയുടെ കീഴിൽ ഒരു പ്രത്യേക സെൽ രൂപീകരിക്കണം.
 
==== വിനോദ സഞ്ചാരം====
 
വിനോദസഞ്ചാരം പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ അതിവേഗം വളർന്നു കൊണ്ടിരിക്കയാണ്‌. ഇവിടത്തെ വിനോദ സഞ്ചാരം പ്രധാനമായും പ്രകൃതി പരിസ്ഥിതി വന്യജീവി, മതങ്ങൾ, സാമൂഹ്യം, ബിസിനസ്സ്‌ എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തിയുള്ളതാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ടൂറിസത്തിലേറിയ പങ്കും മതപരമായ ടൂറിസമാണ്‌. തൊട്ടടുത്ത സ്ഥാനം പ്രകൃതി അധിഷ്‌ഠിത ടൂറിസ്സത്തിനാണ്‌. ഇവിടെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വിനോദസഞ്ചാരികളെത്തുന്നത്‌ രാജ്യത്തിനകത്തു നിന്നു തന്നെ. 2002ന്‌ ശേഷം പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സംരക്ഷിതമേഖലയായ പെരിയാർ, മരുമല, ബന്ദിപ്പൂർ, നാഗർഹോൾ, ഡണ്ടേലി-ആൻഷി എന്നിവിടങ്ങളിലേക്കുള്ള ടൂറിസ്റ്റുകളുടെ ഒഴുക്ക്‌ കൂടിയിട്ടുണ്ട്‌. ടൂറിസം പ്രവർത്തനങ്ങളിലേറിയ പങ്കും വേണ്ടത്ര ആസൂത്രണമോ നിയന്ത്രണമോ ഇല്ലാതെയാണ്‌ നടക്കുന്നത്‌. `അംബിവാലി' ,`ലവാസ' പോലെ ലോകനിലവാരത്തിൽ ആസൂത്രണം ചെയ്‌തിട്ടുളള ടൂറിസം പദ്ധതികൾക്കു പോലും ആവശ്യമായ പരിസ്ഥിതി ആഘാത പഠനമോ, ആവർത്തന ആഘാത അപഗ്രധനമോ നടത്താതെയാണ്‌ കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ ടൂറിസത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നത്‌.
വിനോദസഞ്ചാരം പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ അതിവേഗം വളർന്നു കൊണ്ടിരിക്കയാണ്‌. ഇവിടത്തെ വിനോദ സഞ്ചാരം പ്രധാനമായും പ്രകൃതി പരിസ്ഥിതി വന്യജീവി, മതങ്ങൾ, സാമൂഹ്യം, ബിസിനസ്സ്‌ എന്നിവയെ അടിസ്ഥാനപ്പെടുത്തിയുള്ളതാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ടൂറിസത്തിലേറിയ പങ്കും മതപരമായ ടൂറിസമാണ്‌. തൊട്ടടുത്ത സ്ഥാനം പ്രകൃതി അധിഷ്‌ഠിത ടൂറിസ്സത്തിനാണ്‌. ഇവിടെ ഏറ്റവും കൂടുതൽ വിനോദസഞ്ചാരികളെത്തുന്നത്‌ രാജ്യത്തിനകത്തു നിന്നു തന്നെ. 2002ന്‌ ശേഷം പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സംരക്ഷിതമേഖലയായ പെരിയാർ, മരുമല, ബന്ദിപ്പൂർ, നാഗർഹോൾ, ഡണ്ടേലി-ആൻഷി എന്നിവിടങ്ങളിലേക്കുള്ള ടൂറിസ്റ്റുകളുടെ ഒഴുക്ക്‌ കൂടിയിട്ടുണ്ട്‌. ടൂറിസം പ്രവർത്തനങ്ങളിലേറിയ പങ്കും വേണ്ടത്ര ആസൂത്രണമോ നിയന്ത്രണമോ ഇല്ലാതെയാണ്‌ നടക്കുന്നത്‌. `അംബിവാലി' ,`ലവാസ' പോലെ ലോകനിലവാരത്തിൽ ആസൂത്രണം ചെയ്‌തിട്ടുളള ടൂറിസം പദ്ധതികൾക്കു പോലും ആവശ്യമായ പരിസ്ഥിതി ആഘാത പഠനമോ, ആവർത്തന ആഘാത അപഗ്രധനമോ നടത്താതെയാണ്‌ കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ ടൂറിസത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നത്‌.
ഉത്‌കണ്‌ഠയുണ്ടാക്കുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ
 
=====ഉത്‌കണ്‌ഠയുണ്ടാക്കുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ=====
 
പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ടൂറിസ്റ്റ്‌ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ അനിയന്ത്രിതമായ വളർച്ച, ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾ വിഭജിക്കപ്പെടാനും മനുഷ്യനും മൃഗങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം വർദ്ധിക്കാനും ഇടയാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. മാലിന്യങ്ങൾ ക്രമാതീതമായി കുന്നു കൂടുന്നതു മൂലം കീടങ്ങൾ ആകർഷിക്കപ്പെടാനും രോഗങ്ങൾ വർദ്ധിക്കാനും ഇടയുണ്ട്‌. സംസ്‌ക്കരിക്കാത്ത വെള്ളം പുറത്തേക്ക്‌ ഒഴുക്കി വിടുന്നതു മൂലം സസ്യജാലങ്ങളും ഭൂജലവും മലിനീകരിക്കപ്പെടുന്നു. വനത്തിൽ തീപിടുത്തം ഉണ്ടാകാനുള്ള സാദ്ധ്യതയും ഏറെയാണ്‌. ടൂറിസത്തിന്റെ മറ്റൊരു സ്വാഭാവിക ഫലമാണ്‌ വെള്ളത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള വർദ്ധിച്ച ആവശ്യം.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ടൂറിസ്റ്റ്‌ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ അനിയന്ത്രിതമായ വളർച്ച, ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾ വിഭജിക്കപ്പെടാനും മനുഷ്യനും മൃഗങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം വർദ്ധിക്കാനും ഇടയാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. മാലിന്യങ്ങൾ ക്രമാതീതമായി കുന്നു കൂടുന്നതു മൂലം കീടങ്ങൾ ആകർഷിക്കപ്പെടാനും രോഗങ്ങൾ വർദ്ധിക്കാനും ഇടയുണ്ട്‌. സംസ്‌ക്കരിക്കാത്ത വെള്ളം പുറത്തേക്ക്‌ ഒഴുക്കി വിടുന്നതു മൂലം സസ്യജാലങ്ങളും ഭൂജലവും മലിനീകരിക്കപ്പെടുന്നു. വനത്തിൽ തീപിടുത്തം ഉണ്ടാകാനുള്ള സാദ്ധ്യതയും ഏറെയാണ്‌. ടൂറിസത്തിന്റെ മറ്റൊരു സ്വാഭാവിക ഫലമാണ്‌ വെള്ളത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള വർദ്ധിച്ച ആവശ്യം.
സാമൂഹ്യ-സാംസ്‌ക്കാരിക രംഗത്ത്‌ പ്രദേശവാസികളുടെ പരമ്പരാഗത ജീവിതശൈലിയിൽ ടൂറിസം മാറ്റം വരുത്തുന്നതായാണ്‌ കാണുന്നത്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ ഭൂമിയുടെ വിനിയോഗത്തിൽ വന്ന മാറ്റവും തൊഴിലാളികളുടെ ദൗർലഭ്യവും പ്രാദേശിക സമൂഹത്തിന്‌ അവരുടെ ഭൂമിയിലും വിഭവസ്രോതസ്സുകളിലും എത്താൻ കഴിയാത്തതും കൃഷി അസാദ്ധ്യമാക്കുന്നു. പ്രകൃതി സംരക്ഷണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനുള്ള ഒരു ആശയമായി ഇക്കോ ടൂറിസം പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു വരുന്നത്‌ ശരിയായ രീതിയിലല്ല. പ്രകൃതി സംരക്ഷണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും പ്രദേശവാസികളുടെ സാമൂഹ്യ-സാമ്പത്തിക പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പു വരുത്താനുമാണ്‌ ഇക്കോ ടൂറിസം ശ്രമിക്കേണ്ടത്‌.
സാമൂഹ്യ-സാംസ്‌ക്കാരിക രംഗത്ത്‌ പ്രദേശവാസികളുടെ പരമ്പരാഗത ജീവിതശൈലിയിൽ ടൂറിസം മാറ്റം വരുത്തുന്നതായാണ്‌ കാണുന്നത്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ ഭൂമിയുടെ വിനിയോഗത്തിൽ വന്ന മാറ്റവും തൊഴിലാളികളുടെ ദൗർലഭ്യവും പ്രാദേശിക സമൂഹത്തിന്‌ അവരുടെ ഭൂമിയിലും വിഭവസ്രോതസ്സുകളിലും എത്താൻ കഴിയാത്തതും കൃഷി അസാദ്ധ്യമാക്കുന്നു. പ്രകൃതി സംരക്ഷണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനുള്ള ഒരു ആശയമായി ഇക്കോ ടൂറിസം പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ചു വരുന്നത്‌ ശരിയായ രീതിയിലല്ല. പ്രകൃതി സംരക്ഷണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും പ്രദേശവാസികളുടെ സാമൂഹ്യ-സാമ്പത്തിക പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പു വരുത്താനുമാണ്‌ ഇക്കോ ടൂറിസം ശ്രമിക്കേണ്ടത്‌.
ചുവടെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങളിൽ നയപരമായ ശ്രദ്ധ ആവശ്യമാണ്‌
ചുവടെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങളിൽ നയപരമായ ശ്രദ്ധ ആവശ്യമാണ്‌
ി ടൂറിസം വളരുന്ന വേഗത
 
ി വർദ്ധിച്ചു വരുന്ന ടൂറിസത്തിന്റെ ബാഹ്യ ആവശ്യങ്ങൾ
* ടൂറിസം വളരുന്ന വേഗത
ി ടൂറിസ്റ്റ്‌ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ സ്ഥാനം.
 
ി വിനോദ സഞ്ചാരികൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന ശബ്‌ദശല്യം, മാലിന്യക്കൂമ്പാരം തുടങ്ങിയവ.
* വർദ്ധിച്ചു വരുന്ന ടൂറിസത്തിന്റെ ബാഹ്യ ആവശ്യങ്ങൾ
ി മാലിന്യ മാനേജ്‌മെന്റിന്റേയും മലിനജല മാനേജ്‌മെന്റിന്റേയും അഭാവം
 
ി പ്രദേശവാസികളുടെ ജീവിതത്തിലും സംസ്‌ക്കാരത്തിലുമുണ്ടാകുന്ന മാറ്റങ്ങൾ
* ടൂറിസ്റ്റ്‌ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ സ്ഥാനം.
 
* വിനോദ സഞ്ചാരികൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന ശബ്‌ദശല്യം, മാലിന്യക്കൂമ്പാരം തുടങ്ങിയവ.
 
* മാലിന്യ മാനേജ്‌മെന്റിന്റേയും മലിനജല മാനേജ്‌മെന്റിന്റേയും അഭാവം
 
* പ്രദേശവാസികളുടെ ജീവിതത്തിലും സംസ്‌ക്കാരത്തിലുമുണ്ടാകുന്ന മാറ്റങ്ങൾ
 
* നേട്ടം പങ്കിടുന്ന സംവിധാനമില്ലായ്‌മ.
* നേട്ടം പങ്കിടുന്ന സംവിധാനമില്ലായ്‌മ.
സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ
 
'''സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ'''
 
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വിനോദ സഞ്ചാരം പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ അർഹിക്കുന്നു. ഇത്തരം സൈറ്റുകളെ `ഉല്‌പാദന-ഉപഭോക്തൃ' സംവിധാനമായി വേണം മനസ്സിലാക്കാൻ.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വിനോദ സഞ്ചാരം പ്രത്യേക ശ്രദ്ധ അർഹിക്കുന്നു. ഇത്തരം സൈറ്റുകളെ `ഉല്‌പാദന-ഉപഭോക്തൃ' സംവിധാനമായി വേണം മനസ്സിലാക്കാൻ.
സുസ്ഥിര ഉല്‌പാദന-ഉപഭോക്തൃ സംവിധാനം
 
ി ശക്തമായ സുസ്ഥിര ചട്ടങ്ങളിലൂടെ അനിശ്ചിതത്വത്തെയും മറ്റ്‌ പ്രതിസന്ധികളെയും തരണം ചെയ്യുക.
'''സുസ്ഥിര ഉല്‌പാദന-ഉപഭോക്തൃ സംവിധാനം'''
ി പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വ്യാവസായിക പരിസ്ഥിതി തത്വങ്ങളും ജൈവ സാങ്കേതിക വിദ്യയും ഉപയോഗിക്കുക.
 
ി ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ താങ്ങാനുള്ള ശേഷി, മലിനീകരണനിയന്ത്രണം, മലിനീകരണം, സൃഷ്ടിക്കുന്നവർ അതിന്റെ ചെലവ്‌ വഹിക്കണം തുടങ്ങിയവ പ്രവർത്തി പഥത്തിൽ കൊണ്ടു വരിക.
* ശക്തമായ സുസ്ഥിര ചട്ടങ്ങളിലൂടെ അനിശ്ചിതത്വത്തെയും മറ്റ്‌ പ്രതിസന്ധികളെയും തരണം ചെയ്യുക.
ി പരിസ്ഥിതി പരമായി ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ താങ്ങാനുള്ള ശേഷിയുടെ അളവ്‌ വരെ മാത്രമേ ടൂറിസം അനുവദിക്കാവൂ. സാംസ്‌ക്കാരികവും സാമൂഹ്യവുമായ പരിധി കവിയുന്നത്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സുസ്ഥിര വികസനത്തിന്റെ താല്‌പര്യത്തിന്‌ ചേർന്നതല്ല.
 
ി ഒരു മേഖലയുടെ താങ്ങാനുള്ള ശേഷി ഉയർത്താൻ വേണ്ടി നിക്ഷേപം അനുവദിക്കാം.
* പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വ്യാവസായിക പരിസ്ഥിതി തത്വങ്ങളും ജൈവ സാങ്കേതിക വിദ്യയും ഉപയോഗിക്കുക.
ി സാങ്കേതിക ജ്ഞാനപരമോ നയപരമോ ആയ കാര്യങ്ങൾ പ്രാവർത്തികമാക്കുകയോ വിഭവങ്ങളുടെ ഉപയോഗം കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമമാക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത്‌ മൂലം പരിസ്ഥിതിപരമായ പരിമിതികൾ മാറ്റി എടുക്കാം.
 
ഋടദ ഒന്നിൽ
* ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ താങ്ങാനുള്ള ശേഷി, മലിനീകരണനിയന്ത്രണം, മലിനീകരണം, സൃഷ്ടിക്കുന്നവർ അതിന്റെ ചെലവ്‌ വഹിക്കണം തുടങ്ങിയവ പ്രവർത്തി പഥത്തിൽ കൊണ്ടു വരിക.
ി ഒരു മേഖലയിൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ആഘാതം സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ടൂറിസത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ വേണ്ടി പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റി ശുദ്ധീകരിച്ചെടുക്കുന്ന ഇക്കോ-ടൂറിസം നയം വേണം പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം പിൻതുടരാൻ.
 
ി മാലിന്യ മാനേജ്‌മെന്റിനും, ട്രാഫിക്കിനും ജല ഉപയോഗത്തിനും കർശനനിയന്ത്രണം വേണം.
* പരിസ്ഥിതി പരമായി ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ താങ്ങാനുള്ള ശേഷിയുടെ അളവ്‌ വരെ മാത്രമേ ടൂറിസം അനുവദിക്കാവൂ. സാംസ്‌ക്കാരികവും സാമൂഹ്യവുമായ പരിധി കവിയുന്നത്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ സുസ്ഥിര വികസനത്തിന്റെ താല്‌പര്യത്തിന്‌ ചേർന്നതല്ല.
ഋടദ രണ്ടിൽ
 
ി ഒരു ടൂറിസം മാസ്റ്റർ പ്ലാനിന്റെയും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റിന്റെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ കർശന നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്തണം.
* ഒരു മേഖലയുടെ താങ്ങാനുള്ള ശേഷി ഉയർത്താൻ വേണ്ടി നിക്ഷേപം അനുവദിക്കാം.
ി ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ താങ്ങാനുള്ള ശേഷിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലും സാമൂഹ്യവും പരിസ്ഥിതിപരവുമായ ചെലവുകൾ കണക്കിലെടുത്തുമായിരിക്കണം ടൂറിസം മാസ്റ്റർ പ്ലാനിന്‌ രൂപം നൽകാൻ
 
ഋടദ മൂന്നിൽ
* സാങ്കേതിക ജ്ഞാനപരമോ നയപരമോ ആയ കാര്യങ്ങൾ പ്രാവർത്തികമാക്കുകയോ വിഭവങ്ങളുടെ ഉപയോഗം കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമമാക്കുകയോ ചെയ്യുന്നത്‌ മൂലം പരിസ്ഥിതിപരമായ പരിമിതികൾ മാറ്റി എടുക്കാം.
ി ടൂറിസ്റ്റ്‌ പ്രോജക്‌ടുകളുടെ സോഷ്യൽ ആഡിറ്റും നിയന്ത്രണങ്ങളും കർശനമാക്കണം
 
ി ടൂറിസം മാസ്റ്റർ പ്ലാനിന്‌ രൂപം നൽകുന്നത്‌ ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ താങ്ങാനുള്ള ശേഷി വിലയിരു ത്തിയും സാമൂഹ്യവും പരിസ്ഥിതിപരവുമായ ചെലവുകൾ കണക്കിലെടുത്തുമായിരിക്കണം.
'''ESZ ഒന്നിൽ'''
ി പ്രാദേശിക സമൂഹവുമായി നേട്ടം പങ്കു വയ്‌ക്കുന്ന ചെറുകിട ടൂറിസം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം. ടൂറിസത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന ഘടകങ്ങൾ പ്രത്യേകിച്ച്‌ താമസസൗകര്യം പ്രകൃതി സൗഹൃദപരവും പ്രാദേശികമായി ലഭ്യമായിട്ടുളള വസ്‌തുക്കൾ ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം ഉപയോഗിച്ചുള്ളതും ആയിരിക്കണം. ഇതിന്‌ സബ്‌സിഡി രൂപത്തിൽ പ്രോത്സാഹനം നൽകണം.
 
ി അരുവികൾ, തടാകങ്ങൾ മറ്റ്‌ ജലസ്രോതസ്സുകൾ എന്നിവയ്‌ക്ക്‌ ചുറ്റും കോൺക്രീറ്റ്‌ ചെയ്യുന്നത്‌ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തണം.
* ഒരു മേഖലയിൽ ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ആഘാതം സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ടൂറിസത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ വേണ്ടി പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റി ശുദ്ധീകരിച്ചെടുക്കുന്ന ഇക്കോ-ടൂറിസം നയം വേണം പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയം പിൻതുടരാൻ.
ി ടൂറിസം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധിക്കണം.
 
ി ടൂറിസം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്ക്‌ കൂടുതൽ പരിഗണന നൽകണം
* മാലിന്യ മാനേജ്‌മെന്റിനും, ട്രാഫിക്കിനും ജല ഉപയോഗത്തിനും കർശനനിയന്ത്രണം വേണം.
ി സംരക്ഷിത മേഖലയുടെ കരുതൽ പ്രദേസത്ത്‌ ടൂറിസം അടിസ്ഥാന സൗകര്യമൊരുക്കുന്നത്‌ സൈറ്റിന്‌ ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ രീതിയിലായിരിക്കണം.
 
ി പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ചെറുതും വലുതുമായ എല്ലാ ടൂറിസം അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനത്തിലും മഴവെള്ളം സംഭരിക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശം നിർബന്ധിതമാക്കണം
'''ESZ രണ്ടിൽ'''
വാഹനങ്ങളിൽ നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്തണം
 
ി പ്ലാസ്റ്റിക്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നതിൽ കർശന നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്തുകയും വാണിജ്യ സ്ഥാപനങ്ങളും മറ്റും പ്ലാസ്റ്റിക്‌ ബാഗ്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌ നിരോധിക്കുകയും വേണം.
* ഒരു ടൂറിസം മാസ്റ്റർ പ്ലാനിന്റെയും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റിന്റെയും അടിസ്ഥാനത്തിൽ കർശന നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്തണം.
ി വെള്ളം ഉപയോഗിച്ച ശേഷം കുപ്പികൾ സമാഹരിക്കാൻ പ്രത്യേക സംവിധാനം ഏർപ്പെടുത്തണം. ടൂറിസ്റ്റ്‌ സൈറ്റുകളിലെ മാലിന്യ മാനേജ്‌മെന്റിന്‌ കൂടുതൽ പ്രാദേശിക പങ്കാളിത്തം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം.
 
ി ടൂറിസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റി ഒരു പ്രത്യേക സെൽ രൂപീകരിക്കണം. ടൂറിസം വികസന പ്രവർത്തനൾ ലൈസൻസിങ്ങ്‌ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവയുടെ നിയന്ത്രണം പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിക്കായിരിയ്‌ക്കണം.
* ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ താങ്ങാനുള്ള ശേഷിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലും സാമൂഹ്യവും പരിസ്ഥിതിപരവുമായ ചെലവുകൾ കണക്കിലെടുത്തുമായിരിക്കണം ടൂറിസം മാസ്റ്റർ പ്ലാനിന്‌ രൂപം നൽകാൻ
2.10. ഗതാഗതം
 
'''ESZ മൂന്നിൽ'''
 
* ടൂറിസ്റ്റ്‌ പ്രോജക്‌ടുകളുടെ സോഷ്യൽ ആഡിറ്റും നിയന്ത്രണങ്ങളും കർശനമാക്കണം
 
* ടൂറിസം മാസ്റ്റർ പ്ലാനിന്‌ രൂപം നൽകുന്നത്‌ ഒരു പ്രദേശത്തിന്‌ താങ്ങാനുള്ള ശേഷി വിലയിരു ത്തിയും സാമൂഹ്യവും പരിസ്ഥിതിപരവുമായ ചെലവുകൾ കണക്കിലെടുത്തുമായിരിക്കണം.
 
* പ്രാദേശിക സമൂഹവുമായി നേട്ടം പങ്കു വയ്‌ക്കുന്ന ചെറുകിട ടൂറിസം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം. ടൂറിസത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന ഘടകങ്ങൾ പ്രത്യേകിച്ച്‌ താമസസൗകര്യം പ്രകൃതി സൗഹൃദപരവും പ്രാദേശികമായി ലഭ്യമായിട്ടുളള വസ്‌തുക്കൾ ശ്രദ്ധാപൂർവ്വം ഉപയോഗിച്ചുള്ളതും ആയിരിക്കണം. ഇതിന്‌ സബ്‌സിഡി രൂപത്തിൽ പ്രോത്സാഹനം നൽകണം.
 
* അരുവികൾ, തടാകങ്ങൾ മറ്റ്‌ ജലസ്രോതസ്സുകൾ എന്നിവയ്‌ക്ക്‌ ചുറ്റും കോൺക്രീറ്റ്‌ ചെയ്യുന്നത്‌ നിരുത്സാഹപ്പെടുത്തണം.
 
* ടൂറിസം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധിക്കണം.
 
* ടൂറിസം അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾക്ക്‌ കൂടുതൽ പരിഗണന നൽകണം
 
* സംരക്ഷിത മേഖലയുടെ കരുതൽ പ്രദേസത്ത്‌ ടൂറിസം അടിസ്ഥാന സൗകര്യമൊരുക്കുന്നത്‌ സൈറ്റിന്‌ ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ രീതിയിലായിരിക്കണം.
 
* പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ചെറുതും വലുതുമായ എല്ലാ ടൂറിസം അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനത്തിലും മഴവെള്ളം സംഭരിക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശം നിർബന്ധിതമാക്കണം
 
'''വാഹനങ്ങളിൽ നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്തണം'''
 
* പ്ലാസ്റ്റിക്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നതിൽ കർശന നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്തുകയും വാണിജ്യ സ്ഥാപനങ്ങളും മറ്റും പ്ലാസ്റ്റിക്‌ ബാഗ്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌ നിരോധിക്കുകയും വേണം.
 
* വെള്ളം ഉപയോഗിച്ച ശേഷം കുപ്പികൾ സമാഹരിക്കാൻ പ്രത്യേക സംവിധാനം ഏർപ്പെടുത്തണം. ടൂറിസ്റ്റ്‌ സൈറ്റുകളിലെ മാലിന്യ മാനേജ്‌മെന്റിന്‌ കൂടുതൽ പ്രാദേശിക പങ്കാളിത്തം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കണം.
 
* ടൂറിസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റി ഒരു പ്രത്യേക സെൽ രൂപീകരിക്കണം. ടൂറിസം വികസന പ്രവർത്തനൾ ലൈസൻസിങ്ങ്‌ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവയുടെ നിയന്ത്രണം പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിക്കായിരിയ്‌ക്കണം.
 
==== ഗതാഗതം====
 
രാജ്യത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങൽ തമ്മിൽ ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും സന്തുലിത മേഖല വികസനത്തിനും വാർത്താവിനിമയ ശൃംഖല വികസിപ്പിക്കാനും സംസ്ഥാനത്തിനകത്തും സംസ്ഥാനങ്ങൾ തമ്മിലും ഉള്ള വാണിജ്യ-വ്യവസായങ്ങൽ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും ഗതാഗത അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ പ്രധാനമാണ്‌.
രാജ്യത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങൽ തമ്മിൽ ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും സന്തുലിത മേഖല വികസനത്തിനും വാർത്താവിനിമയ ശൃംഖല വികസിപ്പിക്കാനും സംസ്ഥാനത്തിനകത്തും സംസ്ഥാനങ്ങൾ തമ്മിലും ഉള്ള വാണിജ്യ-വ്യവസായങ്ങൽ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും ഗതാഗത അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ പ്രധാനമാണ്‌.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ സുദീർഘമായ പശ്ചിമ തീരത്തെ മറ്റ്‌ ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിന്‌ ഗതാഗത അടിസ്ഥാന സൗകര്യം ഒഴിച്ചു കൂടാനാവാത്തതാണ്‌. ഇപ്പോൾ പാലക്കാട്‌ ചുരം മാത്രമാണ്‌ ഇത്തരത്തിലൊരു പാത ഒരുക്കുന്നത്‌. പശ്ചിമഘട്ട മലനിരകളിലൂടെ കടന്നു പോകുന്ന റോഡുകലും റയിൽവേകളും ഹൈവേകളുമാണ്‌ അതിന്റെ ജൈവനിലവാരത്തെ ബാധിക്കുന്ന മാറ്റത്തിന്റെ മുഖ്യ ഉപാധികൾ. ഈ മേഖലയിൽ ഗതാഗത അടിസ്ഥാന വികസനത്തിനു വേണ്ടി ഉയരുന്ന മുറവിളികൾ ഉത്‌കണ്‌ഠയോടെയാണ്‌ ഈ സമിതി കാണുന്നത്‌.കാരണം ഇത്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വനങ്ങളേയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തെയും വന്യ ജീവികളെയും പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കും.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ സുദീർഘമായ പശ്ചിമ തീരത്തെ മറ്റ്‌ ഭാഗങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിക്കുന്നതിന്‌ ഗതാഗത അടിസ്ഥാന സൗകര്യം ഒഴിച്ചു കൂടാനാവാത്തതാണ്‌. ഇപ്പോൾ പാലക്കാട്‌ ചുരം മാത്രമാണ്‌ ഇത്തരത്തിലൊരു പാത ഒരുക്കുന്നത്‌. പശ്ചിമഘട്ട മലനിരകളിലൂടെ കടന്നു പോകുന്ന റോഡുകലും റയിൽവേകളും ഹൈവേകളുമാണ്‌ അതിന്റെ ജൈവനിലവാരത്തെ ബാധിക്കുന്ന മാറ്റത്തിന്റെ മുഖ്യ ഉപാധികൾ. ഈ മേഖലയിൽ ഗതാഗത അടിസ്ഥാന വികസനത്തിനു വേണ്ടി ഉയരുന്ന മുറവിളികൾ ഉത്‌കണ്‌ഠയോടെയാണ്‌ ഈ സമിതി കാണുന്നത്‌.കാരണം ഇത്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വനങ്ങളേയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തെയും വന്യ ജീവികളെയും പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കും.
ഉത്‌കണ്‌ഠ ഉളവാക്കുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ
 
=====ഉത്‌കണ്‌ഠ ഉളവാക്കുന്ന പ്രശ്‌നങ്ങൾ=====
 
റോഡുകളും റെയിൽവെ ലൈനുകളുമെല്ലാം മനുഷ്യ ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളുടെ വികസനത്തിനും ഭൂമിയുടെ ഉപയോഗത്തിൽ മാറ്റം വരുത്താനും ഇടയാക്കും. ഗതാഗത പദ്ധതികളുടെ പ്രത്യക്ഷ ആഘാതത്തേക്കാൾ ഈ വികസനമാണ്‌ പരിസ്ഥിതിക്ക്‌ ഏറെ ദോഷകരം. ഗതാഗത അടിസ്ഥാനഘടകങ്ങളുടെ വികസനം ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളെ കീറി മുറിക്കുകയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യ നഷ്‌ടത്തിന്‌ ഇത്‌ ഇടയാക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനാൽ പരിസ്ഥിതിക്കും ജൈവവൈവിദ്ധ്യ കലവറയ്‌ക്കും ഇത്‌ വലിയ ഉത്‌കണ്‌ഠ ഉണ്ടാക്കുന്നു. മലകളിലൂടെ കടന്നു പോകുന്ന റോഡുകൾക്കു വേണ്ടി വൻതോതിൽ പാറ പൊട്ടിച്ച്‌ മാറ്റേണ്ടി വരുന്നു.
റോഡുകളും റെയിൽവെ ലൈനുകളുമെല്ലാം മനുഷ്യ ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളുടെ വികസനത്തിനും ഭൂമിയുടെ ഉപയോഗത്തിൽ മാറ്റം വരുത്താനും ഇടയാക്കും. ഗതാഗത പദ്ധതികളുടെ പ്രത്യക്ഷ ആഘാതത്തേക്കാൾ ഈ വികസനമാണ്‌ പരിസ്ഥിതിക്ക്‌ ഏറെ ദോഷകരം. ഗതാഗത അടിസ്ഥാനഘടകങ്ങളുടെ വികസനം ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളെ കീറി മുറിക്കുകയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യ നഷ്‌ടത്തിന്‌ ഇത്‌ ഇടയാക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനാൽ പരിസ്ഥിതിക്കും ജൈവവൈവിദ്ധ്യ കലവറയ്‌ക്കും ഇത്‌ വലിയ ഉത്‌കണ്‌ഠ ഉണ്ടാക്കുന്നു. മലകളിലൂടെ കടന്നു പോകുന്ന റോഡുകൾക്കു വേണ്ടി വൻതോതിൽ പാറ പൊട്ടിച്ച്‌ മാറ്റേണ്ടി വരുന്നു.
ഇതു മൂലം പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന ശബ്‌ദശല്യത്തിനും മറ്റും പുറമേ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ പലയിടത്തും സംഭവിച്ചതു പോലെ ശക്തമായ മഴയിൽ ഉരുൾപൊട്ടൽ ഉണ്ടാകാനും സാദ്ധ്യതയുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ നീലഗിരിയിലെ മേട്ടുപാളയം-ഊട്ടി റോഡിൽ കൂടെകൂടെ ഉരുൾപൊട്ടൽ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്‌. അതു പോലെതന്നെ മലമുറിച്ച്‌ കുത്തിറക്കമായി കടന്നു പോകുന്ന റോഡിലൂടെ മുറിച്ചു കടക്കാൻ ആനയെപ്പോലുള്ള വലിയ മൃഗങ്ങൾക്ക്‌ സാദ്ധ്യമല്ല തന്മൂലം അവയുടെ സഞ്ചാരം അരുവികൾക്കും നദികൾക്കും സമീപത്തു കൂടിയുള്ള ഇടുങ്ങിയ വഴികളിലൂടെയാകും. സമതലങ്ങളിൽ വലിയ വേഗതയിൽ പായുന്ന വാഹനങ്ങൾ തട്ടി മൃഗങ്ങൾ ചാകുന്നതും സർവ്വസാധാരണമാണ്‌. സ്ഥിരമായുള്ള വഴിവിളക്കുകൾ, വാഹനങ്ങളുടെ വേഗത, വനത്തിലെ മൃഗങ്ങൾക്കുണ്ടാകുന്ന ശല്യം എന്നിവയാണ്‌ ഗുരുതരമായ മറ്റ്‌ പ്രശ്‌നങ്ങൾ.
ഇതു മൂലം പെട്ടെന്നുണ്ടാകുന്ന ശബ്‌ദശല്യത്തിനും മറ്റും പുറമേ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ പലയിടത്തും സംഭവിച്ചതു പോലെ ശക്തമായ മഴയിൽ ഉരുൾപൊട്ടൽ ഉണ്ടാകാനും സാദ്ധ്യതയുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ നീലഗിരിയിലെ മേട്ടുപാളയം-ഊട്ടി റോഡിൽ കൂടെകൂടെ ഉരുൾപൊട്ടൽ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്‌. അതു പോലെതന്നെ മലമുറിച്ച്‌ കുത്തിറക്കമായി കടന്നു പോകുന്ന റോഡിലൂടെ മുറിച്ചു കടക്കാൻ ആനയെപ്പോലുള്ള വലിയ മൃഗങ്ങൾക്ക്‌ സാദ്ധ്യമല്ല തന്മൂലം അവയുടെ സഞ്ചാരം അരുവികൾക്കും നദികൾക്കും സമീപത്തു കൂടിയുള്ള ഇടുങ്ങിയ വഴികളിലൂടെയാകും. സമതലങ്ങളിൽ വലിയ വേഗതയിൽ പായുന്ന വാഹനങ്ങൾ തട്ടി മൃഗങ്ങൾ ചാകുന്നതും സർവ്വസാധാരണമാണ്‌. സ്ഥിരമായുള്ള വഴിവിളക്കുകൾ, വാഹനങ്ങളുടെ വേഗത, വനത്തിലെ മൃഗങ്ങൾക്കുണ്ടാകുന്ന ശല്യം എന്നിവയാണ്‌ ഗുരുതരമായ മറ്റ്‌ പ്രശ്‌നങ്ങൾ.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലൂടെ മാത്രമല്ല വന്യമൃഗങ്ങളുടെ നടവഴികൾ കീറിമുറിച്ചും റോഡുപണി പുരോഗമിക്കയാണ്‌. എന്നിട്ടും പുതിയ റോഡുകൾക്കു വേണ്ടിയുള്ള മുറവിളിക്ക്‌ അറുതിയില്ല. കൂടുതൽ പദ്ധതികൾ പണിപുരയിലാണ്‌. ആകയാൽ ഇക്കാര്യം വളരെ ഗൗരവപൂർവ്വം കാണേണ്ടതുണ്ട്‌.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലൂടെ മാത്രമല്ല വന്യമൃഗങ്ങളുടെ നടവഴികൾ കീറിമുറിച്ചും റോഡുപണി പുരോഗമിക്കയാണ്‌. എന്നിട്ടും പുതിയ റോഡുകൾക്കു വേണ്ടിയുള്ള മുറവിളിക്ക്‌ അറുതിയില്ല. കൂടുതൽ പദ്ധതികൾ പണിപുരയിലാണ്‌. ആകയാൽ ഇക്കാര്യം വളരെ ഗൗരവപൂർവ്വം കാണേണ്ടതുണ്ട്‌.
പരഞ്ച്‌ പൈയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്‌ 90കളിൽ വടക്കു പടിഞ്ഞാറൻ ഘട്ടിന്‌ കുറുകെയുള്ള റോഡുകളുടെ എണ്ണം വെറും 13 ആയിരുന്നു. 2011ൽ ഇത്‌ 21 ആയി. (ബോക്‌സ്‌ 11) ഈ ലിസ്റ്റ്‌ പൂർണ്ണമല്ല. ഈ മേഖലയിലെ റോഡു വികസനത്തിന്റെ ഒരു സൂജിക മാത്രം. ഇവയിൽ പൂണെ-മുംബൈ നാലുവരി എക്‌സ്‌പ്രസ്‌ ഹൈവേയും ഇപ്പോൾ പണി നടന്നു വരുന്ന നാസിക്‌-മുംബൈ ഹൈവേയും ഉൾപ്പെടും. മുംബൈ-പൂനെഎക്‌സ്‌പ്രസ്‌ ഹൈവേയുടെ നിർമ്മാണം ലോണാവാലയ്‌ക്കടുത്തുള്ള നിർദ്ദിഷ്‌ട ഫാ: ശാന്തപ്പാവു വന്യമൃഗ സങ്കേതത്തിന്‌ ഉണ്ടാക്കിയിട്ടുള്ള നാശനഷ്‌ടങ്ങൾ നികത്താനാവാത്തതാണ്‌. 1990കളിൽ റോഡ്‌ എന്നാൽ പട്ടണങ്ങളുടെയും ഗ്രാമങ്ങളുടെയും വികസനത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങളായിരുന്നു. വന ഉല്‌പന്നങ്ങളായ തടി, ധാതുക്കൾ തുടങ്ങിയവ വെളിയിൽ കൊണ്ടു പോകുന്നതിനുള്ള വഴികളായും ഇവ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. എന്നാലിന്ന്‌ 3 മെട്രോ പൊളിറ്റൻ സിറ്റികൾക്ക്‌ (പൂനെ, മുംബൈ, നാസിക്‌) മദ്ധ്യത്തിലുള്ള ഈ പ്രദേശം വ്യവസായവൽക്കരണത്തിനും നഗരവികസനത്തിനും ഇരയായി തീരുന്നതുമൂലം വനങ്ങൾ അതിവേഗം തുടച്ചു നീക്കപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു.
പരഞ്ച്‌ പൈയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്‌ 90കളിൽ വടക്കു പടിഞ്ഞാറൻ ഘട്ടിന്‌ കുറുകെയുള്ള റോഡുകളുടെ എണ്ണം വെറും 13 ആയിരുന്നു. 2011ൽ ഇത്‌ 21 ആയി. (ബോക്‌സ്‌ 11) ഈ ലിസ്റ്റ്‌ പൂർണ്ണമല്ല. ഈ മേഖലയിലെ റോഡു വികസനത്തിന്റെ ഒരു സൂജിക മാത്രം. ഇവയിൽ പൂണെ-മുംബൈ നാലുവരി എക്‌സ്‌പ്രസ്‌ ഹൈവേയും ഇപ്പോൾ പണി നടന്നു വരുന്ന നാസിക്‌-മുംബൈ ഹൈവേയും ഉൾപ്പെടും. മുംബൈ-പൂനെഎക്‌സ്‌പ്രസ്‌ ഹൈവേയുടെ നിർമ്മാണം ലോണാവാലയ്‌ക്കടുത്തുള്ള നിർദ്ദിഷ്‌ട ഫാ: ശാന്തപ്പാവു വന്യമൃഗ സങ്കേതത്തിന്‌ ഉണ്ടാക്കിയിട്ടുള്ള നാശനഷ്‌ടങ്ങൾ നികത്താനാവാത്തതാണ്‌. 1990കളിൽ റോഡ്‌ എന്നാൽ പട്ടണങ്ങളുടെയും ഗ്രാമങ്ങളുടെയും വികസനത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങളായിരുന്നു. വന ഉല്‌പന്നങ്ങളായ തടി, ധാതുക്കൾ തുടങ്ങിയവ വെളിയിൽ കൊണ്ടു പോകുന്നതിനുള്ള വഴികളായും ഇവ ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. എന്നാലിന്ന്‌ 3 മെട്രോ പൊളിറ്റൻ സിറ്റികൾക്ക്‌ (പൂനെ, മുംബൈ, നാസിക്‌) മദ്ധ്യത്തിലുള്ള ഈ പ്രദേശം വ്യവസായവൽക്കരണത്തിനും നഗരവികസനത്തിനും ഇരയായി തീരുന്നതുമൂലം വനങ്ങൾ അതിവേഗം തുടച്ചു നീക്കപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു.
2001-2002ൽ പണി പൂർത്തിയായ കൊങ്കൺ റയിൽവേ പരിസ്ഥിതിയും വികസനവും തമ്മിലും തീരദേശവും വനആവാസവ്യവസ്ഥയും തമ്മിലും ഉള്ള മത്സരത്തിന്‌ ഉദാഹരണമാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ 6 സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ 4 ലിലൂടെയും മിക്കവാറും എല്ലാ ജില്ലകളിലൂടെയും റയിൽവേ കടന്നു പോകുന്നുണ്ട്‌. വനത്തിന്മേലും തീരദേശ ആവാസവ്യവസ്ഥയിന്മേലും റയിൽവേ വലിയ ആഘാതമാണ്‌ സൃഷ്‌ടിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. ഈ റയിൽവേയിൽ ടണലുകൾ തകരുന്നതും ഉരുൾപൊട്ടലും മലയിടിയിലും പലപ്പോഴും സംഭവിക്കാറുണ്ട്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങളിലൂടെ കടന്നു പോകുന്ന ഈ റയിൽവെ വനഭൂമി ഒഴിഞ്ഞാണ്‌ പോകുന്നത്‌.
2001-2002ൽ പണി പൂർത്തിയായ കൊങ്കൺ റയിൽവേ പരിസ്ഥിതിയും വികസനവും തമ്മിലും തീരദേശവും വനആവാസവ്യവസ്ഥയും തമ്മിലും ഉള്ള മത്സരത്തിന്‌ ഉദാഹരണമാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ 6 സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ 4 ലിലൂടെയും മിക്കവാറും എല്ലാ ജില്ലകളിലൂടെയും റയിൽവേ കടന്നു പോകുന്നുണ്ട്‌. വനത്തിന്മേലും തീരദേശ ആവാസവ്യവസ്ഥയിന്മേലും റയിൽവേ വലിയ ആഘാതമാണ്‌ സൃഷ്‌ടിച്ചിട്ടുള്ളത്‌. ഈ റയിൽവേയിൽ ടണലുകൾ തകരുന്നതും ഉരുൾപൊട്ടലും മലയിടിയിലും പലപ്പോഴും സംഭവിക്കാറുണ്ട്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങളിലൂടെ കടന്നു പോകുന്ന ഈ റയിൽവെ വനഭൂമി ഒഴിഞ്ഞാണ്‌ പോകുന്നത്‌.
അതു പോലെ പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ തെക്കുഭാഗത്തുള്ള മേജർ റോഡുകളും പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളുണ്ടാക്കുന്നുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ മൈസൂറിൽ നിന്ന്‌ സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങളായ നഗരഹോളെ, ബന്ദിപ്പൂർ, മുതുമലൈ, വയനാട്‌ വഴിയുള്ള ഹൈവെയിലെ ഗതാഗതതിരക്ക്‌ വന്യജീവികൾക്ക്‌ നിരന്തരശല്യമാണ്‌. ഈ പാതയിലൂടെ രാത്രി വാഹനമോടിക്കുന്നത്‌ 2010ൽ കർണ്ണാടക ഹൈക്കോടതി നിരോധിച്ചു. തൈങ്കാശി-കൊല്ലം റയിൽവേ ലൈനും ചെങ്കോട്ടപുരത്തിലൂടെയുള്ള ഹൈവെയും തെക്കും (കളയ്‌ക്കാട്‌, മുണ്ടൻതുറൈ-നെയ്യാർ) വടക്കും (ശ്രീവില്ലി പുത്തൂർ, റാന്നി, കോന്നി ഡിവിഷനുകൾ) തമ്മിലുള്ള ആനകളുടെ യാത്ര പൂർണ്ണമായും തടസ്സപ്പെടുത്തി.
അതു പോലെ പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ തെക്കുഭാഗത്തുള്ള മേജർ റോഡുകളും പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളുണ്ടാക്കുന്നുണ്ട്‌. ഉദാഹരണത്തിന്‌ മൈസൂറിൽ നിന്ന്‌ സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങളായ നഗരഹോളെ, ബന്ദിപ്പൂർ, മുതുമലൈ, വയനാട്‌ വഴിയുള്ള ഹൈവെയിലെ ഗതാഗതതിരക്ക്‌ വന്യജീവികൾക്ക്‌ നിരന്തരശല്യമാണ്‌. ഈ പാതയിലൂടെ രാത്രി വാഹനമോടിക്കുന്നത്‌ 2010ൽ കർണ്ണാടക ഹൈക്കോടതി നിരോധിച്ചു. തൈങ്കാശി-കൊല്ലം റയിൽവേ ലൈനും ചെങ്കോട്ടപുരത്തിലൂടെയുള്ള ഹൈവെയും തെക്കും (കളയ്‌ക്കാട്‌, മുണ്ടൻതുറൈ-നെയ്യാർ) വടക്കും (ശ്രീവില്ലി പുത്തൂർ, റാന്നി, കോന്നി ഡിവിഷനുകൾ) തമ്മിലുള്ള ആനകളുടെ യാത്ര പൂർണ്ണമായും തടസ്സപ്പെടുത്തി.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ തെക്കുഭാഗത്തു കൂടി കൂടുതൽ റയിൽ പാതയ്‌ക്കു വേണ്ടിയുള്ള മുറവിളി ഉയർന്നു കഴിഞ്ഞു. നിർദ്ദിഷ്‌ട ഹുബ്‌ളി,- അങ്കോള ലൈൻ, താൽഗുപ്പ-ഹൊന്നാവാർ ലൈൻ, മൈസൂർ -കണ്ണൂർ ലൈൻ, ചാമരാജനഗർ-സത്യമംഗലം ലൈൻ, ശബരിമല ലൈൻ എന്നിവയെല്ലാം ഇതിലുൾപ്പെടും. നിർദ്ദിഷ്‌ട ചാമരാജനഗർ-സത്യമംഗലം ലൈൻ സത്യമംഗലം നിബിഢവനത്തിലൂടെയും തലമലൈ മലഞ്ചരിവിലൂടെയും ആനകളുടെ വൻ ആവാസകേന്ദ്രമായ മോയാർ നദീതടത്തിലൂടെയുമാണ്‌ കടന്നു പോകേണ്ടത്‌. ഇവിടെ ആനകൾ മൂലം ട്രെയിൻ അപകടം ഉണ്ടാകാനുള്ള സാദ്ധ്യത വളരെയേറെയാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടവും പൂർവ്വഘട്ടവും തമ്മിൽ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഒരേ ഒരിടം അരിഞ്ഞു നീക്കി കൊണ്ടു വേണം ഈ ലൈൻ കടന്നു പോകേണ്ടത്‌. ചില ശാസ്‌ത്രീയ തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഈ റയിൽ പാതയ്‌ക്ക്‌ ഇതു വരെ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകിയിട്ടില്ല.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ തെക്കുഭാഗത്തു കൂടി കൂടുതൽ റയിൽ പാതയ്‌ക്കു വേണ്ടിയുള്ള മുറവിളി ഉയർന്നു കഴിഞ്ഞു. നിർദ്ദിഷ്‌ട ഹുബ്‌ളി,- അങ്കോള ലൈൻ, താൽഗുപ്പ-ഹൊന്നാവാർ ലൈൻ, മൈസൂർ -കണ്ണൂർ ലൈൻ, ചാമരാജനഗർ-സത്യമംഗലം ലൈൻ, ശബരിമല ലൈൻ എന്നിവയെല്ലാം ഇതിലുൾപ്പെടും. നിർദ്ദിഷ്‌ട ചാമരാജനഗർ-സത്യമംഗലം ലൈൻ സത്യമംഗലം നിബിഢവനത്തിലൂടെയും തലമലൈ മലഞ്ചരിവിലൂടെയും ആനകളുടെ വൻ ആവാസകേന്ദ്രമായ മോയാർ നദീതടത്തിലൂടെയുമാണ്‌ കടന്നു പോകേണ്ടത്‌. ഇവിടെ ആനകൾ മൂലം ട്രെയിൻ അപകടം ഉണ്ടാകാനുള്ള സാദ്ധ്യത വളരെയേറെയാണ്‌. പശ്ചിമഘട്ടവും പൂർവ്വഘട്ടവും തമ്മിൽ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഒരേ ഒരിടം അരിഞ്ഞു നീക്കി കൊണ്ടു വേണം ഈ ലൈൻ കടന്നു പോകേണ്ടത്‌. ചില ശാസ്‌ത്രീയ തെളിവുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഈ റയിൽ പാതയ്‌ക്ക്‌ ഇതു വരെ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകിയിട്ടില്ല.
സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള ഉപാധികൾ
ി പരിസ്ഥിതി ആഘാത പഠനത്തിന്‌ വിധേയമായി ഏറ്റവും അത്യാവശ്യമുള്ളവയൊഴിച്ച്‌ ഋടദ1ൽ പുതിയ റെയിൽവെ ലൈനുകളോ മേജർ റോഡുകളോ പാടില്ല. ഗോവയുടേത്‌ ഒരു പ്രത്യേക കേസാണ്‌, കാരണം കൊങ്കൺ റെയിൽവേ ഉൾപ്പെടെയുള്ള അവിടത്തെ വികസനം തീരദേശമേഖലയിലാണ്‌. സന്തുലിത വികസനം കൈവരിക്കാനും തീരേദശത്തെ സമ്മർദ്ദം കുറയ്‌ക്കാനും വികസനം പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ താലൂക്കുകളിലേക്ക്‌ വ്യാപിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. എന്നാൽ ഈ പ്രദേശങ്ങളെ സമിതി ഋടദ1ലാണ്‌ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്‌. ഗോവയും കർണ്ണാടകവും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി തന്നെ ഋടദ1ലാണ്‌. അതു കൊണ്ട്‌ തന്നെ ഗോവയുടെ കാര്യത്തിൽ ചില ഉദാരസമീപനം ആവശ്യമാണ്‌. ഗോവയുടെ മേഖലാ പ്ലാൻ 21ൽ വികസനം ഉൾ താലൂക്കുകളിലേക്ക്‌ വ്യാപിപ്പിക്കാൻ പദ്ധതിയുണ്ട്‌. ഇതിന്‌ ഗതാഗതഅടിസ്ഥാന വികസനം ആവശ്യമാണ്‌.
ി ഋടദ1ൽ പുതിയ ഹൈവെകളും എക്‌സ്‌പ്രസ്‌ വെകളും ഒഴിവാക്കണം.
ി ഋടദ2ൽ ഏറ്റവും ഒഴിച്ചു കൂടാനാവാത്ത സന്ദർഭങ്ങളിൽ പരിസ്ഥിതി ആഘാത പഠനത്തിന്റെയും കർശന നിബന്ധനകളുടെയും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റിന്റെയും അടിസ്ഥാനത്തിലല്ലാതെ പുതിയ റയിൽവേ ലൈനുകളോ മേജർ റോഡുകളോ പാടില്ല.
ി ചില കർശന വ്യവസ്ഥകൾക്ക്‌ വിധേയമായി ഋടദ 2ൽ അത്യാവശ്യമുള്ള റോഡുകളും റയിൽവെ ലൈനുകളും മെച്ചപ്പെടുത്താൻ അനുവദിക്കാം.
ി പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്‌ മൊത്തമായി ഗതാഗതമേഖലയ്‌ക്കു വേണ്ടി ഒരു മാസ്റ്റർ പ്ലാൻ തയ്യാറാക്കണം. പ്രദേശത്തെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെയും ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയുടെയും മൂല്യവുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തി പശ്ചിമഘട്ട പ്രദേശത്ത്‌ ആളുകളെയും സാധനങ്ങളെയും കൊണ്ടു പോകാനും വരാനുമുള്ള ഇപ്പോഴത്തെയും ഭാവിയിലേയും ആവശ്യങ്ങൾ കണക്കിലെടുത്തു വേണം പ്ലാൻ തയ്യാറാക്കാൻ. പരിസ്ഥിതിയ്‌ക്ക്‌ കാര്യമായ ശല്യമുണ്ടാക്കാത്ത അത്യാവശ്യം വേണ്ട റയിൽ പാതയോ റോഡോ സംബന്ധിച്ച ശുപാർശ ഈ മാസ്റ്റർ പ്ലാനിലുണ്ടാകണം.
ി റയിൽ പാതയ്‌ക്കോ റോഡിനോ വേണ്ടിയുളള ഭാവി നിർദ്ദേശങ്ങൾ പരിസ്ഥിതി-വന്യമൃഗ ആഘാത പഠനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ളതായിരിക്കണം. സമ്പന്ന വനങ്ങളിലൂടെയും വന്യമൃഗ ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളിലൂടെയും വന്യമൃഗ ഇടനാഴികളിലൂടെയും ഗതാഗത അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതുമൂലം ഉണ്ടാകാവുന്ന പരിസ്ഥിതിപരവും ജൈവആവാസപരവുമായ ആഘാതം അപഗ്രഥിക്കാൻ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റി ഒരു ഉപസമിതിയെ നിയോഗിക്കണം.
ി പ്രോജക്‌ടിന്‌ അംഗീകാരം നൽകുന്നതിന്‌ മുൻപ്‌ മൃഗങ്ങൾക്ക്‌ കടന്നു പോകാൻ പാകത്തിൽ ടണലുകളോ പാലങ്ങളോ മേൽപാലങ്ങളോ ഉയർത്തിയ റോഡുകളോ പദ്ധതിരേഖയുടെ അവിഭാജ്യഘടകമായി ഉൾപ്പെടുത്തണം. മൃഗങ്ങൾക്കു കടന്നുപോകാൻ പാകത്തിൽ ടണലുകളോ, പാലങ്ങളോ, മേൽപാലങ്ങളോ, ഉയർത്തിയ റോഡുകളോ പദ്ധതിരേഖയുടെ അവിഭാജ്യഘടകമായി ഉൾപ്പെടുത്തണം.


=====സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള ഉപാധികൾ=====
* പരിസ്ഥിതി ആഘാത പഠനത്തിന്‌ വിധേയമായി ഏറ്റവും അത്യാവശ്യമുള്ളവയൊഴിച്ച്‌ ഋടദ1ൽ പുതിയ റെയിൽവെ ലൈനുകളോ മേജർ റോഡുകളോ പാടില്ല. ഗോവയുടേത്‌ ഒരു പ്രത്യേക കേസാണ്‌, കാരണം കൊങ്കൺ റെയിൽവേ ഉൾപ്പെടെയുള്ള അവിടത്തെ വികസനം തീരദേശമേഖലയിലാണ്‌. സന്തുലിത വികസനം കൈവരിക്കാനും തീരേദശത്തെ സമ്മർദ്ദം കുറയ്‌ക്കാനും വികസനം പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ താലൂക്കുകളിലേക്ക്‌ വ്യാപിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. എന്നാൽ ഈ പ്രദേശങ്ങളെ സമിതി ഋടദ1ലാണ്‌ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ളത്‌. ഗോവയും കർണ്ണാടകവും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി തന്നെ ഋടദ1ലാണ്‌. അതു കൊണ്ട്‌ തന്നെ ഗോവയുടെ കാര്യത്തിൽ ചില ഉദാരസമീപനം ആവശ്യമാണ്‌. ഗോവയുടെ മേഖലാ പ്ലാൻ 21ൽ വികസനം ഉൾ താലൂക്കുകളിലേക്ക്‌ വ്യാപിപ്പിക്കാൻ പദ്ധതിയുണ്ട്‌. ഇതിന്‌ ഗതാഗതഅടിസ്ഥാന വികസനം ആവശ്യമാണ്‌.
*ESZ 1ൽ പുതിയ ഹൈവെകളും എക്‌സ്‌പ്രസ്‌ വെകളും ഒഴിവാക്കണം.
* ESZ 2ൽ ഏറ്റവും ഒഴിച്ചു കൂടാനാവാത്ത സന്ദർഭങ്ങളിൽ പരിസ്ഥിതി ആഘാത പഠനത്തിന്റെയും കർശന നിബന്ധനകളുടെയും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റിന്റെയും അടിസ്ഥാനത്തിലല്ലാതെ പുതിയ റയിൽവേ ലൈനുകളോ മേജർ റോഡുകളോ പാടില്ല.
* ചില കർശന വ്യവസ്ഥകൾക്ക്‌ വിധേയമായി ഋടദ 2ൽ അത്യാവശ്യമുള്ള റോഡുകളും റയിൽവെ ലൈനുകളും മെച്ചപ്പെടുത്താൻ അനുവദിക്കാം.
* പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്‌ മൊത്തമായി ഗതാഗതമേഖലയ്‌ക്കു വേണ്ടി ഒരു മാസ്റ്റർ പ്ലാൻ തയ്യാറാക്കണം. പ്രദേശത്തെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെയും ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയുടെയും മൂല്യവുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തി പശ്ചിമഘട്ട പ്രദേശത്ത്‌ ആളുകളെയും സാധനങ്ങളെയും കൊണ്ടു പോകാനും വരാനുമുള്ള ഇപ്പോഴത്തെയും ഭാവിയിലേയും ആവശ്യങ്ങൾ കണക്കിലെടുത്തു വേണം പ്ലാൻ തയ്യാറാക്കാൻ. പരിസ്ഥിതിയ്‌ക്ക്‌ കാര്യമായ ശല്യമുണ്ടാക്കാത്ത അത്യാവശ്യം വേണ്ട റയിൽ പാതയോ റോഡോ സംബന്ധിച്ച ശുപാർശ ഈ മാസ്റ്റർ പ്ലാനിലുണ്ടാകണം.


* റയിൽ പാതയ്‌ക്കോ റോഡിനോ വേണ്ടിയുളള ഭാവി നിർദ്ദേശങ്ങൾ പരിസ്ഥിതി-വന്യമൃഗ ആഘാത പഠനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ളതായിരിക്കണം. സമ്പന്ന വനങ്ങളിലൂടെയും വന്യമൃഗ ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളിലൂടെയും വന്യമൃഗ ഇടനാഴികളിലൂടെയും ഗതാഗത അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്നതുമൂലം ഉണ്ടാകാവുന്ന പരിസ്ഥിതിപരവും ജൈവആവാസപരവുമായ ആഘാതം അപഗ്രഥിക്കാൻ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റി ഒരു ഉപസമിതിയെ നിയോഗിക്കണം.
* പ്രോജക്‌ടിന്‌ അംഗീകാരം നൽകുന്നതിന്‌ മുൻപ്‌ മൃഗങ്ങൾക്ക്‌ കടന്നു പോകാൻ പാകത്തിൽ ടണലുകളോ പാലങ്ങളോ മേൽപാലങ്ങളോ ഉയർത്തിയ റോഡുകളോ പദ്ധതിരേഖയുടെ അവിഭാജ്യഘടകമായി ഉൾപ്പെടുത്തണം. മൃഗങ്ങൾക്കു കടന്നുപോകാൻ പാകത്തിൽ ടണലുകളോ, പാലങ്ങളോ, മേൽപാലങ്ങളോ, ഉയർത്തിയ റോഡുകളോ പദ്ധതിരേഖയുടെ അവിഭാജ്യഘടകമായി ഉൾപ്പെടുത്തണം.
'''ബോക്സ് 11 ഉത്തര പശ്ചിമഘട്ടത്തിലൂടെയുള്ള റോഡുകളുടെ പട്ടിക'''


സാക്രി - പിംപാൽനർ
സാക്രി - പിംപാൽനർ
വരി 2,007: വരി 2,234:
ആധാരം: പരഞ്ചപൈ, 2011
ആധാരം: പരഞ്ചപൈ, 2011


====മനുഷ്യ അധിവാസങ്ങൾ ഉടമസ്ഥതയിലും ജീവിതരീതിയിലും മാറ്റം====


കഴിഞ്ഞ കുറേ വർഷങ്ങളായി ഗ്രാമവാസികൾ അവരുടെ ഭൂമി വിറ്റ്‌ അവിടെ തന്നെ തൊഴിലാളികളായി തടരുകയോ മെച്ചപ്പെട്ടൊരു ജീവിതം തേടി അടുത്തുള്ള പട്ടണത്തിലേയ്‌ക്ക്‌ കുടിയേറുകയോ ചെയ്യുന്ന പ്രവണത കണ്ടു വരുന്നു. ഈ കർഷകരിൽ നിന്ന്‌ ഭൂമി വാങ്ങുന്ന പട്ടണവാസികൾ അത്‌ ഒരു ഫാം ഹൗസായോ റിസോർട്ടായോ മാറ്റുന്നു. ഈ ഭൂമി ചിലപ്പോൾ മാന്തോട്ടമായോ തേയില, കാപ്പി തോട്ടമായോ മാറ്റപ്പെടാം. എന്നാൽ ഈ പ്രവർത്തനങ്ങളിലെല്ലാം തനത്‌ സസ്യവൈവിദ്ധ്യം അപ്പാടെ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. പശ്ചിമഘട്ടമേഖലയിലെ നിരവധി സ്ഥലങ്ങൾ ഇപ്പോൾ രാഷ്‌ട്രീയക്കാരുടെയും റിയൽ എസ്റ്റേറ്റുകാരുടെയും സാധാരണക്കാരുടേയും കോർപ്പറേറ്റുകളടെയും വ്യവസായികളുടേയും കൈവശമാണ്‌. 0.5 ഏക്കർ മുതൽ 1000ത്തിലേറെ ഏക്കർ വരെ ഇവരുടെ കൈവശമുണ്ട്‌.
കഴിഞ്ഞ കുറേ വർഷങ്ങളായി ഗ്രാമവാസികൾ അവരുടെ ഭൂമി വിറ്റ്‌ അവിടെ തന്നെ തൊഴിലാളികളായി തടരുകയോ മെച്ചപ്പെട്ടൊരു ജീവിതം തേടി അടുത്തുള്ള പട്ടണത്തിലേയ്‌ക്ക്‌ കുടിയേറുകയോ ചെയ്യുന്ന പ്രവണത കണ്ടു വരുന്നു. ഈ കർഷകരിൽ നിന്ന്‌ ഭൂമി വാങ്ങുന്ന പട്ടണവാസികൾ അത്‌ ഒരു ഫാം ഹൗസായോ റിസോർട്ടായോ മാറ്റുന്നു. ഈ ഭൂമി ചിലപ്പോൾ മാന്തോട്ടമായോ തേയില, കാപ്പി തോട്ടമായോ മാറ്റപ്പെടാം. എന്നാൽ ഈ പ്രവർത്തനങ്ങളിലെല്ലാം തനത്‌ സസ്യവൈവിദ്ധ്യം അപ്പാടെ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. പശ്ചിമഘട്ടമേഖലയിലെ നിരവധി സ്ഥലങ്ങൾ ഇപ്പോൾ രാഷ്‌ട്രീയക്കാരുടെയും റിയൽ എസ്റ്റേറ്റുകാരുടെയും സാധാരണക്കാരുടേയും കോർപ്പറേറ്റുകളടെയും വ്യവസായികളുടേയും കൈവശമാണ്‌. 0.5 ഏക്കർ മുതൽ 1000ത്തിലേറെ ഏക്കർ വരെ ഇവരുടെ കൈവശമുണ്ട്‌.
'''രണ്ടാം വീട്'''


പട്ടണങ്ങളിലെ ജനബാഹുല്യവും മലിനീകരണവും വർദ്ധിച്ചതോടെ ജനം വാരാന്ത്യത്തിൽ സ്വസ്ഥമായൊരിടം തേടാൻ തുടങ്ങി.അങ്ങനെയാണ്‌ ഫാം ഹൗസുകളും റിസോർട്ടുകളും എന്ന ആശയം ഉദിച്ചത്‌. കഴിഞ്ഞ രണ്ട്‌ ദശകങ്ങളായി സമ്പന്നരായ നഗരവാസികളെ ആകർഷിക്കുന്ന നിരവധി ഫാം ഹൗസുകളും റിസോർട്ടുകളും പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ഉയർന്നു വന്നു. മലകളുടെ കൂട്ടത്തോടെയുള്ള ഈ വികസനം പ്രകൃതിയെ മാറ്റി മറിക്കാനും കീഴടക്കാനും തുടങ്ങി. പട്ടണവാസികൾ മലകളിലേക്ക്‌ ആകർഷിക്കപ്പെടുമ്പോൾ ഗ്രാമീണർ പട്ടണങ്ങളിലെ ജീവിതം കൊതിച്ചു. അങ്ങനെ അവർ ഭൂമി വിറ്റ്‌ പട്ടണത്തിലേക്ക്‌ ചേക്കേറി.
പട്ടണങ്ങളിലെ ജനബാഹുല്യവും മലിനീകരണവും വർദ്ധിച്ചതോടെ ജനം വാരാന്ത്യത്തിൽ സ്വസ്ഥമായൊരിടം തേടാൻ തുടങ്ങി.അങ്ങനെയാണ്‌ ഫാം ഹൗസുകളും റിസോർട്ടുകളും എന്ന ആശയം ഉദിച്ചത്‌. കഴിഞ്ഞ രണ്ട്‌ ദശകങ്ങളായി സമ്പന്നരായ നഗരവാസികളെ ആകർഷിക്കുന്ന നിരവധി ഫാം ഹൗസുകളും റിസോർട്ടുകളും പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ഉയർന്നു വന്നു. മലകളുടെ കൂട്ടത്തോടെയുള്ള ഈ വികസനം പ്രകൃതിയെ മാറ്റി മറിക്കാനും കീഴടക്കാനും തുടങ്ങി. പട്ടണവാസികൾ മലകളിലേക്ക്‌ ആകർഷിക്കപ്പെടുമ്പോൾ ഗ്രാമീണർ പട്ടണങ്ങളിലെ ജീവിതം കൊതിച്ചു. അങ്ങനെ അവർ ഭൂമി വിറ്റ്‌ പട്ടണത്തിലേക്ക്‌ ചേക്കേറി.
'''പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പട്ടണസ്റ്റൈൽ'''


പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെത്തിയ നഗരവാസികൾക്ക്‌ അവിടെ ആധുനിക സുഖസൗകര്യങ്ങളെല്ലാം വേണം. വാരാന്ത്യവസതിക്ക്‌ നല്ല റോഡുകൾ, ശുദ്ധജലം, വൈദ്യുതി തുടങ്ങിയവയെല്ലാം വേണം. സിമന്റും കമ്പിയും കട്ടയും പാറയും എല്ലാം ഉപയോഗിച്ചുള്ള വീടുകളാണ്‌ ഉയരുന്നത്‌. എയർകണ്ടീഷണർ, ടി.വി., മാർബിൾ തുടങ്ങി എല്ലാ ആധുനിക സുഖസൗകര്യങ്ങളുമുള്ള കൊട്ടാരസമമായ വീടുകളുയർന്നു. പട്ടണത്തിലെ സുഖസൗകര്യങ്ങൾക്കു പുറമേ അവിടത്തെ പൂന്തോട്ടങ്ങളും മലകളിലേക്ക്‌ പറിച്ചു നട്ടു. ഈ പൂന്തോട്ടങ്ങൾക്ക്‌ നിത്യവും ധാരാളം വെള്ളവും വളവും കീടനാശിനികളും ആവശ്യമായിരുന്നു. ഇവിടെ വളർത്തിയ പുത്തൻ ചെടികളിൽ പലതും പ്രാദേശിക ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക്‌ ഹാനികരമായിരുന്നു. ഇതൊക്കെ നിയന്ത്രിക്കാൻ വ്യക്തമായ മാർഗ്ഗരേഖകളോ നിബന്ധനകളോ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെത്തിയ നഗരവാസികൾക്ക്‌ അവിടെ ആധുനിക സുഖസൗകര്യങ്ങളെല്ലാം വേണം. വാരാന്ത്യവസതിക്ക്‌ നല്ല റോഡുകൾ, ശുദ്ധജലം, വൈദ്യുതി തുടങ്ങിയവയെല്ലാം വേണം. സിമന്റും കമ്പിയും കട്ടയും പാറയും എല്ലാം ഉപയോഗിച്ചുള്ള വീടുകളാണ്‌ ഉയരുന്നത്‌. എയർകണ്ടീഷണർ, ടി.വി., മാർബിൾ തുടങ്ങി എല്ലാ ആധുനിക സുഖസൗകര്യങ്ങളുമുള്ള കൊട്ടാരസമമായ വീടുകളുയർന്നു. പട്ടണത്തിലെ സുഖസൗകര്യങ്ങൾക്കു പുറമേ അവിടത്തെ പൂന്തോട്ടങ്ങളും മലകളിലേക്ക്‌ പറിച്ചു നട്ടു. ഈ പൂന്തോട്ടങ്ങൾക്ക്‌ നിത്യവും ധാരാളം വെള്ളവും വളവും കീടനാശിനികളും ആവശ്യമായിരുന്നു. ഇവിടെ വളർത്തിയ പുത്തൻ ചെടികളിൽ പലതും പ്രാദേശിക ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക്‌ ഹാനികരമായിരുന്നു. ഇതൊക്കെ നിയന്ത്രിക്കാൻ വ്യക്തമായ മാർഗ്ഗരേഖകളോ നിബന്ധനകളോ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.
'''മലകൾ വികസിത ലക്ഷ്യസ്ഥാനങ്ങൾ'''


ഉടമസ്ഥതയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഭൂമിയിലെ പ്രവർത്തനങ്ങളും അതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയിലുണ്ടാകുന്ന ആഘാതങ്ങളും വ്യത്യാസപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരിക്കും.
ഉടമസ്ഥതയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഭൂമിയിലെ പ്രവർത്തനങ്ങളും അതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയിലുണ്ടാകുന്ന ആഘാതങ്ങളും വ്യത്യാസപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരിക്കും.
വ്യക്തികളായ ഉടമകൾ - ഫാം ഹൗസ്‌, റിസോർട്ട്‌, ഫാം ലാന്റ്‌, ഹോർട്ടികൾച്ചർ
വ്യക്തികളായ ഉടമകൾ - ഫാം ഹൗസ്‌, റിസോർട്ട്‌, ഫാം ലാന്റ്‌, ഹോർട്ടികൾച്ചർ
ഭൂവികസനക്കാർ - ഫാം ഹൗസ്‌ സ്‌ക്കീം, റിസോർട്ട്‌, ടൗൺഷിപ്പ്‌
ഭൂവികസനക്കാർ - ഫാം ഹൗസ്‌ സ്‌ക്കീം, റിസോർട്ട്‌, ടൗൺഷിപ്പ്‌
വ്യവസായങ്ങൾ - ഐ.ടി.പാർക്ക്‌, പ്രോസസിങ്ങ്‌ യൂണിറ്റുകൾ, ഫ്‌ളോറികൾച്ചർ
വ്യവസായങ്ങൾ - ഐ.ടി.പാർക്ക്‌, പ്രോസസിങ്ങ്‌ യൂണിറ്റുകൾ, ഫ്‌ളോറികൾച്ചർ
പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ 10 ഏക്കർ മുതൽ 500 ഏക്കർ വരെയുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽ നിരവധി ഫാം ഹൗസുകളും റിസോർട്ടുകളും ഉയർന്നു വരുന്നുണ്ട്‌. ലവാസ, അംബിവാലി തുടങ്ങിയ വൻകിട പ്രോജക്‌ടുകൾക്ക്‌ പുറമേ ആണിത്‌. ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുള്ള വികസന പ്രവർത്തനങ്ങളിലെ റോഡു നിർമ്മാണം, ഭൂമി ഒരുക്കൽ തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്‌ ഹാനികരമാണ്‌. ഇവ വീണ്ടും പൂർവ്വ സ്ഥിതിയിലെത്തിക്കുക സാദ്ധ്യമല്ല.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ 10 ഏക്കർ മുതൽ 500 ഏക്കർ വരെയുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽ നിരവധി ഫാം ഹൗസുകളും റിസോർട്ടുകളും ഉയർന്നു വരുന്നുണ്ട്‌. ലവാസ, അംബിവാലി തുടങ്ങിയ വൻകിട പ്രോജക്‌ടുകൾക്ക്‌ പുറമേ ആണിത്‌. ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുള്ള വികസന പ്രവർത്തനങ്ങളിലെ റോഡു നിർമ്മാണം, ഭൂമി ഒരുക്കൽ തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്‌ ഹാനികരമാണ്‌. ഇവ വീണ്ടും പൂർവ്വ സ്ഥിതിയിലെത്തിക്കുക സാദ്ധ്യമല്ല.
=====ഉത്കണ്ഠ ഉളവാക്കുന്ന പ്രശ്നങ്ങൾ=====


ഈ പുതിയ വാസസ്ഥല ഘടനയും വികസനവും മലകൾ ഇടിച്ചു നിരത്തുന്നതിനും റോഡുകളും നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങളും മലഞ്ചരിവുകളുടെ ഘടനയിലും ആകൃതിയിലും മാറ്റമുണ്ടാകുന്നതിനും കാരണമാകുന്നു. ജലഘടനയിലെ മാറ്റങ്ങളും ശ്രദ്ധയിൽ പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌. മുകൾഭാഗം ചെത്തി നിരപ്പാക്കുന്നത്‌ സസ്യജാലങ്ങളും മണ്ണും നീക്കം ചെയ്യപ്പെടാനും മലകളുടെ ഘടനയിൽ മാറ്റം വരുത്താനും ഇടയാക്കുന്നു. നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്കു വേണ്ടി കല്ലും മണ്ണുമെല്ലാം ഖനനം ചെയ്‌തെടുക്കുന്നതു പോലെ ഉപയോഗശൂന്യമായ കല്ലും മണ്ണും കട്ടയുമെല്ലാം കൂട്ടിയിടുന്നതും പ്രശ്‌നമാണ്‌.
ഈ പുതിയ വാസസ്ഥല ഘടനയും വികസനവും മലകൾ ഇടിച്ചു നിരത്തുന്നതിനും റോഡുകളും നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങളും മലഞ്ചരിവുകളുടെ ഘടനയിലും ആകൃതിയിലും മാറ്റമുണ്ടാകുന്നതിനും കാരണമാകുന്നു. ജലഘടനയിലെ മാറ്റങ്ങളും ശ്രദ്ധയിൽ പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌. മുകൾഭാഗം ചെത്തി നിരപ്പാക്കുന്നത്‌ സസ്യജാലങ്ങളും മണ്ണും നീക്കം ചെയ്യപ്പെടാനും മലകളുടെ ഘടനയിൽ മാറ്റം വരുത്താനും ഇടയാക്കുന്നു. നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്കു വേണ്ടി കല്ലും മണ്ണുമെല്ലാം ഖനനം ചെയ്‌തെടുക്കുന്നതു പോലെ ഉപയോഗശൂന്യമായ കല്ലും മണ്ണും കട്ടയുമെല്ലാം കൂട്ടിയിടുന്നതും പ്രശ്‌നമാണ്‌.
വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ പിൻബലമാകുന്ന അനുബന്ധപ്രവർത്തനങ്ങളും ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക്‌ ഹാനികരമാണ്‌. അവ ചുവടെ പറയുന്നു.
വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ പിൻബലമാകുന്ന അനുബന്ധപ്രവർത്തനങ്ങളും ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക്‌ ഹാനികരമാണ്‌. അവ ചുവടെ പറയുന്നു.
n ലേബർ കോളനിയും താല്‌ക്കാലിക ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളും സ്ഥാപിക്കുമ്പോൾ
? ഖര-ദ്രവമാലിന്യ സംസ്‌ക്കരണപ്രശ്‌നങ്ങൾ
? വിറകിനുവേണ്ടി മരങ്ങൾ മുറിക്കുന്നത്‌ കൂടും
? വന്യമൃഗങ്ങളെ വേട്ടയാടുന്നത്‌ കൂടും
? താല്‌ക്കാലിക വഴികളുടെ എണ്ണം കൂടും
n ക്വാറികളും ക്രഷറുകളും
? മലഞ്ചരിവുകൾക്കും തടാകങ്ങൾക്കും ശല്യം.
? കല്ലും മണ്ണും മറ്റും താല്‌ക്കാലികമായി ശേഖരിക്കുന്നതിന്‌ കൂടുതൽ പ്രദേശം നിരപ്പാക്കേണ്ടി വരും.
? പാറപ്പൊടിയും മറ്റും വായു, മണ്ണ്‌, ജലം എന്നിവ മലിനമാക്കുന്നു.
? പാറപ്പൊടി ഇലകളിൽ കട്ടിയായി പറ്റിപ്പിടിക്കുന്നതുമൂലം വൃക്ഷങ്ങൾ നശിക്കുന്നു.
n ജലഘടനയിലെ മാറ്റങ്ങൾ
? കനാൽ നിർമ്മാണം, ഗതിമാറ്റം, പാറക്കൂട്ടങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യൽ, നദീതീരകാടുകൾ നശിപ്പി ക്കൽ, വാസസ്ഥലങ്ങൾ എന്നിവ അരുവികളുടെ ജൈവവ്യവസ്ഥയ്‌ക്കും അതിന്റെ പ്രവർത്ത നത്തിനും ഭീഷണി ഉയർത്തുന്നു.
? പ്രകൃതിദത്തമായ അരുവികളുടെ ഗതിമാറ്റം.
? അരുവികളിലെ കാടുകൾ, ജലജീവികൾ തുടങ്ങിയ പ്രത്യേക ജൈവവൈവിദ്ധ്യ നഷ്‌ടം.
? പ്രകൃതി ദത്തമായ അരുവികളുടെയും നീരൊഴുക്കുകളുടെയും നശീകരണം.
? മണ്ണിനടിയിലെ ഒഴുക്കിന്റെ ഗതിമാറ്റം.
? ഭൂജല അളവിലെ മാറ്റങ്ങൾ
? ജലാശയങ്ങളിലേക്ക്‌ മലിനജലം ഒഴുക്കുന്നത്‌
? ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലം ടാറിട്ടും സിമന്റ്‌ പൂശിയും കല്ലടുക്കിയും മറ്റും കട്ടിയാക്കുന്നതുമൂലം ഭൂമിയിൽ വീഴുന്ന ജലം വേഗത്തിൽ ഒഴുകി പോവുകയും മണ്ണിലേക്ക്‌ താഴുന്ന ജലത്തിന്റെ അളവ്‌ കുറയുകയും ചെയ്യുന്നു.
n മണ്ണ്‌
? മണ്ണൊലിപ്പ്‌ കൂടുന്നു.
? നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വിഭവങ്ങൾ പാഴാക്കുന്നു.
n സസ്യജാലങ്ങൾ
? അപൂർവ്വസസ്യജാലങ്ങൾ നഷ്‌ടപ്പെടുന്നു.
? തോട്ടങ്ങളിൽ തദ്ദേശീയമല്ലാത്ത ഇനങ്ങൾ വച്ചു പിടിപ്പിക്കുന്നു.
? മണ്ണിനടിയിലുള്ള കിഴങ്ങുകൾ നീക്കം ചെയ്യുന്നു.
? മണ്ണിനോടു ചേർന്നു നിൽക്കുന്ന ചെറിയ ചെടികൾ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.
? ദേശാടന പക്ഷികളുടേയും മറ്റും കൂടുകളും ഇടനാഴികളും നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.


'''ലേബർ കോളനിയും താല്‌ക്കാലിക ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളും സ്ഥാപിക്കുമ്പോൾ'''
* ഖര-ദ്രവമാലിന്യ സംസ്‌ക്കരണപ്രശ്‌നങ്ങൾ
* വിറകിനുവേണ്ടി മരങ്ങൾ മുറിക്കുന്നത്‌ കൂടും
* വന്യമൃഗങ്ങളെ വേട്ടയാടുന്നത്‌ കൂടും
* താല്‌ക്കാലിക വഴികളുടെ എണ്ണം കൂടും
'''ക്വാറികളും ക്രഷറുകളും'''
* മലഞ്ചരിവുകൾക്കും തടാകങ്ങൾക്കും ശല്യം.
* കല്ലും മണ്ണും മറ്റും താല്‌ക്കാലികമായി ശേഖരിക്കുന്നതിന്‌ കൂടുതൽ പ്രദേശം നിരപ്പാക്കേണ്ടി വരും.
* പാറപ്പൊടിയും മറ്റും വായു, മണ്ണ്‌, ജലം എന്നിവ മലിനമാക്കുന്നു.
* പാറപ്പൊടി ഇലകളിൽ കട്ടിയായി പറ്റിപ്പിടിക്കുന്നതുമൂലം വൃക്ഷങ്ങൾ നശിക്കുന്നു.
'''ജലഘടനയിലെ മാറ്റങ്ങൾ'''
* കനാൽ നിർമ്മാണം, ഗതിമാറ്റം, പാറക്കൂട്ടങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യൽ, നദീതീരകാടുകൾ നശിപ്പി ക്കൽ, വാസസ്ഥലങ്ങൾ എന്നിവ അരുവികളുടെ ജൈവവ്യവസ്ഥയ്‌ക്കും അതിന്റെ പ്രവർത്ത നത്തിനും ഭീഷണി ഉയർത്തുന്നു.


n ജലപാതകൾ, ജലസ്രോതസ്സുകൾ, ആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ, ഭൂമിശാസ്‌ത്രപരമായ പ്രത്യേകതക ഉള്ള ഇടങ്ങൾ, ജൈവവൈവിദ്ധ്യസമ്പന്ന മേഖലകൾ, വിശുദ്ധവനങ്ങൾ, തുടങ്ങിയവ യാതൊരു വിധ നിർമ്മാണ താമസ ആവശ്യങ്ങൾക്കും ഉപയോഗിക്കരുത്‌.
* പ്രകൃതിദത്തമായ അരുവികളുടെ ഗതിമാറ്റം.
n പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖലകൾ അനുവദിക്കരുത്‌.
n പുതുതായി മലമുകൾ സുഖവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ അനുവദിക്കരുത്‌.
n പൊതു സ്ഥലങ്ങൾ സ്വകാര്യ സ്ഥലങ്ങളാകാൻ അനുവദിക്കരുത്‌.
ESZ1ലും ESZ 2ലും
n വനഭൂമി വനേതര ആവശ്യങ്ങൾക്കോ കൃഷിഭൂമി കാർഷികേതര ആവശ്യങ്ങൾക്കോ അനുവദിക്കരുത്‌. എന്നാൽ കൃഷിഭൂമി വനഭൂമി ആക്കാനും പ്രദേശവാസികളുടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധനവിനനുസരിച്ച്‌ അവരെ ഉൾക്കൊള്ളാനായി നിലവിലുള്ള ഗ്രാമവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾ വിപുലീകരിക്കാനും അനുമതി നൽകാം.
n നിലവിലുള്ള ഹോട്ടലുകൾ, റിസോർട്ടുകൽ എന്നിവയെ സംബന്ധിച്ച്‌ ടൂറിസം നയത്തിൽ പരിസ്ഥിതി വനം മന്ത്രാലയം അനുയോജ്യമായ ഭേദഗതി വരുത്തണം.
n സ്റ്റീൽ, സിമന്റ്‌, മണൽ എന്നിവയുടെ ഉപയോഗം പരമാവധി കുറച്ച്‌ ജൈവസൗഹൃദപരമായ നിർമ്മാണ സാമഗ്രികളും നിർമ്മാണ ശൈലികളും ഉൾപ്പെടുത്തിയുള്ള ഒരു ബിൽഡിങ്ങ്‌ കോഡിന്‌ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടി രൂപം നൽകണം. മഴവെള്ള സംഭരണത്തിനും പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജ ഉപയോഗത്തിനും ജല സംസ്‌ക്കരണത്തിനും ഇതിൽ വ്യവസ്ഥയുണ്ടാകണം. പ്രാദേശിക ആവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ അനുകൂലമായ വിധമായിരിക്കണം ചട്ടക്കൂട്‌ രൂപ കല്‌പന ചെയ്യേണ്ടത്‌.
n മേൽമണ്ണ്‌ സംരക്ഷണം, വൃക്ഷസംരക്ഷണം തുടങ്ങിയ ഹരിതമാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾക്കനുരൂപമായ വിധം അംഗീകൃത അനുകരണ മാതൃകകൾക്കനുസൃമായി വേണം നിർമ്മാണ-വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തേണ്ടത്‌.
n ചതുപ്പുകളും വെള്ളക്കെട്ടുകളും നികത്തുക, വിദേശ സസ്യജാല ഇനങ്ങൾ വളർത്തുക എന്നിവയൊന്നും അനുവദിക്കരുത്‌.
n സിമന്റിട്ടും മറ്റും മോടി കൂട്ടുന്ന പ്രദേശങ്ങളുടെ വിസ്‌തീർണ്ണം പരിമിതപ്പെടുത്തുക, മഴവെളളവും മറ്റും ഭൂമിയിൽ താഴാനുള്ള പരമാവധി സൗകര്യം ഏർപ്പെടുത്തണം.


പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതിക ശാസ്‌ത്രമേഖലയിൽ നിന്ന്‌ കാര്യമായ സംഭാവനകളൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ല. വിവിധ മേഖലകളിൽ ജൈവസൗഹൃദസാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയോ ലഭ്യമായിട്ടുളളവ വേണ്ട വിധം ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്‌തിട്ടില്ല. പശ്ചിമഘട്ടമേഖലയിൽ എവിടെയൊക്കെ ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രയോഗിക്കാമോ അവിടെയൊക്കെ അതിനുള്ള ശ്രമമുണ്ടാകണം.
* അരുവികളിലെ കാടുകൾ, ജലജീവികൾ തുടങ്ങിയ പ്രത്യേക ജൈവവൈവിദ്ധ്യ നഷ്‌ടം.
ചില ഗവേഷണ-വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും സർവ്വ കലാശാലകളും ജൈവ സൗഹൃദ സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അവയ്‌ക്ക്‌ ഉദ്ദേശിച്ച ശ്രദ്ധയും പ്രാധാന്യവും ലഭിക്കുകയോ അവ വേണ്ടവിധം ഉപയോഗപ്പെടുത്തുകയോ ഉണ്ടായിട്ടില്ല.
 
.എസ്‌.ആർ.ഒ/ ഡി.എസ്‌.ടി/ഡി.ബി.ട്ടി എന്നിവപേലെ രാജ്യത്തെ മികവിന്റെ കേന്ദ്രങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്ന സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ സമൂഹത്തിന്‌ കൈമാറ്റം ചെയ്യാനുള്ള സ്ഥാപനസംവിധാനം ശക്തപ്പെടുത്തണം.
* പ്രകൃതി ദത്തമായ അരുവികളുടെയും നീരൊഴുക്കുകളുടെയും നശീകരണം.
 
* മണ്ണിനടിയിലെ ഒഴുക്കിന്റെ ഗതിമാറ്റം.
 
* ഭൂജല അളവിലെ മാറ്റങ്ങൾ
 
* ജലാശയങ്ങളിലേക്ക്‌ മലിനജലം ഒഴുക്കുന്നത്‌
 
* ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലം ടാറിട്ടും സിമന്റ്‌ പൂശിയും കല്ലടുക്കിയും മറ്റും കട്ടിയാക്കുന്നതുമൂലം ഭൂമിയിൽ വീഴുന്ന ജലം വേഗത്തിൽ ഒഴുകി പോവുകയും മണ്ണിലേക്ക്‌ താഴുന്ന ജലത്തിന്റെ അളവ്‌ കുറയുകയും ചെയ്യുന്നു.
 
'''മണ്ണ്‌'''
 
* മണ്ണൊലിപ്പ്‌ കൂടുന്നു.
 
* നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വിഭവങ്ങൾ പാഴാക്കുന്നു.
 
* സസ്യജാലങ്ങൾ
 
* അപൂർവ്വസസ്യജാലങ്ങൾ നഷ്‌ടപ്പെടുന്നു.
 
* തോട്ടങ്ങളിൽ തദ്ദേശീയമല്ലാത്ത ഇനങ്ങൾ വച്ചു പിടിപ്പിക്കുന്നു.
 
* മണ്ണിനടിയിലുള്ള കിഴങ്ങുകൾ നീക്കം ചെയ്യുന്നു.


n പരിസ്ഥിതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിലും വിഭവങ്ങളുടെ സുസ്ഥിര വിനിയോഗത്തിലും ശാസ്‌ത്രീയ സംഭാവനകൾ പരിമിതമാണ്‌.
* മണ്ണിനോടു ചേർന്നു നിൽക്കുന്ന ചെറിയ ചെടികൾ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.
n പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിൽ കേന്ദ്ര സംസ്ഥാന തലത്തിലുള്ള ഗവേഷണ-വികസന കേന്ദ്രങ്ങൾ, സർവ്വകലാശാലകൾ, മറ്റ്‌ ശാസ്‌ത്ര സംഘടനകൾ എന്നിവ തമ്മിൽ ഏകോപനമില്ല.
n പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൽ പരിഹരിക്കുന്നതിന്‌ സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രയോഗിക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ ഗവേഷണ സ്ഥാപനങ്ങൾ സർവ്വകലാശാലകൾ എന്നിവിടങ്ങളിലുള്ള സാങ്കേതിക റിപ്പോർട്ടുകൾ, പ്രബന്ധങ്ങൾ എന്നിവ പ്രായോഗിക സാഹചര്യത്തിൽ വിലയിരുത്താൻ ലഭ്യമാക്കാറില്ല.
n പരിസ്ഥിതിപ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നില്ല.
n നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾക്ക്‌ പകരം ഉപയോഗിക്കാവുന്നവ കണ്ടെത്താൻ ഗവേഷണം നടത്തുന്നില്ല.
n വിവിധ മേഖലകൾക്ക്‌ അനുയോജ്യമായ ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയോ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നില്ല.
n കൃഷിയിലും സാധനസാമഗ്രികൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലും യന്ത്രവൽക്കരണം വേണ്ടത്രയില്ല.
n പ്രകൃതിവിഭവമാനേജ്‌മെന്റിൽ റിമോട്ട്‌ സെൻസിങ്ങ്‌ പോലെയുള്ള ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വേണ്ടവിധം ഉപയോഗിക്കുന്നില്ല.
n ഖരമാലിന്യ സംസ്‌ക്കരണം, പ്ലാസ്റ്റിക്‌ റീസൈക്ലിങ്ങ്‌, തുടങ്ങിയ പദ്ധതികളും അപര്യാപ്‌തമാണ്‌.
n വിവര സാങ്കേതിക മേഖലയിൽ ഇ-മാലിന്യ മാനേജ്‌മെന്റും വേണ്ടത്രയില്ല.


n വിവിധ മേഖലകളിൽ ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ഈ മേഖലയിലെ നിക്ഷേപം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
* ദേശാടന പക്ഷികളുടേയും മറ്റും കൂടുകളും ഇടനാഴികളും നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.
n ചുവടെ പറയുന്ന മേഖലകളിൽ ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയോ നിലവിലുള്ളവ വ്യാപിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുക.
(i) പ്ലാസ്റ്റിക്കിൽ നിന്ന്‌ പെട്രോളിയം വീണ്ടെടുക്കാൻ
(ii) ഇന്ധന ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാനായി തടി ഗ്യാസിഫിക്കേഷൻ ടെക്‌നോളജിയും ജൈവ ഇന്ധനശേഷിയും വിലയിരുത്തുക.
(iii) കീടങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കുമുള്ള ജൈവനിയന്ത്രണം
(iv) പ്രകൃതി വിഭവ മാനേജ്‌മെന്റിന്‌ റിമോട്ട്‌ സെൻസിങ്ങും മറ്റും ഉപയോഗിക്കുകയും പ്രാദേ ശികതല പ്ലാനുകൾ വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
(v) പ്രാദേശിക ആവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ യോജിച്ച വിധം നിലവിലുള്ള സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഭേദഗതി ചെയ്യുക.
n ഉല്‌പാദനപ്രക്രിയയിലെ ഊർജ്ജ ഉപഭോഗം കുറയ്‌ക്കുകയും ഊർജ്ജം, ജലം, പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ഉപഭോഗം പരമാവധി കാര്യക്ഷമമായ മേഖലകളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുക.
n മഴവെള്ള സംഭരണവും സാദ്ധ്യമായിടത്തെല്ലാം സൗരോർജ്ജ വിനിയോഗവും നിർബന്ധിതമാക്കുക.
n പരിസ്ഥിതി സംബന്ധമായ ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതിക ശാസ്‌ത്ര പ്രായോഗികതയിന്മേലുള്ള സ്ഥിതിവിവരങ്ങൾ സമാഹരിച്ച്‌ ഈ സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഉപയോഗിച്ച്‌ പ്രാദേശിക തലത്തിലെ ശേഷി സമാഹരണം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ നടപടി സ്വീകരിക്കണം.
n ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതിക ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ നേട്ടങ്ങൾ ഇപ്പോൾ സമൂഹത്തിന്റെ ഉയർന്ന വിഭഗത്തിനു മാത്രമേ ലഭിക്കുന്നുള്ളൂ. ഈ നേട്ടങ്ങൾ വിപുലമായൊരു വിഭാഗത്തിന്‌ ലഭ്യമാക്കാൻ ശ്രമിക്കണം.
n കാർഷികമേഖലയിൽ യന്ത്രവൽക്കരണമേർപ്പെടുത്തി തൊഴിൽ മേഖലയിലെ സമ്മർദ്ദം കുറയ്‌ക്കുകയും അത്‌ പ്രാദേശിക തലത്തിൽ ലഭ്യമാക്കുകയും വേണം.
n വ്യവസായ യൂണിറ്റുകളിലും ഖനികളിലും മെച്ചപ്പെട്ട സാങ്കേതിക വിദ്യ ഏർപ്പെടുത്തി അവ പുറത്തേക്ക്‌ വമിപ്പിക്കുന്ന അവശിഷ്‌ടങ്ങളെ ചെറുക്കുക.
n വായു, ജലം, ഭൂമി എന്നിവയുടെ മലിനീകരണം നിയന്ത്രിക്കാനും ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കാനും നിലവിലുള്ള സാങ്കേതിക വിദ്യയുടെ ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുക


n പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ വ്യത്യസ്‌ത രംഗങ്ങളിൽ ഹരിത സാങ്കേതികവിദ്യ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന സാങ്കേതിക വിദ്യയുടെ കൈമാറ്റത്തിനും പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിക്കുള്ളിൽ ഒരു പ്രത്യേക സെൽ രൂപീകരിക്കണം.
=====സ്ഥിതി മെച്ചപ്പടുത്താനുള്ള ഉപാധികൾ=====
n മലിനീകരണം സൃഷ്‌ടിക്കുന്നവർ അതു പരിഹരിക്കാനുള്ള ചെലവ്‌ വഹിക്കണം എന്ന തത്വം സ്വീകരിച്ച്‌ ജൈവസൗഹൃദ സാങ്കേതിക വിദ്യ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കാനുള്ള ഗവേഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾക്കാവശ്യമായ തുക സമാഹരിക്കുക.
n ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംരക്ഷണത്തിന്‌ ഊന്നൽ നൽകിക്കൊണ്ട്‌ ജൈവപരമായും സാമ്പത്തികമായും സാമൂഹ്യമായും പ്രായോഗികമായ പരിഹാരങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കാൻ ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതികശാസ്‌ത്രത്തിനുള്ള ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കാനായി ഒരു വിഷൻ സ്റ്റേറ്റ്‌മെന്റിന്‌ രൂപം നൽകുക.
n ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
n പൗര ശാസ്‌ത്രത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
n ആസ്‌ട്രേലിയൻ റിവർ വാച്ച്‌ മാതൃക സ്വീകരിക്കുക.
വിജ്ഞാന വിതരണം
വ്യത്യസ്‌ത ഏജൻസികളിൽ നിന്നുള്ള വിജ്ഞാനം സമാഹരിച്ച്‌ ഒരു ജി ഐ എസ്‌ ഡേറ്റാ ബേസിന്‌ രൂപം നൽകുന്ന ഗോവയുടെ മേഖല പ്ലാൻ 2021 അനുകരണീയമാണ്‌. പല കാര്യങ്ങൾക്കും ഇത്‌ ഉപകാരപ്പെടും ഉദാഹരണത്തിന്‌ ഖനനമേഖലയ്‌ക്ക്‌ പുറത്തെ നിലവാരമില്ലാത്ത ഖനികൾ തിരിച്ചറിയാനും നദീതീരങ്ങളിലെ ഭൂമി കയ്യേറ്റങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാനും മറ്റും ഇത്‌ ഉപയോഗിക്കാം.
n വിവരാവകാശനിയമം അനുസരിച്ച്‌ ആവശ്യപ്പെടുന്ന വിവരങ്ങൾ സർക്കാർ ഏജൻസികൾ കഴിയുന്നത്ര യഥാസമയം നൽകണം.
n സുപ്രധാനമായ പല പ്രശ്‌നങ്ങളേയും സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ഇപ്പോഴും ലഭ്യമല്ല.
n വിദ്യാർത്ഥി പദ്ധതികളുടെ നിർണ്ണായ പങ്ക്‌.
പരിസ്ഥിതി വിഭവങ്ങളെസംബന്ധിച്ച പൊതുജനങ്ങൾക്ക്‌ ലഭ്യമാകുന്നതും സുതാര്യവും പങ്കാളിത്തപരവുമായ ഡേറ്റാബേസ്‌ സൃഷ്‌ടിക്കണം..


ആഗോളവൽക്കരണത്തിനും വാണിജ്യവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം സംഭവിച്ച സാംസ്‌ക്കാരിക വൈദേശീകരണവും ജീവിത ശൈലിയിൽ വന്ന മാറ്റവും മൂലം ജീവിത ശൈലി രോഗങ്ങൾ ജനത്തെ അലട്ടാൻ തുടങ്ങി.
ചുവടെ പറയുന്നവ സമിതി ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു
വനത്തിലെ സസ്യവിഭവങ്ങൾ നമുക്ക്‌ പാരമ്പര്യവും പ്രാദേശികവും ആരോഗ്യകരവും ജൈവ സൗഹൃദപരവുമായ നിരവധി ദൈനംദിന ഭക്ഷ്യ വിഭവങ്ങൾക്കുള്ള അസംസ്‌കൃത പദാർത്ഥങ്ങൾ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഇഢലി, ദോശ, വട, ബോണ്ട, പൊറോട്ട, ചട്ടിണി, കറി, സാമ്പാർ, രസം, അച്ചാർ, ഹൽവ, പഴച്ചാറുകൾ തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ഇതിൽ പെടുന്നു.
ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മെച്ചപ്പെട്ട ജൈവവൈവിദ്ധ്യകലവറകളിലൊന്നാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടം. പശ്ചിമഘട്ടവും ചേർന്നു കിടക്കുന്ന പശ്ചിമതീരവും കൂടി ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാന ജൈവ മേഖലയ്‌ക്ക്‌ രൂപം നൽകുന്നു. ജൈവപരവും സാമ്പത്തികവുമായ ഘടകങ്ങൾ പ്രധാനമായും ഊന്നൽ നൽകുന്നത്‌ പ്രകൃതിയുടെ സേവനങ്ങളിലും സാധനങ്ങളിലുമാണ്‌. ശുദ്ധവായു, വെള്ളം, ഫലഭൂയിഷ്‌ഠമായ ഭൂമി, കാലിതീറ്റ, വിറക്‌, മുള, ചൂരൽ, ഔഷധസസ്യങ്ങൾ, തേനീച്ച, മത്സ്യം, മൃഗസംരക്ഷണം തുടങ്ങി മനുഷ്യന്റെ ഭൗതികവും ആത്മീയവും, സാംസ്‌ക്കാരികവുമായ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാനുള്ളതെല്ലാം ഇതിലുൾപ്പെടുന്നു. കാലാകാലങ്ങളായുള്ള മനുഷ്യപ്രക്രിയകൾ പ്രകൃതിയുടെ ഈ ദാനത്തിന്റെ ലഭ്യതയും ആസ്വാദ്യതയും പരിമിതപ്പെടുത്തി. ആകയാൽ വികസന പ്രക്രിയ പ്രകൃതിയുടെ സേവനങ്ങളുടെയും സാധനങ്ങളുടേയും സുസ്ഥിര വിനിയോഗം ആവശ്യാധിഷ്‌ഠിതമായി പരിമിതപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്‌. എന്നിരുന്നാലും മനുഷ്യ നിർമ്മിതമായ റോഡുകൾ, കുഴൽകിണറുകൾ, രാസവളം, കീടനാശിനി, ടെലഫോൺ, മൊബൈൽ, ഇന്റർനെറ്റ്‌, റേഡിയോ, ടി.വി. എന്നിവയെ എല്ലാം അത്‌ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. പ്രകൃതിയുടെ സാധനങ്ങളും സേവനങ്ങളും സുസ്ഥിരമാകുന്നതിൽ ഏറ്റവും താഴെ തട്ടിലുള്ള ഘടകങ്ങൾ പ്രധാന പങ്കു വഹിക്കുന്നു. ഗ്രാമങ്ങളിൽ ജനങ്ങളുടെ ജീവിത ഗുണമേന്മ നിലനിർത്തുന്നതിൽ ഇവയുടെ സ്ഥാനം നിർണ്ണായകമാണ്‌. അരുവികളിലെ ജലം അവർ കൃഷിഭൂമിയിൽ ജല സേചനത്തിനുപയോഗിക്കുന്നു. മത്സ്യം ആഹാരമാണ്‌. മുളയും ചൂരലും തൊഴുത്തുകൾ മേയാനും കുട്ടകൾ നെയ്യാനും ഉപയോഗിക്കുന്നു. വിറക്‌ ആഹാരം പാകം ചെയ്യാനും ഔഷധ സസ്യങ്ങൾ രോഗചികിത്സക്കും ഉപകരിക്കുന്നു. പരമ്പരാഗത വിളവുകളെ പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങളും വനത്തിലെ ഭക്ഷ്യസസ്യങ്ങൾ, സൗന്ദര്യവർദ്ധക വസ്‌തുക്കൾ, ഔഷധചെടികൾ, എന്നിവ സംബന്ധിച്ച അറിവും ഗ്രാമീണ ജനതയ്‌ക്കാണുള്ളത്‌. വ്യാപാരആഗോളവൽക്കരണത്തിന്റെയും പേറ്റന്റിങ്ങിന്റെയും ഈ യുഗത്തിൽ ഈ ജൈവവിഭവങ്ങളും വിജ്ഞാനവും സംരക്ഷിച്ച്‌ വാണിജ്യ ഉപയോഗത്തിലൂടെ നേട്ടമുണ്ടാക്കേണ്ടത്‌ വളരെ പ്രധാനമാണ്‌. പ്രാദേശികമായ മൂല്യവർദ്ധിത ജൈവവസ്‌തുക്കളിൽ പായകൾ, വട്ടികൾ, അച്ചാറുകൾ, ചിരട്ടതവികൾ, മേച്ചിലോലകൾ, പാലുല്‌പന്നങ്ങൾ, പനയോലപാത്രങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടുന്നു.
വനത്തിലെ പഴങ്ങൾ, കുമിൾ, മറ്റ്‌ ഇല വർഗ്ഗങ്ങൾ, വെള്ളരി, മത്തൻ, തണ്ണിമത്തൻ തുടങ്ങി ജലാംശം കൂടിയ പച്ചക്കറി ഇനങ്ങൾ മനുഷ്യന്റെ ആരോഗ്യത്തിന്‌ മുതൽക്കൂട്ടാണ്‌. വെള്ളരി സൗന്ദര്യവർദ്ധക വസ്‌തുവാണ്‌, നാരുള്ള ഭക്ഷ്യവസ്‌തുക്കൾ മലബന്ധവും കൊളസ്‌ട്രോളും ഒഴിവാക്കും. പഴവർഗ്ഗങ്ങൽ, പച്ചക്കറികൾ, ധാന്യങ്ങൾ,പയറുവർഗ്ഗങ്ങൾ എന്നിവയിലെല്ലാം നാരുണ്ട്‌.
കാലം കഴിയും തോറും ഭൂവിനിയോഗത്തിന്റെയും കൃഷിയുടെയും ഘടനയിൽ സംഭവിക്കുന്ന മാറ്റം ജൈവവ്യവസ്ഥാ സേവനങ്ങളേയും ബാധിക്കുന്നുണ്ട്‌. നെല്ല്‌ പലതരത്തിലുണ്ട്‌. ആദായത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ നെല്ലാണ്‌ ഏറ്റവും മോശമെന്നതിനാൽ നെല്ലിന്റെ സ്ഥാനം മറ്റ്‌ ധാന്യങ്ങൾ കയ്യടക്കുന്നു. ഇതിനു പുറമേ പുതിയ കൃഷിരീതികൾ രാസവളത്തിന്റെയും കീടനാശിനികളുടെയും ജലസേചനത്തിന്റെയും അളവ്‌ ഗണ്യമായി വർദ്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. അടയ്‌ക്ക, നാളികേരം, കശുവണ്ടി തുടങ്ങിയ ഏക വിളതോട്ടങ്ങൾ കൂടുതൽ പ്രദേശം കയ്യടക്കുന്നതുമൂലം ഭക്ഷ്യധാന്യങ്ങളുടെ ഉല്‌പാദനം കുറയുന്നു. മുൻപ്‌ ഗ്രാമങ്ങളിലെ പൊതുസ്ഥലങ്ങളും കുറ്റിക്കാടുകളും മേച്ചിൽപുറങ്ങളുമായിരുന്ന സ്ഥലങ്ങൾ കാറ്റാടി, അക്കേഷ്യ, റബ്ബർ തോട്ടങ്ങളായി മാറിയതോടെ കാലിവളർത്തൽ ഗണ്യമായി കുറഞ്ഞു. ജൈവവളത്തിന്റെ ലഭ്യതയിലും ഇത്‌ കുറവുണ്ടാക്കി.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥ, വിശുദ്ധവനം, വിശുദ്ധനദി, പുണ്യതീർത്ഥം, കാവ്‌, വിശുദ്ധസസ്യങ്ങൾ, വിശുദ്ധമൃഗങ്ങൾ തുടങ്ങി നിരവധി സാംസാക്കാരിക ,സംവിധാനങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നുണ്ട്‌. ഇവയിൽ പലതും വന്യമൃഗങ്ങളേയും സർപ്പങ്ങളേയും മത്സ്യങ്ങളേയും സസ്യങ്ങളേയും വൃക്ഷങ്ങളേയുമെല്ലാം കാത്തു സൂക്ഷിക്കുന്ന സംവിധാനങ്ങളാണ്‌. ദൈവികം കല്‌പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതിനാൽ ഇവയെ ആരും നശിപ്പിക്കുന്നില്ല. പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖലകൾക്കു വേണ്ടി വൻതോതിൽ കൃഷിഭൂമി ഏറ്റെടുക്കുന്നത്‌ കാർഷിക ഉല്‌പാദനക്ഷമതയെ വളരെയേറെ ദോഷകരമായി ബാധിക്കുന്നു. ഇതു മൂലം നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന വിശുദ്ധവനങ്ങൾ നിരവധി തദ്ദേശീയ വൃക്ഷങ്ങളുടേയും സസ്യലതാദികളുടേയും വംശനാശത്തിന്‌ ഇടയാക്കുന്നു.
ജൈവവ്യവസ്ഥാസേവനങ്ങളും സാധനങ്ങളും മനുഷ്യജീവിതത്തെ നിലനിർത്തുകയും ആവശ്യങ്ങൾ സഫലീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇവയെ നിത്യവൃത്തി സേവനങ്ങൾ അതായത്‌ ആഹാരം, വെള്ളം, നാരുകൾ, ഇന്ധനം മറ്റ്‌ ഉല്‌പന്നങ്ങൾ എന്നും, `പിന്തുണ സേവനങ്ങൾ' അതായത്‌ ജൈവവൈവിദ്ധ്യം, മണ്ണ്‌ രൂപീകരണം, പരാഗണം, മാലിന്യസംസ്‌ക്കരണം. പോഷകസംക്രമണം, എന്നും ?`സംപുഷ്‌ടീകരണ സേവനം' അതായത്‌ സാമൂഹ്യ ബന്ധങ്ങൾ, സാംസ്‌ക്കാരിക പൈതൃകം എന്നും തരംതിരിക്കാം.
പോഷക ആവശ്യങ്ങൾ വ്യക്തിഗതമാണ്‌. ഇത്‌ പ്രായം, സ്‌തീ-പുരുഷവ്യത്യാസം, അദ്ധ്വാനം, ആന്തരിക പ്രവർത്തനനില, ആരോഗ്യസ്ഥിതി എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഒരാൾക്ക്‌ ഒരു ദിവസം ആവശ്യമുള്ള ഊർജ്ജം കുറഞ്ഞത്‌ 1500 കലോറിയാണെങ്കിലും, കൂടിയത്‌ 3000 കലോറിയാണെങ്കിലും ആഹാരത്തിന്റെ അനുപാതം ഏറെക്കുറെ ഒന്നു തന്നെയായിരിക്കും. വിവിധ ആഹാരങ്ങൾ യുക്തി സഹമായ അനുപാതത്തിൽ കഴിച്ചാൽ നല്ല ആരോഗ്യം നിലനിർത്താനാവശ്യമായ പോഷകം ലഭിക്കും. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പാരമ്പര്യ ആഹാരവിഭവങ്ങളുടെ വൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിച്ചാൽ പോഷക സുരക്ഷിതത്വവും പ്രദേശവാസികളുടെ ആരോഗ്യവും ഉറപ്പു വരുത്താൻ കഴിയും.


പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഭരണം സങ്കീർണ്ണമാണ്‌. ഇതിന്‌ ബഹുതലത്തിലും ബഹു ഘടകങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടതുമായ സ്ഥാപനങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്‌. അതായത്‌ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിന്‌ പലതരത്തിലുള്ള നിരവധി കേന്ദ്രങ്ങൾ നമുക്കാവശ്യമാണ്‌. ഇവ വിജ്ഞാനകേന്ദ്രങ്ങളെ പറ്റി ചിന്തിക്കാനും സാമൂഹ്യ ബന്ധങ്ങൾക്കും മത്സര താല്‌പര്യങ്ങൾക്കും സഹായിക്കുന്നു.
* ജലപാതകൾ, ജലസ്രോതസ്സുകൾ, ആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ, ഭൂമിശാസ്‌ത്രപരമായ പ്രത്യേകതക ഉള്ള ഇടങ്ങൾ, ജൈവവൈവിദ്ധ്യസമ്പന്ന മേഖലകൾ, വിശുദ്ധവനങ്ങൾ, തുടങ്ങിയവ യാതൊരു വിധ നിർമ്മാണ താമസ ആവശ്യങ്ങൾക്കും ഉപയോഗിക്കരുത്‌.
നിയന്ത്രണങ്ങളുടെ അമിത കേന്ദ്രീകരണം നന്നല്ല. അപര്യാപ്‌തമായ അവലോകനം, പരിസ്ഥിതി നിയന്ത്രണങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച അപൂർണ്ണമായ ധാരണ എന്നിവ അപര്യാപ്‌തമായ പരിസ്ഥിതി ഫലങ്ങൾക്കിടയാക്കി. വികേന്ദ്രീകൃത സ്ഥാപനങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ അപര്യാപ്‌തമായ നിയന്ത്രണശേഷിക്കു പുറമെ നിയന്ത്രകരും നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നവരും തമ്മിലുള്ള താല്‌പര്യസംഘർഷം പരിസ്ഥിതിപരമായും സാമൂഹ്യമായും തൃപ്‌തികരമല്ലാത്ത ഫലങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിച്ചു. നാം ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ഫലം നേടി എടുക്കുവാൻ വേണ്ടി നിയമപരമായ ചട്ടങ്ങൾക്കതീതമായ ഭരണരീതിയും പ്രക്രിയകളും മാനദണ്‌ഡങ്ങൾക്കും ഒപ്പം, കൂടുതൽ പങ്കാളിത്തത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കണമെന്ന്‌ ഇത്‌ നമ്മോടാവശ്യപ്പെടുന്നു.
സങ്കീർണ്ണതകളെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിന്‌ ചുറ്റുമുള്ള മാറ്റങ്ങളോടും സമ്മർദ്ദങ്ങളോടും ഇഴുകി ചേരുന്ന സ്ഥാപനങ്ങൾ നമുക്കാവശ്യമാണ്‌. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ വിഭവങ്ങളും പരിസ്ഥിതി ഫെഡറലിസവും ശക്തിപ്പെടണമെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. ബഹുവിധ കേന്ദ്രീകൃത ഭരണരീതിയും തീരുമാനങ്ങൾ കൈക്കൊള്ളുന്നതിനുള്ള നിവരധി കേന്ദ്രങ്ങളും ഉണ്ടാകണം. പ്രവർത്തനങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച കൂടുതൽ പ്രതികരണങ്ങളും പഠനവും സഹകരണവും സമ്മർദ്ദങ്ങളോടും മാറ്റങ്ങളോടും ജൈവ വ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക്‌ ഒത്തു പോകാനുള്ള കഴിവും ഇതു മൂലം കൈവരും. ``മനുഷ്യനിലെ നന്മ പുറത്തു കൊണ്ടു വരാൻ വേണ്ട സ്ഥാപനങ്ങളുടെ വികസനത്തെ സഹായിക്കുകയാണ്‌' പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിയുടെ മുഖ്യ കടമ എന്ന്‌ ഞങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നു.
സമിതി റിഷോർട്ടിന്റെ ഈ ഭാഗത്ത്‌ ഭരണസംബന്ധമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾക്കാണ്‌ ഊന്നൽ നൽകുന്നത്‌. തുടർന്ന്‌ വർദ്ധിച്ച സാമൂഹ്യസൗഹാർദ്ദം നേടാൻ പര്യാപ്‌തമായ ബഹു കേന്ദ്രീകൃത ഭരണസംവിധാനത്തിന്‌ വേണ്ട പ്രത്യേക നടപടികൾ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ കൂടുതൽ യുക്തമായ സംരക്ഷണ വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിൽ വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുള്ള പ്രത്യേക പങ്കും ഇവിടെ ചർച്ച ചെയ്യുന്നു. പശ്ചിഘട്ടത്തിലെ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കാൻ ജനങ്ങളേയും സമൂഹത്തേയും കമ്പനികളേയും എങ്ങനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാം എന്ന നിർദ്ദേശത്തോടു കൂടി ഇത്‌ അവസാനിക്കുന്നു.


ഭരണസംവിധാനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്ന്‌ സമിതിക്ക്‌ ബോദ്ധ്യമായി. സമിതിയുടെ പ്രവർത്തനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പലരും ഇത്‌ ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയിട്ടുണ്ട്‌. അടിയന്തിര ശ്രദ്ധ ആവശ്യമുള്ള ചില പ്രധാന മേഖലകളാണ്‌ ഇവിടെ ചർച്ച ചെയ്യുന്നത്‌.
* പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖലകൾ അനുവദിക്കരുത്‌.


പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയെ സംരക്ഷിക്കുന്ന പ്രക്രിയയുടെ കേന്ദ്രബിന്ദു പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയാണ്‌. എന്നാലിത്‌ പലതലങ്ങളിലും ശരിയായ വിധമല്ലെന്നാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ട സമിതി നിരീക്ഷിക്കുന്നത്‌.
* പുതുതായി മലമുകൾ സുഖവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ അനുവദിക്കരുത്‌.
1. പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ടുകളും പൊതുജനങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ തെളിവ്‌ ശേഖരിക്കുന്ന പ്രക്രിയയും വേണ്ടത്ര നിലവാരം പുലർത്തുന്നില്ല. റിപ്പോർട്ടുകൾ പലപ്പോഴും വ്യാജവും തെളിവെടുപ്പിന്റെ മിനിട്‌സ്‌ ഭാവനാസൃഷ്‌ടിയുമാണ്‌. അപഗ്രഥനം നടത്തുന്ന കൺസൾട്ടന്റ്‌ ഗ്രാമങ്ങൾ സന്ദർശിക്കുകയോ ശരിയായ സർവ്വെ നടത്തുകയോ ആഘാതപഠനം നടത്തുകയോ ചെയ്യാതെയാണ്‌ റിപ്പോർട്ട്‌ തയ്യാറാക്കുന്നതെന്നും ആക്ഷേപമുണ്ട്‌.
2. പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ടിന്റെ വിശ്വാസ്യത ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ട നിലയ്‌ക്ക്‌ പരിസ്ഥിതിവിലയിരുത്തൽ സമിതിയുടെ പങ്ക്‌ പ്രധാനമാണ്‌. പരിസ്ഥിതി വിലയിരുത്തൽ സമിതിയിലെ പ്രാതിനിധ്യം അപര്യാപ്‌തമാണ്‌ കാരണം നിർദ്ദിഷ്‌ട പഠന സ്ഥലത്തിന്‌ സമിതിയിൽ പ്രാതിനിധ്യമില്ല. സമിതിക്ക്‌ പ്രദേശത്തെ പറ്റിയോ പുതിയ പദ്ധതി വരുമ്പോൾ ആഘാതം സൃഷ്‌ടിച്ചേക്കാവുന്ന ഇതരപ്രവർത്തനങ്ങളെപറ്റിയോ വേണ്ടത്ര ജ്ഞാനമില്ലാത്തത്‌ നിരവധി പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക്‌ കാരണമാകുന്നുണ്ട്‌. പലപ്പോഴും പ്രോജക്‌ട്‌ സൈറ്റ്‌ സന്ദർശിക്കുക പോലും ചെയ്യാതെ പിരിസ്ഥിതി വിലയിരുത്തൽ സമിതിയുടെ ചർച്ചകൾ ഡൽഹിയിലാണ്‌ നടക്കുന്നതെന്നതിനാൽ പ്രാദേശിക തലത്തിലുള്ള സമ്മർദ്ദങ്ങളും ഉത്‌കണ്‌ഠകളും വേണ്ട വിധം മനസ്സിലാക്കാറില്ല. തെറ്റായ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ടിനെ ആശ്രയിക്കുന്നതു മൂലം നിയന്ത്രണ പ്രക്രിയ മുഴുവൻ പാഴ്‌ വേലയായി തീരുന്നു.
3. ഗോവ പോലുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങൾ കരുതുന്നത്‌ ഇ.സി. 2006ൽ വിജ്ഞാപനം എസ്‌.പി.സി.ബിയെ (സ്റ്റേറ്റ്‌ പൊള്യൂഷൻ കൺട്രോൾ ബോർഡ്‌) ഒരു പോസ്റ്റാഫീസായി തരം താഴ്‌ത്തിയെന്നാണ്‌. പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതി അവലോകന സമിതിയെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുക വഴി എസ്‌.പി.സി.ബി. പ്രാദേശിക ജനങ്ങളുടെ താല്‌പര്യത്തിനെതിരായി പ്രവർത്തിച്ചെന്ന ആക്ഷേപമുണ്ട്‌.
4. 2006ന്‌ ശേഷം മൊത്തം നടപടിക്രമങ്ങളിലും പ്രക്രിയകളിലും സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെയും സംസ്ഥാന മലിനീകരണനിയന്ത്രണബോർഡിന്റെയും കാഴ്‌ചപ്പാടുകൾക്ക്‌ സ്ഥാനം ലഭിച്ചില്ലെന്നാണ്‌ സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ ധാരണ. പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ക്ലിയറൻസ്‌ ലഭിച്ചു കഴിഞ്ഞ ശേഷം മാത്രമേ പ്രോജക്‌ട്‌ സ്ഥാപിക്കാനുള്ള അനുമതി ലഭിക്കൂ എന്നതിനാൽ ഇതൊഴികെയുള്ള അവസ്ഥയാണ്‌ മേൽപറഞ്ഞത്‌.സ്ഥാപിക്കാനുള്ള അനുമതിയുടെ കാര്യത്തിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ `വീറ്റോ'അധികാരമുണ്ട്‌, പക്ഷെ അത്‌ നല്ല രീതിയിൽ വിനിയോഗിക്കണമെന്നു മാത്രം. അനുമതിക്കു വേണ്ടിയുള്ള സമ്മർദ്ദം ശക്തമാകുന്നത്‌ അതിൽ നിന്നുള്ള നേട്ടം വളരെ വലുതാകുമ്പോഴാണ്‌.
5. പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നത്‌ വ്യക്തിഗതപ്രോജക്‌ടുകൾക്കായതിനാൽ അവയുടെ ആവർത്തന ആഘാതം അവഗണിക്കപ്പെടുന്നു.
6. മുൻപ്രോജക്‌ടുകളിൽ നിബന്ധനകൾ പാലിക്കാൻ പ്രൊമോട്ടർമാർക്കു പോലും പുതിയ പദ്ധതികൾക്ക്‌ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നു.
7. പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയിൽ നിന്ന്‌ പ്രോജക്‌ടുകളെ ഒഴിവാക്കൽ: 2006 വിജ്ഞാപനം നിരവധി പ്രോജക്‌ടുകളെ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നേടുന്നതിൽ നിന്ന്‌ ഒഴിവാക്കുകയും പ്രക്രിയ ലഘൂകരിക്കുകയും ചെയ്‌തു. ഇത്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ഗുരുതരമായ ആഘാതങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. 25 മെഗാവാട്ടിൽ താഴെയുള്ള ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ, കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ, ടൂറിസം പ്രോജക്‌ടുകൾ, ടൗൺഷിപ്പുകൾ തുടങ്ങിയവ ഉദാഹരണം. മേൽപറഞ്ഞവയിൽ ഒന്ന്‌ മറ്റൊന്നിനടുത്തായി സ്ഥാപിക്കുമ്പോഴുണ്ടാകുന്ന ആവർത്തന ആഘാതമാണ്‌ പ്രശ്‌നം കൂടുതൽ ഗുരുതരമാക്കുന്നത്‌. ഹരിതസാങ്കേതിക ജ്ഞാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ്‌ മിക്ക പ്രോജക്‌ടുകളേയും പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിൽ നിന്ന്‌ ഒഴിവാക്കുന്നത്‌. ഉദാഹരണം കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ.
ഹരിതപ്രോജക്‌ടുകൾക്കും ചെറുകിട പ്രോജക്‌ടുകൾക്കും പരിസ്ഥിതി ആഘാത ആപഗ്രഥനവും ആവർത്തന പരിസ്ഥിതി ആഘാത വിലയിരുത്തലും ആവശ്യമാണ്‌.


1. പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിന്റെ നിബന്ധനകൾ പലപ്പോഴും പാലിക്കാറില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്‌ അനുവദനീയമായ ടണ്ണേജിൽ കൂടുതൽ ഖനനം നടത്തുന്ന ഖനികളെനിർബ്ബാധം തുടരാനനുവദിക്കുന്നു.
* പൊതു സ്ഥലങ്ങൾ സ്വകാര്യ സ്ഥലങ്ങളാകാൻ അനുവദിക്കരുത്‌.
n പ്രോജക്‌ടുകളെ വിലയിരുത്താൻ എസ്‌.പി.സി.ബി തലത്തിൽ വേണ്ടത്ര ശേഷിയില്ല.
n തോട്ടങ്ങളിലും വനങ്ങളിലും വാതകങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ആഘാതത്തെ പറ്റി വേണ്ടത്ര അറിവോ അവലോകനമോ ഇല്ല.


പഞ്ചായത്ത്‌ (പട്ടിക മേഖലയിലേക്ക്‌ ദീർഘിപ്പിക്കൽ) നിയമം. 1996 (PESA)
'''ESZ1ലും ESZ 2ലും'''
ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ്‌ 1996ൽ പാസ്സാക്കിയ പഞ്ചായത്ത്‌ (പട്ടികമേഖലദീർഘിപ്പിക്കൽ) നിയമം, പട്ടിക Vൽ പെട്ട മേഖലകളിലെ സമൂഹങ്ങളെ അംഗീകരിക്കുകയും സ്വയം ഭരണത്തിനുള്ള അവരുടെ അവകാശങ്ങൾ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യം രാഷ്‌ട്രീയ സമൂഹം അംഗീകരിച്ചതിന്റെ തെളിവാണ്‌. ഈ നിയമത്തിന്‌ രൂപം നൽകിയ സമിതിയുടെ ചെയർമാൻ ദിലീപ്‌ സിങ്ങ്‌ ബൂരിയയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ ``ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു പുതിയ കാലഘട്ടത്തിന്റെ തുടക്കമാണ്‌ ഈ നിയമം.''
ഈ നിയമം മറ്റുള്ളവരിൽ നിന്ന്‌ വേറിട്ട്‌ നിൽക്കുന്നത്‌ എങ്ങനെ? നിയമം ഗ്രാമസഭയ്‌ക്ക്‌ മുൻതൂക്കം നൽകുന്നു. (ഒരു ആവാസകേന്ദ്രമാണ്‌ ആ സമൂഹത്തിന്റെ പ്രകൃതിദത്തമായ ഘടകം. അവിടത്തെ പ്രായപൂർത്തിയായ അംഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടതാണ്‌ ഗ്രാമസഭ. തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ നിന്ന്‌ വ്യത്യസ്‌തമാണിത്‌.) നിയമം ചുവടെ പറയുന്ന അധികാരങ്ങൾ ഗ്രാമസഭകൾക്ക്‌ നൽകുന്നു.01പട്ടികമേഖലയിലെ ഭൂമി മറ്റുള്ളവർക്ക്‌ കൈമാറുന്നത്‌ തടയാനും അതിന്മേൽ ഉചിതമായ നടപടി എടുക്കാനുമുള്ള അധികാരം.
n പട്ടികവർഗ്ഗക്കാരുടെ ഭൂമി നിയമവിരുദ്ധമായി അന്യാധീനപ്പെടുത്തിയാൽ അത്‌ തിരിച്ചെടുക്കാനുമുള്ള അധികാരം.
n ചെറുകിട വനഉല്‌പന്നങ്ങളുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശം.
n ലഹരിപദാർത്ഥങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതും അവയുടെ വില്‌പനയും നിയന്ത്രിക്കാനും നിരോധിക്കാനും ഉള്ള അവകാശം.
n പട്ടികവർഗ്ഗക്കാർക്ക്‌ പണം കടം കൊടുക്കുന്നത്‌ നിന്ത്രിക്കാനുള്ള അധികാരം.
n എല്ലാ സാമൂഹ്യമേഖലകളിലെയും സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും പ്രവർത്തകർക്കും നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്താനുളള അധികാരം.
n ഗിരിവർഗ്ഗ ഉപപദ്ധതി ഉൾപ്പെടെയുള്ള പദ്ധതികൾക്കു വേണ്ടി പ്രാദേശിക പദ്ധതികളും വിഭവങ്ങളും നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള അധികാരം.
n ചെറുകിട ധാതുക്കൾ ലേലത്തിലൂടെ വില്‌പന നടത്തുന്നതിന്‌ സൗജന്യങ്ങൾ അനുവദിക്കാനും ചെറുകിട ധാതുക്കളുടെ ചൂഷണത്തിന്‌ ലൈസൻസ്‌ നൽകാൻ ശുപാർശ ചെയ്യാനുള്ള അധികാരം.
n ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കുന്നത്‌ സംബന്ധിച്ച്‌ കൂടിയാലോചന നടത്താനുള്ള അവകാശം.
n സ്വന്തം വില്ലേജിൽ നടത്തുന്ന സർക്കാർ വർക്കുകൾക്ക്‌ യൂട്ടിലൈസേഷൻ സർട്ടിഫിക്കറ്റ്‌ നൽകാനുള്ള അധികാരം.
ഈ നിയമം ചില പ്രധാന കാര്യത്തിൽ ഗിരിവർഗ്ഗ സ്വയം ഭരണത്തിന്‌ അവസരം നൽകുന്നു. ഒരു ജൈവ സ്വയം ഭരണ സമൂഹമാണ്‌ സ്വയം ഭരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനഘടകം എന്ന്‌ നിയമം അനുശാസിക്കുന്നു. അല്ലാതെ വില്ലേജ്‌ പോലെയുള്ള ഒരു ഭരണ യൂണിറ്റല്ല.
ഒരു ആവാസകേന്ദ്രമാണ്‌ പ്രദേശികസമൂഹത്തിന്റെ പ്രകൃതിദത്തമായ ഒരു ഘടകമെന്നും അതിലെ പ്രായപൂർത്തിയായ അംഗങ്ങൾ ചേർന്നതാണ്‌ ഗ്രാമസഭയെന്നും നിയമം അംഗീകരിക്കുന്നു. നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 4(d), 4(m) (ii) എന്നിവ പ്രകാരം സ്വന്തം സംസ്‌ക്കാരവും പൈതൃകവും കാത്തു സൂക്ഷിക്കാനും പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാനും ചെറുകിട വനം ഉല്‌പന്നങ്ങളുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശം അനുഭവിക്കാനും തർക്കങ്ങളിന്മേൽ നിയമനടപടി സ്വീകരിക്കുവാനും ഉള്ള അവകാശം നിയമം അംഗീകരിക്കുന്നു. നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 4(m) (vi) പ്രകാരം സ്വന്തം അധികാരപരിധിക്കുള്ളിൽ സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളായ സ്‌ക്കൂളുകൾ, ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയേയും അവയിലെ ജീവനക്കാരെയും നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള അധികാരം അവിടത്തെ വില്ലേജ്‌ അസംബ്ലിക്കാണ്‌. ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കൽ പോലെയുള്ള കോളനി നിയമങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ തുലോം വ്യത്യസ്‌തമാണ്‌. ഈ നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 4(i), (j), (k), (l) വകുപ്പുകൾ ഭൂമിയും ഭൂമി അധിഷ്‌ഠിത വിഭവങ്ങളും ഏറ്റെടുക്കും മുൻപ്‌ ബന്ധപ്പെട്ട സമൂഹവുമായി കൂടിയാലോചിച്ചിരിക്കണമെന്ന്‌ നിയമം വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു. ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹത്തിന്‌ കേസ്‌ നടത്താനുള്ള കഴിവും ശേഷിയും ഇപ്പോഴുണ്ട്‌. ഭൂമി അന്യാധീനപ്പെടുത്തൽ, പണം പലിശയ്‌ക്ക്‌ കൊടുപ്പ്‌, വിപണി ബന്ധങ്ങൾ, മദ്യ കച്ചവടം, ഉൾപ്പെടെയുള്ളവ അവസാനിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കണമെന്നും നിയമം നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. ഗ്രാമസഭക്ക്‌ കല്‌പ്പിച്ചിട്ടുള്ള ഔന്നത്യം ഇതിൽ നിന്ന്‌ വ്യക്തമാണ്‌.
ഇതൊരു സമാനതകളില്ലാത്ത നിയമ നിർമ്മാണമാണ്‌. ഭരണഘടനയ്‌ക്കകത്തെ ഭരണഘടന എന്നും ഇതിനെ വിശേഷിപ്പിക്കാറുണ്ട്‌. ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹങ്ങളെ നയിക്കുന്ന സ്വന്തം ആചാരങ്ങളുടേയും പാരമ്പര്യങ്ങളുടേയും ലളിതമായ സംവിധാനത്തെയും നിയമത്താൽ ഭരിക്കപ്പെടുന്ന സർക്കാരിന്റെ ഔദ്യോഗിക സംവിധാനത്തെയും ഒറ്റ ചട്ടക്കൂടിൽ ഒന്നിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമമാണ്‌ ഈ നിയമം നടത്തുന്നത്‌. പട്ടികമേഖലകളുടെ അന്നത്തിന്‌ ഒരു പൊതു ചട്ടക്കൂട്‌ വിഭാവനം ചെയ്യുന്നു എന്നതാണ്‌ ഈ നിയമത്തിന്റെ മറ്റൊരു പ്രത്യേകത. ഈ നിയമനിർമ്മാണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു പ്രമുഖന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ ``ഈ നിയമം വികസന പ്രദാനത്തിൽ നിന്ന്‌ ശാക്തീകരണത്തിലേക്കും പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നതിൽ നിന്ന്‌ ആസൂത്രണത്തിലേക്കും ഉൾപ്പെടുന്നതിൽ നിന്ന്‌ ബോധപൂർവ്വമായ പങ്കാളിത്തത്തിലേക്കും നീങ്ങുന്നു.'' (പ്രഭു 2004)
എന്തായിരുന്നാലും ഈ നിയമം പാസ്സാക്കി ഒന്നര ദശാബ്‌ധത്തിന്‌ ശേഷവും അതിലെ വാഗ്‌ദാനങ്ങളിലേറിയ പങ്കും നിറവേറ്റപ്പെട്ടിട്ടില്ല. സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ ചെയ്യേണ്ട നിയമനിർമ്മാണവും നടപ്പാക്കലും ഇന്നും അപൂർണ്ണമാണ്‌. സംസ്ഥാന തലത്തിൽ നിന്നും സാമ്പത്തികവും രാഷ്‌ട്രീയവുമായ ഉന്നതരിൽ നിന്നും സമൂഹത്തിലേക്ക്‌ അധികാര സന്തുലനത്തിൽകാതലായൊരു മാറ്റം നിയമം ലക്ഷ്യമിടുന്നു. ഇത്രയും വിപുലമായ അധികാരം അർത്ഥവത്തായി ഉപയോഗിക്കാൻ സമൂഹത്തിന്‌ കഴിയണമെങ്കിൽ വേണ്ടത്ര വിജ്ഞാനവും ശേഷിയും ആ സമൂഹത്തിനുണ്ടാകണം. വനം വകുപ്പിന്റെയും മറ്റും തടസ്സപ്പെടുത്തലുകൾ മൂലം ഇതൊന്നും നടന്നില്ല. സ്വയം ഭരണം എന്ന ലക്ഷ്യം ഇന്നും കടലാസുകളിലൊതുങ്ങുന്നു.
വന അവകാശനിയമം
2006ൽ പാസാക്കിയ പട്ടികവർഗ്ഗ മറ്റ്‌ പരമ്പരാഗത വനവാസി(വനഅവകാശങ്ങൾ അംഗീകരിക്കൽ) നിയമം നമ്മുടെ നിയമനിർമ്മാണ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു നാഴികകല്ലാണ്‌. അവരുടെ വനഅവകാശങ്ങൾ അംഗീകരിക്കാതെ ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരോടും മറ്റ്‌ വനനിവാസികളോടും കാട്ടിയ ചരിത്രപരമായ അനീതി അവസാനിപ്പിക്കാൻ ലക്ഷ്യംവെച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ നിയമം. പക്ഷെ നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിലെ ചില വൈഷമ്യങ്ങൾ മൂലം ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ പൂർണ്ണമായി നേടാൻ ഇനിയും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.
നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ ഭൂവിസ്‌തൃതിയുടെ 23% വരുന്ന വനങ്ങളിലാണ്‌ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും നിർദ്ധനരും പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടവരുമായ സമൂഹം അധിവസിക്കുന്നത്‌ കൃഷിക്കും ചെറുകിട വനഉല്‌പന്നങ്ങൽ ശേഖരിക്കാനും ജലാശയങ്ങൾക്കും ആടു മാടുകളെ മേയ്‌ക്കാനുമെല്ലാം ഇവർ പരമ്പരാഗതമായി ആശ്രയിച്ചിരുന്നത്‌ ഈ വനങ്ങളെയാണ്‌. ഈ നിയമത്തിന്റെ ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യം എന്തെന്നാൽ മറ്റെല്ലാ വനനിയമങ്ങലും ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരേയും മറ്റ്‌ വനനിവാസികളേയും കയ്യേറ്റക്കാരായോ ക്രിമിനലുകളായോ ആണ്‌ കണ്ടിരുന്നത്‌. വനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ കൂടുതൽ സുതാര്യവും പങ്കാളിത്തപരവും ആക്കുന്നതിനൊപ്പം വനനിവാസികളുടെ അവകാശങ്ങൾക്ക്‌ നിയമപ്രാബല്യം നൽകുക കൂടി ചെയ്‌തു വന അവകാശനിയമം.
ഈ നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിലെ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ മൂലം പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും വനവാസികളുടെ അവകാശങ്ങളിലേറെയും നിരാകരിക്കപ്പെട്ടു. ചില സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഇപ്രകാരം നിരാകരിക്കപ്പെട്ടതിന്റെ നിരക്ക്‌ 60 ശതമാനത്തിലേറെയാണ്‌.
സമൂഹഅവകാശങ്ങൾ പ്രത്യേകിച്ചും ചെറുകിടവനം ഉല്‌പന്നങ്ങൾ ശേഖരിക്കാനുള്ള അവകാശം നിഷേധിക്കുന്നത്‌ വളരെ വ്യാപകമായി. അവരുടെ അവകാശവാദത്തിന്മേൽ തീരുമാനമെടുക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ച പ്രക്രിയ വേണ്ടവിധം നടന്നില്ല.
നിയമത്തിന്റെ അന്തസത്തയ്‌ക്ക്‌ വിരുദ്ധമായി അവകാശവാദങ്ങൾ തെളിയിക്കാൻ രേഖാപരമായ തെളിവുകൾ ഹാജരാക്കാൻ നിർബന്ധിച്ചു. നിയമം അനുശാസിക്കും വിധം വില്ലേജ്‌ തലത്തിലോ സമൂഹതലത്തിലോ ഗ്രാമസഭകൾ കൂടിയിരുന്നില്ല. കൂടിയിടത്തു തന്നെ അവയുടെ ശുപാർശകൾക്ക്‌ യാതൊരു വിലയും കല്‌പിക്കപ്പെട്ടില്ല.
ഈ നിയമത്തിന്റെ മുഖ്യമായ പ്രായോഗികത സമൂഹവനവിഭവങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനും വിനിയോഗിക്കാനുമുള്ള അവകാശം അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു എന്നതാണ്‌. വനങ്ങളുടെ ഭരണം ഒരു ജനാധിപത്യ ചട്ടക്കൂടിലേക്ക്‌ മാറ്റുന്നതിന്റെ ആദ്യപടിയായിരുന്നു ഇത്‌. എന്നാൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളും ഈ അവകാശങ്ങൾ വേണ്ടവിധം അംഗീകരിച്ചില്ല.


കാലാവധി സംബന്ധിച്ച സുരക്ഷിതത്വവും വനഉപഭോക്താക്കൾക്ക്‌ അനുകൂലമായ അവകാശങ്ങളും വനങ്ങളുടെ ഉത്തരവാദിത്വ മാനേജ്‌മെന്റിനും സുസ്ഥിരതയ്‌ക്കും കാരണമാകുമെന്നതാണ്‌ വനഅവകാശനിയമത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം. ആകയാൽ ഈ നിയമത്തിൻ കീഴിലുള്ള ചട്ടങ്ങൾ സമൂഹവനവിഭവങ്ങളുടെ പുനരുജ്ജീവനത്തിനും മാനേജ്‌മെന്റിനും സംരക്ഷണത്തിനും ഉള്ള സ്ഥാപനപരമായ ക്രമീകരണങ്ങൾ വിശദീകരിക്കുന്നു. നിയമത്തിലെ 2(a) വകുപ്പിൽ ഇത്‌ നിർവ്വചിക്കുന്നുണ്ട്‌. അതനുസരിച്ച്‌ ഈ പൊതു വനഭൂമിയിൽ സമൂഹത്തിന്‌ പാരമ്പര്യ അവകാശമുണ്ട്‌.
* വനഭൂമി വനേതര ആവശ്യങ്ങൾക്കോ കൃഷിഭൂമി കാർഷികേതര ആവശ്യങ്ങൾക്കോ അനുവദിക്കരുത്‌. എന്നാൽ കൃഷിഭൂമി വനഭൂമി ആക്കാനും പ്രദേശവാസികളുടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധനവിനനുസരിച്ച്‌ അവരെ ഉൾക്കൊള്ളാനായി നിലവിലുള്ള ഗ്രാമവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾ വിപുലീകരിക്കാനും അനുമതി നൽകാം.
വന അവകാശനിയമത്തിന്റെ പ്രധാന ഉദ്ദേശ്യം സമൂഹ പങ്കാളിത്തവും മാനേജ്‌മെന്റും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക എന്നതാണെങ്കിലും സമൂഹ അവകാശങ്ങൾക്കുപരി വ്യക്തിഗത അവകാശങ്ങൾക്കാണ്‌ അംഗീകാരം ലഭിച്ചതെന്ന്‌ പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു. നിയമത്തിൽ 13 ഇനം അവകാശങ്ങൾ പറയുന്നുണ്ടെങ്കിലും കൃഷി ഭൂമിയിലുള്ള അവകാശം മാത്രമാണ്‌ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടത്‌. ബാക്കി 12 അവകാശങ്ങളിൽ ചുവടെ പറയുന്ന 7 അവകാശങ്ങളെങ്കിലും സമൂഹവന അവകാശങ്ങളിൽ പ്രധാനമാണ്‌. പക്ഷെ നിർഭാഗ്യവശാൽ ജില്ലാ ഭരണകൂടം അവയെ അവഗണിക്കുകയാണ്‌ ചെയ്‌തത്‌.
1. മുൻ നാട്ടു രാജ്യങ്ങളിൽ നിലനിന്നിരുന്ന സെമിന്ദാരി പോലെയുള്ള സാമൂഹ്യ അവകാശങ്ങൾ (സെക്ഷൻ 3(1)(b)
2. ജലാശയങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ മത്സ്യം പിടിക്കാനും ആടു മാടുകളെ തീറ്റാനും പരമ്പരാഗത സീസൺ വിഭവങ്ങൽ ശേഖരിക്കാനുമുള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (d).
3. അപരിഷ്‌കൃത ഗിരിവർഗ്ഗക്കാർക്ക്‌ താമസിക്കാനുള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (e).
4. പരമ്പരാഗതമായി സംരക്ഷിച്ചു വരുന്ന സമൂഹവനവിഭവങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനും പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനും ഉപയോഗിക്കാനും ഉള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (i).
5. ഏതെങ്കിലും സംസ്ഥാന നിയമപ്രകാരമോ സ്വയം ഭരണസ്ഥാപനനിയമപ്രകാരമോ ഗിരിവർഗ്ഗഅവകാശമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളവർ സെക്ഷൻ 3 (1) (j).
6. ജൈവവൈവിദ്ധ്യവും ബൗദ്ധികസ്വത്തും ജൈവ വൈവിദ്ധ്യവും സാംസ്‌ക്കാരിക വൈവിദ്ധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരമ്പരാഗത വിജ്ഞാനവും ഉപയോഗിക്കാനുള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (k).
7. വന്യജീവികളെ വേട്ടയാടുന്നതും കെണിയിൽപെടുത്തുന്നതും മറ്റും ഒഴികെ നിയമത്തിലെ (a) മുതൽ (k) വരെയുള്ള വകുപ്പുകളിൽ പെടാത്ത പാരമ്പര്യവനനിവാസികൾ അനുഭവിച്ചു വരുന്ന മറ്റെല്ലാ അവകാശങ്ങളും സെക്ഷൻ 3 (1) (l).
മേൽപറഞ്ഞ 7 അവകാശങ്ങൾക്കു പുറമെ സെക്ഷൻ 3 (1) (c) പ്രകാരം ചെറുകിട വനവിഭവങ്ങൾ ശേഖരിക്കാനും വില്‌പന നടത്താനുമുള്ള പരമ്പരാഗത അവകാശവും ഗിരിജനങ്ങൾക്കുണ്ട്‌.
നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിലെ സാമൂഹ്യ കാഴ്‌ചപ്പാടിന്റെ അഭാവത്തിനുള്ള കാരണങ്ങൾ ചുവടെ പറയുന്നു.
n വന അവകാശനിയമം നടപ്പാക്കിയതിന്റെ ആദ്യഘട്ടത്തിൽ ഇതൊരു വ്യക്തിഗത ഭൂ അവകാശമായാണ്‌ ബന്ധപ്പെട്ട ഉദ്യോഗസ്ഥർ കണ്ടത്‌. ആകയാൽ സമൂഹ അവകാശങ്ങൾ പരിഗണിക്കാതെ വ്യക്തിഗത അവകാശങ്ങളാണ്‌ ആദ്യം പരിഗണിച്ചത്‌. ചിലയിടങ്ങളിൽ സ്റ്റാഫിന്റെ കുറവും ഒരു കാരണമായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെട്ടു. പക്ഷെ സമൂഹഅവകാശങ്ങൾ വ്യക്തിഗത അവകാശങ്ങളെക്കാൾ എണ്ണത്തിൽ കുറവാണുതാനും.
n നിയമത്തിലെ 3 (1) (b) മുതൽ (m) വരെയുളള വകുപ്പുകളിൽ പറയുന്ന സമൂഹ അവകാശങ്ങളിൽ എത്ര എണ്ണം എവിടെയെല്ലാം അനുവദിച്ചു എന്നതു സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ഗിരി വർഗ്ഗ മന്ത്രാലയം ശേഖരിച്ചില്ല. അക്കാരണത്താൽ ഇക്കാര്യത്തിൽ വേണ്ടത്ര സമ്മർദ്ദം ചെലുത്താൻ
കഴിഞ്ഞ കുറേ വർഷങ്ങളായി ഗ്രാമവാസികൾ അവരുടെ ഭൂമി വിറ്റ്‌ അവിടെ തന്നെ തൊഴിലാളികളായി തടരുകയോ മെച്ചപ്പെട്ടൊരു ജീവിതം തേടി അടുത്തുള്ള പട്ടണത്തിലേയ്‌ക്ക്‌ കുടിയേറുകയോ ചെയ്യുന്ന പ്രവണത കണ്ടു വരുന്നു. ഈ കർഷകരിൽ നിന്ന്‌ ഭൂമി വാങ്ങുന്ന പട്ടണവാസികൾ അത്‌ ഒരു ഫാം ഹൗസായോ റിസോർട്ടായോ മാറ്റുന്നു. ഈ ഭൂമി ചിലപ്പോൾ മാന്തോട്ടമായോ തേയില, കാപ്പി തോട്ടമായോ മാറ്റപ്പെടാം. എന്നാൽ ഈ പ്രവർത്തനങ്ങളിലെല്ലാം തനത്‌ സസ്യവൈവിദ്ധ്യം അപ്പാടെ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. പശ്ചിമഘട്ടമേഖലയിലെ നിരവധി സ്ഥലങ്ങൾ ഇപ്പോൾ രാഷ്‌ട്രീയക്കാരുടെയും റിയൽ എസ്റ്റേറ്റുകാരുടെയും സാധാരണക്കാരുടേയും കോർപ്പറേറ്റുകളടെയും വ്യവസായികളുടേയും കൈവശമാണ്‌. 0.5 ഏക്കർ മുതൽ 1000ത്തിലേറെ ഏക്കർ വരെ ഇവരുടെ കൈവശമുണ്ട്‌.


പട്ടണങ്ങളിലെ ജനബാഹുല്യവും മലിനീകരണവും വർദ്ധിച്ചതോടെ ജനം വാരാന്ത്യത്തിൽ സ്വസ്ഥമായൊരിടം തേടാൻ തുടങ്ങി.അങ്ങനെയാണ്‌ ഫാം ഹൗസുകളും റിസോർട്ടുകളും എന്ന ആശയം ഉദിച്ചത്‌. കഴിഞ്ഞ രണ്ട്‌ ദശകങ്ങളായി സമ്പന്നരായ നഗരവാസികളെ ആകർഷിക്കുന്ന നിരവധി ഫാം ഹൗസുകളും റിസോർട്ടുകളും പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ഉയർന്നു വന്നു. മലകളുടെ കൂട്ടത്തോടെയുള്ള ഈ വികസനം പ്രകൃതിയെ മാറ്റി മറിക്കാനും കീഴടക്കാനും തുടങ്ങി. പട്ടണവാസികൾ മലകളിലേക്ക്‌ ആകർഷിക്കപ്പെടുമ്പോൾ ഗ്രാമീണർ പട്ടണങ്ങളിലെ ജീവിതം കൊതിച്ചു. അങ്ങനെ അവർ ഭൂമി വിറ്റ്‌ പട്ടണത്തിലേക്ക്‌ ചേക്കേറി.
* നിലവിലുള്ള ഹോട്ടലുകൾ, റിസോർട്ടുകൽ എന്നിവയെ സംബന്ധിച്ച്‌ ടൂറിസം നയത്തിൽ പരിസ്ഥിതി വനം മന്ത്രാലയം അനുയോജ്യമായ ഭേദഗതി വരുത്തണം.


പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെത്തിയ നഗരവാസികൾക്ക്‌ അവിടെ ആധുനിക സുഖസൗകര്യങ്ങളെല്ലാം വേണം. വാരാന്ത്യവസതിക്ക്‌ നല്ല റോഡുകൾ, ശുദ്ധജലം, വൈദ്യുതി തുടങ്ങിയവയെല്ലാം വേണം. സിമന്റും കമ്പിയും കട്ടയും പാറയും എല്ലാം ഉപയോഗിച്ചുള്ള വീടുകളാണ്‌ ഉയരുന്നത്‌. എയർകണ്ടീഷണർ, ടി.വി., മാർബിൾ തുടങ്ങി എല്ലാ ആധുനിക സുഖസൗകര്യങ്ങളുമുള്ള കൊട്ടാരസമമായ വീടുകളുയർന്നു. പട്ടണത്തിലെ സുഖസൗകര്യങ്ങൾക്കു പുറമേ അവിടത്തെ പൂന്തോട്ടങ്ങളും മലകളിലേക്ക്‌ പറിച്ചു നട്ടു. ഈ പൂന്തോട്ടങ്ങൾക്ക്‌ നിത്യവും ധാരാളം വെള്ളവും വളവും കീടനാശിനികളും ആവശ്യമായിരുന്നു. ഇവിടെ വളർത്തിയ പുത്തൻ ചെടികളിൽ പലതും പ്രാദേശിക ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക്‌ ഹാനികരമായിരുന്നു. ഇതൊക്കെ നിയന്ത്രിക്കാൻ വ്യക്തമായ മാർഗ്ഗരേഖകളോ നിബന്ധനകളോ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.
* സ്റ്റീൽ, സിമന്റ്‌, മണൽ എന്നിവയുടെ ഉപയോഗം പരമാവധി കുറച്ച്‌ ജൈവസൗഹൃദപരമായ നിർമ്മാണ സാമഗ്രികളും നിർമ്മാണ ശൈലികളും ഉൾപ്പെടുത്തിയുള്ള ഒരു ബിൽഡിങ്ങ്‌ കോഡിന്‌ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടി രൂപം നൽകണം. മഴവെള്ള സംഭരണത്തിനും പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജ ഉപയോഗത്തിനും ജല സംസ്‌ക്കരണത്തിനും ഇതിൽ വ്യവസ്ഥയുണ്ടാകണം. പ്രാദേശിക ആവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ അനുകൂലമായ വിധമായിരിക്കണം ചട്ടക്കൂട്‌ രൂപ കല്‌പന ചെയ്യേണ്ടത്‌.


ഉടമസ്ഥതയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഭൂമിയിലെ പ്രവർത്തനങ്ങളും അതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയിലുണ്ടാകുന്ന ആഘാതങ്ങളും വ്യത്യാസപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരിക്കും.
* മേൽമണ്ണ്‌ സംരക്ഷണം, വൃക്ഷസംരക്ഷണം തുടങ്ങിയ ഹരിതമാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾക്കനുരൂപമായ വിധം അംഗീകൃത അനുകരണ മാതൃകകൾക്കനുസൃമായി വേണം നിർമ്മാണ-വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തേണ്ടത്‌.
വ്യക്തികളായ ഉടമകൾ - ഫാം ഹൗസ്‌, റിസോർട്ട്‌, ഫാം ലാന്റ്‌, ഹോർട്ടികൾച്ചർ
ഭൂവികസനക്കാർ - ഫാം ഹൗസ്‌ സ്‌ക്കീം, റിസോർട്ട്‌, ടൗൺഷിപ്പ്‌
വ്യവസായങ്ങൾ - ഐ.ടി.പാർക്ക്‌, പ്രോസസിങ്ങ്‌ യൂണിറ്റുകൾ, ഫ്‌ളോറികൾച്ചർ
പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ 10 ഏക്കർ മുതൽ 500 ഏക്കർ വരെയുള്ള സ്ഥലങ്ങളിൽ നിരവധി ഫാം ഹൗസുകളും റിസോർട്ടുകളും ഉയർന്നു വരുന്നുണ്ട്‌. ലവാസ, അംബിവാലി തുടങ്ങിയ വൻകിട പ്രോജക്‌ടുകൾക്ക്‌ പുറമേ ആണിത്‌. ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടുള്ള വികസന പ്രവർത്തനങ്ങളിലെ റോഡു നിർമ്മാണം, ഭൂമി ഒരുക്കൽ തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്‌ ഹാനികരമാണ്‌. ഇവ വീണ്ടും പൂർവ്വ സ്ഥിതിയിലെത്തിക്കുക സാദ്ധ്യമല്ല.


ഈ പുതിയ വാസസ്ഥല ഘടനയും വികസനവും മലകൾ ഇടിച്ചു നിരത്തുന്നതിനും റോഡുകളും നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങളും മലഞ്ചരിവുകളുടെ ഘടനയിലും ആകൃതിയിലും മാറ്റമുണ്ടാകുന്നതിനും കാരണമാകുന്നു. ജലഘടനയിലെ മാറ്റങ്ങളും ശ്രദ്ധയിൽ പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌. മുകൾഭാഗം ചെത്തി നിരപ്പാക്കുന്നത്‌ സസ്യജാലങ്ങളും മണ്ണും നീക്കം ചെയ്യപ്പെടാനും മലകളുടെ ഘടനയിൽ മാറ്റം വരുത്താനും ഇടയാക്കുന്നു. നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്കു വേണ്ടി കല്ലും മണ്ണുമെല്ലാം ഖനനം ചെയ്‌തെടുക്കുന്നതു പോലെ ഉപയോഗശൂന്യമായ കല്ലും മണ്ണും കട്ടയുമെല്ലാം കൂട്ടിയിടുന്നതും പ്രശ്‌നമാണ്‌.
* ചതുപ്പുകളും വെള്ളക്കെട്ടുകളും നികത്തുക, വിദേശ സസ്യജാല ഇനങ്ങൾ വളർത്തുക എന്നിവയൊന്നും അനുവദിക്കരുത്‌.
വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ പിൻബലമാകുന്ന അനുബന്ധപ്രവർത്തനങ്ങളും ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക്‌ ഹാനികരമാണ്‌. അവ ചുവടെ പറയുന്നു.
n ലേബർ കോളനിയും താല്‌ക്കാലിക ആവാസ കേന്ദ്രങ്ങളും സ്ഥാപിക്കുമ്പോൾ
? ഖര-ദ്രവമാലിന്യ സംസ്‌ക്കരണപ്രശ്‌നങ്ങൾ
? വിറകിനുവേണ്ടി മരങ്ങൾ മുറിക്കുന്നത്‌ കൂടും
? വന്യമൃഗങ്ങളെ വേട്ടയാടുന്നത്‌ കൂടും
? താല്‌ക്കാലിക വഴികളുടെ എണ്ണം കൂടും
n ക്വാറികളും ക്രഷറുകളും
? മലഞ്ചരിവുകൾക്കും തടാകങ്ങൾക്കും ശല്യം.
? കല്ലും മണ്ണും മറ്റും താല്‌ക്കാലികമായി ശേഖരിക്കുന്നതിന്‌ കൂടുതൽ പ്രദേശം നിരപ്പാക്കേണ്ടി വരും.
? പാറപ്പൊടിയും മറ്റും വായു, മണ്ണ്‌, ജലം എന്നിവ മലിനമാക്കുന്നു.
? പാറപ്പൊടി ഇലകളിൽ കട്ടിയായി പറ്റിപ്പിടിക്കുന്നതുമൂലം വൃക്ഷങ്ങൾ നശിക്കുന്നു.
n ജലഘടനയിലെ മാറ്റങ്ങൾ
? കനാൽ നിർമ്മാണം, ഗതിമാറ്റം, പാറക്കൂട്ടങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യൽ, നദീതീരകാടുകൾ നശിപ്പി ക്കൽ, വാസസ്ഥലങ്ങൾ എന്നിവ അരുവികളുടെ ജൈവവ്യവസ്ഥയ്‌ക്കും അതിന്റെ പ്രവർത്ത നത്തിനും ഭീഷണി ഉയർത്തുന്നു.
? പ്രകൃതിദത്തമായ അരുവികളുടെ ഗതിമാറ്റം.
? അരുവികളിലെ കാടുകൾ, ജലജീവികൾ തുടങ്ങിയ പ്രത്യേക ജൈവവൈവിദ്ധ്യ നഷ്‌ടം.
? പ്രകൃതി ദത്തമായ അരുവികളുടെയും നീരൊഴുക്കുകളുടെയും നശീകരണം.
? മണ്ണിനടിയിലെ ഒഴുക്കിന്റെ ഗതിമാറ്റം.
? ഭൂജല അളവിലെ മാറ്റങ്ങൾ
? ജലാശയങ്ങളിലേക്ക്‌ മലിനജലം ഒഴുക്കുന്നത്‌
? ഭൂമിയുടെ ഉപരിതലം ടാറിട്ടും സിമന്റ്‌ പൂശിയും കല്ലടുക്കിയും മറ്റും കട്ടിയാക്കുന്നതുമൂലം ഭൂമിയിൽ വീഴുന്ന ജലം വേഗത്തിൽ ഒഴുകി പോവുകയും മണ്ണിലേക്ക്‌ താഴുന്ന ജലത്തിന്റെ അളവ്‌ കുറയുകയും ചെയ്യുന്നു.
n മണ്ണ്‌
? മണ്ണൊലിപ്പ്‌ കൂടുന്നു.
? നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങളിൽ വിഭവങ്ങൾ പാഴാക്കുന്നു.
n സസ്യജാലങ്ങൾ
? അപൂർവ്വസസ്യജാലങ്ങൾ നഷ്‌ടപ്പെടുന്നു.
? തോട്ടങ്ങളിൽ തദ്ദേശീയമല്ലാത്ത ഇനങ്ങൾ വച്ചു പിടിപ്പിക്കുന്നു.
? മണ്ണിനടിയിലുള്ള കിഴങ്ങുകൾ നീക്കം ചെയ്യുന്നു.
? മണ്ണിനോടു ചേർന്നു നിൽക്കുന്ന ചെറിയ ചെടികൾ നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.
? ദേശാടന പക്ഷികളുടേയും മറ്റും കൂടുകളും ഇടനാഴികളും നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു.


* സിമന്റിട്ടും മറ്റും മോടി കൂട്ടുന്ന പ്രദേശങ്ങളുടെ വിസ്‌തീർണ്ണം പരിമിതപ്പെടുത്തുക, മഴവെളളവും മറ്റും ഭൂമിയിൽ താഴാനുള്ള പരമാവധി സൗകര്യം ഏർപ്പെടുത്തണം.


n ജലപാതകൾ, ജലസ്രോതസ്സുകൾ, ആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ, ഭൂമിശാസ്‌ത്രപരമായ പ്രത്യേകതക ഉള്ള ഇടങ്ങൾ, ജൈവവൈവിദ്ധ്യസമ്പന്ന മേഖലകൾ, വിശുദ്ധവനങ്ങൾ, തുടങ്ങിയവ യാതൊരു വിധ നിർമ്മാണ താമസ ആവശ്യങ്ങൾക്കും ഉപയോഗിക്കരുത്‌.
====ശാസ്ത്രവും സാങ്കേതിക ശാസ്ത്രവും====
n പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖലകൾ അനുവദിക്കരുത്‌.
n പുതുതായി മലമുകൾ സുഖവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ അനുവദിക്കരുത്‌.
n പൊതു സ്ഥലങ്ങൾ സ്വകാര്യ സ്ഥലങ്ങളാകാൻ അനുവദിക്കരുത്‌.
ESZ1ലും ESZ 2ലും
n വനഭൂമി വനേതര ആവശ്യങ്ങൾക്കോ കൃഷിഭൂമി കാർഷികേതര ആവശ്യങ്ങൾക്കോ അനുവദിക്കരുത്‌. എന്നാൽ കൃഷിഭൂമി വനഭൂമി ആക്കാനും പ്രദേശവാസികളുടെ ജനസംഖ്യ വർദ്ധനവിനനുസരിച്ച്‌ അവരെ ഉൾക്കൊള്ളാനായി നിലവിലുള്ള ഗ്രാമവാസ കേന്ദ്രങ്ങൾ വിപുലീകരിക്കാനും അനുമതി നൽകാം.
n നിലവിലുള്ള ഹോട്ടലുകൾ, റിസോർട്ടുകൽ എന്നിവയെ സംബന്ധിച്ച്‌ ടൂറിസം നയത്തിൽ പരിസ്ഥിതി വനം മന്ത്രാലയം അനുയോജ്യമായ ഭേദഗതി വരുത്തണം.
n സ്റ്റീൽ, സിമന്റ്‌, മണൽ എന്നിവയുടെ ഉപയോഗം പരമാവധി കുറച്ച്‌ ജൈവസൗഹൃദപരമായ നിർമ്മാണ സാമഗ്രികളും നിർമ്മാണ ശൈലികളും ഉൾപ്പെടുത്തിയുള്ള ഒരു ബിൽഡിങ്ങ്‌ കോഡിന്‌ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടി രൂപം നൽകണം. മഴവെള്ള സംഭരണത്തിനും പാരമ്പര്യേതര ഊർജ്ജ ഉപയോഗത്തിനും ജല സംസ്‌ക്കരണത്തിനും ഇതിൽ വ്യവസ്ഥയുണ്ടാകണം. പ്രാദേശിക ആവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ അനുകൂലമായ വിധമായിരിക്കണം ചട്ടക്കൂട്‌ രൂപ കല്‌പന ചെയ്യേണ്ടത്‌.
n മേൽമണ്ണ്‌ സംരക്ഷണം, വൃക്ഷസംരക്ഷണം തുടങ്ങിയ ഹരിതമാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾക്കനുരൂപമായ വിധം അംഗീകൃത അനുകരണ മാതൃകകൾക്കനുസൃമായി വേണം നിർമ്മാണ-വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തേണ്ടത്‌.
n ചതുപ്പുകളും വെള്ളക്കെട്ടുകളും നികത്തുക, വിദേശ സസ്യജാല ഇനങ്ങൾ വളർത്തുക എന്നിവയൊന്നും അനുവദിക്കരുത്‌.
n സിമന്റിട്ടും മറ്റും മോടി കൂട്ടുന്ന പ്രദേശങ്ങളുടെ വിസ്‌തീർണ്ണം പരിമിതപ്പെടുത്തുക, മഴവെളളവും മറ്റും ഭൂമിയിൽ താഴാനുള്ള പരമാവധി സൗകര്യം ഏർപ്പെടുത്തണം.


പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതിക ശാസ്‌ത്രമേഖലയിൽ നിന്ന്‌ കാര്യമായ സംഭാവനകളൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ല. വിവിധ മേഖലകളിൽ ജൈവസൗഹൃദസാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയോ ലഭ്യമായിട്ടുളളവ വേണ്ട വിധം ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്‌തിട്ടില്ല. പശ്ചിമഘട്ടമേഖലയിൽ എവിടെയൊക്കെ ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രയോഗിക്കാമോ അവിടെയൊക്കെ അതിനുള്ള ശ്രമമുണ്ടാകണം.
പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതിക ശാസ്‌ത്രമേഖലയിൽ നിന്ന്‌ കാര്യമായ സംഭാവനകളൊന്നും ഉണ്ടായിട്ടില്ല. വിവിധ മേഖലകളിൽ ജൈവസൗഹൃദസാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയോ ലഭ്യമായിട്ടുളളവ വേണ്ട വിധം ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്‌തിട്ടില്ല. പശ്ചിമഘട്ടമേഖലയിൽ എവിടെയൊക്കെ ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രയോഗിക്കാമോ അവിടെയൊക്കെ അതിനുള്ള ശ്രമമുണ്ടാകണം.
ചില ഗവേഷണ-വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും സർവ്വ കലാശാലകളും ജൈവ സൗഹൃദ സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അവയ്‌ക്ക്‌ ഉദ്ദേശിച്ച ശ്രദ്ധയും പ്രാധാന്യവും ലഭിക്കുകയോ അവ വേണ്ടവിധം ഉപയോഗപ്പെടുത്തുകയോ ഉണ്ടായിട്ടില്ല.
ചില ഗവേഷണ-വികസന സ്ഥാപനങ്ങളും സർവ്വ കലാശാലകളും ജൈവ സൗഹൃദ സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വികസിപ്പിച്ചെടുത്തിട്ടുണ്ടെങ്കിലും അവയ്‌ക്ക്‌ ഉദ്ദേശിച്ച ശ്രദ്ധയും പ്രാധാന്യവും ലഭിക്കുകയോ അവ വേണ്ടവിധം ഉപയോഗപ്പെടുത്തുകയോ ഉണ്ടായിട്ടില്ല.
ഐ.എസ്‌.ആർ.ഒ/ ഡി.എസ്‌.ടി/ഡി.ബി.ട്ടി എന്നിവപേലെ രാജ്യത്തെ മികവിന്റെ കേന്ദ്രങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്ന സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ സമൂഹത്തിന്‌ കൈമാറ്റം ചെയ്യാനുള്ള സ്ഥാപനസംവിധാനം ശക്തപ്പെടുത്തണം.
ഐ.എസ്‌.ആർ.ഒ/ ഡി.എസ്‌.ടി/ഡി.ബി.ട്ടി എന്നിവപേലെ രാജ്യത്തെ മികവിന്റെ കേന്ദ്രങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്ന സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ സമൂഹത്തിന്‌ കൈമാറ്റം ചെയ്യാനുള്ള സ്ഥാപനസംവിധാനം ശക്തപ്പെടുത്തണം.


n പരിസ്ഥിതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിലും വിഭവങ്ങളുടെ സുസ്ഥിര വിനിയോഗത്തിലും ശാസ്‌ത്രീയ സംഭാവനകൾ പരിമിതമാണ്‌.
=====ഉത്കണ്ഠ ഉളവാക്കുന്ന പ്രശ്നങ്ങൾ=====
n പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിൽ കേന്ദ്ര സംസ്ഥാന തലത്തിലുള്ള ഗവേഷണ-വികസന കേന്ദ്രങ്ങൾ, സർവ്വകലാശാലകൾ, മറ്റ്‌ ശാസ്‌ത്ര സംഘടനകൾ എന്നിവ തമ്മിൽ ഏകോപനമില്ല.
 
n പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൽ പരിഹരിക്കുന്നതിന്‌ സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രയോഗിക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ ഗവേഷണ സ്ഥാപനങ്ങൾ സർവ്വകലാശാലകൾ എന്നിവിടങ്ങളിലുള്ള സാങ്കേതിക റിപ്പോർട്ടുകൾ, പ്രബന്ധങ്ങൾ എന്നിവ പ്രായോഗിക സാഹചര്യത്തിൽ വിലയിരുത്താൻ ലഭ്യമാക്കാറില്ല.
* പരിസ്ഥിതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിലും വിഭവങ്ങളുടെ സുസ്ഥിര വിനിയോഗത്തിലും ശാസ്‌ത്രീയ സംഭാവനകൾ പരിമിതമാണ്‌.
n പരിസ്ഥിതിപ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നില്ല.
 
n നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾക്ക്‌ പകരം ഉപയോഗിക്കാവുന്നവ കണ്ടെത്താൻ ഗവേഷണം നടത്തുന്നില്ല.
* പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കുന്നതിൽ കേന്ദ്ര സംസ്ഥാന തലത്തിലുള്ള ഗവേഷണ-വികസന കേന്ദ്രങ്ങൾ, സർവ്വകലാശാലകൾ, മറ്റ്‌ ശാസ്‌ത്ര സംഘടനകൾ എന്നിവ തമ്മിൽ ഏകോപനമില്ല.
n വിവിധ മേഖലകൾക്ക്‌ അനുയോജ്യമായ ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയോ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നില്ല.
 
n കൃഷിയിലും സാധനസാമഗ്രികൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലും യന്ത്രവൽക്കരണം വേണ്ടത്രയില്ല.
* പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൽ പരിഹരിക്കുന്നതിന്‌ സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രയോഗിക്കുന്നതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ ഗവേഷണ സ്ഥാപനങ്ങൾ സർവ്വകലാശാലകൾ എന്നിവിടങ്ങളിലുള്ള സാങ്കേതിക റിപ്പോർട്ടുകൾ, പ്രബന്ധങ്ങൾ എന്നിവ പ്രായോഗിക സാഹചര്യത്തിൽ വിലയിരുത്താൻ ലഭ്യമാക്കാറില്ല.
n പ്രകൃതിവിഭവമാനേജ്‌മെന്റിൽ റിമോട്ട്‌ സെൻസിങ്ങ്‌ പോലെയുള്ള ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വേണ്ടവിധം ഉപയോഗിക്കുന്നില്ല.
 
n ഖരമാലിന്യ സംസ്‌ക്കരണം, പ്ലാസ്റ്റിക്‌ റീസൈക്ലിങ്ങ്‌, തുടങ്ങിയ പദ്ധതികളും അപര്യാപ്‌തമാണ്‌.
* പരിസ്ഥിതിപ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നില്ല.
n വിവര സാങ്കേതിക മേഖലയിൽ ഇ-മാലിന്യ മാനേജ്‌മെന്റും വേണ്ടത്രയില്ല.
 
* നിർമ്മാണപ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾക്ക്‌ പകരം ഉപയോഗിക്കാവുന്നവ കണ്ടെത്താൻ ഗവേഷണം നടത്തുന്നില്ല.
 
* വിവിധ മേഖലകൾക്ക്‌ അനുയോജ്യമായ ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയോ ഉപയോഗിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നില്ല.
 
* കൃഷിയിലും സാധനസാമഗ്രികൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലും യന്ത്രവൽക്കരണം വേണ്ടത്രയില്ല.
 
* പ്രകൃതിവിഭവമാനേജ്‌മെന്റിൽ റിമോട്ട്‌ സെൻസിങ്ങ്‌ പോലെയുള്ള ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വേണ്ടവിധം ഉപയോഗിക്കുന്നില്ല.
 
* ഖരമാലിന്യ സംസ്‌ക്കരണം, പ്ലാസ്റ്റിക്‌ റീസൈക്ലിങ്ങ്‌, തുടങ്ങിയ പദ്ധതികളും അപര്യാപ്‌തമാണ്‌.
 
* വിവര സാങ്കേതിക മേഖലയിൽ ഇ-മാലിന്യ മാനേജ്‌മെന്റും വേണ്ടത്രയില്ല.
 
=====സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള മാർഗ്ഗങ്ങൾ=====
 
* വിവിധ മേഖലകളിൽ ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ഈ മേഖലയിലെ നിക്ഷേപം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
 
* ചുവടെ പറയുന്ന മേഖലകളിൽ ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയോ നിലവിലുള്ളവ വ്യാപിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുക.


n വിവിധ മേഖലകളിൽ ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ഈ മേഖലയിലെ നിക്ഷേപം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
n ചുവടെ പറയുന്ന മേഖലകളിൽ ആധുനിക സാങ്കേതിക വിദ്യ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുകയോ നിലവിലുള്ളവ വ്യാപിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുക.
(i) പ്ലാസ്റ്റിക്കിൽ നിന്ന്‌ പെട്രോളിയം വീണ്ടെടുക്കാൻ
(i) പ്ലാസ്റ്റിക്കിൽ നിന്ന്‌ പെട്രോളിയം വീണ്ടെടുക്കാൻ
(ii) ഇന്ധന ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാനായി തടി ഗ്യാസിഫിക്കേഷൻ ടെക്‌നോളജിയും ജൈവ ഇന്ധനശേഷിയും വിലയിരുത്തുക.
(ii) ഇന്ധന ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാനായി തടി ഗ്യാസിഫിക്കേഷൻ ടെക്‌നോളജിയും ജൈവ ഇന്ധനശേഷിയും വിലയിരുത്തുക.
(iii) കീടങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കുമുള്ള ജൈവനിയന്ത്രണം
(iii) കീടങ്ങൾക്കും രോഗങ്ങൾക്കുമുള്ള ജൈവനിയന്ത്രണം
(iv) പ്രകൃതി വിഭവ മാനേജ്‌മെന്റിന്‌ റിമോട്ട്‌ സെൻസിങ്ങും മറ്റും ഉപയോഗിക്കുകയും പ്രാദേ ശികതല പ്ലാനുകൾ വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
(iv) പ്രകൃതി വിഭവ മാനേജ്‌മെന്റിന്‌ റിമോട്ട്‌ സെൻസിങ്ങും മറ്റും ഉപയോഗിക്കുകയും പ്രാദേ ശികതല പ്ലാനുകൾ വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
(v) പ്രാദേശിക ആവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ യോജിച്ച വിധം നിലവിലുള്ള സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഭേദഗതി ചെയ്യുക.
(v) പ്രാദേശിക ആവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ യോജിച്ച വിധം നിലവിലുള്ള സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഭേദഗതി ചെയ്യുക.
n ഉല്‌പാദനപ്രക്രിയയിലെ ഊർജ്ജ ഉപഭോഗം കുറയ്‌ക്കുകയും ഊർജ്ജം, ജലം, പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ഉപഭോഗം പരമാവധി കാര്യക്ഷമമായ മേഖലകളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുക.
n മഴവെള്ള സംഭരണവും സാദ്ധ്യമായിടത്തെല്ലാം സൗരോർജ്ജ വിനിയോഗവും നിർബന്ധിതമാക്കുക.
n പരിസ്ഥിതി സംബന്ധമായ ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതിക ശാസ്‌ത്ര പ്രായോഗികതയിന്മേലുള്ള സ്ഥിതിവിവരങ്ങൾ സമാഹരിച്ച്‌ ഈ സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഉപയോഗിച്ച്‌ പ്രാദേശിക തലത്തിലെ ശേഷി സമാഹരണം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ നടപടി സ്വീകരിക്കണം.
n ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതിക ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ നേട്ടങ്ങൾ ഇപ്പോൾ സമൂഹത്തിന്റെ ഉയർന്ന വിഭഗത്തിനു മാത്രമേ ലഭിക്കുന്നുള്ളൂ. ഈ നേട്ടങ്ങൾ വിപുലമായൊരു വിഭാഗത്തിന്‌ ലഭ്യമാക്കാൻ ശ്രമിക്കണം.
n കാർഷികമേഖലയിൽ യന്ത്രവൽക്കരണമേർപ്പെടുത്തി തൊഴിൽ മേഖലയിലെ സമ്മർദ്ദം കുറയ്‌ക്കുകയും അത്‌ പ്രാദേശിക തലത്തിൽ ലഭ്യമാക്കുകയും വേണം.
n വ്യവസായ യൂണിറ്റുകളിലും ഖനികളിലും മെച്ചപ്പെട്ട സാങ്കേതിക വിദ്യ ഏർപ്പെടുത്തി അവ പുറത്തേക്ക്‌ വമിപ്പിക്കുന്ന അവശിഷ്‌ടങ്ങളെ ചെറുക്കുക.
n വായു, ജലം, ഭൂമി എന്നിവയുടെ മലിനീകരണം നിയന്ത്രിക്കാനും ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കാനും നിലവിലുള്ള സാങ്കേതിക വിദ്യയുടെ ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുക


n പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ വ്യത്യസ്‌ത രംഗങ്ങളിൽ ഹരിത സാങ്കേതികവിദ്യ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന സാങ്കേതിക വിദ്യയുടെ കൈമാറ്റത്തിനും പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിക്കുള്ളിൽ ഒരു പ്രത്യേക സെൽ രൂപീകരിക്കണം.
* ഉല്‌പാദനപ്രക്രിയയിലെ ഊർജ്ജ ഉപഭോഗം കുറയ്‌ക്കുകയും ഊർജ്ജം, ജലം, പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾ എന്നിവയുടെ ഉപഭോഗം പരമാവധി കാര്യക്ഷമമായ മേഖലകളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുക.
n മലിനീകരണം സൃഷ്‌ടിക്കുന്നവർ അതു പരിഹരിക്കാനുള്ള ചെലവ്‌ വഹിക്കണം എന്ന തത്വം സ്വീകരിച്ച്‌ ജൈവസൗഹൃദ സാങ്കേതിക വിദ്യ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കാനുള്ള ഗവേഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾക്കാവശ്യമായ തുക സമാഹരിക്കുക.
 
n ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംരക്ഷണത്തിന്‌ ഊന്നൽ നൽകിക്കൊണ്ട്‌ ജൈവപരമായും സാമ്പത്തികമായും സാമൂഹ്യമായും പ്രായോഗികമായ പരിഹാരങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കാൻ ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതികശാസ്‌ത്രത്തിനുള്ള ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കാനായി ഒരു വിഷൻ സ്റ്റേറ്റ്‌മെന്റിന്‌ രൂപം നൽകുക.
* മഴവെള്ള സംഭരണവും സാദ്ധ്യമായിടത്തെല്ലാം സൗരോർജ്ജ വിനിയോഗവും നിർബന്ധിതമാക്കുക.
n ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
 
n പൗര ശാസ്‌ത്രത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
* പരിസ്ഥിതി സംബന്ധമായ ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതിക ശാസ്‌ത്ര പ്രായോഗികതയിന്മേലുള്ള സ്ഥിതിവിവരങ്ങൾ സമാഹരിച്ച്‌ ഈ സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഉപയോഗിച്ച്‌ പ്രാദേശിക തലത്തിലെ ശേഷി സമാഹരണം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ നടപടി സ്വീകരിക്കണം.
n ആസ്‌ട്രേലിയൻ റിവർ വാച്ച്‌ മാതൃക സ്വീകരിക്കുക.
 
വിജ്ഞാന വിതരണം
* ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതിക ശാസ്‌ത്രത്തിന്റെ നേട്ടങ്ങൾ ഇപ്പോൾ സമൂഹത്തിന്റെ ഉയർന്ന വിഭഗത്തിനു മാത്രമേ ലഭിക്കുന്നുള്ളൂ. ഈ നേട്ടങ്ങൾ വിപുലമായൊരു വിഭാഗത്തിന്‌ ലഭ്യമാക്കാൻ ശ്രമിക്കണം.
 
* കാർഷികമേഖലയിൽ യന്ത്രവൽക്കരണമേർപ്പെടുത്തി തൊഴിൽ മേഖലയിലെ സമ്മർദ്ദം കുറയ്‌ക്കുകയും അത്‌ പ്രാദേശിക തലത്തിൽ ലഭ്യമാക്കുകയും വേണം.
 
* വ്യവസായ യൂണിറ്റുകളിലും ഖനികളിലും മെച്ചപ്പെട്ട സാങ്കേതിക വിദ്യ ഏർപ്പെടുത്തി അവ പുറത്തേക്ക്‌ വമിപ്പിക്കുന്ന അവശിഷ്‌ടങ്ങളെ ചെറുക്കുക.
 
* വായു, ജലം, ഭൂമി എന്നിവയുടെ മലിനീകരണം നിയന്ത്രിക്കാനും ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കാനും നിലവിലുള്ള സാങ്കേതിക വിദ്യയുടെ ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കുക
 
'''പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിക്കുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങൾ'''
 
* പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ വ്യത്യസ്‌ത രംഗങ്ങളിൽ ഹരിത സാങ്കേതികവിദ്യ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന സാങ്കേതിക വിദ്യയുടെ കൈമാറ്റത്തിനും പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിക്കുള്ളിൽ ഒരു പ്രത്യേക സെൽ രൂപീകരിക്കണം.
 
* മലിനീകരണം സൃഷ്‌ടിക്കുന്നവർ അതു പരിഹരിക്കാനുള്ള ചെലവ്‌ വഹിക്കണം എന്ന തത്വം സ്വീകരിച്ച്‌ ജൈവസൗഹൃദ സാങ്കേതിക വിദ്യ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കാനുള്ള ഗവേഷണ കേന്ദ്രങ്ങൾക്കാവശ്യമായ തുക സമാഹരിക്കുക.
 
* ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംരക്ഷണത്തിന്‌ ഊന്നൽ നൽകിക്കൊണ്ട്‌ ജൈവപരമായും സാമ്പത്തികമായും സാമൂഹ്യമായും പ്രായോഗികമായ പരിഹാരങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കാൻ ശാസ്‌ത്ര-സാങ്കേതികശാസ്‌ത്രത്തിനുള്ള ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കാനായി ഒരു വിഷൻ സ്റ്റേറ്റ്‌മെന്റിന്‌ രൂപം നൽകുക.
 
* ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
 
* പൗര ശാസ്‌ത്രത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക
 
* ആസ്‌ട്രേലിയൻ റിവർ വാച്ച്‌ മാതൃക സ്വീകരിക്കുക.
 
'''വിജ്ഞാന വിതരണം'''
 
വ്യത്യസ്‌ത ഏജൻസികളിൽ നിന്നുള്ള വിജ്ഞാനം സമാഹരിച്ച്‌ ഒരു ജി ഐ എസ്‌ ഡേറ്റാ ബേസിന്‌ രൂപം നൽകുന്ന ഗോവയുടെ മേഖല പ്ലാൻ 2021 അനുകരണീയമാണ്‌. പല കാര്യങ്ങൾക്കും ഇത്‌ ഉപകാരപ്പെടും ഉദാഹരണത്തിന്‌ ഖനനമേഖലയ്‌ക്ക്‌ പുറത്തെ നിലവാരമില്ലാത്ത ഖനികൾ തിരിച്ചറിയാനും നദീതീരങ്ങളിലെ ഭൂമി കയ്യേറ്റങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാനും മറ്റും ഇത്‌ ഉപയോഗിക്കാം.
വ്യത്യസ്‌ത ഏജൻസികളിൽ നിന്നുള്ള വിജ്ഞാനം സമാഹരിച്ച്‌ ഒരു ജി ഐ എസ്‌ ഡേറ്റാ ബേസിന്‌ രൂപം നൽകുന്ന ഗോവയുടെ മേഖല പ്ലാൻ 2021 അനുകരണീയമാണ്‌. പല കാര്യങ്ങൾക്കും ഇത്‌ ഉപകാരപ്പെടും ഉദാഹരണത്തിന്‌ ഖനനമേഖലയ്‌ക്ക്‌ പുറത്തെ നിലവാരമില്ലാത്ത ഖനികൾ തിരിച്ചറിയാനും നദീതീരങ്ങളിലെ ഭൂമി കയ്യേറ്റങ്ങൾ തിരിച്ചറിയാനും മറ്റും ഇത്‌ ഉപയോഗിക്കാം.
n വിവരാവകാശനിയമം അനുസരിച്ച്‌ ആവശ്യപ്പെടുന്ന വിവരങ്ങൾ സർക്കാർ ഏജൻസികൾ കഴിയുന്നത്ര യഥാസമയം നൽകണം.
 
n സുപ്രധാനമായ പല പ്രശ്‌നങ്ങളേയും സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ഇപ്പോഴും ലഭ്യമല്ല.
* വിവരാവകാശനിയമം അനുസരിച്ച്‌ ആവശ്യപ്പെടുന്ന വിവരങ്ങൾ സർക്കാർ ഏജൻസികൾ കഴിയുന്നത്ര യഥാസമയം നൽകണം.
n വിദ്യാർത്ഥി പദ്ധതികളുടെ നിർണ്ണായ പങ്ക്‌.
 
* സുപ്രധാനമായ പല പ്രശ്‌നങ്ങളേയും സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ഇപ്പോഴും ലഭ്യമല്ല.
 
* വിദ്യാർത്ഥി പദ്ധതികളുടെ നിർണ്ണായ പങ്ക്‌.
 
പരിസ്ഥിതി വിഭവങ്ങളെസംബന്ധിച്ച പൊതുജനങ്ങൾക്ക്‌ ലഭ്യമാകുന്നതും സുതാര്യവും പങ്കാളിത്തപരവുമായ ഡേറ്റാബേസ്‌ സൃഷ്‌ടിക്കണം..
പരിസ്ഥിതി വിഭവങ്ങളെസംബന്ധിച്ച പൊതുജനങ്ങൾക്ക്‌ ലഭ്യമാകുന്നതും സുതാര്യവും പങ്കാളിത്തപരവുമായ ഡേറ്റാബേസ്‌ സൃഷ്‌ടിക്കണം..
====പോഷകാഹാരവും ആരോഗ്യവും====


ആഗോളവൽക്കരണത്തിനും വാണിജ്യവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം സംഭവിച്ച സാംസ്‌ക്കാരിക വൈദേശീകരണവും ജീവിത ശൈലിയിൽ വന്ന മാറ്റവും മൂലം ജീവിത ശൈലി രോഗങ്ങൾ ജനത്തെ അലട്ടാൻ തുടങ്ങി.
ആഗോളവൽക്കരണത്തിനും വാണിജ്യവൽക്കരണത്തിനും ശേഷം സംഭവിച്ച സാംസ്‌ക്കാരിക വൈദേശീകരണവും ജീവിത ശൈലിയിൽ വന്ന മാറ്റവും മൂലം ജീവിത ശൈലി രോഗങ്ങൾ ജനത്തെ അലട്ടാൻ തുടങ്ങി.
വനത്തിലെ സസ്യവിഭവങ്ങൾ നമുക്ക്‌ പാരമ്പര്യവും പ്രാദേശികവും ആരോഗ്യകരവും ജൈവ സൗഹൃദപരവുമായ നിരവധി ദൈനംദിന ഭക്ഷ്യ വിഭവങ്ങൾക്കുള്ള അസംസ്‌കൃത പദാർത്ഥങ്ങൾ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഇഢലി, ദോശ, വട, ബോണ്ട, പൊറോട്ട, ചട്ടിണി, കറി, സാമ്പാർ, രസം, അച്ചാർ, ഹൽവ, പഴച്ചാറുകൾ തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ഇതിൽ പെടുന്നു.
വനത്തിലെ സസ്യവിഭവങ്ങൾ നമുക്ക്‌ പാരമ്പര്യവും പ്രാദേശികവും ആരോഗ്യകരവും ജൈവ സൗഹൃദപരവുമായ നിരവധി ദൈനംദിന ഭക്ഷ്യ വിഭവങ്ങൾക്കുള്ള അസംസ്‌കൃത പദാർത്ഥങ്ങൾ പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഇഢലി, ദോശ, വട, ബോണ്ട, പൊറോട്ട, ചട്ടിണി, കറി, സാമ്പാർ, രസം, അച്ചാർ, ഹൽവ, പഴച്ചാറുകൾ തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ഇതിൽ പെടുന്നു.
ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മെച്ചപ്പെട്ട ജൈവവൈവിദ്ധ്യകലവറകളിലൊന്നാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടം. പശ്ചിമഘട്ടവും ചേർന്നു കിടക്കുന്ന പശ്ചിമതീരവും കൂടി ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാന ജൈവ മേഖലയ്‌ക്ക്‌ രൂപം നൽകുന്നു. ജൈവപരവും സാമ്പത്തികവുമായ ഘടകങ്ങൾ പ്രധാനമായും ഊന്നൽ നൽകുന്നത്‌ പ്രകൃതിയുടെ സേവനങ്ങളിലും സാധനങ്ങളിലുമാണ്‌. ശുദ്ധവായു, വെള്ളം, ഫലഭൂയിഷ്‌ഠമായ ഭൂമി, കാലിതീറ്റ, വിറക്‌, മുള, ചൂരൽ, ഔഷധസസ്യങ്ങൾ, തേനീച്ച, മത്സ്യം, മൃഗസംരക്ഷണം തുടങ്ങി മനുഷ്യന്റെ ഭൗതികവും ആത്മീയവും, സാംസ്‌ക്കാരികവുമായ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാനുള്ളതെല്ലാം ഇതിലുൾപ്പെടുന്നു. കാലാകാലങ്ങളായുള്ള മനുഷ്യപ്രക്രിയകൾ പ്രകൃതിയുടെ ഈ ദാനത്തിന്റെ ലഭ്യതയും ആസ്വാദ്യതയും പരിമിതപ്പെടുത്തി. ആകയാൽ വികസന പ്രക്രിയ പ്രകൃതിയുടെ സേവനങ്ങളുടെയും സാധനങ്ങളുടേയും സുസ്ഥിര വിനിയോഗം ആവശ്യാധിഷ്‌ഠിതമായി പരിമിതപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്‌. എന്നിരുന്നാലും മനുഷ്യ നിർമ്മിതമായ റോഡുകൾ, കുഴൽകിണറുകൾ, രാസവളം, കീടനാശിനി, ടെലഫോൺ, മൊബൈൽ, ഇന്റർനെറ്റ്‌, റേഡിയോ, ടി.വി. എന്നിവയെ എല്ലാം അത്‌ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. പ്രകൃതിയുടെ സാധനങ്ങളും സേവനങ്ങളും സുസ്ഥിരമാകുന്നതിൽ ഏറ്റവും താഴെ തട്ടിലുള്ള ഘടകങ്ങൾ പ്രധാന പങ്കു വഹിക്കുന്നു. ഗ്രാമങ്ങളിൽ ജനങ്ങളുടെ ജീവിത ഗുണമേന്മ നിലനിർത്തുന്നതിൽ ഇവയുടെ സ്ഥാനം നിർണ്ണായകമാണ്‌. അരുവികളിലെ ജലം അവർ കൃഷിഭൂമിയിൽ ജല സേചനത്തിനുപയോഗിക്കുന്നു. മത്സ്യം ആഹാരമാണ്‌. മുളയും ചൂരലും തൊഴുത്തുകൾ മേയാനും കുട്ടകൾ നെയ്യാനും ഉപയോഗിക്കുന്നു. വിറക്‌ ആഹാരം പാകം ചെയ്യാനും ഔഷധ സസ്യങ്ങൾ രോഗചികിത്സക്കും ഉപകരിക്കുന്നു. പരമ്പരാഗത വിളവുകളെ പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങളും വനത്തിലെ ഭക്ഷ്യസസ്യങ്ങൾ, സൗന്ദര്യവർദ്ധക വസ്‌തുക്കൾ, ഔഷധചെടികൾ, എന്നിവ സംബന്ധിച്ച അറിവും ഗ്രാമീണ ജനതയ്‌ക്കാണുള്ളത്‌. വ്യാപാരആഗോളവൽക്കരണത്തിന്റെയും പേറ്റന്റിങ്ങിന്റെയും ഈ യുഗത്തിൽ ഈ ജൈവവിഭവങ്ങളും വിജ്ഞാനവും സംരക്ഷിച്ച്‌ വാണിജ്യ ഉപയോഗത്തിലൂടെ നേട്ടമുണ്ടാക്കേണ്ടത്‌ വളരെ പ്രധാനമാണ്‌. പ്രാദേശികമായ മൂല്യവർദ്ധിത ജൈവവസ്‌തുക്കളിൽ പായകൾ, വട്ടികൾ, അച്ചാറുകൾ, ചിരട്ടതവികൾ, മേച്ചിലോലകൾ, പാലുല്‌പന്നങ്ങൾ, പനയോലപാത്രങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടുന്നു.
ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും മെച്ചപ്പെട്ട ജൈവവൈവിദ്ധ്യകലവറകളിലൊന്നാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടം. പശ്ചിമഘട്ടവും ചേർന്നു കിടക്കുന്ന പശ്ചിമതീരവും കൂടി ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും പ്രധാന ജൈവ മേഖലയ്‌ക്ക്‌ രൂപം നൽകുന്നു. ജൈവപരവും സാമ്പത്തികവുമായ ഘടകങ്ങൾ പ്രധാനമായും ഊന്നൽ നൽകുന്നത്‌ പ്രകൃതിയുടെ സേവനങ്ങളിലും സാധനങ്ങളിലുമാണ്‌. ശുദ്ധവായു, വെള്ളം, ഫലഭൂയിഷ്‌ഠമായ ഭൂമി, കാലിതീറ്റ, വിറക്‌, മുള, ചൂരൽ, ഔഷധസസ്യങ്ങൾ, തേനീച്ച, മത്സ്യം, മൃഗസംരക്ഷണം തുടങ്ങി മനുഷ്യന്റെ ഭൗതികവും ആത്മീയവും, സാംസ്‌ക്കാരികവുമായ ആവശ്യങ്ങൾ നിറവേറ്റാനുള്ളതെല്ലാം ഇതിലുൾപ്പെടുന്നു. കാലാകാലങ്ങളായുള്ള മനുഷ്യപ്രക്രിയകൾ പ്രകൃതിയുടെ ഈ ദാനത്തിന്റെ ലഭ്യതയും ആസ്വാദ്യതയും പരിമിതപ്പെടുത്തി. ആകയാൽ വികസന പ്രക്രിയ പ്രകൃതിയുടെ സേവനങ്ങളുടെയും സാധനങ്ങളുടേയും സുസ്ഥിര വിനിയോഗം ആവശ്യാധിഷ്‌ഠിതമായി പരിമിതപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്‌. എന്നിരുന്നാലും മനുഷ്യ നിർമ്മിതമായ റോഡുകൾ, കുഴൽകിണറുകൾ, രാസവളം, കീടനാശിനി, ടെലഫോൺ, മൊബൈൽ, ഇന്റർനെറ്റ്‌, റേഡിയോ, ടി.വി. എന്നിവയെ എല്ലാം അത്‌ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. പ്രകൃതിയുടെ സാധനങ്ങളും സേവനങ്ങളും സുസ്ഥിരമാകുന്നതിൽ ഏറ്റവും താഴെ തട്ടിലുള്ള ഘടകങ്ങൾ പ്രധാന പങ്കു വഹിക്കുന്നു. ഗ്രാമങ്ങളിൽ ജനങ്ങളുടെ ജീവിത ഗുണമേന്മ നിലനിർത്തുന്നതിൽ ഇവയുടെ സ്ഥാനം നിർണ്ണായകമാണ്‌. അരുവികളിലെ ജലം അവർ കൃഷിഭൂമിയിൽ ജല സേചനത്തിനുപയോഗിക്കുന്നു. മത്സ്യം ആഹാരമാണ്‌. മുളയും ചൂരലും തൊഴുത്തുകൾ മേയാനും കുട്ടകൾ നെയ്യാനും ഉപയോഗിക്കുന്നു. വിറക്‌ ആഹാരം പാകം ചെയ്യാനും ഔഷധ സസ്യങ്ങൾ രോഗചികിത്സക്കും ഉപകരിക്കുന്നു. പരമ്പരാഗത വിളവുകളെ പറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങളും വനത്തിലെ ഭക്ഷ്യസസ്യങ്ങൾ, സൗന്ദര്യവർദ്ധക വസ്‌തുക്കൾ, ഔഷധചെടികൾ, എന്നിവ സംബന്ധിച്ച അറിവും ഗ്രാമീണ ജനതയ്‌ക്കാണുള്ളത്‌. വ്യാപാരആഗോളവൽക്കരണത്തിന്റെയും പേറ്റന്റിങ്ങിന്റെയും ഈ യുഗത്തിൽ ഈ ജൈവവിഭവങ്ങളും വിജ്ഞാനവും സംരക്ഷിച്ച്‌ വാണിജ്യ ഉപയോഗത്തിലൂടെ നേട്ടമുണ്ടാക്കേണ്ടത്‌ വളരെ പ്രധാനമാണ്‌. പ്രാദേശികമായ മൂല്യവർദ്ധിത ജൈവവസ്‌തുക്കളിൽ പായകൾ, വട്ടികൾ, അച്ചാറുകൾ, ചിരട്ടതവികൾ, മേച്ചിലോലകൾ, പാലുല്‌പന്നങ്ങൾ, പനയോലപാത്രങ്ങൾ തുടങ്ങിയവ ഉൾപ്പെടുന്നു.
വനത്തിലെ പഴങ്ങൾ, കുമിൾ, മറ്റ്‌ ഇല വർഗ്ഗങ്ങൾ, വെള്ളരി, മത്തൻ, തണ്ണിമത്തൻ തുടങ്ങി ജലാംശം കൂടിയ പച്ചക്കറി ഇനങ്ങൾ മനുഷ്യന്റെ ആരോഗ്യത്തിന്‌ മുതൽക്കൂട്ടാണ്‌. വെള്ളരി സൗന്ദര്യവർദ്ധക വസ്‌തുവാണ്‌, നാരുള്ള ഭക്ഷ്യവസ്‌തുക്കൾ മലബന്ധവും കൊളസ്‌ട്രോളും ഒഴിവാക്കും. പഴവർഗ്ഗങ്ങൽ, പച്ചക്കറികൾ, ധാന്യങ്ങൾ,പയറുവർഗ്ഗങ്ങൾ എന്നിവയിലെല്ലാം നാരുണ്ട്‌.
വനത്തിലെ പഴങ്ങൾ, കുമിൾ, മറ്റ്‌ ഇല വർഗ്ഗങ്ങൾ, വെള്ളരി, മത്തൻ, തണ്ണിമത്തൻ തുടങ്ങി ജലാംശം കൂടിയ പച്ചക്കറി ഇനങ്ങൾ മനുഷ്യന്റെ ആരോഗ്യത്തിന്‌ മുതൽക്കൂട്ടാണ്‌. വെള്ളരി സൗന്ദര്യവർദ്ധക വസ്‌തുവാണ്‌, നാരുള്ള ഭക്ഷ്യവസ്‌തുക്കൾ മലബന്ധവും കൊളസ്‌ട്രോളും ഒഴിവാക്കും. പഴവർഗ്ഗങ്ങൽ, പച്ചക്കറികൾ, ധാന്യങ്ങൾ,പയറുവർഗ്ഗങ്ങൾ എന്നിവയിലെല്ലാം നാരുണ്ട്‌.
കാലം കഴിയും തോറും ഭൂവിനിയോഗത്തിന്റെയും കൃഷിയുടെയും ഘടനയിൽ സംഭവിക്കുന്ന മാറ്റം ജൈവവ്യവസ്ഥാ സേവനങ്ങളേയും ബാധിക്കുന്നുണ്ട്‌. നെല്ല്‌ പലതരത്തിലുണ്ട്‌. ആദായത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ നെല്ലാണ്‌ ഏറ്റവും മോശമെന്നതിനാൽ നെല്ലിന്റെ സ്ഥാനം മറ്റ്‌ ധാന്യങ്ങൾ കയ്യടക്കുന്നു. ഇതിനു പുറമേ പുതിയ കൃഷിരീതികൾ രാസവളത്തിന്റെയും കീടനാശിനികളുടെയും ജലസേചനത്തിന്റെയും അളവ്‌ ഗണ്യമായി വർദ്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. അടയ്‌ക്ക, നാളികേരം, കശുവണ്ടി തുടങ്ങിയ ഏക വിളതോട്ടങ്ങൾ കൂടുതൽ പ്രദേശം കയ്യടക്കുന്നതുമൂലം ഭക്ഷ്യധാന്യങ്ങളുടെ ഉല്‌പാദനം കുറയുന്നു. മുൻപ്‌ ഗ്രാമങ്ങളിലെ പൊതുസ്ഥലങ്ങളും കുറ്റിക്കാടുകളും മേച്ചിൽപുറങ്ങളുമായിരുന്ന സ്ഥലങ്ങൾ കാറ്റാടി, അക്കേഷ്യ, റബ്ബർ തോട്ടങ്ങളായി മാറിയതോടെ കാലിവളർത്തൽ ഗണ്യമായി കുറഞ്ഞു. ജൈവവളത്തിന്റെ ലഭ്യതയിലും ഇത്‌ കുറവുണ്ടാക്കി.
കാലം കഴിയും തോറും ഭൂവിനിയോഗത്തിന്റെയും കൃഷിയുടെയും ഘടനയിൽ സംഭവിക്കുന്ന മാറ്റം ജൈവവ്യവസ്ഥാ സേവനങ്ങളേയും ബാധിക്കുന്നുണ്ട്‌. നെല്ല്‌ പലതരത്തിലുണ്ട്‌. ആദായത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ നെല്ലാണ്‌ ഏറ്റവും മോശമെന്നതിനാൽ നെല്ലിന്റെ സ്ഥാനം മറ്റ്‌ ധാന്യങ്ങൾ കയ്യടക്കുന്നു. ഇതിനു പുറമേ പുതിയ കൃഷിരീതികൾ രാസവളത്തിന്റെയും കീടനാശിനികളുടെയും ജലസേചനത്തിന്റെയും അളവ്‌ ഗണ്യമായി വർദ്ധിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. അടയ്‌ക്ക, നാളികേരം, കശുവണ്ടി തുടങ്ങിയ ഏക വിളതോട്ടങ്ങൾ കൂടുതൽ പ്രദേശം കയ്യടക്കുന്നതുമൂലം ഭക്ഷ്യധാന്യങ്ങളുടെ ഉല്‌പാദനം കുറയുന്നു. മുൻപ്‌ ഗ്രാമങ്ങളിലെ പൊതുസ്ഥലങ്ങളും കുറ്റിക്കാടുകളും മേച്ചിൽപുറങ്ങളുമായിരുന്ന സ്ഥലങ്ങൾ കാറ്റാടി, അക്കേഷ്യ, റബ്ബർ തോട്ടങ്ങളായി മാറിയതോടെ കാലിവളർത്തൽ ഗണ്യമായി കുറഞ്ഞു. ജൈവവളത്തിന്റെ ലഭ്യതയിലും ഇത്‌ കുറവുണ്ടാക്കി.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥ, വിശുദ്ധവനം, വിശുദ്ധനദി, പുണ്യതീർത്ഥം, കാവ്‌, വിശുദ്ധസസ്യങ്ങൾ, വിശുദ്ധമൃഗങ്ങൾ തുടങ്ങി നിരവധി സാംസാക്കാരിക ,സംവിധാനങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നുണ്ട്‌. ഇവയിൽ പലതും വന്യമൃഗങ്ങളേയും സർപ്പങ്ങളേയും മത്സ്യങ്ങളേയും സസ്യങ്ങളേയും വൃക്ഷങ്ങളേയുമെല്ലാം കാത്തു സൂക്ഷിക്കുന്ന സംവിധാനങ്ങളാണ്‌. ദൈവികം കല്‌പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതിനാൽ ഇവയെ ആരും നശിപ്പിക്കുന്നില്ല. പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖലകൾക്കു വേണ്ടി വൻതോതിൽ കൃഷിഭൂമി ഏറ്റെടുക്കുന്നത്‌ കാർഷിക ഉല്‌പാദനക്ഷമതയെ വളരെയേറെ ദോഷകരമായി ബാധിക്കുന്നു. ഇതു മൂലം നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന വിശുദ്ധവനങ്ങൾ നിരവധി തദ്ദേശീയ വൃക്ഷങ്ങളുടേയും സസ്യലതാദികളുടേയും വംശനാശത്തിന്‌ ഇടയാക്കുന്നു.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥ, വിശുദ്ധവനം, വിശുദ്ധനദി, പുണ്യതീർത്ഥം, കാവ്‌, വിശുദ്ധസസ്യങ്ങൾ, വിശുദ്ധമൃഗങ്ങൾ തുടങ്ങി നിരവധി സാംസാക്കാരിക ,സംവിധാനങ്ങൾ നിലനിർത്തുന്നുണ്ട്‌. ഇവയിൽ പലതും വന്യമൃഗങ്ങളേയും സർപ്പങ്ങളേയും മത്സ്യങ്ങളേയും സസ്യങ്ങളേയും വൃക്ഷങ്ങളേയുമെല്ലാം കാത്തു സൂക്ഷിക്കുന്ന സംവിധാനങ്ങളാണ്‌. ദൈവികം കല്‌പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതിനാൽ ഇവയെ ആരും നശിപ്പിക്കുന്നില്ല. പ്രത്യേക സാമ്പത്തിക മേഖലകൾക്കു വേണ്ടി വൻതോതിൽ കൃഷിഭൂമി ഏറ്റെടുക്കുന്നത്‌ കാർഷിക ഉല്‌പാദനക്ഷമതയെ വളരെയേറെ ദോഷകരമായി ബാധിക്കുന്നു. ഇതു മൂലം നശിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന വിശുദ്ധവനങ്ങൾ നിരവധി തദ്ദേശീയ വൃക്ഷങ്ങളുടേയും സസ്യലതാദികളുടേയും വംശനാശത്തിന്‌ ഇടയാക്കുന്നു.
ജൈവവ്യവസ്ഥാസേവനങ്ങളും സാധനങ്ങളും മനുഷ്യജീവിതത്തെ നിലനിർത്തുകയും ആവശ്യങ്ങൾ സഫലീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇവയെ നിത്യവൃത്തി സേവനങ്ങൾ അതായത്‌ ആഹാരം, വെള്ളം, നാരുകൾ, ഇന്ധനം മറ്റ്‌ ഉല്‌പന്നങ്ങൾ എന്നും, `പിന്തുണ സേവനങ്ങൾ' അതായത്‌ ജൈവവൈവിദ്ധ്യം, മണ്ണ്‌ രൂപീകരണം, പരാഗണം, മാലിന്യസംസ്‌ക്കരണം. പോഷകസംക്രമണം, എന്നും ?`സംപുഷ്‌ടീകരണ സേവനം' അതായത്‌ സാമൂഹ്യ ബന്ധങ്ങൾ, സാംസ്‌ക്കാരിക പൈതൃകം എന്നും തരംതിരിക്കാം.
ജൈവവ്യവസ്ഥാസേവനങ്ങളും സാധനങ്ങളും മനുഷ്യജീവിതത്തെ നിലനിർത്തുകയും ആവശ്യങ്ങൾ സഫലീകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇവയെ നിത്യവൃത്തി സേവനങ്ങൾ അതായത്‌ ആഹാരം, വെള്ളം, നാരുകൾ, ഇന്ധനം മറ്റ്‌ ഉല്‌പന്നങ്ങൾ എന്നും, `പിന്തുണ സേവനങ്ങൾ' അതായത്‌ ജൈവവൈവിദ്ധ്യം, മണ്ണ്‌ രൂപീകരണം, പരാഗണം, മാലിന്യസംസ്‌ക്കരണം. പോഷകസംക്രമണം, എന്നും ?`സംപുഷ്‌ടീകരണ സേവനം' അതായത്‌ സാമൂഹ്യ ബന്ധങ്ങൾ, സാംസ്‌ക്കാരിക പൈതൃകം എന്നും തരംതിരിക്കാം.
പോഷക ആവശ്യങ്ങൾ വ്യക്തിഗതമാണ്‌. ഇത്‌ പ്രായം, സ്‌തീ-പുരുഷവ്യത്യാസം, അദ്ധ്വാനം, ആന്തരിക പ്രവർത്തനനില, ആരോഗ്യസ്ഥിതി എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഒരാൾക്ക്‌ ഒരു ദിവസം ആവശ്യമുള്ള ഊർജ്ജം കുറഞ്ഞത്‌ 1500 കലോറിയാണെങ്കിലും, കൂടിയത്‌ 3000 കലോറിയാണെങ്കിലും ആഹാരത്തിന്റെ അനുപാതം ഏറെക്കുറെ ഒന്നു തന്നെയായിരിക്കും. വിവിധ ആഹാരങ്ങൾ യുക്തി സഹമായ അനുപാതത്തിൽ കഴിച്ചാൽ നല്ല ആരോഗ്യം നിലനിർത്താനാവശ്യമായ പോഷകം ലഭിക്കും. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പാരമ്പര്യ ആഹാരവിഭവങ്ങളുടെ വൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിച്ചാൽ പോഷക സുരക്ഷിതത്വവും പ്രദേശവാസികളുടെ ആരോഗ്യവും ഉറപ്പു വരുത്താൻ കഴിയും.
പോഷക ആവശ്യങ്ങൾ വ്യക്തിഗതമാണ്‌. ഇത്‌ പ്രായം, സ്‌തീ-പുരുഷവ്യത്യാസം, അദ്ധ്വാനം, ആന്തരിക പ്രവർത്തനനില, ആരോഗ്യസ്ഥിതി എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഒരാൾക്ക്‌ ഒരു ദിവസം ആവശ്യമുള്ള ഊർജ്ജം കുറഞ്ഞത്‌ 1500 കലോറിയാണെങ്കിലും, കൂടിയത്‌ 3000 കലോറിയാണെങ്കിലും ആഹാരത്തിന്റെ അനുപാതം ഏറെക്കുറെ ഒന്നു തന്നെയായിരിക്കും. വിവിധ ആഹാരങ്ങൾ യുക്തി സഹമായ അനുപാതത്തിൽ കഴിച്ചാൽ നല്ല ആരോഗ്യം നിലനിർത്താനാവശ്യമായ പോഷകം ലഭിക്കും. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പാരമ്പര്യ ആഹാരവിഭവങ്ങളുടെ വൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിച്ചാൽ പോഷക സുരക്ഷിതത്വവും പ്രദേശവാസികളുടെ ആരോഗ്യവും ഉറപ്പു വരുത്താൻ കഴിയും.
=== പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ബഹുതലഭരണം===


പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഭരണം സങ്കീർണ്ണമാണ്‌. ഇതിന്‌ ബഹുതലത്തിലും ബഹു ഘടകങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടതുമായ സ്ഥാപനങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്‌. അതായത്‌ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിന്‌ പലതരത്തിലുള്ള നിരവധി കേന്ദ്രങ്ങൾ നമുക്കാവശ്യമാണ്‌. ഇവ വിജ്ഞാനകേന്ദ്രങ്ങളെ പറ്റി ചിന്തിക്കാനും സാമൂഹ്യ ബന്ധങ്ങൾക്കും മത്സര താല്‌പര്യങ്ങൾക്കും സഹായിക്കുന്നു.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഭരണം സങ്കീർണ്ണമാണ്‌. ഇതിന്‌ ബഹുതലത്തിലും ബഹു ഘടകങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടതുമായ സ്ഥാപനങ്ങൾ ആവശ്യമാണ്‌. അതായത്‌ തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കുന്നതിന്‌ പലതരത്തിലുള്ള നിരവധി കേന്ദ്രങ്ങൾ നമുക്കാവശ്യമാണ്‌. ഇവ വിജ്ഞാനകേന്ദ്രങ്ങളെ പറ്റി ചിന്തിക്കാനും സാമൂഹ്യ ബന്ധങ്ങൾക്കും മത്സര താല്‌പര്യങ്ങൾക്കും സഹായിക്കുന്നു.
നിയന്ത്രണങ്ങളുടെ അമിത കേന്ദ്രീകരണം നന്നല്ല. അപര്യാപ്‌തമായ അവലോകനം, പരിസ്ഥിതി നിയന്ത്രണങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച അപൂർണ്ണമായ ധാരണ എന്നിവ അപര്യാപ്‌തമായ പരിസ്ഥിതി ഫലങ്ങൾക്കിടയാക്കി. വികേന്ദ്രീകൃത സ്ഥാപനങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ അപര്യാപ്‌തമായ നിയന്ത്രണശേഷിക്കു പുറമെ നിയന്ത്രകരും നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നവരും തമ്മിലുള്ള താല്‌പര്യസംഘർഷം പരിസ്ഥിതിപരമായും സാമൂഹ്യമായും തൃപ്‌തികരമല്ലാത്ത ഫലങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിച്ചു. നാം ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ഫലം നേടി എടുക്കുവാൻ വേണ്ടി നിയമപരമായ ചട്ടങ്ങൾക്കതീതമായ ഭരണരീതിയും പ്രക്രിയകളും മാനദണ്‌ഡങ്ങൾക്കും ഒപ്പം, കൂടുതൽ പങ്കാളിത്തത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കണമെന്ന്‌ ഇത്‌ നമ്മോടാവശ്യപ്പെടുന്നു.
നിയന്ത്രണങ്ങളുടെ അമിത കേന്ദ്രീകരണം നന്നല്ല. അപര്യാപ്‌തമായ അവലോകനം, പരിസ്ഥിതി നിയന്ത്രണങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച അപൂർണ്ണമായ ധാരണ എന്നിവ അപര്യാപ്‌തമായ പരിസ്ഥിതി ഫലങ്ങൾക്കിടയാക്കി. വികേന്ദ്രീകൃത സ്ഥാപനങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ അപര്യാപ്‌തമായ നിയന്ത്രണശേഷിക്കു പുറമെ നിയന്ത്രകരും നിയന്ത്രിക്കപ്പെടുന്നവരും തമ്മിലുള്ള താല്‌പര്യസംഘർഷം പരിസ്ഥിതിപരമായും സാമൂഹ്യമായും തൃപ്‌തികരമല്ലാത്ത ഫലങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിച്ചു. നാം ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ഫലം നേടി എടുക്കുവാൻ വേണ്ടി നിയമപരമായ ചട്ടങ്ങൾക്കതീതമായ ഭരണരീതിയും പ്രക്രിയകളും മാനദണ്‌ഡങ്ങൾക്കും ഒപ്പം, കൂടുതൽ പങ്കാളിത്തത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കണമെന്ന്‌ ഇത്‌ നമ്മോടാവശ്യപ്പെടുന്നു.
സങ്കീർണ്ണതകളെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിന്‌ ചുറ്റുമുള്ള മാറ്റങ്ങളോടും സമ്മർദ്ദങ്ങളോടും ഇഴുകി ചേരുന്ന സ്ഥാപനങ്ങൾ നമുക്കാവശ്യമാണ്‌. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ വിഭവങ്ങളും പരിസ്ഥിതി ഫെഡറലിസവും ശക്തിപ്പെടണമെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. ബഹുവിധ കേന്ദ്രീകൃത ഭരണരീതിയും തീരുമാനങ്ങൾ കൈക്കൊള്ളുന്നതിനുള്ള നിവരധി കേന്ദ്രങ്ങളും ഉണ്ടാകണം. പ്രവർത്തനങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച കൂടുതൽ പ്രതികരണങ്ങളും പഠനവും സഹകരണവും സമ്മർദ്ദങ്ങളോടും മാറ്റങ്ങളോടും ജൈവ വ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക്‌ ഒത്തു പോകാനുള്ള കഴിവും ഇതു മൂലം കൈവരും. ``മനുഷ്യനിലെ നന്മ പുറത്തു കൊണ്ടു വരാൻ വേണ്ട സ്ഥാപനങ്ങളുടെ വികസനത്തെ സഹായിക്കുകയാണ്‌' പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിയുടെ മുഖ്യ കടമ എന്ന്‌ ഞങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നു.
സങ്കീർണ്ണതകളെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിന്‌ ചുറ്റുമുള്ള മാറ്റങ്ങളോടും സമ്മർദ്ദങ്ങളോടും ഇഴുകി ചേരുന്ന സ്ഥാപനങ്ങൾ നമുക്കാവശ്യമാണ്‌. ഈ സാഹചര്യത്തിലാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ വിഭവങ്ങളും പരിസ്ഥിതി ഫെഡറലിസവും ശക്തിപ്പെടണമെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ നിർദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. ബഹുവിധ കേന്ദ്രീകൃത ഭരണരീതിയും തീരുമാനങ്ങൾ കൈക്കൊള്ളുന്നതിനുള്ള നിവരധി കേന്ദ്രങ്ങളും ഉണ്ടാകണം. പ്രവർത്തനങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച കൂടുതൽ പ്രതികരണങ്ങളും പഠനവും സഹകരണവും സമ്മർദ്ദങ്ങളോടും മാറ്റങ്ങളോടും ജൈവ വ്യവസ്ഥയ്‌ക്ക്‌ ഒത്തു പോകാനുള്ള കഴിവും ഇതു മൂലം കൈവരും. ``മനുഷ്യനിലെ നന്മ പുറത്തു കൊണ്ടു വരാൻ വേണ്ട സ്ഥാപനങ്ങളുടെ വികസനത്തെ സഹായിക്കുകയാണ്‌' പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിയുടെ മുഖ്യ കടമ എന്ന്‌ ഞങ്ങൾ വിശ്വസിക്കുന്നു.
സമിതി റിഷോർട്ടിന്റെ ഈ ഭാഗത്ത്‌ ഭരണസംബന്ധമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾക്കാണ്‌ ഊന്നൽ നൽകുന്നത്‌. തുടർന്ന്‌ വർദ്ധിച്ച സാമൂഹ്യസൗഹാർദ്ദം നേടാൻ പര്യാപ്‌തമായ ബഹു കേന്ദ്രീകൃത ഭരണസംവിധാനത്തിന്‌ വേണ്ട പ്രത്യേക നടപടികൾ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ കൂടുതൽ യുക്തമായ സംരക്ഷണ വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിൽ വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുള്ള പ്രത്യേക പങ്കും ഇവിടെ ചർച്ച ചെയ്യുന്നു. പശ്ചിഘട്ടത്തിലെ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കാൻ ജനങ്ങളേയും സമൂഹത്തേയും കമ്പനികളേയും എങ്ങനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാം എന്ന നിർദ്ദേശത്തോടു കൂടി ഇത്‌ അവസാനിക്കുന്നു.
സമിതി റിഷോർട്ടിന്റെ ഈ ഭാഗത്ത്‌ ഭരണസംബന്ധമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾക്കാണ്‌ ഊന്നൽ നൽകുന്നത്‌. തുടർന്ന്‌ വർദ്ധിച്ച സാമൂഹ്യസൗഹാർദ്ദം നേടാൻ പര്യാപ്‌തമായ ബഹു കേന്ദ്രീകൃത ഭരണസംവിധാനത്തിന്‌ വേണ്ട പ്രത്യേക നടപടികൾ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ കൂടുതൽ യുക്തമായ സംരക്ഷണ വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിൽ വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുള്ള പ്രത്യേക പങ്കും ഇവിടെ ചർച്ച ചെയ്യുന്നു. പശ്ചിഘട്ടത്തിലെ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കാൻ ജനങ്ങളേയും സമൂഹത്തേയും കമ്പനികളേയും എങ്ങനെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാം എന്ന നിർദ്ദേശത്തോടു കൂടി ഇത്‌ അവസാനിക്കുന്നു.
====ഭരണസംവിധാനത്തിലെ പോരായ്മകൾ====


ഭരണസംവിധാനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്ന്‌ സമിതിക്ക്‌ ബോദ്ധ്യമായി. സമിതിയുടെ പ്രവർത്തനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പലരും ഇത്‌ ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയിട്ടുണ്ട്‌. അടിയന്തിര ശ്രദ്ധ ആവശ്യമുള്ള ചില പ്രധാന മേഖലകളാണ്‌ ഇവിടെ ചർച്ച ചെയ്യുന്നത്‌.
ഭരണസംവിധാനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി പ്രശ്‌നങ്ങളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്ന്‌ സമിതിക്ക്‌ ബോദ്ധ്യമായി. സമിതിയുടെ പ്രവർത്തനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പലരും ഇത്‌ ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയിട്ടുണ്ട്‌. അടിയന്തിര ശ്രദ്ധ ആവശ്യമുള്ള ചില പ്രധാന മേഖലകളാണ്‌ ഇവിടെ ചർച്ച ചെയ്യുന്നത്‌.
'''പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനവും പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ് നടപടികളും'''


പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയെ സംരക്ഷിക്കുന്ന പ്രക്രിയയുടെ കേന്ദ്രബിന്ദു പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയാണ്‌. എന്നാലിത്‌ പലതലങ്ങളിലും ശരിയായ വിധമല്ലെന്നാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ട സമിതി നിരീക്ഷിക്കുന്നത്‌.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയെ സംരക്ഷിക്കുന്ന പ്രക്രിയയുടെ കേന്ദ്രബിന്ദു പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയാണ്‌. എന്നാലിത്‌ പലതലങ്ങളിലും ശരിയായ വിധമല്ലെന്നാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ട സമിതി നിരീക്ഷിക്കുന്നത്‌.
1. പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ടുകളും പൊതുജനങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ തെളിവ്‌ ശേഖരിക്കുന്ന പ്രക്രിയയും വേണ്ടത്ര നിലവാരം പുലർത്തുന്നില്ല. റിപ്പോർട്ടുകൾ പലപ്പോഴും വ്യാജവും തെളിവെടുപ്പിന്റെ മിനിട്‌സ്‌ ഭാവനാസൃഷ്‌ടിയുമാണ്‌. അപഗ്രഥനം നടത്തുന്ന കൺസൾട്ടന്റ്‌ ഗ്രാമങ്ങൾ സന്ദർശിക്കുകയോ ശരിയായ സർവ്വെ നടത്തുകയോ ആഘാതപഠനം നടത്തുകയോ ചെയ്യാതെയാണ്‌ റിപ്പോർട്ട്‌ തയ്യാറാക്കുന്നതെന്നും ആക്ഷേപമുണ്ട്‌.
1. പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ടുകളും പൊതുജനങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ തെളിവ്‌ ശേഖരിക്കുന്ന പ്രക്രിയയും വേണ്ടത്ര നിലവാരം പുലർത്തുന്നില്ല. റിപ്പോർട്ടുകൾ പലപ്പോഴും വ്യാജവും തെളിവെടുപ്പിന്റെ മിനിട്‌സ്‌ ഭാവനാസൃഷ്‌ടിയുമാണ്‌. അപഗ്രഥനം നടത്തുന്ന കൺസൾട്ടന്റ്‌ ഗ്രാമങ്ങൾ സന്ദർശിക്കുകയോ ശരിയായ സർവ്വെ നടത്തുകയോ ആഘാതപഠനം നടത്തുകയോ ചെയ്യാതെയാണ്‌ റിപ്പോർട്ട്‌ തയ്യാറാക്കുന്നതെന്നും ആക്ഷേപമുണ്ട്‌.
2. പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ടിന്റെ വിശ്വാസ്യത ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ട നിലയ്‌ക്ക്‌ പരിസ്ഥിതിവിലയിരുത്തൽ സമിതിയുടെ പങ്ക്‌ പ്രധാനമാണ്‌. പരിസ്ഥിതി വിലയിരുത്തൽ സമിതിയിലെ പ്രാതിനിധ്യം അപര്യാപ്‌തമാണ്‌ കാരണം നിർദ്ദിഷ്‌ട പഠന സ്ഥലത്തിന്‌ സമിതിയിൽ പ്രാതിനിധ്യമില്ല. സമിതിക്ക്‌ പ്രദേശത്തെ പറ്റിയോ പുതിയ പദ്ധതി വരുമ്പോൾ ആഘാതം സൃഷ്‌ടിച്ചേക്കാവുന്ന ഇതരപ്രവർത്തനങ്ങളെപറ്റിയോ വേണ്ടത്ര ജ്ഞാനമില്ലാത്തത്‌ നിരവധി പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക്‌ കാരണമാകുന്നുണ്ട്‌. പലപ്പോഴും പ്രോജക്‌ട്‌ സൈറ്റ്‌ സന്ദർശിക്കുക പോലും ചെയ്യാതെ പിരിസ്ഥിതി വിലയിരുത്തൽ സമിതിയുടെ ചർച്ചകൾ ഡൽഹിയിലാണ്‌ നടക്കുന്നതെന്നതിനാൽ പ്രാദേശിക തലത്തിലുള്ള സമ്മർദ്ദങ്ങളും ഉത്‌കണ്‌ഠകളും വേണ്ട വിധം മനസ്സിലാക്കാറില്ല. തെറ്റായ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ടിനെ ആശ്രയിക്കുന്നതു മൂലം നിയന്ത്രണ പ്രക്രിയ മുഴുവൻ പാഴ്‌ വേലയായി തീരുന്നു.
2. പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ടിന്റെ വിശ്വാസ്യത ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ട നിലയ്‌ക്ക്‌ പരിസ്ഥിതിവിലയിരുത്തൽ സമിതിയുടെ പങ്ക്‌ പ്രധാനമാണ്‌. പരിസ്ഥിതി വിലയിരുത്തൽ സമിതിയിലെ പ്രാതിനിധ്യം അപര്യാപ്‌തമാണ്‌ കാരണം നിർദ്ദിഷ്‌ട പഠന സ്ഥലത്തിന്‌ സമിതിയിൽ പ്രാതിനിധ്യമില്ല. സമിതിക്ക്‌ പ്രദേശത്തെ പറ്റിയോ പുതിയ പദ്ധതി വരുമ്പോൾ ആഘാതം സൃഷ്‌ടിച്ചേക്കാവുന്ന ഇതരപ്രവർത്തനങ്ങളെപറ്റിയോ വേണ്ടത്ര ജ്ഞാനമില്ലാത്തത്‌ നിരവധി പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക്‌ കാരണമാകുന്നുണ്ട്‌. പലപ്പോഴും പ്രോജക്‌ട്‌ സൈറ്റ്‌ സന്ദർശിക്കുക പോലും ചെയ്യാതെ പിരിസ്ഥിതി വിലയിരുത്തൽ സമിതിയുടെ ചർച്ചകൾ ഡൽഹിയിലാണ്‌ നടക്കുന്നതെന്നതിനാൽ പ്രാദേശിക തലത്തിലുള്ള സമ്മർദ്ദങ്ങളും ഉത്‌കണ്‌ഠകളും വേണ്ട വിധം മനസ്സിലാക്കാറില്ല. തെറ്റായ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ടിനെ ആശ്രയിക്കുന്നതു മൂലം നിയന്ത്രണ പ്രക്രിയ മുഴുവൻ പാഴ്‌ വേലയായി തീരുന്നു.
3. ഗോവ പോലുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങൾ കരുതുന്നത്‌ ഇ.സി. 2006ൽ വിജ്ഞാപനം എസ്‌.പി.സി.ബിയെ (സ്റ്റേറ്റ്‌ പൊള്യൂഷൻ കൺട്രോൾ ബോർഡ്‌) ഒരു പോസ്റ്റാഫീസായി തരം താഴ്‌ത്തിയെന്നാണ്‌. പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതി അവലോകന സമിതിയെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുക വഴി എസ്‌.പി.സി.ബി. പ്രാദേശിക ജനങ്ങളുടെ താല്‌പര്യത്തിനെതിരായി പ്രവർത്തിച്ചെന്ന ആക്ഷേപമുണ്ട്‌.
3. ഗോവ പോലുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങൾ കരുതുന്നത്‌ ഇ.സി. 2006ൽ വിജ്ഞാപനം എസ്‌.പി.സി.ബിയെ (സ്റ്റേറ്റ്‌ പൊള്യൂഷൻ കൺട്രോൾ ബോർഡ്‌) ഒരു പോസ്റ്റാഫീസായി തരം താഴ്‌ത്തിയെന്നാണ്‌. പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതി അവലോകന സമിതിയെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുക വഴി എസ്‌.പി.സി.ബി. പ്രാദേശിക ജനങ്ങളുടെ താല്‌പര്യത്തിനെതിരായി പ്രവർത്തിച്ചെന്ന ആക്ഷേപമുണ്ട്‌.
4. 2006ന്‌ ശേഷം മൊത്തം നടപടിക്രമങ്ങളിലും പ്രക്രിയകളിലും സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെയും സംസ്ഥാന മലിനീകരണനിയന്ത്രണബോർഡിന്റെയും കാഴ്‌ചപ്പാടുകൾക്ക്‌ സ്ഥാനം ലഭിച്ചില്ലെന്നാണ്‌ സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ ധാരണ. പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ക്ലിയറൻസ്‌ ലഭിച്ചു കഴിഞ്ഞ ശേഷം മാത്രമേ പ്രോജക്‌ട്‌ സ്ഥാപിക്കാനുള്ള അനുമതി ലഭിക്കൂ എന്നതിനാൽ ഇതൊഴികെയുള്ള അവസ്ഥയാണ്‌ മേൽപറഞ്ഞത്‌.സ്ഥാപിക്കാനുള്ള അനുമതിയുടെ കാര്യത്തിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ `വീറ്റോ'അധികാരമുണ്ട്‌, പക്ഷെ അത്‌ നല്ല രീതിയിൽ വിനിയോഗിക്കണമെന്നു മാത്രം. അനുമതിക്കു വേണ്ടിയുള്ള സമ്മർദ്ദം ശക്തമാകുന്നത്‌ അതിൽ നിന്നുള്ള നേട്ടം വളരെ വലുതാകുമ്പോഴാണ്‌.
4. 2006ന്‌ ശേഷം മൊത്തം നടപടിക്രമങ്ങളിലും പ്രക്രിയകളിലും സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെയും സംസ്ഥാന മലിനീകരണനിയന്ത്രണബോർഡിന്റെയും കാഴ്‌ചപ്പാടുകൾക്ക്‌ സ്ഥാനം ലഭിച്ചില്ലെന്നാണ്‌ സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ ധാരണ. പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ക്ലിയറൻസ്‌ ലഭിച്ചു കഴിഞ്ഞ ശേഷം മാത്രമേ പ്രോജക്‌ട്‌ സ്ഥാപിക്കാനുള്ള അനുമതി ലഭിക്കൂ എന്നതിനാൽ ഇതൊഴികെയുള്ള അവസ്ഥയാണ്‌ മേൽപറഞ്ഞത്‌.സ്ഥാപിക്കാനുള്ള അനുമതിയുടെ കാര്യത്തിൽ സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ `വീറ്റോ'അധികാരമുണ്ട്‌, പക്ഷെ അത്‌ നല്ല രീതിയിൽ വിനിയോഗിക്കണമെന്നു മാത്രം. അനുമതിക്കു വേണ്ടിയുള്ള സമ്മർദ്ദം ശക്തമാകുന്നത്‌ അതിൽ നിന്നുള്ള നേട്ടം വളരെ വലുതാകുമ്പോഴാണ്‌.
5. പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നത്‌ വ്യക്തിഗതപ്രോജക്‌ടുകൾക്കായതിനാൽ അവയുടെ ആവർത്തന ആഘാതം അവഗണിക്കപ്പെടുന്നു.
5. പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നത്‌ വ്യക്തിഗതപ്രോജക്‌ടുകൾക്കായതിനാൽ അവയുടെ ആവർത്തന ആഘാതം അവഗണിക്കപ്പെടുന്നു.
6. മുൻപ്രോജക്‌ടുകളിൽ നിബന്ധനകൾ പാലിക്കാൻ പ്രൊമോട്ടർമാർക്കു പോലും പുതിയ പദ്ധതികൾക്ക്‌ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നു.
6. മുൻപ്രോജക്‌ടുകളിൽ നിബന്ധനകൾ പാലിക്കാൻ പ്രൊമോട്ടർമാർക്കു പോലും പുതിയ പദ്ധതികൾക്ക്‌ ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നു.
7. പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയിൽ നിന്ന്‌ പ്രോജക്‌ടുകളെ ഒഴിവാക്കൽ: 2006 വിജ്ഞാപനം നിരവധി പ്രോജക്‌ടുകളെ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നേടുന്നതിൽ നിന്ന്‌ ഒഴിവാക്കുകയും പ്രക്രിയ ലഘൂകരിക്കുകയും ചെയ്‌തു. ഇത്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ഗുരുതരമായ ആഘാതങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. 25 മെഗാവാട്ടിൽ താഴെയുള്ള ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ, കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ, ടൂറിസം പ്രോജക്‌ടുകൾ, ടൗൺഷിപ്പുകൾ തുടങ്ങിയവ ഉദാഹരണം. മേൽപറഞ്ഞവയിൽ ഒന്ന്‌ മറ്റൊന്നിനടുത്തായി സ്ഥാപിക്കുമ്പോഴുണ്ടാകുന്ന ആവർത്തന ആഘാതമാണ്‌ പ്രശ്‌നം കൂടുതൽ ഗുരുതരമാക്കുന്നത്‌. ഹരിതസാങ്കേതിക ജ്ഞാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ്‌ മിക്ക പ്രോജക്‌ടുകളേയും പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിൽ നിന്ന്‌ ഒഴിവാക്കുന്നത്‌. ഉദാഹരണം കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ.
7. പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയിൽ നിന്ന്‌ പ്രോജക്‌ടുകളെ ഒഴിവാക്കൽ: 2006 വിജ്ഞാപനം നിരവധി പ്രോജക്‌ടുകളെ പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നേടുന്നതിൽ നിന്ന്‌ ഒഴിവാക്കുകയും പ്രക്രിയ ലഘൂകരിക്കുകയും ചെയ്‌തു. ഇത്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ഗുരുതരമായ ആഘാതങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. 25 മെഗാവാട്ടിൽ താഴെയുള്ള ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ, കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ, ടൂറിസം പ്രോജക്‌ടുകൾ, ടൗൺഷിപ്പുകൾ തുടങ്ങിയവ ഉദാഹരണം. മേൽപറഞ്ഞവയിൽ ഒന്ന്‌ മറ്റൊന്നിനടുത്തായി സ്ഥാപിക്കുമ്പോഴുണ്ടാകുന്ന ആവർത്തന ആഘാതമാണ്‌ പ്രശ്‌നം കൂടുതൽ ഗുരുതരമാക്കുന്നത്‌. ഹരിതസാങ്കേതിക ജ്ഞാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലാണ്‌ മിക്ക പ്രോജക്‌ടുകളേയും പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിൽ നിന്ന്‌ ഒഴിവാക്കുന്നത്‌. ഉദാഹരണം കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ.
ഹരിതപ്രോജക്‌ടുകൾക്കും ചെറുകിട പ്രോജക്‌ടുകൾക്കും പരിസ്ഥിതി ആഘാത ആപഗ്രഥനവും ആവർത്തന പരിസ്ഥിതി ആഘാത വിലയിരുത്തലും ആവശ്യമാണ്‌.
ഹരിതപ്രോജക്‌ടുകൾക്കും ചെറുകിട പ്രോജക്‌ടുകൾക്കും പരിസ്ഥിതി ആഘാത ആപഗ്രഥനവും ആവർത്തന പരിസ്ഥിതി ആഘാത വിലയിരുത്തലും ആവശ്യമാണ്‌.
'''നിബന്ധനകൾ പാലിക്കാത്ത പ്രോജക്ടുകൾ'''


1. പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിന്റെ നിബന്ധനകൾ പലപ്പോഴും പാലിക്കാറില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്‌ അനുവദനീയമായ ടണ്ണേജിൽ കൂടുതൽ ഖനനം നടത്തുന്ന ഖനികളെനിർബ്ബാധം തുടരാനനുവദിക്കുന്നു.
1. പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിന്റെ നിബന്ധനകൾ പലപ്പോഴും പാലിക്കാറില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്‌ അനുവദനീയമായ ടണ്ണേജിൽ കൂടുതൽ ഖനനം നടത്തുന്ന ഖനികളെനിർബ്ബാധം തുടരാനനുവദിക്കുന്നു.
n പ്രോജക്‌ടുകളെ വിലയിരുത്താൻ എസ്‌.പി.സി.ബി തലത്തിൽ വേണ്ടത്ര ശേഷിയില്ല.
 
n തോട്ടങ്ങളിലും വനങ്ങളിലും വാതകങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ആഘാതത്തെ പറ്റി വേണ്ടത്ര അറിവോ അവലോകനമോ ഇല്ല.
* പ്രോജക്‌ടുകളെ വിലയിരുത്താൻ എസ്‌.പി.സി.ബി തലത്തിൽ വേണ്ടത്ര ശേഷിയില്ല.
 
* തോട്ടങ്ങളിലും വനങ്ങളിലും വാതകങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന ആഘാതത്തെ പറ്റി വേണ്ടത്ര അറിവോ അവലോകനമോ ഇല്ല.
'''
വന അവകാശനിയമങ്ങളും മറ്റും വേണ്ട വിധം നടപ്പാക്കുന്നില്ല'''


പഞ്ചായത്ത്‌ (പട്ടിക മേഖലയിലേക്ക്‌ ദീർഘിപ്പിക്കൽ) നിയമം. 1996 (PESA)
പഞ്ചായത്ത്‌ (പട്ടിക മേഖലയിലേക്ക്‌ ദീർഘിപ്പിക്കൽ) നിയമം. 1996 (PESA)
ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ്‌ 1996ൽ പാസ്സാക്കിയ പഞ്ചായത്ത്‌ (പട്ടികമേഖലദീർഘിപ്പിക്കൽ) നിയമം, പട്ടിക Vൽ പെട്ട മേഖലകളിലെ സമൂഹങ്ങളെ അംഗീകരിക്കുകയും സ്വയം ഭരണത്തിനുള്ള അവരുടെ അവകാശങ്ങൾ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യം രാഷ്‌ട്രീയ സമൂഹം അംഗീകരിച്ചതിന്റെ തെളിവാണ്‌. ഈ നിയമത്തിന്‌ രൂപം നൽകിയ സമിതിയുടെ ചെയർമാൻ ദിലീപ്‌ സിങ്ങ്‌ ബൂരിയയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ ``ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു പുതിയ കാലഘട്ടത്തിന്റെ തുടക്കമാണ്‌ ഈ നിയമം.''
ഇന്ത്യൻ പാർലമെന്റ്‌ 1996ൽ പാസ്സാക്കിയ പഞ്ചായത്ത്‌ (പട്ടികമേഖലദീർഘിപ്പിക്കൽ) നിയമം, പട്ടിക Vൽ പെട്ട മേഖലകളിലെ സമൂഹങ്ങളെ അംഗീകരിക്കുകയും സ്വയം ഭരണത്തിനുള്ള അവരുടെ അവകാശങ്ങൾ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുകയും ചെയ്യേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യം രാഷ്‌ട്രീയ സമൂഹം അംഗീകരിച്ചതിന്റെ തെളിവാണ്‌. ഈ നിയമത്തിന്‌ രൂപം നൽകിയ സമിതിയുടെ ചെയർമാൻ ദിലീപ്‌ സിങ്ങ്‌ ബൂരിയയുടെ അഭിപ്രായത്തിൽ ``ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു പുതിയ കാലഘട്ടത്തിന്റെ തുടക്കമാണ്‌ ഈ നിയമം.''
ഈ നിയമം മറ്റുള്ളവരിൽ നിന്ന്‌ വേറിട്ട്‌ നിൽക്കുന്നത്‌ എങ്ങനെ? നിയമം ഗ്രാമസഭയ്‌ക്ക്‌ മുൻതൂക്കം നൽകുന്നു. (ഒരു ആവാസകേന്ദ്രമാണ്‌ ആ സമൂഹത്തിന്റെ പ്രകൃതിദത്തമായ ഘടകം. അവിടത്തെ പ്രായപൂർത്തിയായ അംഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടതാണ്‌ ഗ്രാമസഭ. തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ നിന്ന്‌ വ്യത്യസ്‌തമാണിത്‌.) നിയമം ചുവടെ പറയുന്ന അധികാരങ്ങൾ ഗ്രാമസഭകൾക്ക്‌ നൽകുന്നു.01പട്ടികമേഖലയിലെ ഭൂമി മറ്റുള്ളവർക്ക്‌ കൈമാറുന്നത്‌ തടയാനും അതിന്മേൽ ഉചിതമായ നടപടി എടുക്കാനുമുള്ള അധികാരം.
ഈ നിയമം മറ്റുള്ളവരിൽ നിന്ന്‌ വേറിട്ട്‌ നിൽക്കുന്നത്‌ എങ്ങനെ? നിയമം ഗ്രാമസഭയ്‌ക്ക്‌ മുൻതൂക്കം നൽകുന്നു. (ഒരു ആവാസകേന്ദ്രമാണ്‌ ആ സമൂഹത്തിന്റെ പ്രകൃതിദത്തമായ ഘടകം. അവിടത്തെ പ്രായപൂർത്തിയായ അംഗങ്ങൾ ഉൾപ്പെട്ടതാണ്‌ ഗ്രാമസഭ. തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഗ്രാമപഞ്ചായത്തിൽ നിന്ന്‌ വ്യത്യസ്‌തമാണിത്‌.) നിയമം ചുവടെ പറയുന്ന അധികാരങ്ങൾ ഗ്രാമസഭകൾക്ക്‌ നൽകുന്നു.01പട്ടികമേഖലയിലെ ഭൂമി മറ്റുള്ളവർക്ക്‌ കൈമാറുന്നത്‌ തടയാനും അതിന്മേൽ ഉചിതമായ നടപടി എടുക്കാനുമുള്ള അധികാരം.
n പട്ടികവർഗ്ഗക്കാരുടെ ഭൂമി നിയമവിരുദ്ധമായി അന്യാധീനപ്പെടുത്തിയാൽ അത്‌ തിരിച്ചെടുക്കാനുമുള്ള അധികാരം.
 
n ചെറുകിട വനഉല്‌പന്നങ്ങളുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശം.
* പട്ടികവർഗ്ഗക്കാരുടെ ഭൂമി നിയമവിരുദ്ധമായി അന്യാധീനപ്പെടുത്തിയാൽ അത്‌ തിരിച്ചെടുക്കാനുമുള്ള അധികാരം.
n ലഹരിപദാർത്ഥങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതും അവയുടെ വില്‌പനയും നിയന്ത്രിക്കാനും നിരോധിക്കാനും ഉള്ള അവകാശം.
 
n പട്ടികവർഗ്ഗക്കാർക്ക്‌ പണം കടം കൊടുക്കുന്നത്‌ നിന്ത്രിക്കാനുള്ള അധികാരം.
* ചെറുകിട വനഉല്‌പന്നങ്ങളുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശം.
n എല്ലാ സാമൂഹ്യമേഖലകളിലെയും സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും പ്രവർത്തകർക്കും നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്താനുളള അധികാരം.
 
n ഗിരിവർഗ്ഗ ഉപപദ്ധതി ഉൾപ്പെടെയുള്ള പദ്ധതികൾക്കു വേണ്ടി പ്രാദേശിക പദ്ധതികളും വിഭവങ്ങളും നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള അധികാരം.
* ലഹരിപദാർത്ഥങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്നതും അവയുടെ വില്‌പനയും നിയന്ത്രിക്കാനും നിരോധിക്കാനും ഉള്ള അവകാശം.
n ചെറുകിട ധാതുക്കൾ ലേലത്തിലൂടെ വില്‌പന നടത്തുന്നതിന്‌ സൗജന്യങ്ങൾ അനുവദിക്കാനും ചെറുകിട ധാതുക്കളുടെ ചൂഷണത്തിന്‌ ലൈസൻസ്‌ നൽകാൻ ശുപാർശ ചെയ്യാനുള്ള അധികാരം.
 
n ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കുന്നത്‌ സംബന്ധിച്ച്‌ കൂടിയാലോചന നടത്താനുള്ള അവകാശം.
* പട്ടികവർഗ്ഗക്കാർക്ക്‌ പണം കടം കൊടുക്കുന്നത്‌ നിന്ത്രിക്കാനുള്ള അധികാരം.
n സ്വന്തം വില്ലേജിൽ നടത്തുന്ന സർക്കാർ വർക്കുകൾക്ക്‌ യൂട്ടിലൈസേഷൻ സർട്ടിഫിക്കറ്റ്‌ നൽകാനുള്ള അധികാരം.
 
* എല്ലാ സാമൂഹ്യമേഖലകളിലെയും സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും പ്രവർത്തകർക്കും നിയന്ത്രണം ഏർപ്പെടുത്താനുളള അധികാരം.
 
* ഗിരിവർഗ്ഗ ഉപപദ്ധതി ഉൾപ്പെടെയുള്ള പദ്ധതികൾക്കു വേണ്ടി പ്രാദേശിക പദ്ധതികളും വിഭവങ്ങളും നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള അധികാരം.
 
* ചെറുകിട ധാതുക്കൾ ലേലത്തിലൂടെ വില്‌പന നടത്തുന്നതിന്‌ സൗജന്യങ്ങൾ അനുവദിക്കാനും ചെറുകിട ധാതുക്കളുടെ ചൂഷണത്തിന്‌ ലൈസൻസ്‌ നൽകാൻ ശുപാർശ ചെയ്യാനുള്ള അധികാരം.
 
* ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കുന്നത്‌ സംബന്ധിച്ച്‌ കൂടിയാലോചന നടത്താനുള്ള അവകാശം.
 
* സ്വന്തം വില്ലേജിൽ നടത്തുന്ന സർക്കാർ വർക്കുകൾക്ക്‌ യൂട്ടിലൈസേഷൻ സർട്ടിഫിക്കറ്റ്‌ നൽകാനുള്ള അധികാരം.
 
ഈ നിയമം ചില പ്രധാന കാര്യത്തിൽ ഗിരിവർഗ്ഗ സ്വയം ഭരണത്തിന്‌ അവസരം നൽകുന്നു. ഒരു ജൈവ സ്വയം ഭരണ സമൂഹമാണ്‌ സ്വയം ഭരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനഘടകം എന്ന്‌ നിയമം അനുശാസിക്കുന്നു. അല്ലാതെ വില്ലേജ്‌ പോലെയുള്ള ഒരു ഭരണ യൂണിറ്റല്ല.
ഈ നിയമം ചില പ്രധാന കാര്യത്തിൽ ഗിരിവർഗ്ഗ സ്വയം ഭരണത്തിന്‌ അവസരം നൽകുന്നു. ഒരു ജൈവ സ്വയം ഭരണ സമൂഹമാണ്‌ സ്വയം ഭരണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനഘടകം എന്ന്‌ നിയമം അനുശാസിക്കുന്നു. അല്ലാതെ വില്ലേജ്‌ പോലെയുള്ള ഒരു ഭരണ യൂണിറ്റല്ല.
ഒരു ആവാസകേന്ദ്രമാണ്‌ പ്രദേശികസമൂഹത്തിന്റെ പ്രകൃതിദത്തമായ ഒരു ഘടകമെന്നും അതിലെ പ്രായപൂർത്തിയായ അംഗങ്ങൾ ചേർന്നതാണ്‌ ഗ്രാമസഭയെന്നും നിയമം അംഗീകരിക്കുന്നു. നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 4(d), 4(m) (ii) എന്നിവ പ്രകാരം സ്വന്തം സംസ്‌ക്കാരവും പൈതൃകവും കാത്തു സൂക്ഷിക്കാനും പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാനും ചെറുകിട വനം ഉല്‌പന്നങ്ങളുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശം അനുഭവിക്കാനും തർക്കങ്ങളിന്മേൽ നിയമനടപടി സ്വീകരിക്കുവാനും ഉള്ള അവകാശം നിയമം അംഗീകരിക്കുന്നു. നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 4(m) (vi) പ്രകാരം സ്വന്തം അധികാരപരിധിക്കുള്ളിൽ സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളായ സ്‌ക്കൂളുകൾ, ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയേയും അവയിലെ ജീവനക്കാരെയും നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള അധികാരം അവിടത്തെ വില്ലേജ്‌ അസംബ്ലിക്കാണ്‌. ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കൽ പോലെയുള്ള കോളനി നിയമങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ തുലോം വ്യത്യസ്‌തമാണ്‌. ഈ നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 4(i), (j), (k), (l) വകുപ്പുകൾ ഭൂമിയും ഭൂമി അധിഷ്‌ഠിത വിഭവങ്ങളും ഏറ്റെടുക്കും മുൻപ്‌ ബന്ധപ്പെട്ട സമൂഹവുമായി കൂടിയാലോചിച്ചിരിക്കണമെന്ന്‌ നിയമം വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു. ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹത്തിന്‌ കേസ്‌ നടത്താനുള്ള കഴിവും ശേഷിയും ഇപ്പോഴുണ്ട്‌. ഭൂമി അന്യാധീനപ്പെടുത്തൽ, പണം പലിശയ്‌ക്ക്‌ കൊടുപ്പ്‌, വിപണി ബന്ധങ്ങൾ, മദ്യ കച്ചവടം, ഉൾപ്പെടെയുള്ളവ അവസാനിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കണമെന്നും നിയമം നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. ഗ്രാമസഭക്ക്‌ കല്‌പ്പിച്ചിട്ടുള്ള ഔന്നത്യം ഇതിൽ നിന്ന്‌ വ്യക്തമാണ്‌.
ഒരു ആവാസകേന്ദ്രമാണ്‌ പ്രദേശികസമൂഹത്തിന്റെ പ്രകൃതിദത്തമായ ഒരു ഘടകമെന്നും അതിലെ പ്രായപൂർത്തിയായ അംഗങ്ങൾ ചേർന്നതാണ്‌ ഗ്രാമസഭയെന്നും നിയമം അംഗീകരിക്കുന്നു. നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 4(d), 4(m) (ii) എന്നിവ പ്രകാരം സ്വന്തം സംസ്‌ക്കാരവും പൈതൃകവും കാത്തു സൂക്ഷിക്കാനും പ്രകൃതിവിഭവങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാനും ചെറുകിട വനം ഉല്‌പന്നങ്ങളുടെ ഉടമസ്ഥാവകാശം അനുഭവിക്കാനും തർക്കങ്ങളിന്മേൽ നിയമനടപടി സ്വീകരിക്കുവാനും ഉള്ള അവകാശം നിയമം അംഗീകരിക്കുന്നു. നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 4(m) (vi) പ്രകാരം സ്വന്തം അധികാരപരിധിക്കുള്ളിൽ സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളായ സ്‌ക്കൂളുകൾ, ആരോഗ്യകേന്ദ്രങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയേയും അവയിലെ ജീവനക്കാരെയും നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള അധികാരം അവിടത്തെ വില്ലേജ്‌ അസംബ്ലിക്കാണ്‌. ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കൽ പോലെയുള്ള കോളനി നിയമങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ തുലോം വ്യത്യസ്‌തമാണ്‌. ഈ നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 4(i), (j), (k), (l) വകുപ്പുകൾ ഭൂമിയും ഭൂമി അധിഷ്‌ഠിത വിഭവങ്ങളും ഏറ്റെടുക്കും മുൻപ്‌ ബന്ധപ്പെട്ട സമൂഹവുമായി കൂടിയാലോചിച്ചിരിക്കണമെന്ന്‌ നിയമം വ്യവസ്ഥ ചെയ്യുന്നു. ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹത്തിന്‌ കേസ്‌ നടത്താനുള്ള കഴിവും ശേഷിയും ഇപ്പോഴുണ്ട്‌. ഭൂമി അന്യാധീനപ്പെടുത്തൽ, പണം പലിശയ്‌ക്ക്‌ കൊടുപ്പ്‌, വിപണി ബന്ധങ്ങൾ, മദ്യ കച്ചവടം, ഉൾപ്പെടെയുള്ളവ അവസാനിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിക്കണമെന്നും നിയമം നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. ഗ്രാമസഭക്ക്‌ കല്‌പ്പിച്ചിട്ടുള്ള ഔന്നത്യം ഇതിൽ നിന്ന്‌ വ്യക്തമാണ്‌.
ഇതൊരു സമാനതകളില്ലാത്ത നിയമ നിർമ്മാണമാണ്‌. ഭരണഘടനയ്‌ക്കകത്തെ ഭരണഘടന എന്നും ഇതിനെ വിശേഷിപ്പിക്കാറുണ്ട്‌. ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹങ്ങളെ നയിക്കുന്ന സ്വന്തം ആചാരങ്ങളുടേയും പാരമ്പര്യങ്ങളുടേയും ലളിതമായ സംവിധാനത്തെയും നിയമത്താൽ ഭരിക്കപ്പെടുന്ന സർക്കാരിന്റെ ഔദ്യോഗിക സംവിധാനത്തെയും ഒറ്റ ചട്ടക്കൂടിൽ ഒന്നിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമമാണ്‌ ഈ നിയമം നടത്തുന്നത്‌. പട്ടികമേഖലകളുടെ അന്നത്തിന്‌ ഒരു പൊതു ചട്ടക്കൂട്‌ വിഭാവനം ചെയ്യുന്നു എന്നതാണ്‌ ഈ നിയമത്തിന്റെ മറ്റൊരു പ്രത്യേകത. ഈ നിയമനിർമ്മാണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു പ്രമുഖന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ ``ഈ നിയമം വികസന പ്രദാനത്തിൽ നിന്ന്‌ ശാക്തീകരണത്തിലേക്കും പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നതിൽ നിന്ന്‌ ആസൂത്രണത്തിലേക്കും ഉൾപ്പെടുന്നതിൽ നിന്ന്‌ ബോധപൂർവ്വമായ പങ്കാളിത്തത്തിലേക്കും നീങ്ങുന്നു.'' (പ്രഭു 2004)
ഇതൊരു സമാനതകളില്ലാത്ത നിയമ നിർമ്മാണമാണ്‌. ഭരണഘടനയ്‌ക്കകത്തെ ഭരണഘടന എന്നും ഇതിനെ വിശേഷിപ്പിക്കാറുണ്ട്‌. ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹങ്ങളെ നയിക്കുന്ന സ്വന്തം ആചാരങ്ങളുടേയും പാരമ്പര്യങ്ങളുടേയും ലളിതമായ സംവിധാനത്തെയും നിയമത്താൽ ഭരിക്കപ്പെടുന്ന സർക്കാരിന്റെ ഔദ്യോഗിക സംവിധാനത്തെയും ഒറ്റ ചട്ടക്കൂടിൽ ഒന്നിപ്പിക്കാനുള്ള ശ്രമമാണ്‌ ഈ നിയമം നടത്തുന്നത്‌. പട്ടികമേഖലകളുടെ അന്നത്തിന്‌ ഒരു പൊതു ചട്ടക്കൂട്‌ വിഭാവനം ചെയ്യുന്നു എന്നതാണ്‌ ഈ നിയമത്തിന്റെ മറ്റൊരു പ്രത്യേകത. ഈ നിയമനിർമ്മാണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഒരു പ്രമുഖന്റെ അഭിപ്രായത്തിൽ ``ഈ നിയമം വികസന പ്രദാനത്തിൽ നിന്ന്‌ ശാക്തീകരണത്തിലേക്കും പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നതിൽ നിന്ന്‌ ആസൂത്രണത്തിലേക്കും ഉൾപ്പെടുന്നതിൽ നിന്ന്‌ ബോധപൂർവ്വമായ പങ്കാളിത്തത്തിലേക്കും നീങ്ങുന്നു.'' (പ്രഭു 2004)
എന്തായിരുന്നാലും ഈ നിയമം പാസ്സാക്കി ഒന്നര ദശാബ്‌ധത്തിന്‌ ശേഷവും അതിലെ വാഗ്‌ദാനങ്ങളിലേറിയ പങ്കും നിറവേറ്റപ്പെട്ടിട്ടില്ല. സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ ചെയ്യേണ്ട നിയമനിർമ്മാണവും നടപ്പാക്കലും ഇന്നും അപൂർണ്ണമാണ്‌. സംസ്ഥാന തലത്തിൽ നിന്നും സാമ്പത്തികവും രാഷ്‌ട്രീയവുമായ ഉന്നതരിൽ നിന്നും സമൂഹത്തിലേക്ക്‌ അധികാര സന്തുലനത്തിൽകാതലായൊരു മാറ്റം നിയമം ലക്ഷ്യമിടുന്നു. ഇത്രയും വിപുലമായ അധികാരം അർത്ഥവത്തായി ഉപയോഗിക്കാൻ സമൂഹത്തിന്‌ കഴിയണമെങ്കിൽ വേണ്ടത്ര വിജ്ഞാനവും ശേഷിയും ആ സമൂഹത്തിനുണ്ടാകണം. വനം വകുപ്പിന്റെയും മറ്റും തടസ്സപ്പെടുത്തലുകൾ മൂലം ഇതൊന്നും നടന്നില്ല. സ്വയം ഭരണം എന്ന ലക്ഷ്യം ഇന്നും കടലാസുകളിലൊതുങ്ങുന്നു.
എന്തായിരുന്നാലും ഈ നിയമം പാസ്സാക്കി ഒന്നര ദശാബ്‌ധത്തിന്‌ ശേഷവും അതിലെ വാഗ്‌ദാനങ്ങളിലേറിയ പങ്കും നിറവേറ്റപ്പെട്ടിട്ടില്ല. സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ ചെയ്യേണ്ട നിയമനിർമ്മാണവും നടപ്പാക്കലും ഇന്നും അപൂർണ്ണമാണ്‌. സംസ്ഥാന തലത്തിൽ നിന്നും സാമ്പത്തികവും രാഷ്‌ട്രീയവുമായ ഉന്നതരിൽ നിന്നും സമൂഹത്തിലേക്ക്‌ അധികാര സന്തുലനത്തിൽകാതലായൊരു മാറ്റം നിയമം ലക്ഷ്യമിടുന്നു. ഇത്രയും വിപുലമായ അധികാരം അർത്ഥവത്തായി ഉപയോഗിക്കാൻ സമൂഹത്തിന്‌ കഴിയണമെങ്കിൽ വേണ്ടത്ര വിജ്ഞാനവും ശേഷിയും ആ സമൂഹത്തിനുണ്ടാകണം. വനം വകുപ്പിന്റെയും മറ്റും തടസ്സപ്പെടുത്തലുകൾ മൂലം ഇതൊന്നും നടന്നില്ല. സ്വയം ഭരണം എന്ന ലക്ഷ്യം ഇന്നും കടലാസുകളിലൊതുങ്ങുന്നു.
വന അവകാശനിയമം
 
'''വന അവകാശനിയമം'''
 
2006ൽ പാസാക്കിയ പട്ടികവർഗ്ഗ മറ്റ്‌ പരമ്പരാഗത വനവാസി(വനഅവകാശങ്ങൾ അംഗീകരിക്കൽ) നിയമം നമ്മുടെ നിയമനിർമ്മാണ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു നാഴികകല്ലാണ്‌. അവരുടെ വനഅവകാശങ്ങൾ അംഗീകരിക്കാതെ ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരോടും മറ്റ്‌ വനനിവാസികളോടും കാട്ടിയ ചരിത്രപരമായ അനീതി അവസാനിപ്പിക്കാൻ ലക്ഷ്യംവെച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ നിയമം. പക്ഷെ നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിലെ ചില വൈഷമ്യങ്ങൾ മൂലം ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ പൂർണ്ണമായി നേടാൻ ഇനിയും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.
2006ൽ പാസാക്കിയ പട്ടികവർഗ്ഗ മറ്റ്‌ പരമ്പരാഗത വനവാസി(വനഅവകാശങ്ങൾ അംഗീകരിക്കൽ) നിയമം നമ്മുടെ നിയമനിർമ്മാണ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു നാഴികകല്ലാണ്‌. അവരുടെ വനഅവകാശങ്ങൾ അംഗീകരിക്കാതെ ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരോടും മറ്റ്‌ വനനിവാസികളോടും കാട്ടിയ ചരിത്രപരമായ അനീതി അവസാനിപ്പിക്കാൻ ലക്ഷ്യംവെച്ചുള്ളതായിരുന്നു ഈ നിയമം. പക്ഷെ നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിലെ ചില വൈഷമ്യങ്ങൾ മൂലം ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ പൂർണ്ണമായി നേടാൻ ഇനിയും കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.
നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ ഭൂവിസ്‌തൃതിയുടെ 23% വരുന്ന വനങ്ങളിലാണ്‌ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും നിർദ്ധനരും പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടവരുമായ സമൂഹം അധിവസിക്കുന്നത്‌ കൃഷിക്കും ചെറുകിട വനഉല്‌പന്നങ്ങൽ ശേഖരിക്കാനും ജലാശയങ്ങൾക്കും ആടു മാടുകളെ മേയ്‌ക്കാനുമെല്ലാം ഇവർ പരമ്പരാഗതമായി ആശ്രയിച്ചിരുന്നത്‌ ഈ വനങ്ങളെയാണ്‌. ഈ നിയമത്തിന്റെ ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യം എന്തെന്നാൽ മറ്റെല്ലാ വനനിയമങ്ങലും ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരേയും മറ്റ്‌ വനനിവാസികളേയും കയ്യേറ്റക്കാരായോ ക്രിമിനലുകളായോ ആണ്‌ കണ്ടിരുന്നത്‌. വനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ കൂടുതൽ സുതാര്യവും പങ്കാളിത്തപരവും ആക്കുന്നതിനൊപ്പം വനനിവാസികളുടെ അവകാശങ്ങൾക്ക്‌ നിയമപ്രാബല്യം നൽകുക കൂടി ചെയ്‌തു വന അവകാശനിയമം.
നമ്മുടെ രാജ്യത്തിന്റെ ഭൂവിസ്‌തൃതിയുടെ 23% വരുന്ന വനങ്ങളിലാണ്‌ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും നിർദ്ധനരും പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടവരുമായ സമൂഹം അധിവസിക്കുന്നത്‌ കൃഷിക്കും ചെറുകിട വനഉല്‌പന്നങ്ങൽ ശേഖരിക്കാനും ജലാശയങ്ങൾക്കും ആടു മാടുകളെ മേയ്‌ക്കാനുമെല്ലാം ഇവർ പരമ്പരാഗതമായി ആശ്രയിച്ചിരുന്നത്‌ ഈ വനങ്ങളെയാണ്‌. ഈ നിയമത്തിന്റെ ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യം എന്തെന്നാൽ മറ്റെല്ലാ വനനിയമങ്ങലും ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരേയും മറ്റ്‌ വനനിവാസികളേയും കയ്യേറ്റക്കാരായോ ക്രിമിനലുകളായോ ആണ്‌ കണ്ടിരുന്നത്‌. വനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ കൂടുതൽ സുതാര്യവും പങ്കാളിത്തപരവും ആക്കുന്നതിനൊപ്പം വനനിവാസികളുടെ അവകാശങ്ങൾക്ക്‌ നിയമപ്രാബല്യം നൽകുക കൂടി ചെയ്‌തു വന അവകാശനിയമം.
ഈ നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിലെ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ മൂലം പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും വനവാസികളുടെ അവകാശങ്ങളിലേറെയും നിരാകരിക്കപ്പെട്ടു. ചില സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഇപ്രകാരം നിരാകരിക്കപ്പെട്ടതിന്റെ നിരക്ക്‌ 60 ശതമാനത്തിലേറെയാണ്‌.
ഈ നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിലെ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ മൂലം പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലെയും വനവാസികളുടെ അവകാശങ്ങളിലേറെയും നിരാകരിക്കപ്പെട്ടു. ചില സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഇപ്രകാരം നിരാകരിക്കപ്പെട്ടതിന്റെ നിരക്ക്‌ 60 ശതമാനത്തിലേറെയാണ്‌.
സമൂഹഅവകാശങ്ങൾ പ്രത്യേകിച്ചും ചെറുകിടവനം ഉല്‌പന്നങ്ങൾ ശേഖരിക്കാനുള്ള അവകാശം നിഷേധിക്കുന്നത്‌ വളരെ വ്യാപകമായി. അവരുടെ അവകാശവാദത്തിന്മേൽ തീരുമാനമെടുക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ച പ്രക്രിയ വേണ്ടവിധം നടന്നില്ല.
സമൂഹഅവകാശങ്ങൾ പ്രത്യേകിച്ചും ചെറുകിടവനം ഉല്‌പന്നങ്ങൾ ശേഖരിക്കാനുള്ള അവകാശം നിഷേധിക്കുന്നത്‌ വളരെ വ്യാപകമായി. അവരുടെ അവകാശവാദത്തിന്മേൽ തീരുമാനമെടുക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ച പ്രക്രിയ വേണ്ടവിധം നടന്നില്ല.
നിയമത്തിന്റെ അന്തസത്തയ്‌ക്ക്‌ വിരുദ്ധമായി അവകാശവാദങ്ങൾ തെളിയിക്കാൻ രേഖാപരമായ തെളിവുകൾ ഹാജരാക്കാൻ നിർബന്ധിച്ചു. നിയമം അനുശാസിക്കും വിധം വില്ലേജ്‌ തലത്തിലോ സമൂഹതലത്തിലോ ഗ്രാമസഭകൾ കൂടിയിരുന്നില്ല. കൂടിയിടത്തു തന്നെ അവയുടെ ശുപാർശകൾക്ക്‌ യാതൊരു വിലയും കല്‌പിക്കപ്പെട്ടില്ല.
നിയമത്തിന്റെ അന്തസത്തയ്‌ക്ക്‌ വിരുദ്ധമായി അവകാശവാദങ്ങൾ തെളിയിക്കാൻ രേഖാപരമായ തെളിവുകൾ ഹാജരാക്കാൻ നിർബന്ധിച്ചു. നിയമം അനുശാസിക്കും വിധം വില്ലേജ്‌ തലത്തിലോ സമൂഹതലത്തിലോ ഗ്രാമസഭകൾ കൂടിയിരുന്നില്ല. കൂടിയിടത്തു തന്നെ അവയുടെ ശുപാർശകൾക്ക്‌ യാതൊരു വിലയും കല്‌പിക്കപ്പെട്ടില്ല.
ഈ നിയമത്തിന്റെ മുഖ്യമായ പ്രായോഗികത സമൂഹവനവിഭവങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനും വിനിയോഗിക്കാനുമുള്ള അവകാശം അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു എന്നതാണ്‌. വനങ്ങളുടെ ഭരണം ഒരു ജനാധിപത്യ ചട്ടക്കൂടിലേക്ക്‌ മാറ്റുന്നതിന്റെ ആദ്യപടിയായിരുന്നു ഇത്‌. എന്നാൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളും ഈ അവകാശങ്ങൾ വേണ്ടവിധം അംഗീകരിച്ചില്ല.
ഈ നിയമത്തിന്റെ മുഖ്യമായ പ്രായോഗികത സമൂഹവനവിഭവങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനും വിനിയോഗിക്കാനുമുള്ള അവകാശം അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു എന്നതാണ്‌. വനങ്ങളുടെ ഭരണം ഒരു ജനാധിപത്യ ചട്ടക്കൂടിലേക്ക്‌ മാറ്റുന്നതിന്റെ ആദ്യപടിയായിരുന്നു ഇത്‌. എന്നാൽ മിക്കവാറും എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളും ഈ അവകാശങ്ങൾ വേണ്ടവിധം അംഗീകരിച്ചില്ല.
'''സമൂഹ വനഅവകാശത്തിലെ പുരോഗതി'''


കാലാവധി സംബന്ധിച്ച സുരക്ഷിതത്വവും വനഉപഭോക്താക്കൾക്ക്‌ അനുകൂലമായ അവകാശങ്ങളും വനങ്ങളുടെ ഉത്തരവാദിത്വ മാനേജ്‌മെന്റിനും സുസ്ഥിരതയ്‌ക്കും കാരണമാകുമെന്നതാണ്‌ വനഅവകാശനിയമത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം. ആകയാൽ ഈ നിയമത്തിൻ കീഴിലുള്ള ചട്ടങ്ങൾ സമൂഹവനവിഭവങ്ങളുടെ പുനരുജ്ജീവനത്തിനും മാനേജ്‌മെന്റിനും സംരക്ഷണത്തിനും ഉള്ള സ്ഥാപനപരമായ ക്രമീകരണങ്ങൾ വിശദീകരിക്കുന്നു. നിയമത്തിലെ 2(a) വകുപ്പിൽ ഇത്‌ നിർവ്വചിക്കുന്നുണ്ട്‌. അതനുസരിച്ച്‌ ഈ പൊതു വനഭൂമിയിൽ സമൂഹത്തിന്‌ പാരമ്പര്യ അവകാശമുണ്ട്‌.
കാലാവധി സംബന്ധിച്ച സുരക്ഷിതത്വവും വനഉപഭോക്താക്കൾക്ക്‌ അനുകൂലമായ അവകാശങ്ങളും വനങ്ങളുടെ ഉത്തരവാദിത്വ മാനേജ്‌മെന്റിനും സുസ്ഥിരതയ്‌ക്കും കാരണമാകുമെന്നതാണ്‌ വനഅവകാശനിയമത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനം. ആകയാൽ ഈ നിയമത്തിൻ കീഴിലുള്ള ചട്ടങ്ങൾ സമൂഹവനവിഭവങ്ങളുടെ പുനരുജ്ജീവനത്തിനും മാനേജ്‌മെന്റിനും സംരക്ഷണത്തിനും ഉള്ള സ്ഥാപനപരമായ ക്രമീകരണങ്ങൾ വിശദീകരിക്കുന്നു. നിയമത്തിലെ 2(a) വകുപ്പിൽ ഇത്‌ നിർവ്വചിക്കുന്നുണ്ട്‌. അതനുസരിച്ച്‌ ഈ പൊതു വനഭൂമിയിൽ സമൂഹത്തിന്‌ പാരമ്പര്യ അവകാശമുണ്ട്‌.
വന അവകാശനിയമത്തിന്റെ പ്രധാന ഉദ്ദേശ്യം സമൂഹ പങ്കാളിത്തവും മാനേജ്‌മെന്റും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക എന്നതാണെങ്കിലും സമൂഹ അവകാശങ്ങൾക്കുപരി വ്യക്തിഗത അവകാശങ്ങൾക്കാണ്‌ അംഗീകാരം ലഭിച്ചതെന്ന്‌ പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു. നിയമത്തിൽ 13 ഇനം അവകാശങ്ങൾ പറയുന്നുണ്ടെങ്കിലും കൃഷി ഭൂമിയിലുള്ള അവകാശം മാത്രമാണ്‌ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടത്‌. ബാക്കി 12 അവകാശങ്ങളിൽ ചുവടെ പറയുന്ന 7 അവകാശങ്ങളെങ്കിലും സമൂഹവന അവകാശങ്ങളിൽ പ്രധാനമാണ്‌. പക്ഷെ നിർഭാഗ്യവശാൽ ജില്ലാ ഭരണകൂടം അവയെ അവഗണിക്കുകയാണ്‌ ചെയ്‌തത്‌.
വന അവകാശനിയമത്തിന്റെ പ്രധാന ഉദ്ദേശ്യം സമൂഹ പങ്കാളിത്തവും മാനേജ്‌മെന്റും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക എന്നതാണെങ്കിലും സമൂഹ അവകാശങ്ങൾക്കുപരി വ്യക്തിഗത അവകാശങ്ങൾക്കാണ്‌ അംഗീകാരം ലഭിച്ചതെന്ന്‌ പഠനങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നു. നിയമത്തിൽ 13 ഇനം അവകാശങ്ങൾ പറയുന്നുണ്ടെങ്കിലും കൃഷി ഭൂമിയിലുള്ള അവകാശം മാത്രമാണ്‌ അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടത്‌. ബാക്കി 12 അവകാശങ്ങളിൽ ചുവടെ പറയുന്ന 7 അവകാശങ്ങളെങ്കിലും സമൂഹവന അവകാശങ്ങളിൽ പ്രധാനമാണ്‌. പക്ഷെ നിർഭാഗ്യവശാൽ ജില്ലാ ഭരണകൂടം അവയെ അവഗണിക്കുകയാണ്‌ ചെയ്‌തത്‌.
1. മുൻ നാട്ടു രാജ്യങ്ങളിൽ നിലനിന്നിരുന്ന സെമിന്ദാരി പോലെയുള്ള സാമൂഹ്യ അവകാശങ്ങൾ (സെക്ഷൻ 3(1)(b)
1. മുൻ നാട്ടു രാജ്യങ്ങളിൽ നിലനിന്നിരുന്ന സെമിന്ദാരി പോലെയുള്ള സാമൂഹ്യ അവകാശങ്ങൾ (സെക്ഷൻ 3(1)(b)
2. ജലാശയങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ മത്സ്യം പിടിക്കാനും ആടു മാടുകളെ തീറ്റാനും പരമ്പരാഗത സീസൺ വിഭവങ്ങൽ ശേഖരിക്കാനുമുള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (d).
2. ജലാശയങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ മത്സ്യം പിടിക്കാനും ആടു മാടുകളെ തീറ്റാനും പരമ്പരാഗത സീസൺ വിഭവങ്ങൽ ശേഖരിക്കാനുമുള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (d).
3. അപരിഷ്‌കൃത ഗിരിവർഗ്ഗക്കാർക്ക്‌ താമസിക്കാനുള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (e).
3. അപരിഷ്‌കൃത ഗിരിവർഗ്ഗക്കാർക്ക്‌ താമസിക്കാനുള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (e).
4. പരമ്പരാഗതമായി സംരക്ഷിച്ചു വരുന്ന സമൂഹവനവിഭവങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനും പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനും ഉപയോഗിക്കാനും ഉള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (i).
4. പരമ്പരാഗതമായി സംരക്ഷിച്ചു വരുന്ന സമൂഹവനവിഭവങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനും പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാനും ഉപയോഗിക്കാനും ഉള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (i).
5. ഏതെങ്കിലും സംസ്ഥാന നിയമപ്രകാരമോ സ്വയം ഭരണസ്ഥാപനനിയമപ്രകാരമോ ഗിരിവർഗ്ഗഅവകാശമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളവർ സെക്ഷൻ 3 (1) (j).
5. ഏതെങ്കിലും സംസ്ഥാന നിയമപ്രകാരമോ സ്വയം ഭരണസ്ഥാപനനിയമപ്രകാരമോ ഗിരിവർഗ്ഗഅവകാശമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളവർ സെക്ഷൻ 3 (1) (j).
6. ജൈവവൈവിദ്ധ്യവും ബൗദ്ധികസ്വത്തും ജൈവ വൈവിദ്ധ്യവും സാംസ്‌ക്കാരിക വൈവിദ്ധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരമ്പരാഗത വിജ്ഞാനവും ഉപയോഗിക്കാനുള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (k).
6. ജൈവവൈവിദ്ധ്യവും ബൗദ്ധികസ്വത്തും ജൈവ വൈവിദ്ധ്യവും സാംസ്‌ക്കാരിക വൈവിദ്ധ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പരമ്പരാഗത വിജ്ഞാനവും ഉപയോഗിക്കാനുള്ള അവകാശം സെക്ഷൻ 3 (1) (k).
7. വന്യജീവികളെ വേട്ടയാടുന്നതും കെണിയിൽപെടുത്തുന്നതും മറ്റും ഒഴികെ നിയമത്തിലെ (a) മുതൽ (k) വരെയുള്ള വകുപ്പുകളിൽ പെടാത്ത പാരമ്പര്യവനനിവാസികൾ അനുഭവിച്ചു വരുന്ന മറ്റെല്ലാ അവകാശങ്ങളും സെക്ഷൻ 3 (1) (l).
7. വന്യജീവികളെ വേട്ടയാടുന്നതും കെണിയിൽപെടുത്തുന്നതും മറ്റും ഒഴികെ നിയമത്തിലെ (a) മുതൽ (k) വരെയുള്ള വകുപ്പുകളിൽ പെടാത്ത പാരമ്പര്യവനനിവാസികൾ അനുഭവിച്ചു വരുന്ന മറ്റെല്ലാ അവകാശങ്ങളും സെക്ഷൻ 3 (1) (l).
മേൽപറഞ്ഞ 7 അവകാശങ്ങൾക്കു പുറമെ സെക്ഷൻ 3 (1) (c) പ്രകാരം ചെറുകിട വനവിഭവങ്ങൾ ശേഖരിക്കാനും വില്‌പന നടത്താനുമുള്ള പരമ്പരാഗത അവകാശവും ഗിരിജനങ്ങൾക്കുണ്ട്‌.
മേൽപറഞ്ഞ 7 അവകാശങ്ങൾക്കു പുറമെ സെക്ഷൻ 3 (1) (c) പ്രകാരം ചെറുകിട വനവിഭവങ്ങൾ ശേഖരിക്കാനും വില്‌പന നടത്താനുമുള്ള പരമ്പരാഗത അവകാശവും ഗിരിജനങ്ങൾക്കുണ്ട്‌.
നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിലെ സാമൂഹ്യ കാഴ്‌ചപ്പാടിന്റെ അഭാവത്തിനുള്ള കാരണങ്ങൾ ചുവടെ പറയുന്നു.
നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിലെ സാമൂഹ്യ കാഴ്‌ചപ്പാടിന്റെ അഭാവത്തിനുള്ള കാരണങ്ങൾ ചുവടെ പറയുന്നു.
n വന അവകാശനിയമം നടപ്പാക്കിയതിന്റെ ആദ്യഘട്ടത്തിൽ ഇതൊരു വ്യക്തിഗത ഭൂ അവകാശമായാണ്‌ ബന്ധപ്പെട്ട ഉദ്യോഗസ്ഥർ കണ്ടത്‌. ആകയാൽ സമൂഹ അവകാശങ്ങൾ പരിഗണിക്കാതെ വ്യക്തിഗത അവകാശങ്ങളാണ്‌ ആദ്യം പരിഗണിച്ചത്‌. ചിലയിടങ്ങളിൽ സ്റ്റാഫിന്റെ കുറവും ഒരു കാരണമായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെട്ടു. പക്ഷെ സമൂഹഅവകാശങ്ങൾ വ്യക്തിഗത അവകാശങ്ങളെക്കാൾ എണ്ണത്തിൽ കുറവാണുതാനും.
n നിയമത്തിലെ 3 (1) (b) മുതൽ (m) വരെയുളള വകുപ്പുകളിൽ പറയുന്ന സമൂഹ അവകാശങ്ങളിൽ എത്ര എണ്ണം എവിടെയെല്ലാം അനുവദിച്ചു എന്നതു സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ഗിരി വർഗ്ഗ മന്ത്രാലയം ശേഖരിച്ചില്ല. അക്കാരണത്താൽ ഇക്കാര്യത്തിൽ വേണ്ടത്ര സമ്മർദ്ദം ചെലുത്താൻ മന്ത്രാലയത്തിന്‌ കഴിഞ്ഞില്ല. വനവാസികളുടെ അവകാശവാദങ്ങൾ എത്ര ഉണ്ടെന്നോ അവയിൽ എത്രത്തോളം അനുവദിച്ചെന്നോ നിരാകരിച്ചെന്നോ ഉള്ള വിവരം പോലും ലഭ്യമല്ല.


* വന അവകാശനിയമം നടപ്പാക്കിയതിന്റെ ആദ്യഘട്ടത്തിൽ ഇതൊരു വ്യക്തിഗത ഭൂ അവകാശമായാണ്‌ ബന്ധപ്പെട്ട ഉദ്യോഗസ്ഥർ കണ്ടത്‌. ആകയാൽ സമൂഹ അവകാശങ്ങൾ പരിഗണിക്കാതെ വ്യക്തിഗത അവകാശങ്ങളാണ്‌ ആദ്യം പരിഗണിച്ചത്‌. ചിലയിടങ്ങളിൽ സ്റ്റാഫിന്റെ കുറവും ഒരു കാരണമായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെട്ടു. പക്ഷെ സമൂഹഅവകാശങ്ങൾ വ്യക്തിഗത അവകാശങ്ങളെക്കാൾ എണ്ണത്തിൽ കുറവാണുതാനും.


* നിയമത്തിലെ 3 (1) (b) മുതൽ (m) വരെയുളള വകുപ്പുകളിൽ പറയുന്ന സമൂഹ അവകാശങ്ങളിൽ എത്ര എണ്ണം എവിടെയെല്ലാം അനുവദിച്ചു എന്നതു സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ഗിരി വർഗ്ഗ മന്ത്രാലയം ശേഖരിച്ചില്ല. അക്കാരണത്താൽ ഇക്കാര്യത്തിൽ വേണ്ടത്ര സമ്മർദ്ദം ചെലുത്താൻ
മന്ത്രാലയത്തിന്‌ കഴിഞ്ഞില്ല. വനവാസികളുടെ അവകാശവാദങ്ങൾ എത്ര ഉണ്ടെന്നോ അവയിൽ എത്രത്തോളം അനുവദിച്ചെന്നോ നിരാകരിച്ചെന്നോ ഉള്ള വിവരം പോലും ലഭ്യമല്ല.




ബോക്‌സ്‌ 12 : വനാവകാശനിയമം നടപ്പാക്കുന്നതുസംബന്ധിച്ച്‌
'''ബോക്‌സ്‌ 12 : വനാവകാശനിയമം നടപ്പാക്കുന്നതുസംബന്ധിച്ച്‌ എൻ.സി.സക്‌സേന കമ്മിറ്റി റിപ്പോർട്ട്‌ 2010'''
എൻ.സി.സക്‌സേന കമ്മിറ്റി റിപ്പോർട്ട്‌ 2010


വന അവകാശനിയമം പ്രാവർത്തികമാക്കുന്ന ഇന്നത്തെ രീതി ഗുരുതരമായ നിരവധി പ്രശ്‌നങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നുണ്ട്‌.
വന അവകാശനിയമം പ്രാവർത്തികമാക്കുന്ന ഇന്നത്തെ രീതി ഗുരുതരമായ നിരവധി പ്രശ്‌നങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നുണ്ട്‌.
1. ഗ്രാമസഭകൾ രൂപീകരിക്കുന്നത്‌ വില്ലേജ്‌ തലത്തിനു പകരം പഞ്ചായത്ത്‌ തലത്തിലാണ്‌. നിയമത്തിലെ 2(ഴ), 2(ു) വകുപ്പുകൾ പ്രകാരം പട്ടിക ഢ പ്രദേശങ്ങളിൽ ഗ്രാമസഭകൾ വിളിക്കേണ്ടത്‌ ചെറുഗ്രാമങ്ങളുടെ തലത്തിലാണ്‌. മറ്റ്‌ പ്രദേശങ്ങളിൽ ഇത്‌ റവന്യു വില്ലേജ്‌ തലത്തിലായിരിക്കണം എന്നാൽ ആന്ധ്രപ്രദേശ്‌, പശ്ചിമബംഗാൾ, ഉത്തർപ്രദേശ്‌ തുടങ്ങിയ പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും നിയമവിരുദ്ധമായി പഞ്ചായത്ത്‌ തലത്തിലാണ്‌ ഗ്രാമസഭകൽ വിളിക്കുന്നത്‌.
1. ഗ്രാമസഭകൾ രൂപീകരിക്കുന്നത്‌ വില്ലേജ്‌ തലത്തിനു പകരം പഞ്ചായത്ത്‌ തലത്തിലാണ്‌. നിയമത്തിലെ 2(ഴ), 2(ു) വകുപ്പുകൾ പ്രകാരം പട്ടിക ഢ പ്രദേശങ്ങളിൽ ഗ്രാമസഭകൾ വിളിക്കേണ്ടത്‌ ചെറുഗ്രാമങ്ങളുടെ തലത്തിലാണ്‌. മറ്റ്‌ പ്രദേശങ്ങളിൽ ഇത്‌ റവന്യു വില്ലേജ്‌ തലത്തിലായിരിക്കണം എന്നാൽ ആന്ധ്രപ്രദേശ്‌, പശ്ചിമബംഗാൾ, ഉത്തർപ്രദേശ്‌ തുടങ്ങിയ പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും നിയമവിരുദ്ധമായി പഞ്ചായത്ത്‌ തലത്തിലാണ്‌ ഗ്രാമസഭകൽ വിളിക്കുന്നത്‌.
2. അന്വേഷണം ധൃതി പിടിച്ച്‌ നടത്തുന്നതു കൊണ്ടും തള്ളുന്ന അപേക്ഷകൾ സീനിയർ ഉദ്യോഗസ്ഥർ നന്നായി പരിശോധിക്കാത്തതു മൂലവും തെറ്റായി തള്ളുന്ന അപേക്ഷകളുടെ എണ്ണം ഗണ്യമായി വർദ്ധിക്കുന്നു. ചട്ടം 4(ര) നിഷ്‌കർഷിക്കുന്നതു പോലെ തള്ളുന്ന അപേക്ഷകർക്ക്‌ അവരുടെ ഭാഗം വിവരിക്കാൻ `ന്യായമായ അവസരം' നൽകുന്നില്ല. അപേക്ഷ നിരസിച്ചതായ അറിയിപ്പ്‌ ആരെയും എഴുതി അറിയിക്കാറില്ല. തന്മൂലം ഇതിന്മേൽ അപ്പീൽ നൽകാൻ കഴിയുന്നില്ല റവന്യൂ, വനം വകുപ്പ്‌ ഉദ്യോഗസ്ഥർ വില്ലേജ്‌ തലത്തിൽ ചെയ്യുന്ന ജോലി ക്രോസ്‌ ചെക്ക്‌ ചെയ്യാനോ ഒരു പുറം ഏജൻസിയെ കൊണ്ട്‌ ഇത്‌ വിലയിരുത്താനോ സംസ്ഥാന ഗിരിവർഗ്ഗ വികസന വകുപ്പുകൾ ശ്രമിക്കാറില്ല.
2. അന്വേഷണം ധൃതി പിടിച്ച്‌ നടത്തുന്നതു കൊണ്ടും തള്ളുന്ന അപേക്ഷകൾ സീനിയർ ഉദ്യോഗസ്ഥർ നന്നായി പരിശോധിക്കാത്തതു മൂലവും തെറ്റായി തള്ളുന്ന അപേക്ഷകളുടെ എണ്ണം ഗണ്യമായി വർദ്ധിക്കുന്നു. ചട്ടം 4(ര) നിഷ്‌കർഷിക്കുന്നതു പോലെ തള്ളുന്ന അപേക്ഷകർക്ക്‌ അവരുടെ ഭാഗം വിവരിക്കാൻ `ന്യായമായ അവസരം' നൽകുന്നില്ല. അപേക്ഷ നിരസിച്ചതായ അറിയിപ്പ്‌ ആരെയും എഴുതി അറിയിക്കാറില്ല. തന്മൂലം ഇതിന്മേൽ അപ്പീൽ നൽകാൻ കഴിയുന്നില്ല റവന്യൂ, വനം വകുപ്പ്‌ ഉദ്യോഗസ്ഥർ വില്ലേജ്‌ തലത്തിൽ ചെയ്യുന്ന ജോലി ക്രോസ്‌ ചെക്ക്‌ ചെയ്യാനോ ഒരു പുറം ഏജൻസിയെ കൊണ്ട്‌ ഇത്‌ വിലയിരുത്താനോ സംസ്ഥാന ഗിരിവർഗ്ഗ വികസന വകുപ്പുകൾ ശ്രമിക്കാറില്ല.
3. ഗ്രാമസഭകളുടേയും മറ്റും അധികാരങ്ങൾ വിനിയോഗിക്കുന്നത്‌ വില്ലേജ്‌ ഉദ്യോഗസ്ഥരാണ്‌. ഉദ്യോഗസ്ഥർ തയ്യാറാക്കുന്ന റിപ്പോർട്ടിൽ ഗ്രാമസഭകളും മറ്റും ഒപ്പു വയ്‌ക്കുന്നു എന്ന്‌ മാത്രം. ഗ്രാമതല അന്വേഷണ റിപ്പോർട്ടുകൾ ബ്ലോക്കു തല, ജില്ലാതല ഉദ്യോഗസ്ഥർ പരിശോധിക്കാറില്ല.
3. ഗ്രാമസഭകളുടേയും മറ്റും അധികാരങ്ങൾ വിനിയോഗിക്കുന്നത്‌ വില്ലേജ്‌ ഉദ്യോഗസ്ഥരാണ്‌. ഉദ്യോഗസ്ഥർ തയ്യാറാക്കുന്ന റിപ്പോർട്ടിൽ ഗ്രാമസഭകളും മറ്റും ഒപ്പു വയ്‌ക്കുന്നു എന്ന്‌ മാത്രം. ഗ്രാമതല അന്വേഷണ റിപ്പോർട്ടുകൾ ബ്ലോക്കു തല, ജില്ലാതല ഉദ്യോഗസ്ഥർ പരിശോധിക്കാറില്ല.
4. ചട്ടം 10 പ്രകാരം സംസ്ഥാനതല അവലോകനസമിതി അംഗീകാര പ്രക്രിയയ്‌ക്കും വന അവകാശങ്ങൾ നിക്ഷിപ്‌തമാക്കലിനും അവലോകന സൂചികകളും നിബന്ധനകളും രൂപീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ഗുണമേന്മ സൂചികകൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കേണ്ടതും ജനപ്രതിനിധികളുമായി യോഗം ചെയ്യേണ്ടതും പൊതു കൂടിയാലോചനകൾ സംഘടിപ്പിക്കേണ്ടതും വനനിവാസികളോട്‌ നീതി പുലർത്താൻ ജില്ലാതലത്തിൽ റവന്യു വനം വകുപ്പ്‌ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ മേൽ സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തേണ്ടതും ഉദ്യോഗസ്ഥരും ജനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ആശയവിനിമയം മെച്ചപ്പെടുത്തേണ്ടതും സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ഗിരിവർഗ്ഗവകുപ്പുകളുടെ ചുമതലയാണ്‌. എന്നാൽ മിക്ക സംസ്ഥാനങ്ങളിലും അവലോകനങ്ങൾ വെറും കണക്കുകളിലൊതുങ്ങുന്നു.
4. ചട്ടം 10 പ്രകാരം സംസ്ഥാനതല അവലോകനസമിതി അംഗീകാര പ്രക്രിയയ്‌ക്കും വന അവകാശങ്ങൾ നിക്ഷിപ്‌തമാക്കലിനും അവലോകന സൂചികകളും നിബന്ധനകളും രൂപീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ഗുണമേന്മ സൂചികകൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കേണ്ടതും ജനപ്രതിനിധികളുമായി യോഗം ചെയ്യേണ്ടതും പൊതു കൂടിയാലോചനകൾ സംഘടിപ്പിക്കേണ്ടതും വനനിവാസികളോട്‌ നീതി പുലർത്താൻ ജില്ലാതലത്തിൽ റവന്യു വനം വകുപ്പ്‌ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ മേൽ സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തേണ്ടതും ഉദ്യോഗസ്ഥരും ജനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ആശയവിനിമയം മെച്ചപ്പെടുത്തേണ്ടതും സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ഗിരിവർഗ്ഗവകുപ്പുകളുടെ ചുമതലയാണ്‌. എന്നാൽ മിക്ക സംസ്ഥാനങ്ങളിലും അവലോകനങ്ങൾ വെറും കണക്കുകളിലൊതുങ്ങുന്നു.
5. വനഅവകാശനിയമം അനുശാസിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ടഉഘഇ, ഉഘഇ തുടങ്ങിയ സമിതികൾ ഗ്രാമസഭകൾക്കും മറ്റും ഭൂപടങ്ങളോ രേഖകളോ മറ്റ്‌ തെളിവുകളോ നൽകാറില്ല.
5. വനഅവകാശനിയമം അനുശാസിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും ടഉഘഇ, ഉഘഇ തുടങ്ങിയ സമിതികൾ ഗ്രാമസഭകൾക്കും മറ്റും ഭൂപടങ്ങളോ രേഖകളോ മറ്റ്‌ തെളിവുകളോ നൽകാറില്ല.
6. ബന്ധപ്പെട്ട പലരും പരിശോധിക്കുകയും പല തലങ്ങളിൽ തീരുമാനമെടുക്കുകയും വേണമെന്ന്‌ വനഅവകാശനിയമം അനുശാസിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും മിക്കപ്പോഴും ഇക്കാര്യത്തിൽ ഉദ്യോഗസ്ഥന്മാരുടെ അഭിപ്രായത്തിനാണ്‌ മുൻതൂക്കം. വനനിയമങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ ഗിരിവർഗ്ഗവകുപ്പ്‌ ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കുള്ള താല്‌പര്യമില്ലായ്‌മയും കഴിവുകേടുമാണ്‌ ഇത്‌ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്‌. ഗുണഭോക്താക്കൾക്ക്‌ സ്‌കോളർഷിപ്പുകളും ഗ്രാന്റുകളും നൽകുന്നത്‌ ഈ വകുപ്പാണെങ്കിലും വകുപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള ഏകോപനം ആവശ്യമുള്ള പരിപാടികൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ ഇവയ്‌ക്ക്‌ വേണ്ടത്ര പരിചയമില്ല. ആകയാൽ മിക്ക നോഡൽ ആഫീസർമാരും സ്ഥിതി വിവരിക്കണക്കുകൾ ശേഖരിക്കുന്നതിൽ അവരുടെ ചുമതല ഒതുക്കുന്നു. ഈ കണക്കുകളുടെ നിജസ്ഥിതി പരിശോധിക്കാനോ മേൽനോട്ടത്തിനോ ജില്ലകളിലെ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഗുണമേന്മ വിലയിരുത്താനോ മെനക്കെടാറില്ല.
6. ബന്ധപ്പെട്ട പലരും പരിശോധിക്കുകയും പല തലങ്ങളിൽ തീരുമാനമെടുക്കുകയും വേണമെന്ന്‌ വനഅവകാശനിയമം അനുശാസിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും മിക്കപ്പോഴും ഇക്കാര്യത്തിൽ ഉദ്യോഗസ്ഥന്മാരുടെ അഭിപ്രായത്തിനാണ്‌ മുൻതൂക്കം. വനനിയമങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച പ്രശ്‌നങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ ഗിരിവർഗ്ഗവകുപ്പ്‌ ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കുള്ള താല്‌പര്യമില്ലായ്‌മയും കഴിവുകേടുമാണ്‌ ഇത്‌ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്‌. ഗുണഭോക്താക്കൾക്ക്‌ സ്‌കോളർഷിപ്പുകളും ഗ്രാന്റുകളും നൽകുന്നത്‌ ഈ വകുപ്പാണെങ്കിലും വകുപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള ഏകോപനം ആവശ്യമുള്ള പരിപാടികൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിൽ ഇവയ്‌ക്ക്‌ വേണ്ടത്ര പരിചയമില്ല. ആകയാൽ മിക്ക നോഡൽ ആഫീസർമാരും സ്ഥിതി വിവരിക്കണക്കുകൾ ശേഖരിക്കുന്നതിൽ അവരുടെ ചുമതല ഒതുക്കുന്നു. ഈ കണക്കുകളുടെ നിജസ്ഥിതി പരിശോധിക്കാനോ മേൽനോട്ടത്തിനോ ജില്ലകളിലെ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ഗുണമേന്മ വിലയിരുത്താനോ മെനക്കെടാറില്ല.
7. വന അവകാശനിയമത്തിലെ 4(5) വകുപ്പിനു വിരുദ്ധമായി കുടി ഒഴിപ്പിക്കൽ നടക്കുന്നുണ്ട്‌. അംഗീകാര-പരിശോധനാനടപടികൽ പൂർത്തിയാകും വരെ കൈവശഭൂമിയിൽ നിന്ന്‌ പട്ടിക വർഗ്ഗക്കാരെയും വനവാസികളെയും ഒഴിപ്പിക്കാൻ പാടില്ലെന്നാണ്‌ നിയമം. എന്നാൽ ഈ നിയമലംഘനത്തിനെതിരെ സംസ്ഥാനസർക്കാരോ കേന്ദ്രമന്ത്രാലയങ്ങളോ എന്തെങ്കിലും നടപടി സ്വീകരിച്ചതായി അറിവില്ല.
7. വന അവകാശനിയമത്തിലെ 4(5) വകുപ്പിനു വിരുദ്ധമായി കുടി ഒഴിപ്പിക്കൽ നടക്കുന്നുണ്ട്‌. അംഗീകാര-പരിശോധനാനടപടികൽ പൂർത്തിയാകും വരെ കൈവശഭൂമിയിൽ നിന്ന്‌ പട്ടിക വർഗ്ഗക്കാരെയും വനവാസികളെയും ഒഴിപ്പിക്കാൻ പാടില്ലെന്നാണ്‌ നിയമം. എന്നാൽ ഈ നിയമലംഘനത്തിനെതിരെ സംസ്ഥാനസർക്കാരോ കേന്ദ്രമന്ത്രാലയങ്ങളോ എന്തെങ്കിലും നടപടി സ്വീകരിച്ചതായി അറിവില്ല.
8. വന അവകാശനിയമം നടപ്പാക്കിയിട്ടുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ വനവാസികളുടെ അവകാശവാദം പൊതുവെ തിരസ്‌ക്കരിക്കപ്പെടുന്നതായാണ്‌ കണ്ടു വരുന്നത്‌. കഴിഞ്ഞ 75 വർഷമായി അവർ ഈ ഭൂമിയിൽ കൃഷി ചെയ്യുന്നില്ല എന്ന പ്രശ്‌നം ഉന്നയിച്ചാണിത്‌. `2005 ഡിസംബറിനു മുൻപ്‌ 3 തലമുറക്കാലം' എന്ന നിബന്ധന സ്ഥിരതാമസം അനുവദിക്കുന്നതിനു മാത്രം ബാധകമായിട്ടുള്ളതാണ്‌. അപേക്ഷകൻ കഴിഞ്ഞ 75 വർഷമായി ഭൂമി കൈവശത്തിലെടുക്കുകയോ വനം ഉപയോഗിക്കുകയോ വേണമെന്നില്ല. 2005 ഡിസംബർ 13ന്‌ യഥാർത്ഥ ജീവസന്ധാരണത്തിനായി അവർ വനത്തെ ആശ്രയിക്കുന്നവരാണെങ്കിൽ വന അവകാശനിയമത്തിലെ റൂൾ 2(യ) പ്രകാരം ഈ ആനുകൂല്യത്തിന്‌ അവർ അർഹരാണ്‌.
8. വന അവകാശനിയമം നടപ്പാക്കിയിട്ടുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ വനവാസികളുടെ അവകാശവാദം പൊതുവെ തിരസ്‌ക്കരിക്കപ്പെടുന്നതായാണ്‌ കണ്ടു വരുന്നത്‌. കഴിഞ്ഞ 75 വർഷമായി അവർ ഈ ഭൂമിയിൽ കൃഷി ചെയ്യുന്നില്ല എന്ന പ്രശ്‌നം ഉന്നയിച്ചാണിത്‌. `2005 ഡിസംബറിനു മുൻപ്‌ 3 തലമുറക്കാലം' എന്ന നിബന്ധന സ്ഥിരതാമസം അനുവദിക്കുന്നതിനു മാത്രം ബാധകമായിട്ടുള്ളതാണ്‌. അപേക്ഷകൻ കഴിഞ്ഞ 75 വർഷമായി ഭൂമി കൈവശത്തിലെടുക്കുകയോ വനം ഉപയോഗിക്കുകയോ വേണമെന്നില്ല. 2005 ഡിസംബർ 13ന്‌ യഥാർത്ഥ ജീവസന്ധാരണത്തിനായി അവർ വനത്തെ ആശ്രയിക്കുന്നവരാണെങ്കിൽ വന അവകാശനിയമത്തിലെ റൂൾ 2(യ) പ്രകാരം ഈ ആനുകൂല്യത്തിന്‌ അവർ അർഹരാണ്‌.
9. സമൂഹവനവിഭവ അവകാശങ്ങളും മറ്റ്‌ ഭൂമിയിതര അവകാശങ്ങളും അംഗീകരിക്കാതിരിക്കൽ.
9. സമൂഹവനവിഭവ അവകാശങ്ങളും മറ്റ്‌ ഭൂമിയിതര അവകാശങ്ങളും അംഗീകരിക്കാതിരിക്കൽ.


n നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 3 (1) ഉം 3 (2) ഉം തമ്മിൽ ആശയക്കുഴപ്പം നിലനിൽക്കുന്നതിനാൽ ഇതു സംബന്ധിച്ച സ്ഥിതി വിവരകണക്കുകളും വ്യക്തമല്ല. മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പക്കൽ പോലും ഇതു സംബന്ധിച്ച വ്യക്തമായ കണക്കുകളില്ല.
* നിയമത്തിലെ സെക്ഷൻ 3 (1) ഉം 3 (2) ഉം തമ്മിൽ ആശയക്കുഴപ്പം നിലനിൽക്കുന്നതിനാൽ ഇതു സംബന്ധിച്ച സ്ഥിതി വിവരകണക്കുകളും വ്യക്തമല്ല. മന്ത്രാലയത്തിന്റെ പക്കൽ പോലും ഇതു സംബന്ധിച്ച വ്യക്തമായ കണക്കുകളില്ല.
 
* വനസംരക്ഷണം, ഉപയോഗം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ എന്നിവ സംബന്ധിച്ച്‌ പരമ്പരാഗതമായതും അല്ലാത്തതുമായ നിലവിലുള്ള അവകാശങ്ങളെ പറ്റിയുള്ള പ്രാഥമിക വിജ്ഞാനത്തിന്റെ അഭാവം മൂലം നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിന്‌ മുൻപും അതിനു ശേഷവുമുള്ള സ്ഥിതിയുടെ താരതമ്യ വിലയിരുത്തൽ സാദ്ധ്യമല്ല.


n വനസംരക്ഷണം, ഉപയോഗം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ എന്നിവ സംബന്ധിച്ച്‌ പരമ്പരാഗതമായതും അല്ലാത്തതുമായ നിലവിലുള്ള അവകാശങ്ങളെ പറ്റിയുള്ള പ്രാഥമിക വിജ്ഞാനത്തിന്റെ അഭാവം മൂലം നിയമം നടപ്പാക്കുന്നതിന്‌ മുൻപും അതിനു ശേഷവുമുള്ള സ്ഥിതിയുടെ താരതമ്യ വിലയിരുത്തൽ സാദ്ധ്യമല്ല.
വനത്തിനുള്ളിലും സമീപത്തുമുള്ള ഗ്രാമങ്ങളുടെ എണ്ണവുമായി താരതമ്യം ചെയ്‌താൽ ഉന്നയിക്കപ്പെട്ട സമൂഹവന അവകാശങ്ങളുടെ എണ്ണം പരിമിതമാണ്‌.
വനത്തിനുള്ളിലും സമീപത്തുമുള്ള ഗ്രാമങ്ങളുടെ എണ്ണവുമായി താരതമ്യം ചെയ്‌താൽ ഉന്നയിക്കപ്പെട്ട സമൂഹവന അവകാശങ്ങളുടെ എണ്ണം പരിമിതമാണ്‌.
ഈ മേഖലകളിൽ നിലനിൽക്കുന്ന വിവിധ ഏജൻസികളും ഗ്രാമസഭയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധവും ഈ മേഖലകൾക്ക്‌ ബാധകമായിട്ടുള്ള മറ്റ്‌ നിയമങ്ങളുടെ പരസ്‌പര വൈരുദ്ധ്യവും സഹായകത്വവും ഉൾപ്പെടെ സമൂഹ വന അവകാശങ്ങളുടെ മാനേജ്‌മെന്റിനെയും സംരക്ഷണത്തെയും സംബന്ധിച്ച ആലോചനയില്ലായ്‌മ.
ഈ മേഖലകളിൽ നിലനിൽക്കുന്ന വിവിധ ഏജൻസികളും ഗ്രാമസഭയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധവും ഈ മേഖലകൾക്ക്‌ ബാധകമായിട്ടുള്ള മറ്റ്‌ നിയമങ്ങളുടെ പരസ്‌പര വൈരുദ്ധ്യവും സഹായകത്വവും ഉൾപ്പെടെ സമൂഹ വന അവകാശങ്ങളുടെ മാനേജ്‌മെന്റിനെയും സംരക്ഷണത്തെയും സംബന്ധിച്ച ആലോചനയില്ലായ്‌മ.
n സമൂഹ അവകാശങ്ങൾ എങ്ങനെ പരിശോധിക്കാമെന്നും എങ്ങനെ തീരുമാനിക്കാമെന്നതും സംബന്ധിച്ച്‌ സമൂഹത്തിനും ബന്ധപ്പെട്ട ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കും വ്യക്തതയില്ലാത്തതു മൂലം ഈ പ്രക്രിയ ഇനിയും ആരംഭിച്ചിട്ടില്ല. സമൂഹവനഅവകാശത്തിന്റെ പരിധി നിർണ്ണയിക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ചും 4 ഹെക്‌ടറിൽ കൂടുതൽ അവകാശപ്പെടാമോ എന്നതു സംബന്ധിച്ചുമെല്ലാം ഈ ആശയക്കുഴപ്പം നിലനിൽക്കുന്നു. എന്നാൽ നിയമത്തിലെ 3 (1) (a) വകുപ്പ്‌ ഇതെല്ലാം വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്‌. ഒരേ വനപ്രദേശത്ത്‌ ഒന്നിൽ കൂടുതൽ വില്ലേജുകൾ അവകാശവാദമുന്നയിക്കുന്ന കേസുകളിലും ഇക്കാരണത്താൽ തീരുമാനമുണ്ടാകുന്നില്ല.
 
n സെക്ഷൻ 3(1) (i) ൽ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള സമൂഹ വന അവകാശം സംരക്ഷിക്കാനും കൈകാര്യം ചെയ്യാനുമുള്ള അവകാശത്തെ പറ്റിയുള്ള അജ്ഞത മൂലം ഇതിന്മേൽ ആരും അവകാശവാദം ഉന്നയിക്കുന്നില്ല. മാത്രവുമല്ല ചട്ടങ്ങളോടനുബന്ധിച്ചുള്ള ഫാറം `ബി'യിൽ ഇത്‌ വ്യക്തമായി കാണിക്കാത്തതും ഇതിനുള്ള മറ്റൊരു കാരണമാണ്‌.
* സമൂഹ അവകാശങ്ങൾ എങ്ങനെ പരിശോധിക്കാമെന്നും എങ്ങനെ തീരുമാനിക്കാമെന്നതും സംബന്ധിച്ച്‌ സമൂഹത്തിനും ബന്ധപ്പെട്ട ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കും വ്യക്തതയില്ലാത്തതു മൂലം ഈ പ്രക്രിയ ഇനിയും ആരംഭിച്ചിട്ടില്ല. സമൂഹവനഅവകാശത്തിന്റെ പരിധി നിർണ്ണയിക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ചും 4 ഹെക്‌ടറിൽ കൂടുതൽ അവകാശപ്പെടാമോ എന്നതു സംബന്ധിച്ചുമെല്ലാം ഈ ആശയക്കുഴപ്പം നിലനിൽക്കുന്നു. എന്നാൽ നിയമത്തിലെ 3 (1) (a) വകുപ്പ്‌ ഇതെല്ലാം വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്‌. ഒരേ വനപ്രദേശത്ത്‌ ഒന്നിൽ കൂടുതൽ വില്ലേജുകൾ അവകാശവാദമുന്നയിക്കുന്ന കേസുകളിലും ഇക്കാരണത്താൽ തീരുമാനമുണ്ടാകുന്നില്ല.
n പലയിടത്തും സമൂഹവന അവകാശങ്ങളെ പറ്റി ബന്ധപ്പെട്ട സംഘടനകളും ഉദ്യോഗസ്ഥരും അവരുടെ അജ്ഞതമൂലം തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന വിവരമാണ്‌ സമൂഹത്തിന്‌ നൽകുന്നത്‌. സെക്ഷൻ 3 (2) ൽ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള വികസന സൗകര്യങ്ങൾ ക്കു വേണ്ടിയുള്ളതാണ്‌ സമൂഹ വന അവകാശങ്ങൾ എന്ന ധാരണയാണ്‌ ഇതിലൊന്ന്‌. മറ്റ്‌ പല കരാറുകളുടെയും ബലത്തിൽ ജനങ്ങൾക്ക്‌ ആനുകൂല്യം ലഭിക്കുന്നതിനാൽ സമൂഹ വന അവകാശങ്ങൾ നടപ്പാക്കേണ്ടെന്ന ധാരണയും ചില സംസ്ഥാങ്ങളിൽ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്‌.
 
n സമൂഹ വന അവകാശങ്ങൾ ഉന്നയിക്കുന്ന സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ ഭൂപടം ഉൾപ്പെടെയുള്ള രേഖകൾ നൽകാതെയും സംയുക്ത വന മാനേജ്‌മെന്റ്‌ മേഖലയാണെന്ന വാദമുന്നയിച്ച്‌ അപേക്ഷ നിരസിച്ചും പല ബുദ്ധിമുട്ടുകളും സൃഷ്‌ടിക്കുന്നുണ്ട്‌.
* സെക്ഷൻ 3(1) (i) ൽ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള സമൂഹ വന അവകാശം സംരക്ഷിക്കാനും കൈകാര്യം ചെയ്യാനുമുള്ള അവകാശത്തെ പറ്റിയുള്ള അജ്ഞത മൂലം ഇതിന്മേൽ ആരും അവകാശവാദം ഉന്നയിക്കുന്നില്ല. മാത്രവുമല്ല ചട്ടങ്ങളോടനുബന്ധിച്ചുള്ള ഫാറം `ബി'യിൽ ഇത്‌ വ്യക്തമായി കാണിക്കാത്തതും ഇതിനുള്ള മറ്റൊരു കാരണമാണ്‌.
n സമൂഹ വന അവകാശങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച വ്യക്തതയില്ലായ്‌മയും ഗ്രാമസഭയും വനം വകുപ്പും തമ്മിലുള്ള ധാരണക്കുറവും മൂലം ഇക്കാര്യത്തിൽ നിരവധി ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ഉണ്ടാകുന്നുണ്ട്‌. ആയതിനാൽ ഇന്ത്യയിലുടനീളം നിയമം ഇതു വരെ ഫലപ്രദമായി നടപ്പാക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.
 
* പലയിടത്തും സമൂഹവന അവകാശങ്ങളെ പറ്റി ബന്ധപ്പെട്ട സംഘടനകളും ഉദ്യോഗസ്ഥരും അവരുടെ അജ്ഞതമൂലം തെറ്റിദ്ധരിപ്പിക്കുന്ന വിവരമാണ്‌ സമൂഹത്തിന്‌ നൽകുന്നത്‌. സെക്ഷൻ 3 (2) ൽ പറഞ്ഞിട്ടുള്ള വികസന സൗകര്യങ്ങൾ ക്കു വേണ്ടിയുള്ളതാണ്‌ സമൂഹ വന അവകാശങ്ങൾ എന്ന ധാരണയാണ്‌ ഇതിലൊന്ന്‌. മറ്റ്‌ പല കരാറുകളുടെയും ബലത്തിൽ ജനങ്ങൾക്ക്‌ ആനുകൂല്യം ലഭിക്കുന്നതിനാൽ സമൂഹ വന അവകാശങ്ങൾ നടപ്പാക്കേണ്ടെന്ന ധാരണയും ചില സംസ്ഥാങ്ങളിൽ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്‌.
 
* സമൂഹ വന അവകാശങ്ങൾ ഉന്നയിക്കുന്ന സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ ഭൂപടം ഉൾപ്പെടെയുള്ള രേഖകൾ നൽകാതെയും സംയുക്ത വന മാനേജ്‌മെന്റ്‌ മേഖലയാണെന്ന വാദമുന്നയിച്ച്‌ അപേക്ഷ നിരസിച്ചും പല ബുദ്ധിമുട്ടുകളും സൃഷ്‌ടിക്കുന്നുണ്ട്‌.
 
* സമൂഹ വന അവകാശങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച വ്യക്തതയില്ലായ്‌മയും ഗ്രാമസഭയും വനം വകുപ്പും തമ്മിലുള്ള ധാരണക്കുറവും മൂലം ഇക്കാര്യത്തിൽ നിരവധി ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ഉണ്ടാകുന്നുണ്ട്‌. ആയതിനാൽ ഇന്ത്യയിലുടനീളം നിയമം ഇതു വരെ ഫലപ്രദമായി നടപ്പാക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല.
 
മേൽപറഞ്ഞ പോരായ്‌മകളുടെ വെളിച്ചത്തിൽ എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലും വന അവകാശനിയമം പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നതിന്‌ ഒരു രണ്ടാം ഘട്ടം ആരംഭിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ഇതിൽ സമൂഹ വന അവകാശങ്ങൾക്കായിരിക്കണം പ്രഥമ പരിഗണന. 2010 ജൂലൈ 20ന്‌ ഗിരിവർഗ്ഗ മന്ത്രാലയം സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കയച്ച കത്തിൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. ഇതിനു പുറമേ മന്ത്രാലയവും സംസ്ഥാന നോഡൽ ഏജൻസികളും നിയമത്തിലെയും ചട്ടങ്ങളിലെയും വിവിധ വകുപ്പുകൾ സംബന്ധിച്ച്‌ വിശദീകരണങ്ങളും നിർദ്ദേശങ്ങളും കൂടി നൽകേണ്ടതുണ്ട്‌.
മേൽപറഞ്ഞ പോരായ്‌മകളുടെ വെളിച്ചത്തിൽ എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലും വന അവകാശനിയമം പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നതിന്‌ ഒരു രണ്ടാം ഘട്ടം ആരംഭിക്കേണ്ടതുണ്ട്‌. ഇതിൽ സമൂഹ വന അവകാശങ്ങൾക്കായിരിക്കണം പ്രഥമ പരിഗണന. 2010 ജൂലൈ 20ന്‌ ഗിരിവർഗ്ഗ മന്ത്രാലയം സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കയച്ച കത്തിൽ ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. ഇതിനു പുറമേ മന്ത്രാലയവും സംസ്ഥാന നോഡൽ ഏജൻസികളും നിയമത്തിലെയും ചട്ടങ്ങളിലെയും വിവിധ വകുപ്പുകൾ സംബന്ധിച്ച്‌ വിശദീകരണങ്ങളും നിർദ്ദേശങ്ങളും കൂടി നൽകേണ്ടതുണ്ട്‌.
സമൂഹ വന അവകാശങ്ങളുടെ നടത്തിപ്പും പുരോഗതിയും ദേശീയ വനഅവകാശ കൗൺസിൽ പ്രത്യേകമായി വിലയിരുത്തണം. ഇതു സംബന്ധിച്ച എല്ലാ സംശയങ്ങൾക്കും മറുപടി നൽകുന്ന ഒരു കൈ പുസ്‌തകം മന്ത്രാലയം തയ്യാറാക്കി ബന്ധപ്പെട്ടവർക്കെല്ലാം നൽകണം.
സമൂഹ വന അവകാശങ്ങളുടെ നടത്തിപ്പും പുരോഗതിയും ദേശീയ വനഅവകാശ കൗൺസിൽ പ്രത്യേകമായി വിലയിരുത്തണം. ഇതു സംബന്ധിച്ച എല്ലാ സംശയങ്ങൾക്കും മറുപടി നൽകുന്ന ഒരു കൈ പുസ്‌തകം മന്ത്രാലയം തയ്യാറാക്കി ബന്ധപ്പെട്ടവർക്കെല്ലാം നൽകണം.
'''നോട്ടപ്പിശകും ഏകോപനമില്ലായ്മയും'''


പരിസ്ഥിതി-പ്രകൃതി വിഭവ മാനേജ്‌മെന്റുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സ്ഥാപനപരമായ നോട്ടപ്പിശക്‌ ബോക്‌സ്‌ 13ൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. പ്രാദേശിക സർക്കാരിനേയും സമൂഹത്തെയും ഇതിൽ വേണ്ടവിധം പങ്കാളികളാക്കുന്നില്ല. കേന്ദ്രവും സംസ്ഥാനങ്ങളും തമ്മിൽ വേണ്ടത്ര ഏകോപനമില്ലായ്‌മ മൂലം ശ്രദ്ധ പതിയേണ്ട പല കാര്യങ്ങളും ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടാതെ പോകുന്നു. മാത്രവുമല്ല ആവശ്യക്കാർക്ക്‌ യഥാസമയം അർഹമായ സഹായം ലഭിക്കാത്തതു മൂലം സാമൂഹ്യ സൗഹാർദ്ദം തകരാനും സംഘർഷങ്ങൾ ഉണ്ടാകാനും കാരണമാകുന്നു. കാര്യങ്ങൾ നേർവഴി നയിക്കാനും മെച്ചപ്പെട്ട വികസന ആസൂത്രണത്തിനും ആവശ്യമായ സ്ഥിതി വിവരകണക്കുകൾ ലഭ്യമല്ല.
പരിസ്ഥിതി-പ്രകൃതി വിഭവ മാനേജ്‌മെന്റുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സ്ഥാപനപരമായ നോട്ടപ്പിശക്‌ ബോക്‌സ്‌ 13ൽ വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. പ്രാദേശിക സർക്കാരിനേയും സമൂഹത്തെയും ഇതിൽ വേണ്ടവിധം പങ്കാളികളാക്കുന്നില്ല. കേന്ദ്രവും സംസ്ഥാനങ്ങളും തമ്മിൽ വേണ്ടത്ര ഏകോപനമില്ലായ്‌മ മൂലം ശ്രദ്ധ പതിയേണ്ട പല കാര്യങ്ങളും ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടാതെ പോകുന്നു. മാത്രവുമല്ല ആവശ്യക്കാർക്ക്‌ യഥാസമയം അർഹമായ സഹായം ലഭിക്കാത്തതു മൂലം സാമൂഹ്യ സൗഹാർദ്ദം തകരാനും സംഘർഷങ്ങൾ ഉണ്ടാകാനും കാരണമാകുന്നു. കാര്യങ്ങൾ നേർവഴി നയിക്കാനും മെച്ചപ്പെട്ട വികസന ആസൂത്രണത്തിനും ആവശ്യമായ സ്ഥിതി വിവരകണക്കുകൾ ലഭ്യമല്ല.




ബോക്‌സ്‌ 13 : പരിസ്ഥിതി -പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിൽ നിലവിലുള്ള
'''ബോക്‌സ്‌ 13 : പരിസ്ഥിതി -പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിൽ നിലവിലുള്ള നിയന്ത്രണത്തിലെ പോരായ്‌മ'''
നിയന്ത്രണത്തിലെ പോരായ്‌മ
 
മുഖ്യ ചുമതലകൾ കേന്ദ്രം സംസ്ഥാനം തദ്ദേശ സമൂഹം
മുഖ്യ ചുമതലകൾ കേന്ദ്രം സംസ്ഥാനം തദ്ദേശ സമൂഹം
ഉത്തരവാദിത്വം ഭരണം
ഉത്തരവാദിത്വം ഭരണം
വരി 2,392: വരി 2,637:
പദ്ധതികൾ മന്ത്രാലയം
പദ്ധതികൾ മന്ത്രാലയം


====സ്ഥിതി മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള ഭരണനടപടികൾ====


മെച്ചപ്പെട്ട ഭരണനടപടികൾ സംബന്ധിച്ച ചർച്ചകൾ പ്രധാനമായും ചുവടെ പറയുന്നവയെ ആസ്‌പദമാക്കിയായിരുന്നു.


മെച്ചപ്പെട്ട ഭരണനടപടികൾ സംബന്ധിച്ച ചർച്ചകൾ പ്രധാനമായും ചുവടെ പറയുന്നവയെ ആസ്‌പദമാക്കി യായിരുന്നു.
1. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ വികസനത്തിനും സംരക്ഷണത്തിനും വേണ്ട തത്വങ്ങൾക്ക്‌ രൂപം നൽകുക.
1. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ വികസനത്തിനും സംരക്ഷണത്തിനും വേണ്ട തത്വങ്ങൾക്ക്‌ രൂപം നൽകുക.
2. ESZ കളിലൂടെ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വികസന പ്രവർത്തനങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുക.
2. ESZ കളിലൂടെ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വികസന പ്രവർത്തനങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കുക.
3. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ വികസനത്തിനും ഭരണത്തിനും വികേന്ദ്രീകൃത മാർഗ്ഗം സ്വീകരിക്കുക.
3. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ വികസനത്തിനും ഭരണത്തിനും വികേന്ദ്രീകൃത മാർഗ്ഗം സ്വീകരിക്കുക.
4. പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നടപടി ക്രമം പരിഷ്‌ക്കരിക്കുക, വനഅവകാശനിയമവും മറ്റും ഫലപ്രദമായി നടപ്പാക്കുക.
4. പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നടപടി ക്രമം പരിഷ്‌ക്കരിക്കുക, വനഅവകാശനിയമവും മറ്റും ഫലപ്രദമായി നടപ്പാക്കുക.
5. സമൂഹത്തിലൂടെ നിയന്ത്രണങ്ങളിൽ അയവ്‌ വരുത്തുക.
5. സമൂഹത്തിലൂടെ നിയന്ത്രണങ്ങളിൽ അയവ്‌ വരുത്തുക.
'''വികസനത്തിനും സംരക്ഷണത്തിനുമുള്ള തത്വങ്ങൾ'''


പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വികസന-സംരക്ഷണ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ മാർഗ്ഗ ദീപമാകണമെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ കരുതുന്ന തത്വങ്ങൾ ചുവടെ ചേർക്കുന്നു.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വികസന-സംരക്ഷണ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ മാർഗ്ഗ ദീപമാകണമെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ കരുതുന്ന തത്വങ്ങൾ ചുവടെ ചേർക്കുന്നു.
1. സംരക്ഷണത്തിനായാലും വികസനത്തിനായാലും പങ്കാളിത്തവും സുതാര്യതയുമായിരിക്കണം മുഖ്യം.
1. സംരക്ഷണത്തിനായാലും വികസനത്തിനായാലും പങ്കാളിത്തവും സുതാര്യതയുമായിരിക്കണം മുഖ്യം.
2. വികസന ആസൂത്രണ പ്രക്രിയ വികേന്ദ്രീകൃതവും നീർത്തടാധിഷ്‌ഠിതവും അടിത്തട്ടിലേക്ക്‌ പരമാവധി വ്യാപിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതും ആയിരിക്കണം.
2. വികസന ആസൂത്രണ പ്രക്രിയ വികേന്ദ്രീകൃതവും നീർത്തടാധിഷ്‌ഠിതവും അടിത്തട്ടിലേക്ക്‌ പരമാവധി വ്യാപിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതും ആയിരിക്കണം.
3. പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ജില്ലാ ആസൂത്രണ സമിതികൾക്ക്‌ ആവശ്യമായ പിൻബലം നൽകി ജില്ലാ പദ്ധതികൾക്ക്‌ രൂപം നൽകണം.
3. പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ജില്ലാ ആസൂത്രണ സമിതികൾക്ക്‌ ആവശ്യമായ പിൻബലം നൽകി ജില്ലാ പദ്ധതികൾക്ക്‌ രൂപം നൽകണം.
4. സുസ്ഥിര ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ അധിഷ്‌ഠിതമായ ജീവിതാവശ്യങ്ങൾ പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിനായി ആസൂത്രണ പ്രക്രിയയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുകയും ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹത്തെ കഴിയുന്നിടത്തെല്ലാം പങ്കാളികളാക്കുകയും വേണം.
4. സുസ്ഥിര ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥയിൽ അധിഷ്‌ഠിതമായ ജീവിതാവശ്യങ്ങൾ പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിനായി ആസൂത്രണ പ്രക്രിയയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുകയും ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹത്തെ കഴിയുന്നിടത്തെല്ലാം പങ്കാളികളാക്കുകയും വേണം.
5. വിഭവങ്ങളുടെ വ്യക്തിപരവും സാമൂഹ്യവുമായ വിലനിർണ്ണയത്തിന്‌ വേണ്ട വിദ്യാഭ്യാസം നൽകണം.
5. വിഭവങ്ങളുടെ വ്യക്തിപരവും സാമൂഹ്യവുമായ വിലനിർണ്ണയത്തിന്‌ വേണ്ട വിദ്യാഭ്യാസം നൽകണം.
6. വികസനത്തിന്റെ കാല്‌പാടുകൾ കുറയ്‌ക്കാൻ അനുയോജ്യമായ `ഹരിതസാങ്കേതിക വിദ്യകൾ' സ്വീകരിക്കണം.
6. വികസനത്തിന്റെ കാല്‌പാടുകൾ കുറയ്‌ക്കാൻ അനുയോജ്യമായ `ഹരിതസാങ്കേതിക വിദ്യകൾ' സ്വീകരിക്കണം.
(a) അത്തരം സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഒരു സ്ഥലത്ത്‌ ലഭ്യമാകും വിധം ഊർജ്ജം ലാഭകേന്ദ്രങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുക, അനുയോജ്യമായ വസ്‌തുക്കൾ ഉപയോഗിക്കുക, ജലവും മണ്ണും സംരക്ഷിക്കുക.
 
(a) അത്തരം സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഒരു സ്ഥലത്ത്‌ ലഭ്യമാകും വിധം ഊർജ്ജം ലാഭകേന്ദ്രങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുക, അനുയോജ്യമായ വസ്‌തുക്കൾ  
ഉപയോഗിക്കുക, ജലവും മണ്ണും സംരക്ഷിക്കുക.
 
(b) ഈ രീതി പിൻതുടരാൻ കുടുംബങ്ങളെ പരിശീലിപ്പിക്കുക
(b) ഈ രീതി പിൻതുടരാൻ കുടുംബങ്ങളെ പരിശീലിപ്പിക്കുക
(c) വ്യാവസായിക ജൈവതത്വങ്ങളും ജൈവ സാങ്കേതിക വിദ്യയും ഉപയോഗിക്കുക.
(c) വ്യാവസായിക ജൈവതത്വങ്ങളും ജൈവ സാങ്കേതിക വിദ്യയും ഉപയോഗിക്കുക.
7. ശേഷിക്കനുസരിച്ച്‌ എന്ന ആശയവും മലിനീകരനിയന്ത്രണവും മലിനീകരണത്തിന്‌ കാരണക്കാരായവർ അതിനുള്ള വില നൽകണമെന്ന തത്വവും സ്വീകരിക്കുക.
7. ശേഷിക്കനുസരിച്ച്‌ എന്ന ആശയവും മലിനീകരനിയന്ത്രണവും മലിനീകരണത്തിന്‌ കാരണക്കാരായവർ അതിനുള്ള വില നൽകണമെന്ന തത്വവും സ്വീകരിക്കുക.
8. വൻകിട വികസന പദ്ധതികൾ ആവശ്യമെങ്കിൽ അതിനുള്ള ക്ലിയറൻസ്‌ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്‌ വഴി നൽകുക.
8. വൻകിട വികസന പദ്ധതികൾ ആവശ്യമെങ്കിൽ അതിനുള്ള ക്ലിയറൻസ്‌ ഗ്രാമപഞ്ചായത്ത്‌ വഴി നൽകുക.
പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിയുടെ ഘടനയിൽ ഇവ ഉൾപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്‌.
പശ്ചിമഘട്ട അതോറിറ്റിയുടെ ഘടനയിൽ ഇവ ഉൾപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്‌.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കൽ
 
'''പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കൽ'''
 
സമിതി റിപ്പോർട്ടിന്റെ ആദ്യ ഭാഗത്ത്‌ സൂചിപ്പിച്ചതു പോലെ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ESZകൾ സാമൂഹ്യവും പരിസ്ഥിതിപരവുമായ ബഹുവിധ മാനദണ്‌ഡങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ വിലയിരുത്തി അടയാളപ്പെടുത്തുക. ചുവടെയുള്ള സംരക്ഷണ-സാമ്പത്തിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുലനം ചെയ്യാനുള്ള ഉപകരണമായി പരിസ്ഥിതി ദുർബ്ബല മേഖലകളെ (ESZ) കാണുക.
സമിതി റിപ്പോർട്ടിന്റെ ആദ്യ ഭാഗത്ത്‌ സൂചിപ്പിച്ചതു പോലെ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ESZകൾ സാമൂഹ്യവും പരിസ്ഥിതിപരവുമായ ബഹുവിധ മാനദണ്‌ഡങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ വിലയിരുത്തി അടയാളപ്പെടുത്തുക. ചുവടെയുള്ള സംരക്ഷണ-സാമ്പത്തിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ തുലനം ചെയ്യാനുള്ള ഉപകരണമായി പരിസ്ഥിതി ദുർബ്ബല മേഖലകളെ (ESZ) കാണുക.
1. മനുഷ്യപ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടരുന്ന പ്രദേശങ്ങളെ പരിസ്ഥിതി(സംരക്ഷണ)നിയമ (1986) പ്രകാരം നിയന്ത്രിക്കുക.
1. മനുഷ്യപ്രവർത്തനങ്ങൾ തുടരുന്ന പ്രദേശങ്ങളെ പരിസ്ഥിതി(സംരക്ഷണ)നിയമ (1986) പ്രകാരം നിയന്ത്രിക്കുക.
2. പ്രാദേശിക ജനതയ്‌ക്ക്‌ ഹികതകരമല്ലാത്തതിനാൽ വികസനം നിർത്തിവെയ്‌ക്കാൻ കഴിയാത്ത ഇടങ്ങളിൽ വികസനം പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദപരവും ജനാധിഷ്‌ഠിതവും ആണെന്ന്‌ ഉറപ്പു വരുത്തുകയും ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ ജൈവ ആവാസ പൈതൃകം സംരക്ഷിക്കപ്പെടുകയും വേണം
2. പ്രാദേശിക ജനതയ്‌ക്ക്‌ ഹികതകരമല്ലാത്തതിനാൽ വികസനം നിർത്തിവെയ്‌ക്കാൻ കഴിയാത്ത ഇടങ്ങളിൽ വികസനം പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദപരവും ജനാധിഷ്‌ഠിതവും ആണെന്ന്‌ ഉറപ്പു വരുത്തുകയും ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ ജൈവ ആവാസ പൈതൃകം സംരക്ഷിക്കപ്പെടുകയും വേണം
3. പുതിയ വ്യവസായങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും കൃഷി ഭൂമി വാണിജ്യഭൂമിയായി മാറുന്നതിനും നിരോധനമോ നിയന്ത്രണങ്ങളോ ഇല്ലാത്ത പ്രദേശങ്ങളിൽ ഓരോ പരിസ്ഥിതി ദുർബ്ബല പ്രദേശത്തും മേല്‌പറഞ്ഞ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഉണ്ടാവണം.
3. പുതിയ വ്യവസായങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും കൃഷി ഭൂമി വാണിജ്യഭൂമിയായി മാറുന്നതിനും നിരോധനമോ നിയന്ത്രണങ്ങളോ ഇല്ലാത്ത പ്രദേശങ്ങളിൽ ഓരോ പരിസ്ഥിതി ദുർബ്ബല പ്രദേശത്തും മേല്‌പറഞ്ഞ നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഉണ്ടാവണം.
4. പ്രാദേശിക സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസൃതമായ നിയന്ത്രണങ്ങൾക്കാണ്‌ രൂപം നൽകേണ്ടത്‌.
4. പ്രാദേശിക സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസൃതമായ നിയന്ത്രണങ്ങൾക്കാണ്‌ രൂപം നൽകേണ്ടത്‌.
5. പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദവികസനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള നിയന്ത്രണങ്ങളാണ്‌ ആവശ്യം.
5. പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദവികസനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള നിയന്ത്രണങ്ങളാണ്‌ ആവശ്യം.
പരിസ്ഥിതി ദുർബ്ബല മേഖലകളിലെ വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ ഒന്നാം ഭാഗത്തിലെ പട്ടിക-6 ൽ കൊടുത്തിട്ടുണ്ട്‌. പരിസ്ഥിതി ദുർബ്ബലമേഖലകളും മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങളും പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിയുടെ ഘടനയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തണം
പരിസ്ഥിതി ദുർബ്ബല മേഖലകളിലെ വികസനപ്രവർത്തനങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനുള്ള മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ ഒന്നാം ഭാഗത്തിലെ പട്ടിക-6 ൽ കൊടുത്തിട്ടുണ്ട്‌. പരിസ്ഥിതി ദുർബ്ബലമേഖലകളും മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങളും പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിയുടെ ഘടനയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തണം
'''വികസനത്തിനും ഭരണത്തിനും വികേന്ദ്രീകൃതമാർഗ്ഗം'''


ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന വികേന്ദ്രീകൃത ഭരണസംവിധാനം ഉപയോഗിച്ച്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വികസന ആസൂത്രണത്തിന്‌ പിൻബലം നൽകണമെന്ന്‌ സമിതി ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. പഞ്ചായത്തീരാജ്‌ സ്ഥാപനങ്ങളെ ഫലപ്രദമായ തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സർക്കാരുകളാക്കാൻ ആവശ്യമായ അധികാരങ്ങളും ഉത്തരവാദിത്വങ്ങളും അവയ്‌ക്ക്‌ നൽകാൻ 73-ാം ഭരണഘടനാഭേദഗതി നിയമത്തിലെ ആർട്ടിക്കിൾ 243 (G) സംസ്ഥാനങ്ങളോട്‌ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. XI -ാം പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള 29 വിഷയങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സാമ്പത്തിക വികസനത്തിനും സാമൂഹ്യനീതിക്കും വേണ്ടിയുള്ള പദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്വവും ഈ പഞ്ചായത്തീരാജ്‌ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക്‌ നൽകി.
ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി പ്രദാനം ചെയ്യുന്ന വികേന്ദ്രീകൃത ഭരണസംവിധാനം ഉപയോഗിച്ച്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വികസന ആസൂത്രണത്തിന്‌ പിൻബലം നൽകണമെന്ന്‌ സമിതി ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു. പഞ്ചായത്തീരാജ്‌ സ്ഥാപനങ്ങളെ ഫലപ്രദമായ തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സർക്കാരുകളാക്കാൻ ആവശ്യമായ അധികാരങ്ങളും ഉത്തരവാദിത്വങ്ങളും അവയ്‌ക്ക്‌ നൽകാൻ 73-ാം ഭരണഘടനാഭേദഗതി നിയമത്തിലെ ആർട്ടിക്കിൾ 243 (G) സംസ്ഥാനങ്ങളോട്‌ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. XI -ാം പട്ടികയിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള 29 വിഷയങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സാമ്പത്തിക വികസനത്തിനും സാമൂഹ്യനീതിക്കും വേണ്ടിയുള്ള പദ്ധതികൾ തയ്യാറാക്കാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്വവും ഈ പഞ്ചായത്തീരാജ്‌ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക്‌ നൽകി.
പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ജില്ലാപ്ലാനുകൾ തയ്യാറാകാനുള്ള ചുമതലയും ഉത്തരവാദിത്വവും ഭരണഘടനാ സ്ഥാപനങ്ങളായ ജില്ലാ പ്ലാനിങ്ങ്‌ കമ്മിറ്റികൾക്ക്‌ നൽകണം. ഈ പ്രക്രിയ ഫലപ്രദമാക്കാൻവേണ്ടി സ്ഥലപര ആസൂത്രണത്തിന്‌ പ്രാധാന്യം നൽകണം. ജില്ലാ പ്ലാനിംങ്‌ കമ്മിറ്റികളേയും തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സംസ്ഥാനസർക്കാരും പ്രാദേശികാസൂത്രണത്തിൽ വിദഗ്‌ധരായ സർക്കാരിതര സംഘടനകളും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളുമെല്ലാം ആവശ്യമായ സാങ്കേതിക പിന്തുണ നൽകണം. ഖരമാലിന്യം, മലിനജലം, ഖനനത്തിന്റെ പ്രാദേശിക ആഘാതം, ടൂറിസം ഒരുപജീവനമാർഗ്ഗമെന്ന നിലയിൽ, ഈ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെയെല്ലാം നേട്ടം പങ്കുവയ്‌ക്കൽ തുടങ്ങിയവയ്‌ക്ക്‌ ആസൂത്രണത്തിൽ ഊന്നൽ നൽകണം. ഈ പ്രവർത്തനങ്ങളെല്ലാം സംയോജിപ്പിക്കുന്ന മാനേജ്‌മെന്റ്‌ സംവിധാനം ഉണ്ടാവണം. നീർത്തടവിസകനം, മാലിന്യനിർമ്മാർജ്ജനം, പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റ്‌ തുടങ്ങി ഒന്നിലധികം പ്രദേശങ്ങളിലായി വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഫലപ്രദമായി കൈകാര്യം ചെയ്യാനുള്ള സൗകര്യം തദ്ദേശ സർക്കാരുകൾ ഒരുക്കണം. പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിന്റെ ആസൂത്രണപ്രക്രിയയിൽ ജൈവപരമായ സുസ്ഥിര ജീവിത ഉപാധികൾ ഉൾപ്പെടുത്തുകയും കഴിയുന്നിടത്തെല്ലാം ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹത്തെ പങ്കെടുപ്പിക്കുകയും വേണം.
പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ജില്ലാപ്ലാനുകൾ തയ്യാറാകാനുള്ള ചുമതലയും ഉത്തരവാദിത്വവും ഭരണഘടനാ സ്ഥാപനങ്ങളായ ജില്ലാ പ്ലാനിങ്ങ്‌ കമ്മിറ്റികൾക്ക്‌ നൽകണം. ഈ പ്രക്രിയ ഫലപ്രദമാക്കാൻവേണ്ടി സ്ഥലപര ആസൂത്രണത്തിന്‌ പ്രാധാന്യം നൽകണം. ജില്ലാ പ്ലാനിംങ്‌ കമ്മിറ്റികളേയും തദ്ദേശഭരണസ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സംസ്ഥാനസർക്കാരും പ്രാദേശികാസൂത്രണത്തിൽ വിദഗ്‌ധരായ സർക്കാരിതര സംഘടനകളും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളുമെല്ലാം ആവശ്യമായ സാങ്കേതിക പിന്തുണ നൽകണം. ഖരമാലിന്യം, മലിനജലം, ഖനനത്തിന്റെ പ്രാദേശിക ആഘാതം, ടൂറിസം ഒരുപജീവനമാർഗ്ഗമെന്ന നിലയിൽ, ഈ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെയെല്ലാം നേട്ടം പങ്കുവയ്‌ക്കൽ തുടങ്ങിയവയ്‌ക്ക്‌ ആസൂത്രണത്തിൽ ഊന്നൽ നൽകണം. ഈ പ്രവർത്തനങ്ങളെല്ലാം സംയോജിപ്പിക്കുന്ന മാനേജ്‌മെന്റ്‌ സംവിധാനം ഉണ്ടാവണം. നീർത്തടവിസകനം, മാലിന്യനിർമ്മാർജ്ജനം, പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റ്‌ തുടങ്ങി ഒന്നിലധികം പ്രദേശങ്ങളിലായി വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്ന പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഫലപ്രദമായി കൈകാര്യം ചെയ്യാനുള്ള സൗകര്യം തദ്ദേശ സർക്കാരുകൾ ഒരുക്കണം. പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിന്റെ ആസൂത്രണപ്രക്രിയയിൽ ജൈവപരമായ സുസ്ഥിര ജീവിത ഉപാധികൾ ഉൾപ്പെടുത്തുകയും കഴിയുന്നിടത്തെല്ലാം ഗിരിവർഗ്ഗ സമൂഹത്തെ പങ്കെടുപ്പിക്കുകയും വേണം.
തദ്ദേശ സർക്കാരുകൾക്ക്‌ ഇക്കാര്യത്തിൽ വ്യക്തമായ പങ്കും ഉത്തരവാദിത്വവും നൽകിയാൽ ഉത്തേജക ഘടനയിൽ തന്നെ മാറ്റമുണ്ടാകുമെന്ന്‌ സമിതി വിശ്വസിക്കുന്നു. ഇതിലൂടെ സൃഷ്‌ടിക്കപ്പെടുന്ന ശേഷി സർക്കാരിന്റെ ഉന്നതതലങ്ങൾ അർത്ഥവത്തായി ഇടപെടാനുള്ള സമ്മർദ്ദം ഉയർത്തും.
തദ്ദേശ സർക്കാരുകൾക്ക്‌ ഇക്കാര്യത്തിൽ വ്യക്തമായ പങ്കും ഉത്തരവാദിത്വവും നൽകിയാൽ ഉത്തേജക ഘടനയിൽ തന്നെ മാറ്റമുണ്ടാകുമെന്ന്‌ സമിതി വിശ്വസിക്കുന്നു. ഇതിലൂടെ സൃഷ്‌ടിക്കപ്പെടുന്ന ശേഷി സർക്കാരിന്റെ ഉന്നതതലങ്ങൾ അർത്ഥവത്തായി ഇടപെടാനുള്ള സമ്മർദ്ദം ഉയർത്തും.
ഒരു കാര്യം പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കാനുള്ളത്‌ വേണ്ടത്ര മുൻകരുതലുകൾ സ്വീകരിക്കാതെ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങൾക്ക്‌ ലൈസൻസ്‌ നൽകാനുള്ള അധികാരം തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക്‌ നൽകിയാൽ അത്‌ ദുരുപയോഗം ചെയ്യാനുള്ള സാധ്യത ഏറെയാണ്‌. എന്നാൽ ഈ അധികാരം ഭംഗിയായി വിനിയോഗിച്ചാൽ പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ നല്ലൊരു വരുമാനമാർഗ്ഗമാവുകയും ചെയ്യും. ജനങ്ങളുമായി വളരെ അടുത്ത്‌ ഇടപഴകുന്നതുമൂലം ഗ്രാനൈറ്റിനും മണൽഖനനത്തിനുമൊക്കെ ലൈസൻസ്‌ നൽകുന്നതിൽ അഴിമതിക്കും സ്വജനപക്ഷപാതവുമൊക്കെ ഉണ്ടാക്കാനും ഇടയുണ്ട്‌. ഇതിനുള്ള മുൻകരുതലുകൾ മനസ്സിൽ കണ്ടുകൊണ്ടുവേണം പ്രാദേശികസർക്കാരുകൾക്ക്‌ ഈ ഉത്തരവാദിത്വങ്ങൾ നൽകാൻ. ഒന്നാമതായി വസ്‌തുകരത്തിനുപകരം ഇതിൽ നിന്ന്‌ വൻതോതിൽ വരുമാനമുണ്ടാക്കാൻ തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങളെ അനുവദിക്കരുത്‌. ഫലപ്രദമായി മേൽനോട്ടവും മുൻകരുതലുകളും സ്വീകരിച്ചിരിക്കണം. മൂന്നാമതായി വിശ്വാസ്യതയും പ്രോത്സാഹനവും ഉറപ്പുവരുത്തേണ്ട സംവിധാനമാണ്‌ സ്വീകരിക്കേണ്ടത്‌.
ഒരു കാര്യം പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കാനുള്ളത്‌ വേണ്ടത്ര മുൻകരുതലുകൾ സ്വീകരിക്കാതെ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങൾക്ക്‌ ലൈസൻസ്‌ നൽകാനുള്ള അധികാരം തദ്ദേശസ്ഥാപനങ്ങൾക്ക്‌ നൽകിയാൽ അത്‌ ദുരുപയോഗം ചെയ്യാനുള്ള സാധ്യത ഏറെയാണ്‌. എന്നാൽ ഈ അധികാരം ഭംഗിയായി വിനിയോഗിച്ചാൽ പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ നല്ലൊരു വരുമാനമാർഗ്ഗമാവുകയും ചെയ്യും. ജനങ്ങളുമായി വളരെ അടുത്ത്‌ ഇടപഴകുന്നതുമൂലം ഗ്രാനൈറ്റിനും മണൽഖനനത്തിനുമൊക്കെ ലൈസൻസ്‌ നൽകുന്നതിൽ അഴിമതിക്കും സ്വജനപക്ഷപാതവുമൊക്കെ ഉണ്ടാക്കാനും ഇടയുണ്ട്‌. ഇതിനുള്ള മുൻകരുതലുകൾ മനസ്സിൽ കണ്ടുകൊണ്ടുവേണം പ്രാദേശികസർക്കാരുകൾക്ക്‌ ഈ ഉത്തരവാദിത്വങ്ങൾ നൽകാൻ. ഒന്നാമതായി വസ്‌തുകരത്തിനുപകരം ഇതിൽ നിന്ന്‌ വൻതോതിൽ വരുമാനമുണ്ടാക്കാൻ തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങളെ അനുവദിക്കരുത്‌. ഫലപ്രദമായി മേൽനോട്ടവും മുൻകരുതലുകളും സ്വീകരിച്ചിരിക്കണം. മൂന്നാമതായി വിശ്വാസ്യതയും പ്രോത്സാഹനവും ഉറപ്പുവരുത്തേണ്ട സംവിധാനമാണ്‌ സ്വീകരിക്കേണ്ടത്‌.
തദ്ദേശസർക്കാരുകൾക്ക്‌ മെച്ചപ്പെട്ട പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിന്‌ ചുവടെ പറയുന്ന നിർദ്ദേശങ്ങളും ഉപകരിക്കും (രഘുനന്ദ 2008)
തദ്ദേശസർക്കാരുകൾക്ക്‌ മെച്ചപ്പെട്ട പ്രകൃതി വിഭവമാനേജ്‌മെന്റിന്‌ ചുവടെ പറയുന്ന നിർദ്ദേശങ്ങളും ഉപകരിക്കും (രഘുനന്ദ 2008)
ഒന്നാമതായി പ്രകൃതി വിഭവങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിന്‌ തദ്ദേശ സർക്കാരുകളുടെ വിവിധ തലങ്ങൾ ഏകോപിപ്പിച്ചുള്ള ഒരു ഭരണസംവിധാനം ഉണ്ടാകണം. തദ്ദേശഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ തമ്മിൽ പാർട്‌ണർഷിപ്പുണ്ടാക്കി പ്രമുഖ സ്വകാര്യസ്ഥാപനങ്ങളെ കൂടി ഉൾപ്പെടുത്തി മെച്ചപ്പെട്ട ക്രമീകരണങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്‌.
ഒന്നാമതായി പ്രകൃതി വിഭവങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിന്‌ തദ്ദേശ സർക്കാരുകളുടെ വിവിധ തലങ്ങൾ ഏകോപിപ്പിച്ചുള്ള ഒരു ഭരണസംവിധാനം ഉണ്ടാകണം. തദ്ദേശഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ തമ്മിൽ പാർട്‌ണർഷിപ്പുണ്ടാക്കി പ്രമുഖ സ്വകാര്യസ്ഥാപനങ്ങളെ കൂടി ഉൾപ്പെടുത്തി മെച്ചപ്പെട്ട ക്രമീകരണങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്‌.
രണ്ടാമതായി ഗ്രാമങ്ങളിലും നഗരങ്ങളിലുമായി വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നവയുടെ കാര്യത്തിൽ ഉദാഹരണത്തിന്‌, ശുദ്ധജലവിതരണം, ചവറ്‌ നിർമ്മാർജ്ജനം തുടങ്ങിയ, ജില്ല, മെട്രോപൊളിറ്റൻ ആസൂത്രണസമിതികളുടെ സഹായത്തോടെ പരിഹാരം കണ്ടെത്താം.
രണ്ടാമതായി ഗ്രാമങ്ങളിലും നഗരങ്ങളിലുമായി വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നവയുടെ കാര്യത്തിൽ ഉദാഹരണത്തിന്‌, ശുദ്ധജലവിതരണം, ചവറ്‌ നിർമ്മാർജ്ജനം തുടങ്ങിയ, ജില്ല, മെട്രോപൊളിറ്റൻ ആസൂത്രണസമിതികളുടെ സഹായത്തോടെ പരിഹാരം കണ്ടെത്താം.
മറ്റൊന്ന്‌ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളും അതിൽ നിന്നുള്ള ആദായവും പങ്കിടുന്നതിന്‌ വ്യക്തമായ സംവിധാനം ഉണ്ടാകണം.
മറ്റൊന്ന്‌ പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളും അതിൽ നിന്നുള്ള ആദായവും പങ്കിടുന്നതിന്‌ വ്യക്തമായ സംവിധാനം ഉണ്ടാകണം.
പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടിയിൽ തദ്ദേശ സർക്കാരുകൾക്ക്‌ പ്രാതിനിധ്യം നൽകുന്നത


പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടിയിൽ തദ്ദേശ സർക്കാരുകൾക്ക്‌ പ്രാതിനിധ്യം നൽകുന്നത് മേൽപ്പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾക്ക്‌ ഒരു പരിഹാരമാണ്‌.
'''ബോക്സ് 14 പ്ലാച്ചിമടയിലെ അനുഭവം'''


പരമ്പരാഗത രാഷ്‌ട്രീയക്കാരും അവരെ പിന്തുണച്ചിരുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥവന്ദവും ധരിച്ചിരുന്നത്‌ സർക്കാർ പദ്ധതികൾ നടപ്പിലാക്കാനുള്ള, ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും അടിത്തട്ടിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ മാത്രമാണ്‌ പഞ്ചായത്തുകൾ എന്നായിരുന്നു. തന്മൂലം ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന അവയ്‌ക്ക്‌ നൽകിയിട്ടുള്ള സ്വയംഭരണ സർക്കാർ എന്ന പദവി ഒരു വിദൂരസ്വപ്‌നമായി അവശേഷിച്ചു. ഇക്കാരണത്താലാണ്‌ കേരളത്തിലെ പാലക്കാട്‌ ജില്ലയിൽപെട്ട പ്ലാച്ചിമട പഞ്ചായത്ത്‌ ഒരു ആഗോള പാനീയ നിർമ്മാണ കോർപ്പറേറ്റിന്‌ ലൈസൻസ്‌ നിഷേധിക്കുകയും ഇതിനെതിരായി കമ്പനി ഫയൽ ചെയ്‌ത റിട്ട്‌ കേരള ഹൈക്കോടതി തള്ളുകയും ചെയ്‌തപ്പോൾ അതിന്‌ വൻ പ്രാധാന്യം കൈവന്നത്‌.
പരമ്പരാഗത രാഷ്‌ട്രീയക്കാരും അവരെ പിന്തുണച്ചിരുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥവന്ദവും ധരിച്ചിരുന്നത്‌ സർക്കാർ പദ്ധതികൾ നടപ്പിലാക്കാനുള്ള, ഇന്ത്യയിൽ ഏറ്റവും അടിത്തട്ടിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾ മാത്രമാണ്‌ പഞ്ചായത്തുകൾ എന്നായിരുന്നു. തന്മൂലം ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന അവയ്‌ക്ക്‌ നൽകിയിട്ടുള്ള സ്വയംഭരണ സർക്കാർ എന്ന പദവി ഒരു വിദൂരസ്വപ്‌നമായി അവശേഷിച്ചു. ഇക്കാരണത്താലാണ്‌ കേരളത്തിലെ പാലക്കാട്‌ ജില്ലയിൽപെട്ട പ്ലാച്ചിമട പഞ്ചായത്ത്‌ ഒരു ആഗോള പാനീയ നിർമ്മാണ കോർപ്പറേറ്റിന്‌ ലൈസൻസ്‌ നിഷേധിക്കുകയും ഇതിനെതിരായി കമ്പനി ഫയൽ ചെയ്‌ത റിട്ട്‌ കേരള ഹൈക്കോടതി തള്ളുകയും ചെയ്‌തപ്പോൾ അതിന്‌ വൻ പ്രാധാന്യം കൈവന്നത്‌.
പഞ്ചായത്ത്‌ ഒരു സർക്കാരായി മാറിയതാണ്‌ ഈ സംഭവത്തിലൂടെ വെളിപ്പെട്ടത്‌. സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ പിന്തുണയോടെ പഞ്ചായത്തും കമ്പനിയും തമ്മിൽ നടന്ന ഈ ഏറ്റുമുട്ടലിൽ ഭരണഘടനാപരമായ അവകാശങ്ങളും അവയ്‌ക്ക്‌ പൊതുനന്മയിലുള്ള സാംഗത്യവുമാണ്‌ ഇവിടെ മാറ്റുരയ്‌ക്കപ്പെട്ടത്‌.
പഞ്ചായത്ത്‌ ഒരു സർക്കാരായി മാറിയതാണ്‌ ഈ സംഭവത്തിലൂടെ വെളിപ്പെട്ടത്‌. സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ പിന്തുണയോടെ പഞ്ചായത്തും കമ്പനിയും തമ്മിൽ നടന്ന ഈ ഏറ്റുമുട്ടലിൽ ഭരണഘടനാപരമായ അവകാശങ്ങളും അവയ്‌ക്ക്‌ പൊതുനന്മയിലുള്ള സാംഗത്യവുമാണ്‌ ഇവിടെ മാറ്റുരയ്‌ക്കപ്പെട്ടത്‌.
ലൈസൻസ്‌ റദ്ദാക്കുക വഴി പഞ്ചായത്ത്‌ അതിന്റെ ഭരണഘടനാപരമായ അവകാശമാണ്‌ വിനിയോഗിച്ചത്‌. തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട തദ്ദേശസർക്കാർ എന്ന നിലയിൽ പഞ്ചായത്തിലെ ജനങ്ങളുടെ ക്ഷേമം സംരക്ഷിക്കാനുള്ള കടമ പഞ്ചായത്തിനുണ്ടെന്നായിരുന്നു അവരുടെ വാദം. ആകയാൽ ജനങ്ങളെ ദോഷകരമായി ബാധിക്കുന്ന എന്തിനും അനുമതി നിഷേധിക്കാനും റദ്ദാക്കാനും പഞ്ചാത്തിനവകാശമുണ്ട്‌. അവരുടെ അതിർത്തിക്കുള്ളിലെ ഭൂജലനിരപ്പ്‌ താഴുന്നതിന്‌ കമ്പനിയാണ്‌ ഉത്തരവാദിയെന്നും ഇത്‌ ആ പ്രദേശത്തെ കൃഷിയിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നുവെന്നും പഞ്ചായത്ത്‌ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. പഞ്ചായത്ത്‌ ഉന്നയിച്ച കാരണം വളരെ പ്രധാനമാണ്‌. എന്തെന്നാൽ പ്രാദേശിക പ്രകൃതി വിഭവങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലെ മുഖ്യകണ്ണി പഞ്ചായത്തുകളാണ്‌. ചരിത്രപരമായി പഞ്ചായത്തുകൾ രൂപീകരിച്ചതുതന്നെ ഇതിനാലാണ്‌. തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഒരു സർക്കാരിന്റെ ഒന്നത്യവും ആധിപത്യവും പ്ലാച്ചിമട പഞ്ചായത്ത്‌ തെളിയിച്ചു.
ലൈസൻസ്‌ റദ്ദാക്കുക വഴി പഞ്ചായത്ത്‌ അതിന്റെ ഭരണഘടനാപരമായ അവകാശമാണ്‌ വിനിയോഗിച്ചത്‌. തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട തദ്ദേശസർക്കാർ എന്ന നിലയിൽ പഞ്ചായത്തിലെ ജനങ്ങളുടെ ക്ഷേമം സംരക്ഷിക്കാനുള്ള കടമ പഞ്ചായത്തിനുണ്ടെന്നായിരുന്നു അവരുടെ വാദം. ആകയാൽ ജനങ്ങളെ ദോഷകരമായി ബാധിക്കുന്ന എന്തിനും അനുമതി നിഷേധിക്കാനും റദ്ദാക്കാനും പഞ്ചാത്തിനവകാശമുണ്ട്‌. അവരുടെ അതിർത്തിക്കുള്ളിലെ ഭൂജലനിരപ്പ്‌ താഴുന്നതിന്‌ കമ്പനിയാണ്‌ ഉത്തരവാദിയെന്നും ഇത്‌ ആ പ്രദേശത്തെ കൃഷിയിയെ പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുന്നുവെന്നും പഞ്ചായത്ത്‌ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. പഞ്ചായത്ത്‌ ഉന്നയിച്ച കാരണം വളരെ പ്രധാനമാണ്‌. എന്തെന്നാൽ പ്രാദേശിക പ്രകൃതി വിഭവങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലെ മുഖ്യകണ്ണി പഞ്ചായത്തുകളാണ്‌. ചരിത്രപരമായി പഞ്ചായത്തുകൾ രൂപീകരിച്ചതുതന്നെ ഇതിനാലാണ്‌. തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ട ഒരു സർക്കാരിന്റെ ഒന്നത്യവും ആധിപത്യവും പ്ലാച്ചിമട പഞ്ചായത്ത്‌ തെളിയിച്ചു.
പഞ്ചായത്ത്‌ സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ ഒരു കീഴ്‌ഘടകം മാത്രമാണെന്നും ഈ വക കാര്യങ്ങൾ അതിന്റെ അധികാരപരിധിയിൽ പെടുന്നില്ലെന്നുമായിരുന്നു കമ്പനിയുടെ നിലപാട്‌. ബഹുരാഷ്‌ട്രകുത്തകകളുടെ പതിവ്‌ അഹങ്കാരമാണിത്‌. പക്ഷെ തുടർന്ന സംഭവങ്ങൾ ഈ വാദഗതിയെ നിലംപരിശാക്കി. സ്ഥിരമായ അനുമതി നിഷേധിച്ചാലുള്ള സ്ഥിതിയോർത്ത്‌ കമ്പനി അങ്കലാപ്പിലായി. ഇപ്പോൾ പഞ്ചായത്ത്‌ അധികൃതരുമായി ഒത്തുതീർപ്പിന്‌ ശ്രമിച്ചുവരികയാണ്‌. പൂർണ്ണമായും സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ നയത്തിന്‌ പുറത്ത്‌ പ്രവർത്തിക്കാനാവശ്യമായ അധികാരം പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ ഭരണഘടന നൽകുന്നുണ്ട്‌. സ്വന്തം നയങ്ങൾക്ക്‌ രൂപം നൽകാനും അത്‌ നടപ്പാക്കാനുമുള്ള പഞ്ചായത്തുകളുടെ അധികാരത്തെ സുപ്രിം കോടതിയും ശരിവച്ചിട്ടുണ്ട്‌. തദ്ദേശ സർക്കാരുകൾക്കുള്ള അധികാരത്തിന്റെ ആദ്യപാഠമാണ്‌ പ്ലാച്ചിമട.
പഞ്ചായത്ത്‌ സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ ഒരു കീഴ്‌ഘടകം മാത്രമാണെന്നും ഈ വക കാര്യങ്ങൾ അതിന്റെ അധികാരപരിധിയിൽ പെടുന്നില്ലെന്നുമായിരുന്നു കമ്പനിയുടെ നിലപാട്‌. ബഹുരാഷ്‌ട്രകുത്തകകളുടെ പതിവ്‌ അഹങ്കാരമാണിത്‌. പക്ഷെ തുടർന്ന സംഭവങ്ങൾ ഈ വാദഗതിയെ നിലംപരിശാക്കി. സ്ഥിരമായ അനുമതി നിഷേധിച്ചാലുള്ള സ്ഥിതിയോർത്ത്‌ കമ്പനി അങ്കലാപ്പിലായി. ഇപ്പോൾ പഞ്ചായത്ത്‌ അധികൃതരുമായി ഒത്തുതീർപ്പിന്‌ ശ്രമിച്ചുവരികയാണ്‌. പൂർണ്ണമായും സംസ്ഥാന സർക്കാരിന്റെ നയത്തിന്‌ പുറത്ത്‌ പ്രവർത്തിക്കാനാവശ്യമായ അധികാരം പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ ഭരണഘടന നൽകുന്നുണ്ട്‌. സ്വന്തം നയങ്ങൾക്ക്‌ രൂപം നൽകാനും അത്‌ നടപ്പാക്കാനുമുള്ള പഞ്ചായത്തുകളുടെ അധികാരത്തെ സുപ്രിം കോടതിയും ശരിവച്ചിട്ടുണ്ട്‌. തദ്ദേശ സർക്കാരുകൾക്കുള്ള അധികാരത്തിന്റെ ആദ്യപാഠമാണ്‌ പ്ലാച്ചിമട.
ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ വ്യവസായിക ദുരന്തമായ ഭോപ്പാൽ മനസ്സില്ലാമനസ്സോടെയാണെങ്കിലും ഓർമ്മിക്കാൻ ഇന്ത്യ ശ്രമിക്കുമ്പോഴാണ്‌ പ്ലാച്ചിമട സംഭവമെന്നത്‌ ഒരു വിരോധാഭാസമാണ്‌. സർക്കാരും ജനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വിടവ്‌ എങ്ങനെ നീതി നടത്തുന്നതിന്‌ വിഘാതമാകുന്നു എന്നതിന്‌ ഉത്തമ ഉദാഹരണമാണ്‌ ഭോപ്പാൽ. ഈ ദുരന്തത്തിന്‌ ഉത്തരവാദികളായ ആരെയും യഥാർത്ഥത്തിൽ ശിക്ഷിച്ചിട്ടില്ല. ജനങ്ങൾക്കും അവരുടെ ചുറ്റുപാടുകൾക്കും നേരിടേണ്ടിവരുന്ന ഹാനികരമായ കാര്യങ്ങളെ പറ്റി അറിയാനുള്ള അവരുടെ അവകാശം ഇവിടെ നിഷേധിക്കപ്പെട്ടു എന്നതാണ്‌ പ്രധാനം. 1984 ഡിസംബർ 2-3 തിയ്യതികൾ വരെ അവരുടെ പിന്നാമ്പുറത്ത്‌ ഉരുണ്ടുകൂടിയ വിഷത്തെപറ്റി ഒരു സൂചനപോലും തദേദേശവാസികൾക്ക്‌ ലഭിച്ചിട്ടില്ല.
ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ വ്യവസായിക ദുരന്തമായ ഭോപ്പാൽ മനസ്സില്ലാമനസ്സോടെയാണെങ്കിലും ഓർമ്മിക്കാൻ ഇന്ത്യ ശ്രമിക്കുമ്പോഴാണ്‌ പ്ലാച്ചിമട സംഭവമെന്നത്‌ ഒരു വിരോധാഭാസമാണ്‌. സർക്കാരും ജനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള വിടവ്‌ എങ്ങനെ നീതി നടത്തുന്നതിന്‌ വിഘാതമാകുന്നു എന്നതിന്‌ ഉത്തമ ഉദാഹരണമാണ്‌ ഭോപ്പാൽ. ഈ ദുരന്തത്തിന്‌ ഉത്തരവാദികളായ ആരെയും യഥാർത്ഥത്തിൽ ശിക്ഷിച്ചിട്ടില്ല. ജനങ്ങൾക്കും അവരുടെ ചുറ്റുപാടുകൾക്കും നേരിടേണ്ടിവരുന്ന ഹാനികരമായ കാര്യങ്ങളെ പറ്റി അറിയാനുള്ള അവരുടെ അവകാശം ഇവിടെ നിഷേധിക്കപ്പെട്ടു എന്നതാണ്‌ പ്രധാനം. 1984 ഡിസംബർ 2-3 തിയ്യതികൾ വരെ അവരുടെ പിന്നാമ്പുറത്ത്‌ ഉരുണ്ടുകൂടിയ വിഷത്തെപറ്റി ഒരു സൂചനപോലും തദേദേശവാസികൾക്ക്‌ ലഭിച്ചിട്ടില്ല.
ഭോപ്പാൽ ദുരന്തമുണ്ടാകുമ്പോൾ പഞ്ചായത്തുകൾ ഭരണഘടനാ സ്ഥാപനങ്ങളായിരുന്നില്ല (പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ ആ പദവി കൈവന്നത്‌ 1992ലെ 72ഉം 73ഉം ഭരണഘടനാ ഭേദഗതതിയോടെയാണ്‌.). ജനങ്ങളെ ഭരണത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കുന്നതിനേക്കാൾ പ്രധാനം കൂടുതൽ വ്യവസായങ്ങൾ നേടുന്നതിലായിരുന്നു. ബഹുരാഷ്‌ട്രനിക്ഷേപം നേടുന്നതിനുള്ള ഈ നയം ഇന്നും തുടരുന്നുണ്ട്‌. പ്ലാച്ചിമടയിലെ ജനങ്ങൾ കമ്പനിയോട്‌ ചോദിച്ച ചോദ്യങ്ങൾ ഭോപ്പാലിലെ ജനങ്ങൾ ദുരന്തമുണ്ടാകുന്നതിന്‌ വളരെ മുൻപേ ഉന്നയിച്ചിരുന്നുവെങ്കിൽ ദുരന്തം ഒഴിവാക്കാൻ കഴിയുമായിരുന്നു എന്ന്‌ വാദിക്കാം. രാജ്യത്ത്‌ കോർപ്പറേറ്റ്‌ ഉത്തരവാദിത്വവും ബിസിനസ്സ്‌ ഇടപാടുകൾ പരസ്‌പരധാരണയോടെ നടത്തുന്നതിനുമുള്ള ഫലപ്രദമായൊരു സംവിധാനത്തിന്‌ പ്ലാച്ചിമട വഴിയൊരുക്കി.
ഭോപ്പാൽ ദുരന്തമുണ്ടാകുമ്പോൾ പഞ്ചായത്തുകൾ ഭരണഘടനാ സ്ഥാപനങ്ങളായിരുന്നില്ല (പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ ആ പദവി കൈവന്നത്‌ 1992ലെ 72ഉം 73ഉം ഭരണഘടനാ ഭേദഗതതിയോടെയാണ്‌.). ജനങ്ങളെ ഭരണത്തിന്റെ ഭാഗമാക്കുന്നതിനേക്കാൾ പ്രധാനം കൂടുതൽ വ്യവസായങ്ങൾ നേടുന്നതിലായിരുന്നു. ബഹുരാഷ്‌ട്രനിക്ഷേപം നേടുന്നതിനുള്ള ഈ നയം ഇന്നും തുടരുന്നുണ്ട്‌. പ്ലാച്ചിമടയിലെ ജനങ്ങൾ കമ്പനിയോട്‌ ചോദിച്ച ചോദ്യങ്ങൾ ഭോപ്പാലിലെ ജനങ്ങൾ ദുരന്തമുണ്ടാകുന്നതിന്‌ വളരെ മുൻപേ ഉന്നയിച്ചിരുന്നുവെങ്കിൽ ദുരന്തം ഒഴിവാക്കാൻ കഴിയുമായിരുന്നു എന്ന്‌ വാദിക്കാം. രാജ്യത്ത്‌ കോർപ്പറേറ്റ്‌ ഉത്തരവാദിത്വവും ബിസിനസ്സ്‌ ഇടപാടുകൾ പരസ്‌പരധാരണയോടെ നടത്തുന്നതിനുമുള്ള ഫലപ്രദമായൊരു സംവിധാനത്തിന്‌ പ്ലാച്ചിമട വഴിയൊരുക്കി.
ശേഷിയുള്ള സർക്കാരുകൾ എന്ന നിലയിൽ പഞ്ചായത്തുകൾ പക്വതയുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്‌. രാജ്യത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണ പരിപാടിയെ പ്ലാച്ചിമട പിന്നോട്ടടിച്ചു എന്ന്‌ വാദിക്കുന്നവർ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ജനാധിപത്യരാഷ്‌ട്രത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്വം മറക്കുകയാണ്‌.
ശേഷിയുള്ള സർക്കാരുകൾ എന്ന നിലയിൽ പഞ്ചായത്തുകൾ പക്വതയുടെ ലക്ഷണങ്ങൾ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്‌. രാജ്യത്തിന്റെ സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണ പരിപാടിയെ പ്ലാച്ചിമട പിന്നോട്ടടിച്ചു എന്ന്‌ വാദിക്കുന്നവർ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ജനാധിപത്യരാഷ്‌ട്രത്തിന്റെ ഉത്തരവാദിത്വം മറക്കുകയാണ്‌.
ഫെഡറലിസത്തിന്റെ പേരിൽ കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്ന്‌ കൂടുതൽ അധികാരങ്ങൾക്കുവേണ്ടി മുറവിളി കൂട്ടുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങൾ അതേ വാദഗതി അംഗീകരിച്ചുകൊണ്ട്‌ സ്വന്തം കൈവശമുള്ള കൂടുതൽ അധികാരങ്ങൾ പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ നൽകണം.
ഫെഡറലിസത്തിന്റെ പേരിൽ കേന്ദ്രത്തിൽ നിന്ന്‌ കൂടുതൽ അധികാരങ്ങൾക്കുവേണ്ടി മുറവിളി കൂട്ടുന്ന സംസ്ഥാനങ്ങൾ അതേ വാദഗതി അംഗീകരിച്ചുകൊണ്ട്‌ സ്വന്തം കൈവശമുള്ള കൂടുതൽ അധികാരങ്ങൾ പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ നൽകണം.
പ്ലാച്ചിമടപോലുള്ള ശക്തമായ പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ നിക്ഷേപസമാഹരണം സുഗമവും ദ്രുതഗതിയിലും ആക്കാൻ കഴിയും. ശക്തമായ ഉദ്യോഗസ്ഥ ശ്രേണിയെ മറികടക്കാനും പ്ലാച്ചിമടപോലുള്ള സംഭവങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാനും കമ്പനികൾക്ക്‌ കഴിയും. കാരണം പഞ്ചായത്തുകളുടെ വളർച്ചയ്‌ക്ക്‌ അനുരൂപമായ കമ്പനികളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും കമ്പനിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളെ സ്വയം നിരീക്ഷിക്കാനും പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ കഴിയും. വലിപ്പത്തിൽ ചെറുതാകയാൽ തർക്കങ്ങൾ പെട്ടെന്ന്‌ പരിഹരിക്കാൻ പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ കഴിയും.
പ്ലാച്ചിമടപോലുള്ള ശക്തമായ പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ നിക്ഷേപസമാഹരണം സുഗമവും ദ്രുതഗതിയിലും ആക്കാൻ കഴിയും. ശക്തമായ ഉദ്യോഗസ്ഥ ശ്രേണിയെ മറികടക്കാനും പ്ലാച്ചിമടപോലുള്ള സംഭവങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാനും കമ്പനികൾക്ക്‌ കഴിയും. കാരണം പഞ്ചായത്തുകളുടെ വളർച്ചയ്‌ക്ക്‌ അനുരൂപമായ കമ്പനികളെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനും കമ്പനിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങളെ സ്വയം നിരീക്ഷിക്കാനും പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ കഴിയും. വലിപ്പത്തിൽ ചെറുതാകയാൽ തർക്കങ്ങൾ പെട്ടെന്ന്‌ പരിഹരിക്കാൻ പഞ്ചായത്തുകൾക്ക്‌ കഴിയും.
പക്ഷെ ഇതിനെല്ലാം പുറമെ ഒരു തുടക്കമെന്ന നിലയിൽ പ്ലാച്ചിമടയ്‌ക്ക്‌ എന്താണോ ആവശ്യം അത്‌ നൽകാൻ കമ്പനിയും കേരള സർക്കാരും തയ്യാറാകണം.
പക്ഷെ ഇതിനെല്ലാം പുറമെ ഒരു തുടക്കമെന്ന നിലയിൽ പ്ലാച്ചിമടയ്‌ക്ക്‌ എന്താണോ ആവശ്യം അത്‌ നൽകാൻ കമ്പനിയും കേരള സർക്കാരും തയ്യാറാകണം.
മേൽപ്പറഞ്ഞ കാര്യങ്ങൾക്ക്‌ ഒരു പരിഹാരമാണ്‌.
 
'''പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനവും ക്ലിയറൻസും'''


നിലവിലുള്ള പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയിൽ ചുവടെ പറയുന്നവ കൂടി ഉൾപ്പെടുത്തുന്നത്‌ നന്നായിരിക്കും (ദത്ത & ശ്രീധർ 2010)
നിലവിലുള്ള പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയിൽ ചുവടെ പറയുന്നവ കൂടി ഉൾപ്പെടുത്തുന്നത്‌ നന്നായിരിക്കും (ദത്ത & ശ്രീധർ 2010)
n പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പ്രോജക്‌ടുകൾക്കുവേണ്ടിയുള്ള പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ട്‌ തയ്യാറാവുന്നതിന്‌ പ്രത്യേക പരാമർശവിഷയങ്ങൾക്ക്‌ രൂപം നൽകുകയും അത്‌ പൊതുജനത്തിന്റെ അഭിപ്രായമറിയാൻ ലഭ്യമാകുകയും വേണം.


* പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പ്രോജക്‌ടുകൾക്കുവേണ്ടിയുള്ള പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന റിപ്പോർട്ട്‌ തയ്യാറാവുന്നതിന്‌ പ്രത്യേക പരാമർശവിഷയങ്ങൾക്ക്‌ രൂപം നൽകുകയും അത്‌ പൊതുജനത്തിന്റെ അഭിപ്രായമറിയാൻ ലഭ്യമാകുകയും വേണം.
* ഇതിനായുള്ള കൺസൽട്ടന്റ്‌ നിയമനം സ്വാഗതാർഹമാണ്‌. പക്ഷെ പ്രോജക്‌ട്‌ ഭാരവാഹികൾ ഇതിനുള്ള തുക പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിലടയ്‌ക്കുകയും മന്ത്രാലയം കൺസൾട്ടന്റിനെ നിശ്ചയിക്കുകയും ചെയ്‌താൽ കൺസൾട്ടന്റിന്റെ നിഷ്‌പക്ഷത ഉറപ്പുവരുത്താൻ കഴിയും.
* പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയ മേഖലാ- ആവർത്തന ആഘാത അപഗ്രഥനത്തിലേക്ക്‌ നീങ്ങുകയും വാഹകശേഷി പഠനം നടത്തുകയുമാണ്‌ വേണ്ടത്‌.
'''ക്ലിയറൻസ്‌ നടപടിക്രമം (2006) പുന:പരിശോധിക്കണം.'''


n ഇതിനായുള്ള കൺസൽട്ടന്റ്‌ നിയമനം സ്വാഗതാർഹമാണ്‌. പക്ഷെ പ്രോജക്‌ട്‌ ഭാരവാഹികൾ ഇതിനുള്ള തുക പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിലടയ്‌ക്കുകയും മന്ത്രാലയം കൺസൾട്ടന്റിനെ നിശ്ചയിക്കുകയും ചെയ്‌താൽ കൺസൾട്ടന്റിന്റെ നിഷ്‌പക്ഷത ഉറപ്പുവരുത്താൻ കഴിയും.
n പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയ മേഖലാ- ആവർത്തന ആഘാത അപഗ്രഥനത്തിലേക്ക്‌ നീങ്ങുകയും വാഹകശേഷി പഠനം നടത്തുകയുമാണ്‌ വേണ്ടത്‌.
ക്ലിയറൻസ്‌ നടപടിക്രമം (2006) പുന:പരിശോധിക്കണം.
2006ൽ ഏർപ്പെടുത്തിയ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന ക്ലിയറൻസ്‌ നടപടിക്രമങ്ങൾ പുന:പരിശോധിക്കണം.
2006ൽ ഏർപ്പെടുത്തിയ പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന ക്ലിയറൻസ്‌ നടപടിക്രമങ്ങൾ പുന:പരിശോധിക്കണം.
n പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിൽ നിഷ്‌ക്കർഷിച്ചിട്ടുള്ള നിബന്ധനകൾ പാലിക്കപ്പെടുന്നുണ്ടോ എന്ന്‌ പരിശോധിക്കുന്നതിൽ പരിസ്ഥിതി -വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ റീജയണൽ ആഫീസിനുള്ള ചുമതല ക്ലിയറൻസ്‌ രേഖയിൽ വ്യക്തമാക്കിയിരിക്കണം. ഈ ചുമതല സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണബോർഡുകൾ ഏറ്റെടുക്കുന്നതായിരിക്കും ഉചിതം. പ്രാദേശികമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാനും ഖനനക്കാർ അനാരോഗ്യകരമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾ സ്വീകരിക്കുന്നത്‌ തടയാനും ഇതുപകരിക്കും.
 
* പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസിൽ നിഷ്‌ക്കർഷിച്ചിട്ടുള്ള നിബന്ധനകൾ പാലിക്കപ്പെടുന്നുണ്ടോ എന്ന്‌ പരിശോധിക്കുന്നതിൽ പരിസ്ഥിതി -വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ റീജയണൽ ആഫീസിനുള്ള ചുമതല ക്ലിയറൻസ്‌ രേഖയിൽ വ്യക്തമാക്കിയിരിക്കണം. ഈ ചുമതല സംസ്ഥാന മലിനീകരണ നിയന്ത്രണബോർഡുകൾ ഏറ്റെടുക്കുന്നതായിരിക്കും ഉചിതം. പ്രാദേശികമായ പ്രശ്‌നങ്ങൾ പരിഹരിക്കാനും ഖനനക്കാർ അനാരോഗ്യകരമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾ സ്വീകരിക്കുന്നത്‌ തടയാനും ഇതുപകരിക്കും.
 
ഗണ്യമായ ആഘാതങ്ങൾ ഏൽപ്പിക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള പല പ്രോജക്‌ടുകളും പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയ്‌ക്ക്‌ പുറത്താണ്‌. അവയ്‌ക്ക്‌ സംസ്ഥാനസർക്കാരിന്റെ ക്ലിയറൻസ്‌ മാത്രം മതിയാകും. അതായത്‌ `B' വിഭാഗത്തിൽപെടുന്നവ. ഉദാഹരണം, നദികളുടെ ഗതിമാറ്റം, ചെറിയ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ, കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ, ടൂറിസം പദ്ധതികളും റിസോർട്ടുകളും പ്രത്യേകിച്ച്‌ വനഭൂമിയോടും പരിസ്ഥിതി ദുർബല പ്രദേശങ്ങളോടും ചേർന്നുള്ളവ. പശ്ചിമഘട്ടത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അവിടത്തെ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെ സമ്പന്നത പരിഗണിച്ച്‌ ഇക്കാര്യം പുന: പരിശോധിക്കേണ്ടതാണ്‌. പ്രോജക്‌ടുകളെ വേറിട്ട്‌ കാണാതെ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിന്‌ സംസ്ഥാന നിയന്ത്രണ- വികസന സ്ഥാപങ്ങളും കേന്ദ്ര- സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളും തമ്മിൽ മെച്ചപ്പെട്ട ഏകോപനം ആവശ്യമാണ്‌. പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലയായി പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുള്ളിടത്ത്‌ ഒരു പ്രത്യേക പദ്ധതി അനുവദനീയമാണോ എന്നുകൂടി പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയ കണക്കിലെടുക്കണം.
ഗണ്യമായ ആഘാതങ്ങൾ ഏൽപ്പിക്കാൻ സാധ്യതയുള്ള പല പ്രോജക്‌ടുകളും പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയയ്‌ക്ക്‌ പുറത്താണ്‌. അവയ്‌ക്ക്‌ സംസ്ഥാനസർക്കാരിന്റെ ക്ലിയറൻസ്‌ മാത്രം മതിയാകും. അതായത്‌ `B' വിഭാഗത്തിൽപെടുന്നവ. ഉദാഹരണം, നദികളുടെ ഗതിമാറ്റം, ചെറിയ ജലവൈദ്യുത പദ്ധതികൾ, കാറ്റാടി പാടങ്ങൾ, ടൂറിസം പദ്ധതികളും റിസോർട്ടുകളും പ്രത്യേകിച്ച്‌ വനഭൂമിയോടും പരിസ്ഥിതി ദുർബല പ്രദേശങ്ങളോടും ചേർന്നുള്ളവ. പശ്ചിമഘട്ടത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അവിടത്തെ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെ സമ്പന്നത പരിഗണിച്ച്‌ ഇക്കാര്യം പുന: പരിശോധിക്കേണ്ടതാണ്‌. പ്രോജക്‌ടുകളെ വേറിട്ട്‌ കാണാതെ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിന്‌ സംസ്ഥാന നിയന്ത്രണ- വികസന സ്ഥാപങ്ങളും കേന്ദ്ര- സംസ്ഥാന സർക്കാരുകളും തമ്മിൽ മെച്ചപ്പെട്ട ഏകോപനം ആവശ്യമാണ്‌. പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലയായി പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുള്ളിടത്ത്‌ ഒരു പ്രത്യേക പദ്ധതി അനുവദനീയമാണോ എന്നുകൂടി പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥന പ്രക്രിയ കണക്കിലെടുക്കണം.
n പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ രേഖയിലെ വ്യവസ്ഥകൾ ലംഘിക്കുന്ന ഖനികൾക്കോ ടൂറിസപദ്ധതികൾക്കോ പദ്ധതി തുടരാനുള്ള അനുമതി നൽകരുത്‌.
 
n ആഘാതങ്ങൾ വിലയിരുത്താനുള്ള സ്ഥാപന ഏകോപനം ശക്തിപ്പെടുത്തണം.
* പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ രേഖയിലെ വ്യവസ്ഥകൾ ലംഘിക്കുന്ന ഖനികൾക്കോ ടൂറിസപദ്ധതികൾക്കോ പദ്ധതി തുടരാനുള്ള അനുമതി നൽകരുത്‌.
 
*ആഘാതങ്ങൾ വിലയിരുത്താനുള്ള സ്ഥാപന ഏകോപനം ശക്തിപ്പെടുത്തണം.
 
സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണം വ്യവസായത്തിനായി സ്വകാര്യമൂലധനത്തെ പ്രീണിപ്പിക്കൽ, പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ലാഭക്കൊതി എന്നിവ കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിൽ ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരുടെ ജീവിതത്തിനുതന്നെ കടുത്ത വെല്ലുവിളി ഉയർത്തിയിരുന്നു. ഇതോടൊപ്പം ഉയർന്നുവന്ന ഇടതുപക്ഷ തീവ്രവാദവും ഗിരിവർഗ്ഗ സംരക്ഷണ നിയമങ്ങളോടുള്ള അവഗണനയും ദാരുണവും അക്രമപരവുമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിച്ചു.
സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണം വ്യവസായത്തിനായി സ്വകാര്യമൂലധനത്തെ പ്രീണിപ്പിക്കൽ, പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ലാഭക്കൊതി എന്നിവ കഴിഞ്ഞ ദശകത്തിൽ ഗിരിവർഗ്ഗക്കാരുടെ ജീവിതത്തിനുതന്നെ കടുത്ത വെല്ലുവിളി ഉയർത്തിയിരുന്നു. ഇതോടൊപ്പം ഉയർന്നുവന്ന ഇടതുപക്ഷ തീവ്രവാദവും ഗിരിവർഗ്ഗ സംരക്ഷണ നിയമങ്ങളോടുള്ള അവഗണനയും ദാരുണവും അക്രമപരവുമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിച്ചു.
പരിസ്ഥിതി അവലോകനസമിതി ശുപാർശ ചെയ്‌തശേഷം വീണ്ടും അപഗ്രഥനം നടത്താനായി ഒരു പ്രത്യേക പശ്ചിമഘട്ട വിദഗ്‌ധ അവലോകന സമിതി രൂപീകരിക്കുകയോ ഇത്‌ നിർദ്ദിഷ്‌ട പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടിയുടെ ചുമതലകളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുകയോ ചെയ്യണം.
പരിസ്ഥിതി അവലോകനസമിതി ശുപാർശ ചെയ്‌തശേഷം വീണ്ടും അപഗ്രഥനം നടത്താനായി ഒരു പ്രത്യേക പശ്ചിമഘട്ട വിദഗ്‌ധ അവലോകന സമിതി രൂപീകരിക്കുകയോ ഇത്‌ നിർദ്ദിഷ്‌ട പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടിയുടെ ചുമതലകളിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുകയോ ചെയ്യണം.
പശ്ചിമഘട്ട ജില്ലകളിൽ വന അവകാശ നിയമംപോലെയുള്ളവ നിർബന്ധമായും നടപ്പാക്കാൻ ഒരു പ്രത്യേക സെൽ ആവശ്യമാണ്‌.
പശ്ചിമഘട്ട ജില്ലകളിൽ വന അവകാശ നിയമംപോലെയുള്ളവ നിർബന്ധമായും നടപ്പാക്കാൻ ഒരു പ്രത്യേക സെൽ ആവശ്യമാണ്‌.
സമൂഹത്തിലൂടെ നിയന്ത്രണം ലഘൂകരിക്കുന്നു
 
'''സമൂഹത്തിലൂടെ നിയന്ത്രണം ലഘൂകരിക്കുന്നു'''
 
നിലവിലുള്ള നിയമങ്ങളും ചട്ടങ്ങൾക്കും ഉപരി പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഭരണ പ്രക്രിയയിൽ കൂടുതൽ ഉപാധികൾക്കും നിബന്ധനകൾക്കും പ്രക്രിയകൾക്കും സ്ഥാനമുണ്ട്‌. അതുകൊണ്ട്‌ തന്നെ മെച്ചപ്പെട്ട വികസന മാതൃകകളെ ശക്തിപ്പെടുത്താനും സംരക്ഷണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനുമായി നിയന്ത്രണങ്ങളെ സമൂഹത്തിലൂടെ ലഘൂകരിക്കാൻ കഴിയും. അത്തരം പ്രക്രിയകളിലും ഉപാധികളിലും ചുവടെ പറയുന്നവകൂടി ഉൾപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്‌.
നിലവിലുള്ള നിയമങ്ങളും ചട്ടങ്ങൾക്കും ഉപരി പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഭരണ പ്രക്രിയയിൽ കൂടുതൽ ഉപാധികൾക്കും നിബന്ധനകൾക്കും പ്രക്രിയകൾക്കും സ്ഥാനമുണ്ട്‌. അതുകൊണ്ട്‌ തന്നെ മെച്ചപ്പെട്ട വികസന മാതൃകകളെ ശക്തിപ്പെടുത്താനും സംരക്ഷണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാനുമായി നിയന്ത്രണങ്ങളെ സമൂഹത്തിലൂടെ ലഘൂകരിക്കാൻ കഴിയും. അത്തരം പ്രക്രിയകളിലും ഉപാധികളിലും ചുവടെ പറയുന്നവകൂടി ഉൾപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്‌.
n വിവരാവകാശ നിയമവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ വിവരങ്ങൾ വെളിപ്പെടുത്താനുള്ള നിർദ്ദേശം
 
n പദ്ധതികളുടെയും വികസനപ്രവർത്തനങ്ങളുടെയും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റ്‌
* വിവരാവകാശ നിയമവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ വിവരങ്ങൾ വെളിപ്പെടുത്താനുള്ള നിർദ്ദേശം
n സൂചകങ്ങളും ഉപകരണങ്ങളും ഉപയോഗപ്പെടുത്തിയുള്ള ആഘാതങ്ങളുടെ പങ്കാളിത്ത അവലോകനം.
 
n ധാതുക്കൾക്കും ടൂറിസം മേഖലയ്‌ക്കും ഹരിത അക്കൗണ്ട്‌സ്‌ .
* പദ്ധതികളുടെയും വികസനപ്രവർത്തനങ്ങളുടെയും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റ്‌
n സ്ഥല പരിസ്ഥിതി ിവരക്കണക്കുകൾ സമാഹരിക്കുക.
 
n സംരക്ഷണ നടപടികൾക്കും മറ്റും പ്രോത്സാഹന സഹായം
* സൂചകങ്ങളും ഉപകരണങ്ങളും ഉപയോഗപ്പെടുത്തിയുള്ള ആഘാതങ്ങളുടെ പങ്കാളിത്ത അവലോകനം.
m ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥാ സേവനങ്ങൾക്ക്‌ പ്രതിഫലം.
 
m സാമൂഹ്യ നിലപാടുകളെയും മാനദണ്ഡങ്ങളെയും സ്വാധീനിക്കുക.
* ധാതുക്കൾക്കും ടൂറിസം മേഖലയ്‌ക്കും ഹരിത അക്കൗണ്ട്‌സ്‌ .
m കോർപ്പറേഷനുകളുടെയും സർക്കാരിന്റെയും നല്ല സമീപനത്തിന്‌ പ്രതിഫലം
 
m ഹരിതപദ്ധതികൾക്ക്‌ പ്രോത്സാഹനം
* സ്ഥല പരിസ്ഥിതി ിവരക്കണക്കുകൾ സമാഹരിക്കുക.
 
* സംരക്ഷണ നടപടികൾക്കും മറ്റും പ്രോത്സാഹന സഹായം
 
* ജൈവആവാസവ്യവസ്ഥാ സേവനങ്ങൾക്ക്‌ പ്രതിഫലം.
 
* സാമൂഹ്യ നിലപാടുകളെയും മാനദണ്ഡങ്ങളെയും സ്വാധീനിക്കുക.
 
* കോർപ്പറേഷനുകളുടെയും സർക്കാരിന്റെയും നല്ല സമീപനത്തിന്‌ പ്രതിഫലം
 
* ഹരിതപദ്ധതികൾക്ക്‌ പ്രോത്സാഹനം
 
'''പരിസ്ഥിതി ഭരണത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുക'''


പശ്ചിമഘട്ടത്തിലുടനീളം പരിസ്ഥിതി ഭരണത്തിലുള്ള ഗുരുതരമായ പോരായ്‌മകൾ പരിഹരിക്കാൻ അടയന്തിര നടപടി ആവശ്യമാണെന്ന്‌ സമിതി കരുതുന്നു. പരിസ്ഥിതി അവബോധത്തിന്റെയും പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തോടുള്ള ജനങ്ങളുടെ പ്രതിബദ്ധതയുടെയും കാര്യത്തിൽ സമിതി തൃപ്‌തരാണ്‌. എന്നാൽ നിലവിലുള്ള ഭരണസംവിധാനങ്ങളിൽ പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടതുമൂലമുള്ള അവരുടെ നിസ്സഹായാവസ്ഥയും സമിതി മനസ്സിലാക്കുന്നു. പൊതുജനങ്ങളെ പങ്കാളികളാക്കാൻ അടിയന്തിരനടപടി സ്വീകരിക്കാൻ പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തോട്‌ സമിതി ആവശ്യപ്പെടുന്നു. പ്രത്യേകിച്ചും ചുവടെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലുടനീളം പരിസ്ഥിതി ഭരണത്തിലുള്ള ഗുരുതരമായ പോരായ്‌മകൾ പരിഹരിക്കാൻ അടയന്തിര നടപടി ആവശ്യമാണെന്ന്‌ സമിതി കരുതുന്നു. പരിസ്ഥിതി അവബോധത്തിന്റെയും പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തോടുള്ള ജനങ്ങളുടെ പ്രതിബദ്ധതയുടെയും കാര്യത്തിൽ സമിതി തൃപ്‌തരാണ്‌. എന്നാൽ നിലവിലുള്ള ഭരണസംവിധാനങ്ങളിൽ പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടതുമൂലമുള്ള അവരുടെ നിസ്സഹായാവസ്ഥയും സമിതി മനസ്സിലാക്കുന്നു. പൊതുജനങ്ങളെ പങ്കാളികളാക്കാൻ അടിയന്തിരനടപടി സ്വീകരിക്കാൻ പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തോട്‌ സമിതി ആവശ്യപ്പെടുന്നു. പ്രത്യേകിച്ചും ചുവടെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ.
(a) വനഅവകാശനിയമത്തിലെ സാമൂഹ്യവനവിഭവങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച വകുപ്പുകൾ സഹാനുഭൂതിയോടെ നടപ്പാക്കുക.
(a) വനഅവകാശനിയമത്തിലെ സാമൂഹ്യവനവിഭവങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച വകുപ്പുകൾ സഹാനുഭൂതിയോടെ നടപ്പാക്കുക.
(b) എല്ലാ തദ്ദേശ ഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളിലും പൂർണ്ണ അധികാരമുള്ള ജൈവവൈവിദ്ധ്യമാനേജ്‌മെന്റ്‌ കമ്മറ്റികൾ രൂപീകരിക്കുന്നു.
(b) എല്ലാ തദ്ദേശ ഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളിലും പൂർണ്ണ അധികാരമുള്ള ജൈവവൈവിദ്ധ്യമാനേജ്‌മെന്റ്‌ കമ്മറ്റികൾ രൂപീകരിക്കുന്നു.
(c) കേരള സംസ്ഥാന ജൈവവൈവിദ്ധ്യബോർഡ്‌ രൂപം ചെയ്‌ത `ഉടുമ്പഞ്ചോല താലൂക്കിലെ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യ സമ്പന്നമേഖലളുടെ സംരക്ഷണം' മാതൃകയിലുള്ള പദ്ധതികൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
(c) കേരള സംസ്ഥാന ജൈവവൈവിദ്ധ്യബോർഡ്‌ രൂപം ചെയ്‌ത `ഉടുമ്പഞ്ചോല താലൂക്കിലെ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യ സമ്പന്നമേഖലളുടെ സംരക്ഷണം' മാതൃകയിലുള്ള പദ്ധതികൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
(d) പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനവും ക്ലിയറൻസ്‌ പ്രക്രിയയും സമൂലം പരിഷ്‌ക്കരിക്കുക.
(d) പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനവും ക്ലിയറൻസ്‌ പ്രക്രിയയും സമൂലം പരിഷ്‌ക്കരിക്കുക.
(e) പര്യാവരൻ വാഹിനി പദ്ധതി പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുക.
(e) പര്യാവരൻ വാഹിനി പദ്ധതി പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുക.
(f) ആന്ധ്രപ്രദേശിലെ മഹാത്മാഗാന്ധി ദേശീയ ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ്‌ നിയമത്തിന്റെ മാതൃകയിൽ എല്ലാ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾക്കും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റ്‌ ഏർപ്പെടുത്തുക.
(f) ആന്ധ്രപ്രദേശിലെ മഹാത്മാഗാന്ധി ദേശീയ ഗ്രാമീണ തൊഴിലുറപ്പ്‌ നിയമത്തിന്റെ മാതൃകയിൽ എല്ലാ പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങൾക്കും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റ്‌ ഏർപ്പെടുത്തുക.
ഇതിലേക്ക്‌ ചുവടെ പറയുന്നവ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു.
ഇതിലേക്ക്‌ ചുവടെ പറയുന്നവ ശുപാർശ ചെയ്യുന്നു.
n വിവരാവകാശ നിയമവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ വിവരങ്ങൾ വെളിപ്പെടുത്തുക.
n 2006 ലെ വന അവകാശനിയമം നടപ്പാക്കുക.
n പരിസ്ഥിതി ചട്ടങ്ങൾ ലംഘിക്കുന്ന ഖനികൾക്കും ടൂറിസം സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും തുടർന്ന്‌ പ്രവർത്തി ക്കാൻ അനുമതി നൽകരുത്‌.
n ഉപകരണങ്ങളുടെ സഹായത്തോടെ ആഘാതങ്ങളെ പറ്റി പങ്കാളിത്തഅവലോകനങ്ങളും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റും നടത്തുക.
n കോർപ്പറേറ്ററുകളുടെ നല്ല പെരുമാറ്റത്തെ അംഗീകരിക്കുകയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
n ധാതുക്കൾക്കും ടൂറിസം മേഖലയ്‌ക്കും ഹരിത അക്കൗണ്ടിങ്ങ്‌.
n ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യക്കും പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനം ഏർപ്പെടുത്തുക.
n സ്ഥല പരിസ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ തയ്യാറാക്കുക.
n പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിനു മുൻപ്‌ സ്ഥാപനപരമായ ഏകോപനം ശക്തിപ്പെടുത്തുക.
n മേഖലയിലെ സാമൂഹ്യഅടിസ്ഥാനവികസന ഘടകങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താൻ ഖനനത്തിനും വ്യവസായമേഖലയ്‌ക്കും നികുതി ഏർപ്പെടുത്തുക.
n പരിസ്ഥിതി ഭരണത്തിൽ പ്രാദേശിക പഞ്ചായത്തിനുള്ള ശേഷി ശക്തിപ്പെടുത്തുക.
n ഖനനമേഖലയിലെ പ്രാദേശിക പഞ്ചായത്തുകളെ സാമ്പത്തികമായി ശക്തിപ്പെടുത്താനായി റോയൽട്ടി അവരുമായി പങ്കിടുക.
n സ്വന്തം ഭൂഭാഗത്തിന്റെ നല്ലൊരു പങ്ക്‌ രാജ്യത്തെ വനത്തെ സംരക്ഷിക്കാനായി നൽകുന്ന പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ എപ്രകാരം നഷ്‌ടപരിഹാരം നൽകണമെന്നുള്ളതു സംബന്ധിച്ച്‌ കേന്ദ്രസർക്കാർ തീരുമാനിക്കണം.


* വിവരാവകാശ നിയമവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്‌ വിവരങ്ങൾ വെളിപ്പെടുത്തുക.
* 2006 ലെ വന അവകാശനിയമം നടപ്പാക്കുക.
* പരിസ്ഥിതി ചട്ടങ്ങൾ ലംഘിക്കുന്ന ഖനികൾക്കും ടൂറിസം സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും തുടർന്ന്‌ പ്രവർത്തി ക്കാൻ അനുമതി നൽകരുത്‌.
* ഉപകരണങ്ങളുടെ സഹായത്തോടെ ആഘാതങ്ങളെ പറ്റി പങ്കാളിത്തഅവലോകനങ്ങളും സോഷ്യൽ ആഡിറ്റും നടത്തുക.
* കോർപ്പറേറ്ററുകളുടെ നല്ല പെരുമാറ്റത്തെ അംഗീകരിക്കുകയും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുക.
* ധാതുക്കൾക്കും ടൂറിസം മേഖലയ്‌ക്കും ഹരിത അക്കൗണ്ടിങ്ങ്‌.
* ഹരിത സാങ്കേതിക വിദ്യക്കും പരിസ്ഥിതി ആഘാത അപഗ്രഥനം ഏർപ്പെടുത്തുക.
* സ്ഥല പരിസ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ തയ്യാറാക്കുക.
* പരിസ്ഥിതി ക്ലിയറൻസ്‌ നൽകുന്നതിനു മുൻപ്‌ സ്ഥാപനപരമായ ഏകോപനം ശക്തിപ്പെടുത്തുക.
* മേഖലയിലെ സാമൂഹ്യഅടിസ്ഥാനവികസന ഘടകങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്താൻ ഖനനത്തിനും വ്യവസായമേഖലയ്‌ക്കും നികുതി ഏർപ്പെടുത്തുക.
* പരിസ്ഥിതി ഭരണത്തിൽ പ്രാദേശിക പഞ്ചായത്തിനുള്ള ശേഷി ശക്തിപ്പെടുത്തുക.
* ഖനനമേഖലയിലെ പ്രാദേശിക പഞ്ചായത്തുകളെ സാമ്പത്തികമായി ശക്തിപ്പെടുത്താനായി റോയൽട്ടി അവരുമായി പങ്കിടുക.
* സ്വന്തം ഭൂഭാഗത്തിന്റെ നല്ലൊരു പങ്ക്‌ രാജ്യത്തെ വനത്തെ സംരക്ഷിക്കാനായി നൽകുന്ന പശ്ചിമഘട്ട സംസ്ഥാനങ്ങൾക്ക്‌ എപ്രകാരം നഷ്‌ടപരിഹാരം നൽകണമെന്നുള്ളതു സംബന്ധിച്ച്‌ കേന്ദ്രസർക്കാർ തീരുമാനിക്കണം.
====ഭാവനാപൂർണ്ണമായ പരിരക്ഷണവും വികസനവും വിദ്യാഭ്യാസത്തിലൂടെ====
'''സ്കൂൾ,കോളേജ്,സന്നദ്ധ ഏജൻസികളുടെ പങ്ക്'''


വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിലെ എൻ.എസ്‌.എസ്‌., എൻ.സി.സി. കാർക്ക്‌ പ്രാദേശിക സന്നദ്ധ ഏജൻസികളുമായി പ്രവർത്തിച്ച്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യവുമായ ആരോഗ്യകരമായ വികസനത്തിന്‌ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട സംഭാവനകൾ നൽകാൻ കഴിയും. ഇതൊരു ദീർഘകാല പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമാക്കിയെങ്കിൽ മാത്രമെ ഫലപ്രദമായ പ്രവർത്തനം സാധ്യമാകൂ. പ്രവർത്തനം വ്യക്തമായൊരു പ്രദേശത്തെ ലക്ഷ്യം വയ്‌ക്കുകയും അവിടത്തെ പഞ്ചായത്ത്‌, ജൈവവൈവിദ്ധ്യമാനേജ്‌മെന്റ്‌ കമ്മറ്റികൾ പോലെ, സർക്കാർ ഏജൻസികൾ എന്നിവയുമായി ഒത്തുചേർന്ന്‌ മൂന്നോട്ടുപോവുകയും വേണം.
വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിലെ എൻ.എസ്‌.എസ്‌., എൻ.സി.സി. കാർക്ക്‌ പ്രാദേശിക സന്നദ്ധ ഏജൻസികളുമായി പ്രവർത്തിച്ച്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ പരിസ്ഥിതിപരവും സാമൂഹ്യവുമായ ആരോഗ്യകരമായ വികസനത്തിന്‌ വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ട സംഭാവനകൾ നൽകാൻ കഴിയും. ഇതൊരു ദീർഘകാല പദ്ധതിയുടെ ഭാഗമാക്കിയെങ്കിൽ മാത്രമെ ഫലപ്രദമായ പ്രവർത്തനം സാധ്യമാകൂ. പ്രവർത്തനം വ്യക്തമായൊരു പ്രദേശത്തെ ലക്ഷ്യം വയ്‌ക്കുകയും അവിടത്തെ പഞ്ചായത്ത്‌, ജൈവവൈവിദ്ധ്യമാനേജ്‌മെന്റ്‌ കമ്മറ്റികൾ പോലെ, സർക്കാർ ഏജൻസികൾ എന്നിവയുമായി ഒത്തുചേർന്ന്‌ മൂന്നോട്ടുപോവുകയും വേണം.
പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസം ഇന്ന്‌ പ്രൈമറി തലം മുതൽ സർവ്വകലാശാലതലം വരെ നിർബന്ധപാഠ്യവിഷയങ്ങളിലൊന്നാണ്‌. 1991 നവംബർ 22 ലെ സുപ്രിംകോടതി ഉത്തരവാണിതിന്‌ ആധാരം. എൻ.സി.ഇ.ആർ.ടിയും സർവ്വകലാശാല ഗ്രാൻഡ്‌ കമ്മിഷനുമാണ്‌ സംസ്ഥാനതലത്തിൽ നടപ്പാക്കുന്ന ഈ പരിപാടിക്ക്‌ ചുക്കാൻ പിടിക്കുന്നത്‌. പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടി ഇതുമായി ബന്ധപ്പെടുന്നത്‌ ഈ പരിപാടിയെ കൂടുതൽ പലപ്രദമാക്കും. 2005 ലെ നാഷണൽ കരിക്കുലം റിവ്യു ഇതുസംബന്ധിച്ച്‌ ഒട്ടേറെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്‌. പ്രാദേശിക പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിദ്യാർത്ഥി പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസം ഉൾപ്പെടുത്തുകയും അതിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന വിജ്ഞാനം ഇന്ത്യയുടെ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച പൊതുജനങ്ങൾക്ക്‌ പ്രാപ്യവും സുതാര്യവുമായ ഒരു ഡാറ്റാ ബേസ്‌ സൃഷ്‌ടിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നത്‌ ഈ നിർദ്ദേശങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്‌.
പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസം ഇന്ന്‌ പ്രൈമറി തലം മുതൽ സർവ്വകലാശാലതലം വരെ നിർബന്ധപാഠ്യവിഷയങ്ങളിലൊന്നാണ്‌. 1991 നവംബർ 22 ലെ സുപ്രിംകോടതി ഉത്തരവാണിതിന്‌ ആധാരം. എൻ.സി.ഇ.ആർ.ടിയും സർവ്വകലാശാല ഗ്രാൻഡ്‌ കമ്മിഷനുമാണ്‌ സംസ്ഥാനതലത്തിൽ നടപ്പാക്കുന്ന ഈ പരിപാടിക്ക്‌ ചുക്കാൻ പിടിക്കുന്നത്‌. പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടി ഇതുമായി ബന്ധപ്പെടുന്നത്‌ ഈ പരിപാടിയെ കൂടുതൽ പലപ്രദമാക്കും. 2005 ലെ നാഷണൽ കരിക്കുലം റിവ്യു ഇതുസംബന്ധിച്ച്‌ ഒട്ടേറെ നിർദ്ദേശങ്ങൾ നൽകിയിട്ടുണ്ട്‌. പ്രാദേശിക പരിസ്ഥിതി പ്രശ്‌നങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിദ്യാർത്ഥി പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസം ഉൾപ്പെടുത്തുകയും അതിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന വിജ്ഞാനം ഇന്ത്യയുടെ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച പൊതുജനങ്ങൾക്ക്‌ പ്രാപ്യവും സുതാര്യവുമായ ഒരു ഡാറ്റാ ബേസ്‌ സൃഷ്‌ടിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നത്‌ ഈ നിർദ്ദേശങ്ങളിൽ ഒന്നാണ്‌.
'''പരിസര വിജ്ഞാന പൊതു ഇടം'''


ലോകം മുഴുവനുമുള്ള ജനങ്ങൾ അവരുടെ പ്രാദേശിക പരിസ്ഥിതിയുടെ വിവിധ വശങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച വിശദമായ വിവരങ്ങളുടെ വലിയ കലവറയാണ്‌. നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളും പ്രത്യേകിച്ച്‌, വിദ്യാർത്ഥികളും അദ്ധ്യാപകരും ഇന്ത്യയുടെ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച വലിയൊരു വിജ്ഞാനസ്രോതസ്സ്‌ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിൽ അർത്ഥവത്തായൊരു പങ്കുവഹിക്കാൻ പ്രാപ്‌തരാണ്‌. ഇത്തരമൊരു പങ്കാളിത്ത വിജ്ഞാനസമ്പാദന പ്രക്രിയയെ സഹായിക്കുന്നതിൽ ഐ.സി.ടി. പോലെയുള്ള ആധുനിക സങ്കേതങ്ങൾക്ക്‌ വലിയ സഹായം ചെയ്യാൻ കഴിയും. ഇതിനുള്ള ഒരു ഉത്തമ ഉദാഹരണമാണ്‌ ആർക്കും എഡിറ്റ്‌ ചെയ്യാവുന്ന സൗജന്യ എൻസൈക്ലോപീഡിയായ വിക്കിപീഡിയ. വിക്കിപീഡിയയിലെ ലേഖനങ്ങൾ സർവ്വവിജ്ഞാനകോശതുല്യമാണ്‌. അതായത്‌ ഇവ ആധികാരിക പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളവയാണ്‌, അല്ലാതെ പ്രാഥമിക നിരീക്ഷണങ്ങളിലധിഷ്‌ഠിതമല്ല. ഉദാഹരണത്തിന്‌ രത്‌നഗിരി ജില്ലയിലെ പക്ഷികളെ സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വിവരങ്ങളുടെ അവലോകനം വിക്കിപീഡിയയിൽ നൽകുവാനുള്ള ഒരു ലേഖനത്തിന്‌ യോഗ്യമാണ്‌. അതേസമയം വ്യക്തിപരമായ നിരീക്ഷണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള ഒരു പ്രത്യേക കോളജ്‌ കാമ്പസിലെ പക്ഷികളുടെ ചെക്ക്‌ ലിസ്റ്റ്‌ പ്രസിദ്ധീകരണയോഗ്യമല്ല. മറ്റ്‌ ഉപയോഗങ്ങൾക്കായി സ്വന്തം വെബ്‌സൈറ്റുകൾ സൃഷ്‌ടിക്കാനും വിക്കി സോഫ്‌ട്‌വെയർ സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്‌. അപ്രകാരം സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന സൈറ്റിലേക്ക്‌ മേൽപ്പറഞ്ഞ പക്ഷികളുടെ ചെക്ക്‌ ലിസ്റ്റ്‌ നൽകിയാൽ അത്‌ പരിശോധിക്കുന്നവരുടെ അറിവിൽപെടുന്ന മറ്റേതെങ്കിലും ഇനം പക്ഷികളുണ്ടെങ്കിൽ ആ ലിസ്റ്റിൽ കൂട്ടിചേർക്കുകയുമാകാം. ഈ പക്ഷികളുടെ രൂപം വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിലും അവയുടെ പ്രാദേശിക പേരുകൾ മലയാളം വിക്കിഡിക്ഷ്‌ണറിയിലും ക്ലാസിഫിക്കേഷൻ വിവരങ്ങൾ വിക്കിസ്‌പീഷീസ്‌ലും കോളേജ്‌ കാമ്പസിന്റെ സ്ഥാനം ഗുഗിൾ എർത്ത്‌ ഇമേജിലും ചേർക്കാം.
ലോകം മുഴുവനുമുള്ള ജനങ്ങൾ അവരുടെ പ്രാദേശിക പരിസ്ഥിതിയുടെ വിവിധ വശങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച വിശദമായ വിവരങ്ങളുടെ വലിയ കലവറയാണ്‌. നമ്മുടെ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളും പ്രത്യേകിച്ച്‌, വിദ്യാർത്ഥികളും അദ്ധ്യാപകരും ഇന്ത്യയുടെ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച വലിയൊരു വിജ്ഞാനസ്രോതസ്സ്‌ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിൽ അർത്ഥവത്തായൊരു പങ്കുവഹിക്കാൻ പ്രാപ്‌തരാണ്‌. ഇത്തരമൊരു പങ്കാളിത്ത വിജ്ഞാനസമ്പാദന പ്രക്രിയയെ സഹായിക്കുന്നതിൽ ഐ.സി.ടി. പോലെയുള്ള ആധുനിക സങ്കേതങ്ങൾക്ക്‌ വലിയ സഹായം ചെയ്യാൻ കഴിയും. ഇതിനുള്ള ഒരു ഉത്തമ ഉദാഹരണമാണ്‌ ആർക്കും എഡിറ്റ്‌ ചെയ്യാവുന്ന സൗജന്യ എൻസൈക്ലോപീഡിയായ വിക്കിപീഡിയ. വിക്കിപീഡിയയിലെ ലേഖനങ്ങൾ സർവ്വവിജ്ഞാനകോശതുല്യമാണ്‌. അതായത്‌ ഇവ ആധികാരിക പ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളവയാണ്‌, അല്ലാതെ പ്രാഥമിക നിരീക്ഷണങ്ങളിലധിഷ്‌ഠിതമല്ല. ഉദാഹരണത്തിന്‌ രത്‌നഗിരി ജില്ലയിലെ പക്ഷികളെ സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച വിവരങ്ങളുടെ അവലോകനം വിക്കിപീഡിയയിൽ നൽകുവാനുള്ള ഒരു ലേഖനത്തിന്‌ യോഗ്യമാണ്‌. അതേസമയം വ്യക്തിപരമായ നിരീക്ഷണത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള ഒരു പ്രത്യേക കോളജ്‌ കാമ്പസിലെ പക്ഷികളുടെ ചെക്ക്‌ ലിസ്റ്റ്‌ പ്രസിദ്ധീകരണയോഗ്യമല്ല. മറ്റ്‌ ഉപയോഗങ്ങൾക്കായി സ്വന്തം വെബ്‌സൈറ്റുകൾ സൃഷ്‌ടിക്കാനും വിക്കി സോഫ്‌ട്‌വെയർ സൗജന്യമായി ലഭ്യമാണ്‌. അപ്രകാരം സൃഷ്‌ടിക്കുന്ന സൈറ്റിലേക്ക്‌ മേൽപ്പറഞ്ഞ പക്ഷികളുടെ ചെക്ക്‌ ലിസ്റ്റ്‌ നൽകിയാൽ അത്‌ പരിശോധിക്കുന്നവരുടെ അറിവിൽപെടുന്ന മറ്റേതെങ്കിലും ഇനം പക്ഷികളുണ്ടെങ്കിൽ ആ ലിസ്റ്റിൽ കൂട്ടിചേർക്കുകയുമാകാം. ഈ പക്ഷികളുടെ രൂപം വിക്കിമീഡിയ കോമൺസിലും അവയുടെ പ്രാദേശിക പേരുകൾ മലയാളം വിക്കിഡിക്ഷ്‌ണറിയിലും ക്ലാസിഫിക്കേഷൻ വിവരങ്ങൾ വിക്കിസ്‌പീഷീസ്‌ലും കോളേജ്‌ കാമ്പസിന്റെ സ്ഥാനം ഗുഗിൾ എർത്ത്‌ ഇമേജിലും ചേർക്കാം.
ഒരു സ്വകാര്യ/പൊതു നെറ്റ്‌വർക്കിൽ ഏറ്റവും പുതിയ സ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ ചേർക്കാനോ ഭേദഗതി വരുത്താനോ വേണ്ടിയുള്ള ഒരു സംവിധാനം എല്ലാവർക്കും ലഭ്യമാക്കണം. പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ഭാഗമായി വിവിധ കോളേജുകളിൽ നിന്നുള്ള വിദ്യാർത്ഥികൾ വിവിധ ജലസ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്ന്‌ ജലത്തിന്റെ ഗുണമേന്മ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കണം. വിവിധ അന്വേഷണങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ ലഭിക്കുന്ന വിവരം ഈ സംവിധാനത്തിലേക്ക്‌ അപ്‌ ലോഡ്‌ ചെയ്യാൻ അവരെ ചുമതലപ്പെടുത്തുക. ഒരു മോഡറേറ്റർ ഇത്‌ വിലയിരുത്തണം, സംയോജിപ്പിക്കണം, അപഗ്രഥിക്കണം, അവസാനം പൊതുജനങ്ങളുമായി പങ്കുവയ്‌ക്കുകയും വേണം.
ഒരു സ്വകാര്യ/പൊതു നെറ്റ്‌വർക്കിൽ ഏറ്റവും പുതിയ സ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ ചേർക്കാനോ ഭേദഗതി വരുത്താനോ വേണ്ടിയുള്ള ഒരു സംവിധാനം എല്ലാവർക്കും ലഭ്യമാക്കണം. പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ഭാഗമായി വിവിധ കോളേജുകളിൽ നിന്നുള്ള വിദ്യാർത്ഥികൾ വിവിധ ജലസ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്ന്‌ ജലത്തിന്റെ ഗുണമേന്മ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ ശേഖരിക്കണം. വിവിധ അന്വേഷണങ്ങളിൽ നിന്ന്‌ ലഭിക്കുന്ന വിവരം ഈ സംവിധാനത്തിലേക്ക്‌ അപ്‌ ലോഡ്‌ ചെയ്യാൻ അവരെ ചുമതലപ്പെടുത്തുക. ഒരു മോഡറേറ്റർ ഇത്‌ വിലയിരുത്തണം, സംയോജിപ്പിക്കണം, അപഗ്രഥിക്കണം, അവസാനം പൊതുജനങ്ങളുമായി പങ്കുവയ്‌ക്കുകയും വേണം.
ഇന്ത്യയുടെ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ പൊതുജനങ്ങൾക്ക്‌ ലഭ്യമാക്കുന്ന ഈ സംയുക്ത പ്രക്രിയയ്‌ക്ക്‌ പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടി തന്നെ പ്രാരംഭം കുറിക്കണം. ഇതിന്റെ ഒരു പൈലറ്റ്‌ പ്രോജക്‌ട്‌ പശ്ചിമഘട്ട ജില്ലകളിൽ നിന്നുതന്നെ തുടങ്ങും. നഗര-ഗ്രാമമേഖലകളിൽ നിന്നുള്ള ജൂനിയർ, അണ്ടർ ഗ്രാജ്വേറ്റ്‌ കോളേജുകളിലെ വിദ്യാർത്ഥികളുടെ കൺസോർഷ്യവുമായി ചേർന്ന്‌ പ്രവർത്തിക്കാൻ താല്‌പര്യമുള്ള ആ ജില്ലയിലെ വ്യക്തികളെകൂടി ഈ പരിപാടിയിൽ പങ്കാളികളാക്കണം. XI, XII ക്ലാസ്സുകളിലേയും എല്ലാ രണ്ടാംവർഷം അണ്ടർ ഗ്രാജ്വേറ്റുകൾക്കും പരിസ്ഥിതി സംബന്ധിച്ച ഒരു പ്രധാന പ്രോജക്‌ട്‌ ചെയ്യേണ്ടതുള്ളതിനാൽ ഇത്‌ ഏറെ ഗുണം ചെയ്യും. ഇന്ത്യയിലുടനീളമുള്ള എല്ലാ പഞ്ചായത്തുകളും നഗരസഭകളും ജനങ്ങളുടെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ രജിസ്റ്റർ ' എന്ന പേരിൽ അവരവരുടെ പരിധിയിലുള്ള പ്രാദേശിക ജൈവവൈവിദ്ധ്യവിഭവങ്ങളും ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങളും രേഖപ്പെടുത്തി വയ്‌ക്കണമെന്ന്‌ 2002 ലെ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യ നിയമം അനുശാസിക്കുന്നു.
ഇന്ത്യയുടെ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ പൊതുജനങ്ങൾക്ക്‌ ലഭ്യമാക്കുന്ന ഈ സംയുക്ത പ്രക്രിയയ്‌ക്ക്‌ പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടി തന്നെ പ്രാരംഭം കുറിക്കണം. ഇതിന്റെ ഒരു പൈലറ്റ്‌ പ്രോജക്‌ട്‌ പശ്ചിമഘട്ട ജില്ലകളിൽ നിന്നുതന്നെ തുടങ്ങും. നഗര-ഗ്രാമമേഖലകളിൽ നിന്നുള്ള ജൂനിയർ, അണ്ടർ ഗ്രാജ്വേറ്റ്‌ കോളേജുകളിലെ വിദ്യാർത്ഥികളുടെ കൺസോർഷ്യവുമായി ചേർന്ന്‌ പ്രവർത്തിക്കാൻ താല്‌പര്യമുള്ള ആ ജില്ലയിലെ വ്യക്തികളെകൂടി ഈ പരിപാടിയിൽ പങ്കാളികളാക്കണം. XI, XII ക്ലാസ്സുകളിലേയും എല്ലാ രണ്ടാംവർഷം അണ്ടർ ഗ്രാജ്വേറ്റുകൾക്കും പരിസ്ഥിതി സംബന്ധിച്ച ഒരു പ്രധാന പ്രോജക്‌ട്‌ ചെയ്യേണ്ടതുള്ളതിനാൽ ഇത്‌ ഏറെ ഗുണം ചെയ്യും. ഇന്ത്യയിലുടനീളമുള്ള എല്ലാ പഞ്ചായത്തുകളും നഗരസഭകളും ജനങ്ങളുടെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ രജിസ്റ്റർ ' എന്ന പേരിൽ അവരവരുടെ പരിധിയിലുള്ള പ്രാദേശിക ജൈവവൈവിദ്ധ്യവിഭവങ്ങളും ബന്ധപ്പെട്ട വിവരങ്ങളും രേഖപ്പെടുത്തി വയ്‌ക്കണമെന്ന്‌ 2002 ലെ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യ നിയമം അനുശാസിക്കുന്നു.
ഇത്തരമൊരു പരിപാടി വിജയിപ്പിക്കണമെങ്കിൽ അതിന്‌ ശക്തമായ ശാസ്‌ത്രീയ പിന്തുണ ആവശ്യമാണ്‌. ജ്ഞരുൾപ്പെട്ട പ്രാദേശിക ജില്ലാധിഷ്‌ഠിത ശാസ്‌ത്രജ്ഞർ ഉൾപ്പെട്ട ഒരു സാങ്കേതിക പിന്തുണ കൺസോർഷ്യത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിക്ക്‌ ഇത്‌ ലഭ്യമാക്കാവുന്നതാണ്‌. വിശദമായ പഠന മാർഗ്ഗരേഖകൾ, പഠനത്തിന്‌ പിൻബലമേകാൻ സമാഹരിക്കുന്ന സ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ രേഖപ്പെടുത്താനുള്ള മാതൃകകൾ, ജലത്തിന്റെ ഗുണമേന്മയുടെ ജൈവസൂചകങ്ങൾക്കുള്ള ഫീൽഡ്‌ ഗൈഡുകൾ തുടങ്ങിയ മാന്വലുകൾ ഈ ഗ്രൂപ്പ്‌ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കണം. സാങ്കേതിക പിന്തുണ കൺസോർഷ്യത്തിനുള്ള പ്രധാന ചുമതല വിദ്യാർത്ഥികളും മറ്റുള്ളവരും വിവിധ വിക്കിസൈറ്റുകളിൽ നൽകുന്ന പ്രാഥമിക സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ ഗുണമേന്മ വിലയിരുത്തി `പശ്ചിമഘട്ട പരിസര' എന്ന പേരിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കാൻ പാകത്തിലാക്കുക എന്നതാണ്‌. ഈ വിജ്ഞാനശേഖരത്തിൽ നിന്ന്‌ ഗുണമേന്മയുള്ളത്‌ തെരഞ്ഞെടുക്കാനും അത്‌ ലഭ്യമായ ശാസ്‌ത്രീയ വിജ്ഞാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ വ്യാഖ്യാനിക്കാനും സഹായിക്കാൻ ഈ കൺസോർഷ്യത്തിന്‌ കഴിയും. മേല്‌പറഞ്ഞ വിവരങ്ങളിൽ ഏറിയ പങ്കും ഗുണമേന്മയുള്ളവയും പ്രാദേശികമായി താല്‌പര്യമുള്ളവയും ആകയാൽ `പശ്ചിമഘട്ട പരിസരപ്രകാശന' എന്ന പേരിൽ ഒരു ഓൺലൈൻ പ്രസിദ്ധീകരണമാക്കുന്നത്‌ ഫലവത്തായിരിക്കും.
ഇത്തരമൊരു പരിപാടി വിജയിപ്പിക്കണമെങ്കിൽ അതിന്‌ ശക്തമായ ശാസ്‌ത്രീയ പിന്തുണ ആവശ്യമാണ്‌. ജ്ഞരുൾപ്പെട്ട പ്രാദേശിക ജില്ലാധിഷ്‌ഠിത ശാസ്‌ത്രജ്ഞർ ഉൾപ്പെട്ട ഒരു സാങ്കേതിക പിന്തുണ കൺസോർഷ്യത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ പശ്ചിമഘട്ട അതോറിട്ടിക്ക്‌ ഇത്‌ ലഭ്യമാക്കാവുന്നതാണ്‌. വിശദമായ പഠന മാർഗ്ഗരേഖകൾ, പഠനത്തിന്‌ പിൻബലമേകാൻ സമാഹരിക്കുന്ന സ്ഥിതി വിവരക്കണക്കുകൾ രേഖപ്പെടുത്താനുള്ള മാതൃകകൾ, ജലത്തിന്റെ ഗുണമേന്മയുടെ ജൈവസൂചകങ്ങൾക്കുള്ള ഫീൽഡ്‌ ഗൈഡുകൾ തുടങ്ങിയ മാന്വലുകൾ ഈ ഗ്രൂപ്പ്‌ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കണം. സാങ്കേതിക പിന്തുണ കൺസോർഷ്യത്തിനുള്ള പ്രധാന ചുമതല വിദ്യാർത്ഥികളും മറ്റുള്ളവരും വിവിധ വിക്കിസൈറ്റുകളിൽ നൽകുന്ന പ്രാഥമിക സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ ഗുണമേന്മ വിലയിരുത്തി `പശ്ചിമഘട്ട പരിസര' എന്ന പേരിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കാൻ പാകത്തിലാക്കുക എന്നതാണ്‌. ഈ വിജ്ഞാനശേഖരത്തിൽ നിന്ന്‌ ഗുണമേന്മയുള്ളത്‌ തെരഞ്ഞെടുക്കാനും അത്‌ ലഭ്യമായ ശാസ്‌ത്രീയ വിജ്ഞാനത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ വ്യാഖ്യാനിക്കാനും സഹായിക്കാൻ ഈ കൺസോർഷ്യത്തിന്‌ കഴിയും. മേല്‌പറഞ്ഞ വിവരങ്ങളിൽ ഏറിയ പങ്കും ഗുണമേന്മയുള്ളവയും പ്രാദേശികമായി താല്‌പര്യമുള്ളവയും ആകയാൽ `പശ്ചിമഘട്ട പരിസരപ്രകാശന' എന്ന പേരിൽ ഒരു ഓൺലൈൻ പ്രസിദ്ധീകരണമാക്കുന്നത്‌ ഫലവത്തായിരിക്കും.
ഒരിക്കൽ ശരിയാംവണ്ണം വിലയിരുത്തി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചാൽ ഈ വിവരങ്ങൾ വിക്കിപീഡിയയിൽ ലേഖനങ്ങൾ എഴുതാനായി ഉപയോഗിക്കാം.
ഒരിക്കൽ ശരിയാംവണ്ണം വിലയിരുത്തി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചാൽ ഈ വിവരങ്ങൾ വിക്കിപീഡിയയിൽ ലേഖനങ്ങൾ എഴുതാനായി ഉപയോഗിക്കാം.
പരമാവധി വിവരങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതിനാൽ ഇതിന്റെ ഗുണമേന്മ അപ്പപ്പോൾ വിലയിരുത്താനും കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ ചേർക്കാനും കഴിയുമെന്നതിനാൽ ഇത്‌ വളരെ അനുകൂലമായ ഒരു `ഫീഡ്‌ ബാക്ക്‌' സംവിധാനമായിരിക്കും. വിദ്യാർത്ഥികളും മറ്റ്‌ തല്‌പരകക്ഷികളും പരിസ്ഥിതി സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ കൂടുതൽ കൂടുതൽ ആർജ്ജിക്കുന്നതിനാൽ പരസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ഗുണമേന്മയും മെച്ചപ്പെടും. ഇതിലന്തർലീനമായിട്ടുള്ള സുതാര്യത ഇതിന്റെ സ്വീകാര്യതയും അന്തസ്സും ഉയർത്തും. വിദഗ്‌ധർ ഉൾപ്പെടെ എല്ലാവർക്കും സ്ഥിതിഗതികൾ വിലയിരുത്താനും,കുറ്റങ്ങളും കുറവുകളും ചൂണ്ടിക്കാട്ടാനും മെച്ചപ്പെടുത്താനും ഉള്ള വേദി എന്ന നിലയിൽ ഇത്‌ ഒരു സ്വയം തിരുത്തൽ സംവിധാനമായി പ്രവർത്തിക്കും. ഭാവിയിലിത്‌ പൂർണ്ണമായി സുതാര്യവും, ഇന്ത്യയിലെ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച്‌ എല്ലാവർക്കും പ്രാപ്യമായ വിവര സ്രോതസ്സും, എല്ലാവിവരങ്ങൾക്കും വേണ്ടി വിദ്യാർത്ഥികൾക്കും അദ്ധ്യാപകർക്കും മറ്റുള്ളവർക്കും ആശ്രയിക്കാവുന്ന ഒരു സംവിധാനവുമായി ഇത്‌ മാറും.
പരമാവധി വിവരങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതിനാൽ ഇതിന്റെ ഗുണമേന്മ അപ്പപ്പോൾ വിലയിരുത്താനും കൂടുതൽ വിവരങ്ങൾ ചേർക്കാനും കഴിയുമെന്നതിനാൽ ഇത്‌ വളരെ അനുകൂലമായ ഒരു `ഫീഡ്‌ ബാക്ക്‌' സംവിധാനമായിരിക്കും. വിദ്യാർത്ഥികളും മറ്റ്‌ തല്‌പരകക്ഷികളും പരിസ്ഥിതി സംബന്ധിച്ച വിവരങ്ങൾ കൂടുതൽ കൂടുതൽ ആർജ്ജിക്കുന്നതിനാൽ പരസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ ഗുണമേന്മയും മെച്ചപ്പെടും. ഇതിലന്തർലീനമായിട്ടുള്ള സുതാര്യത ഇതിന്റെ സ്വീകാര്യതയും അന്തസ്സും ഉയർത്തും. വിദഗ്‌ധർ ഉൾപ്പെടെ എല്ലാവർക്കും സ്ഥിതിഗതികൾ വിലയിരുത്താനും,കുറ്റങ്ങളും കുറവുകളും ചൂണ്ടിക്കാട്ടാനും മെച്ചപ്പെടുത്താനും ഉള്ള വേദി എന്ന നിലയിൽ ഇത്‌ ഒരു സ്വയം തിരുത്തൽ സംവിധാനമായി പ്രവർത്തിക്കും. ഭാവിയിലിത്‌ പൂർണ്ണമായി സുതാര്യവും, ഇന്ത്യയിലെ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച്‌ എല്ലാവർക്കും പ്രാപ്യമായ വിവര സ്രോതസ്സും, എല്ലാവിവരങ്ങൾക്കും വേണ്ടി വിദ്യാർത്ഥികൾക്കും അദ്ധ്യാപകർക്കും മറ്റുള്ളവർക്കും ആശ്രയിക്കാവുന്ന ഒരു സംവിധാനവുമായി ഇത്‌ മാറും.
'''പ്രാദേശികാവസ്ഥയുടെ അപഗ്രഥനം'''


ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ പ്രത്യേകിച്ചും പശ്ചിമഘട്ടം പോലെയുള്ള മലനിരകളിലെ പരിസ്ഥിതി, വികസന പ്രശ്‌നങ്ങൾ വ്യത്യസ്‌തമായിരിക്കും. മഴ ലഭ്യത, ഭൂഘടന, വനനശീകരണത്തിന്റെ വ്യാപ്‌തി, ജനസമ്മർദ്ദം തുടങ്ങിയവയിലെ വ്യതിയാനമാണ്‌ ഇതിന്‌ കാരണം. ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ പ്രത്യേക പ്രശ്‌നങ്ങൾ അറിയുന്നതിനോ അന്വേഷിക്കുന്നതിനോ ആധുനിക സാങ്കേതിക ഉപകരണങ്ങളുടേയോ വൈദഗ്‌ധ്യത്തിന്റെയോ ആവശ്യമില്ല. എന്നാൽ ആസൂത്രണ വികാസത്തിന്‌ ഇവ വളരെ വിലപ്പെട്ടതാണ്‌.സ്‌കൂളുകൾക്കും, കോളേജുകൾക്കും സന്നദ്ധ ഏജൻസികൾക്കുമെല്ലാം ഒരു പ്രത്യേക പ്രദേശത്ത്‌ ഇത്തരം ലളിതവും പ്രയോജനകരവുമായ അന്വേഷണങ്ങൾ നിസ്സാരമായി നടത്താം. അന്വേഷിക്കാനുള്ള ചില വിഷയങ്ങളുടെ സാമ്പിൾ ചുവടെ ചേർക്കുന്നു.
ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ പ്രത്യേകിച്ചും പശ്ചിമഘട്ടം പോലെയുള്ള മലനിരകളിലെ പരിസ്ഥിതി, വികസന പ്രശ്‌നങ്ങൾ വ്യത്യസ്‌തമായിരിക്കും. മഴ ലഭ്യത, ഭൂഘടന, വനനശീകരണത്തിന്റെ വ്യാപ്‌തി, ജനസമ്മർദ്ദം തുടങ്ങിയവയിലെ വ്യതിയാനമാണ്‌ ഇതിന്‌ കാരണം. ഒരു പ്രദേശത്തിന്റെ പ്രത്യേക പ്രശ്‌നങ്ങൾ അറിയുന്നതിനോ അന്വേഷിക്കുന്നതിനോ ആധുനിക സാങ്കേതിക ഉപകരണങ്ങളുടേയോ വൈദഗ്‌ധ്യത്തിന്റെയോ ആവശ്യമില്ല. എന്നാൽ ആസൂത്രണ വികാസത്തിന്‌ ഇവ വളരെ വിലപ്പെട്ടതാണ്‌.സ്‌കൂളുകൾക്കും, കോളേജുകൾക്കും സന്നദ്ധ ഏജൻസികൾക്കുമെല്ലാം ഒരു പ്രത്യേക പ്രദേശത്ത്‌ ഇത്തരം ലളിതവും പ്രയോജനകരവുമായ അന്വേഷണങ്ങൾ നിസ്സാരമായി നടത്താം. അന്വേഷിക്കാനുള്ള ചില വിഷയങ്ങളുടെ സാമ്പിൾ ചുവടെ ചേർക്കുന്നു.
(1) വർഷത്തിൽ വിവിധ മാസങ്ങളിൽ കിണറുകളിലെ ജലത്തിന്റെ ആഴം എന്ത്‌? ഇലക്‌ട്രിക്‌ പമ്പുസെറ്റുകൾ വച്ചതോടെ ഇക്കഴിഞ്ഞ വർഷങ്ങളിൽ ഈ അളവിൽ എന്തുമാറ്റമുണ്ടായി?
(1) വർഷത്തിൽ വിവിധ മാസങ്ങളിൽ കിണറുകളിലെ ജലത്തിന്റെ ആഴം എന്ത്‌? ഇലക്‌ട്രിക്‌ പമ്പുസെറ്റുകൾ വച്ചതോടെ ഇക്കഴിഞ്ഞ വർഷങ്ങളിൽ ഈ അളവിൽ എന്തുമാറ്റമുണ്ടായി?
(2) നേരത്തെ മേച്ചിൽപുറങ്ങളായിരുന്ന ഭൂമിയുടെ എത്ര ഭാഗം ഇന്ന്‌ `യുപറ്റോറിയം' എന്ന പാഴ്‌ച്ചെടി വളർന്ന്‌ ഉപയോഗശൂന്യമായി?
(2) നേരത്തെ മേച്ചിൽപുറങ്ങളായിരുന്ന ഭൂമിയുടെ എത്ര ഭാഗം ഇന്ന്‌ `യുപറ്റോറിയം' എന്ന പാഴ്‌ച്ചെടി വളർന്ന്‌ ഉപയോഗശൂന്യമായി?
(3) ഒരു വികസനപദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായി പുനരധിവസിപ്പിക്കപ്പെട്ട കർഷകർക്കു ലഭിച്ച നഷ്‌ടപരിഹാരത്തിൽ എന്തുമാത്രം അവർ ഉല്‌പ്പാദനപരമായ കാര്യങ്ങളിൽ നിക്ഷേപിച്ചു?
(3) ഒരു വികസനപദ്ധതിയുടെ ഭാഗമായി പുനരധിവസിപ്പിക്കപ്പെട്ട കർഷകർക്കു ലഭിച്ച നഷ്‌ടപരിഹാരത്തിൽ എന്തുമാത്രം അവർ ഉല്‌പ്പാദനപരമായ കാര്യങ്ങളിൽ നിക്ഷേപിച്ചു?
(4) ഓരോ വർഷവും മേച്ചിലിനായി ഉപയോഗിക്കുന്ന വൈക്കോലിന്റെ അളവെത്ര?
(4) ഓരോ വർഷവും മേച്ചിലിനായി ഉപയോഗിക്കുന്ന വൈക്കോലിന്റെ അളവെത്ര?
(5) വ്യത്യസ്‌ത സീസണുകളിൽ കൊതുകിലൂടെ മലമ്പനി ബാധയുണ്ടാകുന്നവരുടെ സംഖ്യ എത്ര?
(5) വ്യത്യസ്‌ത സീസണുകളിൽ കൊതുകിലൂടെ മലമ്പനി ബാധയുണ്ടാകുന്നവരുടെ സംഖ്യ എത്ര?
(6) വിവിധ സമയങ്ങളിൽ സമൂഹത്തിലെ വിവിധഭാഗങ്ങളിൽ ഉദരസാംക്രമിക രോഗങ്ങൾ ബാധിക്കുന്നവരുടെ എണ്ണം എത്ര?
(6) വിവിധ സമയങ്ങളിൽ സമൂഹത്തിലെ വിവിധഭാഗങ്ങളിൽ ഉദരസാംക്രമിക രോഗങ്ങൾ ബാധിക്കുന്നവരുടെ എണ്ണം എത്ര?
(7) കമുകിൻ തോട്ടങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന കീടനാശിനിയുടെ അളവെത്ര? ഏത്‌ കീടനാശിനിയാണ്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌? ഇതുമൂലം വിഷബാധ ഉണ്ടായവരായി സംശയിക്കുന്നവരെത്ര?
(7) കമുകിൻ തോട്ടങ്ങളിൽ ഉപയോഗിക്കുന്ന കീടനാശിനിയുടെ അളവെത്ര? ഏത്‌ കീടനാശിനിയാണ്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌? ഇതുമൂലം വിഷബാധ ഉണ്ടായവരായി സംശയിക്കുന്നവരെത്ര?
(8) കുന്നിൻചരിവുകളിലെ കൃഷി മറ്റൊരിടത്തേയ്‌ക്ക്‌ മാറ്റുമ്പോൾ ഭൂമി തരിശിടാൻ അനുവദിച്ചിട്ടുള്ളത്‌ എത്രവർഷമാണ്‌?
(8) കുന്നിൻചരിവുകളിലെ കൃഷി മറ്റൊരിടത്തേയ്‌ക്ക്‌ മാറ്റുമ്പോൾ ഭൂമി തരിശിടാൻ അനുവദിച്ചിട്ടുള്ളത്‌ എത്രവർഷമാണ്‌?
(9) ഔഷധ ആവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കുന്ന പ്രാദേശിക സസ്യങ്ങൾ എതെല്ലാം?
(9) ഔഷധ ആവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കുന്ന പ്രാദേശിക സസ്യങ്ങൾ എതെല്ലാം?
(10) വീടുകളിൽ പാചകത്തിന്‌ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഊർജ്ജസ്രോതസ്സ്‌ ഏതാണ്‌?
(10) വീടുകളിൽ പാചകത്തിന്‌ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഊർജ്ജസ്രോതസ്സ്‌ ഏതാണ്‌?
ഇന്ത്യൻ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച്‌ മേല്‌പറഞ്ഞ രീതിയിൽ സ്വതന്ത്രവും പരസ്യവുമായ ഒരു വിവരസ്രോതസ്സ്‌ സംഘടിപ്പിച്ചാൽ പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദ വികസനത്തെ സംബന്ധിച്ച ചോദ്യങ്ങൾക്ക്‌ ഉത്തരംനൽകാൻ കഴിവുള്ള വിവരങ്ങളുടെ ഒരു ഖനിയായിരിക്കുമത്‌. വ്യക്തമായ പ്രാദേശിക പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്നതിനും അവയ്‌ക്ക്‌ പരിഹാരം കാണുന്നതിനും ഇത്‌ ഉപകരിക്കും. വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ പഠിക്കുന്നതിനും പഠിപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള ഫലപ്രദമായ സഹായിയായും ഇത്‌ ഉപയോഗിക്കാം.
ഇന്ത്യൻ പരിസ്ഥിതിയെ സംബന്ധിച്ച്‌ മേല്‌പറഞ്ഞ രീതിയിൽ സ്വതന്ത്രവും പരസ്യവുമായ ഒരു വിവരസ്രോതസ്സ്‌ സംഘടിപ്പിച്ചാൽ പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദ വികസനത്തെ സംബന്ധിച്ച ചോദ്യങ്ങൾക്ക്‌ ഉത്തരംനൽകാൻ കഴിവുള്ള വിവരങ്ങളുടെ ഒരു ഖനിയായിരിക്കുമത്‌. വ്യക്തമായ പ്രാദേശിക പ്രശ്‌നങ്ങൾ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുന്നതിനും അവയ്‌ക്ക്‌ പരിഹാരം കാണുന്നതിനും ഇത്‌ ഉപകരിക്കും. വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ പഠിക്കുന്നതിനും പഠിപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള ഫലപ്രദമായ സഹായിയായും ഇത്‌ ഉപയോഗിക്കാം.
'''പൊതുജന ബോധവൽക്കരണം'''


പ്രാദേശികമായി സാംഗത്യമുള്ള പരിസ്ഥിതി, വികസന പ്രശ്‌നങ്ങളെ പറ്റി സാങ്കേതിക വിദഗ്‌ധർക്കും ഭരണകർത്താക്കൾക്കും വിവരം നല്‌കുന്നതിലും ജനങ്ങളെ ബോധവൽക്കരിക്കുന്നതിലും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സന്നദ്ധസംഘടനകൾക്കും വലിയൊരു പങ്ക്‌ വഹിക്കാൻ കഴിയും. മാധ്യമങ്ങളുടെ വിവിധ രൂപങ്ങളായ പ്രഭാഷണങ്ങൾ, പ്രദർശനങ്ങൾ, നാടകങ്ങൾ, ഗാനങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം ഇക്കാര്യത്തിൽ ഉപയോഗിക്കാം. കേരളത്തിൽ പയ്യന്നൂരിലുള്ള പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുള്ള സൊസൈറ്റിയും കേരള ശാസ്‌ത്രസാഹിത്യ പരിഷത്തും ഇതു സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രദർശനങ്ങളും, സഞ്ചരിക്കുന്ന നാടക-കലാസംഘങ്ങളും, സംഘടിപ്പിക്കുകയും പുസ്‌തകങ്ങളും മാസികകളും പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും പ്രകൃതിക്യാമ്പുകൾ നടത്തുകയുംചെയ്യുന്നുണ്ട്‌. സിർസി താലൂക്കിലെ `ഹൾഗോൾ ഗ്രൂപ്പ്‌ വില്ലേജസ്‌-കോ-ഓപ്പറേറ്റീവ്‌ സർവ്വീസ്‌ സൊസൈറ്റി അവരുടെ അംഗങ്ങൾക്കുവേണ്ടി ലൈവ്‌സ്റ്റോക്ക്‌ മാനേജ്‌മെന്റ്‌, തീറ്റ സ്രോതസ്സ്‌ വികസനം, തൊഴുത്തിൽ തീറ്റനൽകുന്നതിന്റെ നേട്ടങ്ങൾ, എന്നിവ സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രഭാഷണങ്ങൾ നടത്തിയിരുന്നു. കുന്ത താലൂക്കിലെ `മഹാവിഷ്‌ണു യുവക്‌ മണ്ഡൽ' വീടുകളിൽ ഇന്ധന ക്ഷമതയുള്ള പുകയില്ലാത്ത അടുപ്പുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ച്‌ പരിശീലന പരിപാടി സംഘടിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഇത്തരം നിരവധി നല്ല മാതൃകകൾ നമ്മുടെ മുന്നിലുണ്ട്‌. വളരെ ലാഭകരമായും വ്യാപകമായും ഇത്‌ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യാം.
പ്രാദേശികമായി സാംഗത്യമുള്ള പരിസ്ഥിതി, വികസന പ്രശ്‌നങ്ങളെ പറ്റി സാങ്കേതിക വിദഗ്‌ധർക്കും ഭരണകർത്താക്കൾക്കും വിവരം നല്‌കുന്നതിലും ജനങ്ങളെ ബോധവൽക്കരിക്കുന്നതിലും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സന്നദ്ധസംഘടനകൾക്കും വലിയൊരു പങ്ക്‌ വഹിക്കാൻ കഴിയും. മാധ്യമങ്ങളുടെ വിവിധ രൂപങ്ങളായ പ്രഭാഷണങ്ങൾ, പ്രദർശനങ്ങൾ, നാടകങ്ങൾ, ഗാനങ്ങൾ എന്നിവയെല്ലാം ഇക്കാര്യത്തിൽ ഉപയോഗിക്കാം. കേരളത്തിൽ പയ്യന്നൂരിലുള്ള പരിസ്ഥിതി വിദ്യാഭ്യാസത്തിനുള്ള സൊസൈറ്റിയും കേരള ശാസ്‌ത്രസാഹിത്യ പരിഷത്തും ഇതു സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രദർശനങ്ങളും, സഞ്ചരിക്കുന്ന നാടക-കലാസംഘങ്ങളും, സംഘടിപ്പിക്കുകയും പുസ്‌തകങ്ങളും മാസികകളും പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും പ്രകൃതിക്യാമ്പുകൾ നടത്തുകയുംചെയ്യുന്നുണ്ട്‌. സിർസി താലൂക്കിലെ `ഹൾഗോൾ ഗ്രൂപ്പ്‌ വില്ലേജസ്‌-കോ-ഓപ്പറേറ്റീവ്‌ സർവ്വീസ്‌ സൊസൈറ്റി അവരുടെ അംഗങ്ങൾക്കുവേണ്ടി ലൈവ്‌സ്റ്റോക്ക്‌ മാനേജ്‌മെന്റ്‌, തീറ്റ സ്രോതസ്സ്‌ വികസനം, തൊഴുത്തിൽ തീറ്റനൽകുന്നതിന്റെ നേട്ടങ്ങൾ, എന്നിവ സംബന്ധിച്ച്‌ പ്രഭാഷണങ്ങൾ നടത്തിയിരുന്നു. കുന്ത താലൂക്കിലെ `മഹാവിഷ്‌ണു യുവക്‌ മണ്ഡൽ' വീടുകളിൽ ഇന്ധന ക്ഷമതയുള്ള പുകയില്ലാത്ത അടുപ്പുകൾ നിർമ്മിക്കുന്നതു സംബന്ധിച്ച്‌ പരിശീലന പരിപാടി സംഘടിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഇത്തരം നിരവധി നല്ല മാതൃകകൾ നമ്മുടെ മുന്നിലുണ്ട്‌. വളരെ ലാഭകരമായും വ്യാപകമായും ഇത്‌ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യാം.
'''ജനങ്ങളെ സംഘടിപ്പിക്കൽ'''


പരിസ്ഥിതി വികസന വഴിയിലെ ഏറ്റവും ഗൗരവതരമായ തടസ്സം നിർദ്ധനരും നിരക്ഷരരുമായ ജനങ്ങൾ ജാതിയുടെയും മതത്തിന്റെയും മതിൽക്കെട്ടുകൾക്കുള്ളിൽ ഭിന്നിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതിനാൽ ഒരു പൊതുതാല്‌പര്യത്തിനുവേണ്ടി ഒന്നിച്ചു പ്രവർത്തിക്കാൻ അവർക്ക്‌ കഴിയാതെ വരുന്നു എന്നതാണ്‌. നിത്യവൃത്തിക്കുവേണ്ടി അലയുന്ന അവർക്ക്‌ സ്വന്തം ഭാവി താല്‌പര്യങ്ങൾ പരിരക്ഷിക്കാൻ കഴിയുന്നില്ല. ആകയാൽ പ്രകൃതി വിഭവ പരിപാലനത്തിനും സർക്കാർ സ്‌കീമുകളുടെ ആനുകൂല്യം ശരിയാം വണ്ണം ലഭിക്കുന്നതിനും ഇവരെ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിനും പരസ്‌പരം സഹകരിക്കുന്നതിനും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സന്നദ്ധ സംഘടനകൾക്കും വലിയ സംഭാവന നൽകാൻ കഴിയും. ഇക്കാര്യത്തിൽ ചുവടെയുള്ള പട്ടിക വളരെ പ്രയോജനപ്പെടും.
പരിസ്ഥിതി വികസന വഴിയിലെ ഏറ്റവും ഗൗരവതരമായ തടസ്സം നിർദ്ധനരും നിരക്ഷരരുമായ ജനങ്ങൾ ജാതിയുടെയും മതത്തിന്റെയും മതിൽക്കെട്ടുകൾക്കുള്ളിൽ ഭിന്നിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതിനാൽ ഒരു പൊതുതാല്‌പര്യത്തിനുവേണ്ടി ഒന്നിച്ചു പ്രവർത്തിക്കാൻ അവർക്ക്‌ കഴിയാതെ വരുന്നു എന്നതാണ്‌. നിത്യവൃത്തിക്കുവേണ്ടി അലയുന്ന അവർക്ക്‌ സ്വന്തം ഭാവി താല്‌പര്യങ്ങൾ പരിരക്ഷിക്കാൻ കഴിയുന്നില്ല. ആകയാൽ പ്രകൃതി വിഭവ പരിപാലനത്തിനും സർക്കാർ സ്‌കീമുകളുടെ ആനുകൂല്യം ശരിയാം വണ്ണം ലഭിക്കുന്നതിനും ഇവരെ സംഘടിപ്പിക്കുന്നതിനും പരസ്‌പരം സഹകരിക്കുന്നതിനും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സന്നദ്ധ സംഘടനകൾക്കും വലിയ സംഭാവന നൽകാൻ കഴിയും. ഇക്കാര്യത്തിൽ ചുവടെയുള്ള പട്ടിക വളരെ പ്രയോജനപ്പെടും.
(1) ഗ്രാമത്തിലെ പൊതുസ്ഥലത്ത്‌ സാമൂഹ്യവനവൽക്കരണ പരിപാടിയിലുൾപ്പെടുത്തി വിറകിനും തീറ്റയ്‌ക്കും വേണ്ടിയുള്ള ഒരു തോട്ടം സംരക്ഷിച്ച്‌ നടത്താൻ ഗ്രാമവാസികളെ സംഘടിപ്പിക്കുക.
(1) ഗ്രാമത്തിലെ പൊതുസ്ഥലത്ത്‌ സാമൂഹ്യവനവൽക്കരണ പരിപാടിയിലുൾപ്പെടുത്തി വിറകിനും തീറ്റയ്‌ക്കും വേണ്ടിയുള്ള ഒരു തോട്ടം സംരക്ഷിച്ച്‌ നടത്താൻ ഗ്രാമവാസികളെ സംഘടിപ്പിക്കുക.
(2) വില്ലേജ്‌ ഭൂമിയിൽ മാറിമാറി മേച്ചിൽ നടത്തുന്ന സംവിധാനം സംഘടിപ്പിക്കുക
(2) വില്ലേജ്‌ ഭൂമിയിൽ മാറിമാറി മേച്ചിൽ നടത്തുന്ന സംവിധാനം സംഘടിപ്പിക്കുക
(3) വനങ്ങളുടെ സംരക്ഷണത്തിന്‌ വനം തൊഴിലാളികൾ, സഹകരണസംഘങ്ങൾ, ഗിരിവർഗ്ഗക്കാർ എന്നിവരെ സംഘടിപ്പിക്കുക.
(3) വനങ്ങളുടെ സംരക്ഷണത്തിന്‌ വനം തൊഴിലാളികൾ, സഹകരണസംഘങ്ങൾ, ഗിരിവർഗ്ഗക്കാർ എന്നിവരെ സംഘടിപ്പിക്കുക.
(4) ഒരു സമൂഹ ബയോഗ്യാസ്‌ പ്ലാന്റ്‌ സംഘടിപ്പിക്കുക.
(4) ഒരു സമൂഹ ബയോഗ്യാസ്‌ പ്ലാന്റ്‌ സംഘടിപ്പിക്കുക.
(5) കൃഷിഭൂമിയിൽ മണ്ണ്‌ സംരക്ഷണത്തിന്‌ ഒരു സഹകരണ പരിപാടി സംഘടിപ്പിക്കുക.
(5) കൃഷിഭൂമിയിൽ മണ്ണ്‌ സംരക്ഷണത്തിന്‌ ഒരു സഹകരണ പരിപാടി സംഘടിപ്പിക്കുക.
'''സാങ്കതിക വിദ്യകളുടെ വ്യാപനം'''


കീഴ്‌തട്ടിലെ സാഹചര്യങ്ങളിൽ പുതിയ സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വ്യാപിപ്പിക്കുന്നതിലെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കുന്നതിലെ വീഴ്‌ചയും ഈ സാങ്കേതിക വിദ്യാവ്യാപനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിലെ വിമുഖതയുമാണ്‌ നമ്മുടെ വികസന പദ്ധതികൾ നേരിടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രശ്‌നം. പ്രാദേശിക സ്‌കൂളുകൾക്കും കോളേജുകൾക്കും, സന്നദ്ധസംഘടനകൾക്കും സാഹചര്യം അപഗ്രഥിച്ചും മാതൃകാപ്രദർശനങ്ങൾ ഒരുക്കിയും, പദ്ധതി രൂപീകരണത്തിന്‌ സന്നദ്ധസഹായം നൽകിയും സർക്കാർ ഏജൻസികളുമായി ആശയഐക്യം സ്ഥാപിച്ചും പദ്ധതികൾ നടപ്പിലാക്കാനുള്ള ഏജൻസികളായി പ്രവർത്തിച്ചും ഈ പ്രക്രിയയിൽ വളരെ സജീവമായി പങ്കെടുക്കാൻ സാധിക്കും. പരിഗണന അർഹിക്കുന്ന ചില സാങ്കേതിക മാതൃകകൾ ചുവടെ.
കീഴ്‌തട്ടിലെ സാഹചര്യങ്ങളിൽ പുതിയ സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വ്യാപിപ്പിക്കുന്നതിലെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ മനസ്സിലാക്കുന്നതിലെ വീഴ്‌ചയും ഈ സാങ്കേതിക വിദ്യാവ്യാപനത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിലെ വിമുഖതയുമാണ്‌ നമ്മുടെ വികസന പദ്ധതികൾ നേരിടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ പ്രശ്‌നം. പ്രാദേശിക സ്‌കൂളുകൾക്കും കോളേജുകൾക്കും, സന്നദ്ധസംഘടനകൾക്കും സാഹചര്യം അപഗ്രഥിച്ചും മാതൃകാപ്രദർശനങ്ങൾ ഒരുക്കിയും, പദ്ധതി രൂപീകരണത്തിന്‌ സന്നദ്ധസഹായം നൽകിയും സർക്കാർ ഏജൻസികളുമായി ആശയഐക്യം സ്ഥാപിച്ചും പദ്ധതികൾ നടപ്പിലാക്കാനുള്ള ഏജൻസികളായി പ്രവർത്തിച്ചും ഈ പ്രക്രിയയിൽ വളരെ സജീവമായി പങ്കെടുക്കാൻ സാധിക്കും. പരിഗണന അർഹിക്കുന്ന ചില സാങ്കേതിക മാതൃകകൾ ചുവടെ.
(1) തരിശായി കിടക്കുന്ന മലഞ്ചെരിവുകളിൽ പ്രദേശിക ജനസമൂഹത്തിന്‌ ഉപയോഗമുള്ള ഇനങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കുക.
(1) തരിശായി കിടക്കുന്ന മലഞ്ചെരിവുകളിൽ പ്രദേശിക ജനസമൂഹത്തിന്‌ ഉപയോഗമുള്ള ഇനങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കുക.
(2) ഇന്ധനക്ഷമതയുള്ള പുകയില്ലാത്ത അടുപ്പുകൾ
(2) ഇന്ധനക്ഷമതയുള്ള പുകയില്ലാത്ത അടുപ്പുകൾ
(3) നിർമ്മാണത്തിന്‌ സിമന്റും മണലും ചേർത്തുണ്ടാക്കിയ കട്ടകൾ.
(3) നിർമ്മാണത്തിന്‌ സിമന്റും മണലും ചേർത്തുണ്ടാക്കിയ കട്ടകൾ.
(4) സുലഭ ശൗഛാലയ കക്കൂസുകൾ
(4) സുലഭ ശൗഛാലയ കക്കൂസുകൾ
പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദവികസന പ്രക്രിയയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ വിദ്യാഭ്യാസ-സന്നദ്ധ സംഘടനകൾക്ക്‌ പല മാർഗ്ഗങ്ങളുമുണ്ട്‌. അതേസമയം സാമൂഹ്യ വനവൽക്കരണത്തിനുള്ള നഴ്‌സറികൾ സ്ഥാപിച്ചും പട്ടികവർഗ്ഗവീടുകളിൽ അടുപ്പുകൾ നിർമ്മിച്ചു സ്വന്തം വിഭവസമാഹരണം ശക്തിപ്പെടുത്താനും അവർക്ക്‌ കഴിയും.
പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദവികസന പ്രക്രിയയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ വിദ്യാഭ്യാസ-സന്നദ്ധ സംഘടനകൾക്ക്‌ പല മാർഗ്ഗങ്ങളുമുണ്ട്‌. അതേസമയം സാമൂഹ്യ വനവൽക്കരണത്തിനുള്ള നഴ്‌സറികൾ സ്ഥാപിച്ചും പട്ടികവർഗ്ഗവീടുകളിൽ അടുപ്പുകൾ നിർമ്മിച്ചു സ്വന്തം വിഭവസമാഹരണം ശക്തിപ്പെടുത്താനും അവർക്ക്‌ കഴിയും.
'''സർവ്വകലാശാലകളുടേയും ശാസ്ത്രസ്ഥാപനങ്ങളുടേയും പങ്ക്'''


പശ്ചിമഘട്ടമേഖലയിൽ ശാസ്‌ത്രീയ ഗവേഷണത്തിനും വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന മുൻഗണനയുള്ള മേഖലകളുടെ പട്ടികയാണ്‌ ചുവടെ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്‌.
പശ്ചിമഘട്ടമേഖലയിൽ ശാസ്‌ത്രീയ ഗവേഷണത്തിനും വികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്കും ഉയർന്ന മുൻഗണനയുള്ള മേഖലകളുടെ പട്ടികയാണ്‌ ചുവടെ ചേർത്തിട്ടുള്ളത്‌.
(1) രാസവളവും ജൈവവളവും ഉപയോഗിക്കുന്നതു മൂലം മണ്ണിന്റെ ഫലഭൂയിഷ്‌ഠതയിൽ വന്നിട്ടുള്ള വ്യത്യസം?
(1) രാസവളവും ജൈവവളവും ഉപയോഗിക്കുന്നതു മൂലം മണ്ണിന്റെ ഫലഭൂയിഷ്‌ഠതയിൽ വന്നിട്ടുള്ള വ്യത്യസം?
(2) നിലവിലുള്ള ജൈവപിണ്ഡവും ജൈവവളത്തിന്റെ വിവിധ സ്രോതസ്സുകളുടെ ഉല്‌പാദനക്ഷമതയും.
(2) നിലവിലുള്ള ജൈവപിണ്ഡവും ജൈവവളത്തിന്റെ വിവിധ സ്രോതസ്സുകളുടെ ഉല്‌പാദനക്ഷമതയും.
(3) മൃഗങ്ങളിലും സൂക്ഷ്‌മകീടങ്ങളിലും കീടനാശിനി പ്രതിരോധത്തിൽ സംഭവിച്ചിട്ടുള്ള പരിണാമം
(3) മൃഗങ്ങളിലും സൂക്ഷ്‌മകീടങ്ങളിലും കീടനാശിനി പ്രതിരോധത്തിൽ സംഭവിച്ചിട്ടുള്ള പരിണാമം
(4) കീടനാശിനി പ്രയോഗം മൂലം മനുഷ്യരുടെയും വളർത്തുമൃഗങ്ങളുടെയും ആരോഗ്യത്തിനേറ്റ ആഘാതം.
(4) കീടനാശിനി പ്രയോഗം മൂലം മനുഷ്യരുടെയും വളർത്തുമൃഗങ്ങളുടെയും ആരോഗ്യത്തിനേറ്റ ആഘാതം.
(5) ഭൂമിയുടെ ശേഷിയുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തിയുള്ള അതിന്റെ വിനിയോഗം.
(5) ഭൂമിയുടെ ശേഷിയുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തിയുള്ള അതിന്റെ വിനിയോഗം.
(6) വ്യത്യസ്‌ത ഭൂവിനിയോഗം മൂലം മലഞ്ചെരിവുകളിലെ മണ്ണൊലിപ്പ്‌ എന്തുമാത്രമുണ്ടായി.
(6) വ്യത്യസ്‌ത ഭൂവിനിയോഗം മൂലം മലഞ്ചെരിവുകളിലെ മണ്ണൊലിപ്പ്‌ എന്തുമാത്രമുണ്ടായി.
(7) വ്യത്യസ്‌ത ഭൂവിനിയോഗത്തിൽ മലഞ്ചെരിവുകളിൽ മണ്ണിലേക്ക്‌ താഴുകയും ഒലിച്ചുപോവുകയും ചെയ്യുന്ന വെള്ളത്തിന്റെ അളവ്‌?
(7) വ്യത്യസ്‌ത ഭൂവിനിയോഗത്തിൽ മലഞ്ചെരിവുകളിൽ മണ്ണിലേക്ക്‌ താഴുകയും ഒലിച്ചുപോവുകയും ചെയ്യുന്ന വെള്ളത്തിന്റെ അളവ്‌?
(8) മലഞ്ചെരിവുകളിലെ കൃഷിയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന സാമൂഹ്യ- സാമ്പത്തിക ശക്തികൾ?
(8) മലഞ്ചെരിവുകളിലെ കൃഷിയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്ന സാമൂഹ്യ- സാമ്പത്തിക ശക്തികൾ?
(9) മലഞ്ചെരിവുകളിലെ കൃഷി അവസാനിപ്പിച്ച്‌ അവിടെ വൃക്ഷങ്ങളും തീറ്റപ്പുല്ലും മറ്റും വച്ചുപിടിപ്പിക്കുന്ന സാങ്കേതിക-സാമ്പത്തിക സാദ്ധ്യത.
(9) മലഞ്ചെരിവുകളിലെ കൃഷി അവസാനിപ്പിച്ച്‌ അവിടെ വൃക്ഷങ്ങളും തീറ്റപ്പുല്ലും മറ്റും വച്ചുപിടിപ്പിക്കുന്ന സാങ്കേതിക-സാമ്പത്തിക സാദ്ധ്യത.
(10) മലഞ്ചെരിവുകളിൽ വൃക്ഷങ്ങളും തീറ്റപ്പുല്ലും വച്ചുപിടിപ്പിക്കുന്നതിലേക്കുള്ള മാറ്റത്തിൽ ഗ്രാമീണ തൊഴിൽദാന പരിപാടികൾക്കുള്ള പങ്ക്‌.
(10) മലഞ്ചെരിവുകളിൽ വൃക്ഷങ്ങളും തീറ്റപ്പുല്ലും വച്ചുപിടിപ്പിക്കുന്നതിലേക്കുള്ള മാറ്റത്തിൽ ഗ്രാമീണ തൊഴിൽദാന പരിപാടികൾക്കുള്ള പങ്ക്‌.
(11) സൂക്ഷ്‌മകാലാവസ്ഥയും ജലാംശവും നിലനിർത്തുന്നതിലും പച്ചിലവളം ലഭ്യമാക്കുന്നതിലും തേയില ഉണക്കാൻ വിറക്‌ നൽകുന്നതിലും സസ്യഫലവിളകൾ അടുത്തുള്ള വനത്തെ എത്രമാത്രം ആശ്രയിക്കുന്നു.
(11) സൂക്ഷ്‌മകാലാവസ്ഥയും ജലാംശവും നിലനിർത്തുന്നതിലും പച്ചിലവളം ലഭ്യമാക്കുന്നതിലും തേയില ഉണക്കാൻ വിറക്‌ നൽകുന്നതിലും സസ്യഫലവിളകൾ അടുത്തുള്ള വനത്തെ എത്രമാത്രം ആശ്രയിക്കുന്നു.
(12) തോട്ടം വിളകളിൽ പ്രത്യേകിച്ച്‌ ഏലത്തോട്ടങ്ങളിലെ തണൽമരങ്ങളുടെ സംരക്ഷണവും നിർമാർജ നവും
 
(12) തോട്ടം വിളകളിൽ പ്രത്യേകിച്ച്‌ ഏലത്തോട്ടങ്ങളിലെ തണൽമരങ്ങളുടെ സംരക്ഷണവും നിർമാർജനവും
 
(13) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനായി തോട്ടം വിളകൾ വ്യാപിപ്പിക്കാനുള്ള ഭാവി പദ്ധതികളുടെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ.
(13) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കാനായി തോട്ടം വിളകൾ വ്യാപിപ്പിക്കാനുള്ള ഭാവി പദ്ധതികളുടെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ.
(14) സമൂഹ-സർക്കാർ ഭൂമികളുടെ വിനിയോഗത്തിലും വിറക്‌ ശേഖരണത്തിലും സമൂഹ- സർക്കാർ-സ്വകാര്യ ഭൂമികളിലെ മേച്ചിലിനേയും സംബന്ധിച്ച ജനങ്ങളുടെ നിലപാട്‌.
(14) സമൂഹ-സർക്കാർ ഭൂമികളുടെ വിനിയോഗത്തിലും വിറക്‌ ശേഖരണത്തിലും സമൂഹ- സർക്കാർ-സ്വകാര്യ ഭൂമികളിലെ മേച്ചിലിനേയും സംബന്ധിച്ച ജനങ്ങളുടെ നിലപാട്‌.
(15) സമൂഹ-സർക്കാർ ഭൂമികളുടെ ശരിയായ വിനിയോഗം ഉറപ്പുവരുത്താൻ സാമൂഹ്യ സംഘടനകൾ വേണം.
(15) സമൂഹ-സർക്കാർ ഭൂമികളുടെ ശരിയായ വിനിയോഗം ഉറപ്പുവരുത്താൻ സാമൂഹ്യ സംഘടനകൾ വേണം.
(16) മാൽകി വനഭൂമികളുടെ നിലവിലെ വിനിയോഗഘടന
(16) മാൽകി വനഭൂമികളുടെ നിലവിലെ വിനിയോഗഘടന
(17) കന്നുകാലികൾക്ക്‌ തൊഴുത്തിൽ തീറ്റ നൽകുന്നതിലേക്കുള്ള മാറ്റത്തിന്റെ സാങ്കേതിക സാമ്പത്തിക സാധ്യത.
(17) കന്നുകാലികൾക്ക്‌ തൊഴുത്തിൽ തീറ്റ നൽകുന്നതിലേക്കുള്ള മാറ്റത്തിന്റെ സാങ്കേതിക സാമ്പത്തിക സാധ്യത.
(18) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ആടുവളർത്തൽ
(18) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ആടുവളർത്തൽ
(19) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ തീറ്റപുൽവിഭവത്തിന്റെ വ്യാപനം
(19) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ തീറ്റപുൽവിഭവത്തിന്റെ വ്യാപനം
(20) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വൻകിട ജലാശയങ്ങളിലെ മത്സ്യസമ്പത്തിന്റെ വികസനം.
(20) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വൻകിട ജലാശയങ്ങളിലെ മത്സ്യസമ്പത്തിന്റെ വികസനം.
(21) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ കന്യാവനങ്ങളുടെ ഒരു നാൾവഴി.
(21) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ കന്യാവനങ്ങളുടെ ഒരു നാൾവഴി.
(22) മേച്ചിൽ, വിറക്‌ ശേഖരണം, സെലക്ഷൻ ഫെല്ലിംഗ്‌ എന്നിവ പശ്ചിമഘട്ടിത്തിലെ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതം.
(22) മേച്ചിൽ, വിറക്‌ ശേഖരണം, സെലക്ഷൻ ഫെല്ലിംഗ്‌ എന്നിവ പശ്ചിമഘട്ടിത്തിലെ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യത്തിൽ ചെലുത്തുന്ന ആഘാതം.
(23) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംരക്ഷണത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരിക പാരമ്പര്യം
(23) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംരക്ഷണത്തിന്റെ സാംസ്‌കാരിക പാരമ്പര്യം
(24) മനുഷ്യ-വന്യജീവി സംഘർഷം പ്രത്യേകിച്ച്‌ ആനയുടെയും കാട്ടുപന്നിയുടെയും കാര്യത്തിൽ.
(24) മനുഷ്യ-വന്യജീവി സംഘർഷം പ്രത്യേകിച്ച്‌ ആനയുടെയും കാട്ടുപന്നിയുടെയും കാര്യത്തിൽ.
(25) കൃഷി ചെയ്‌ത സസ്യങ്ങളിലെ തദ്ദേശ ഇനങ്ങൾ അവിടെ തന്നെ നിർത്തി സംരക്ഷിക്കുന്നതിലെ സാമ്പത്തിക ശാസ്‌ത്രം.
(25) കൃഷി ചെയ്‌ത സസ്യങ്ങളിലെ തദ്ദേശ ഇനങ്ങൾ അവിടെ തന്നെ നിർത്തി സംരക്ഷിക്കുന്നതിലെ സാമ്പത്തിക ശാസ്‌ത്രം.
(26) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഭൂജലത്തിന്റെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത വിനിയോഗം
(26) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഭൂജലത്തിന്റെ സുസ്ഥിരമല്ലാത്ത വിനിയോഗം
(27) സൂക്ഷ്‌മ-മിനി ജലവൈദ്യുതശേഷി പരീക്ഷണ പ്രദർശനങ്ങളിലൂടെ അത്‌ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുക.
(27) സൂക്ഷ്‌മ-മിനി ജലവൈദ്യുതശേഷി പരീക്ഷണ പ്രദർശനങ്ങളിലൂടെ അത്‌ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുക.
(28) പശ്ചിമഘട്ടങ്ങളിലുള്ള വനങ്ങളിലേക്കുള്ള റോഡുകൾ ഏൽപ്പിക്കുന്ന ആഘാതം
(28) പശ്ചിമഘട്ടങ്ങളിലുള്ള വനങ്ങളിലേക്കുള്ള റോഡുകൾ ഏൽപ്പിക്കുന്ന ആഘാതം
(29) ഗ്രാമീണ ഭവന നിർമ്മാണത്തിൽ സസ്യഭാഗങ്ങളുടെ വിനിയോഗം.
(29) ഗ്രാമീണ ഭവന നിർമ്മാണത്തിൽ സസ്യഭാഗങ്ങളുടെ വിനിയോഗം.
(30) കുടിലുകളുടെയും തൊഴുത്തുകളുടെയും മേച്ചിലുകളുടെ കാലാവധി മെച്ചപ്പെടുത്തുക.
(30) കുടിലുകളുടെയും തൊഴുത്തുകളുടെയും മേച്ചിലുകളുടെ കാലാവധി മെച്ചപ്പെടുത്തുക.
(31) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഗ്രാമീണമേഖലകളിലെ രോഗാവസ്ഥയിൽ ശുചീകരണ നടപടികൾ വരുത്തുന്ന ആഘാതം.
(31) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ഗ്രാമീണമേഖലകളിലെ രോഗാവസ്ഥയിൽ ശുചീകരണ നടപടികൾ വരുത്തുന്ന ആഘാതം.
(32) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജനങ്ങളുടെ പോഷകാഹാര ലഭ്യതയിൽ പ്രകൃതിദത്ത വിഭവങ്ങൾക്കുള്ള പങ്ക്‌.
(32) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ ജനങ്ങളുടെ പോഷകാഹാര ലഭ്യതയിൽ പ്രകൃതിദത്ത വിഭവങ്ങൾക്കുള്ള പങ്ക്‌.
(33) പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ മലേറിയ, കെ.ഇ.ഡി. തുടങ്ങിയ രോഗങ്ങളുടെ കാര്യത്തിലുള്ള പരിസ്ഥിതി നിയന്ത്രണം.
(33) പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ മലേറിയ, കെ.ഇ.ഡി. തുടങ്ങിയ രോഗങ്ങളുടെ കാര്യത്തിലുള്ള പരിസ്ഥിതി നിയന്ത്രണം.
(34) പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദസാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വ്യാപിപ്പിക്കുന്നതിന്‌ ബാധിക്കുന്ന സാമൂഹ്യ-സാമ്പ ത്തിക ഘടകങ്ങൾ.
(34) പരിസ്ഥിതി സൗഹൃദസാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വ്യാപിപ്പിക്കുന്നതിന്‌ ബാധിക്കുന്ന സാമൂഹ്യ-സാമ്പ ത്തിക ഘടകങ്ങൾ.
(35) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ കുടുംബങ്ങളിലെ കുട്ടികളുടെ എണ്ണം നിശ്ചയിക്കുന്ന സാമൂഹ്യവും സാമ്പത്തികവും മനഃശാസ്‌ത്രപരവുമായ ഘടകങ്ങൾ.
(35) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ കുടുംബങ്ങളിലെ കുട്ടികളുടെ എണ്ണം നിശ്ചയിക്കുന്ന സാമൂഹ്യവും സാമ്പത്തികവും മനഃശാസ്‌ത്രപരവുമായ ഘടകങ്ങൾ.
(36) വ്യത്യസ്‌തതലങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾ പരിസ്ഥിതിപരമായും സാമൂഹ്യപരമായും സൗഹൃദപരമായും വികസനത്തിന്‌ കൽപിക്കുന്ന മുൻഗണന സംബന്ധിച്ച മനോഭാവം.
(36) വ്യത്യസ്‌തതലങ്ങളിലെ ജനങ്ങൾ പരിസ്ഥിതിപരമായും സാമൂഹ്യപരമായും സൗഹൃദപരമായും വികസനത്തിന്‌ കൽപിക്കുന്ന മുൻഗണന സംബന്ധിച്ച മനോഭാവം.
'''പരിസ്ഥിതി-ആരോഗ്യ സൗഹൃദ വികസനത്തിന് പ്രേരണ'''


പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ ആരോഗ്യകരമായ വികസനത്തിൽ വിലപ്പെട്ട പങ്കു വഹിക്കാൻ കഴിയുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യയും ശാസ്‌ത്രീയവിജ്ഞാനവും ലഭ്യമാക്കാൻ കഴിയുന്ന ഗവേഷണസ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സർവകലാശാലകൾക്കും ഗവേഷണപ്രതിഭയുള്ള കോളേജധ്യാപകർക്കും ഈ പ്രക്രിയയിൽ സജീവ പങ്കാളികളാകാൻ കഴിയും. ഇത്തരത്തിലുള്ള കാര്യമായ ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടാകാതിരുന്നതിന്‌ പല കാരണങ്ങളുണ്ട്‌. ജനങ്ങളുമായി ചേർന്നും താഴേതട്ടിലെ സ്ഥിതിക്കനുസരിച്ചും പ്രവർത്തിക്കുന്നതിലെ പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അഭാവവും താൽപര്യമില്ലായ്‌മയുമാണ്‌ ഇവയിൽ മുഖ്യം. ഒറ്റപ്പെട്ട പരീക്ഷണശാലകളിൽ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യകൾ പലപ്പോഴും അവ പ്രാവർത്തികമാക്കേണ്ട ഇടങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും അപ്രസക്തമായിരിക്കും. ആകയാൽ പ്രവർത്തന സ്ഥലത്തെ ഗവേഷണവും സാങ്കേതികവിദ്യകൾ അവിടെ പരീക്ഷിക്കുന്നതുമായ ഒരു പുതിയ പാരമ്പര്യം സൃഷ്‌ടിക്കുക എന്നത്‌ വളരെ പ്രധാനമാണ്‌.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ ആരോഗ്യകരമായ വികസനത്തിൽ വിലപ്പെട്ട പങ്കു വഹിക്കാൻ കഴിയുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യയും ശാസ്‌ത്രീയവിജ്ഞാനവും ലഭ്യമാക്കാൻ കഴിയുന്ന ഗവേഷണസ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സർവകലാശാലകൾക്കും ഗവേഷണപ്രതിഭയുള്ള കോളേജധ്യാപകർക്കും ഈ പ്രക്രിയയിൽ സജീവ പങ്കാളികളാകാൻ കഴിയും. ഇത്തരത്തിലുള്ള കാര്യമായ ശ്രമങ്ങൾ ഉണ്ടാകാതിരുന്നതിന്‌ പല കാരണങ്ങളുണ്ട്‌. ജനങ്ങളുമായി ചേർന്നും താഴേതട്ടിലെ സ്ഥിതിക്കനുസരിച്ചും പ്രവർത്തിക്കുന്നതിലെ പാരമ്പര്യത്തിന്റെ അഭാവവും താൽപര്യമില്ലായ്‌മയുമാണ്‌ ഇവയിൽ മുഖ്യം. ഒറ്റപ്പെട്ട പരീക്ഷണശാലകളിൽ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യകൾ പലപ്പോഴും അവ പ്രാവർത്തികമാക്കേണ്ട ഇടങ്ങളിൽ പലപ്പോഴും അപ്രസക്തമായിരിക്കും. ആകയാൽ പ്രവർത്തന സ്ഥലത്തെ ഗവേഷണവും സാങ്കേതികവിദ്യകൾ അവിടെ പരീക്ഷിക്കുന്നതുമായ ഒരു പുതിയ പാരമ്പര്യം സൃഷ്‌ടിക്കുക എന്നത്‌ വളരെ പ്രധാനമാണ്‌.
ഓരോ സർവകലാശാലയും ശാസ്‌ത്രസ്ഥാപനവും ഒരുകൂട്ടം ഗ്രാമങ്ങളോ നീർത്തടങ്ങളോ തെരഞ്ഞെടുത്ത്‌ അവിടെ ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള നിരീക്ഷണപരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തുന്നത്‌ ഉചിതമായിരിക്കും. അങ്ങനെ ആയാൽ അവിടത്തെ പ്രാദേശിക വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളും സന്നദ്ധ ഏജൻസികളും സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളുമായി ചേർന്ന്‌ നിരവധി ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതി-വികസന അധിഷ്‌ഠിത കർമപരിപാടികളിലേർപ്പെടാൻ ഇവയ്‌ക്ക്‌ അവസരം ലഭിക്കും. പദ്ധതി പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നതിന്റെ പ്രധാന ഉത്തരവാദിത്വം പ്രാദേശിക വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സന്നദ്ധസംഘടനകൾക്കും നൽകുകയും ഗവേഷണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ തനത്‌ ഗവേഷണവും സാങ്കേതികവികസനപ്രവർത്തനങ്ങളും അതിന്റെ ഭാഗമാക്കുകയും ചെയ്യാം. ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതിവികസനത്തെ ഉദ്ദീപിപ്പിക്കാനുള്ള നല്ലൊരു മാതൃകയായിരിക്കുമിതെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ കരുതുന്നു.
ഓരോ സർവകലാശാലയും ശാസ്‌ത്രസ്ഥാപനവും ഒരുകൂട്ടം ഗ്രാമങ്ങളോ നീർത്തടങ്ങളോ തെരഞ്ഞെടുത്ത്‌ അവിടെ ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള നിരീക്ഷണപരീക്ഷണങ്ങൾ നടത്തുന്നത്‌ ഉചിതമായിരിക്കും. അങ്ങനെ ആയാൽ അവിടത്തെ പ്രാദേശിക വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളും സന്നദ്ധ ഏജൻസികളും സർക്കാർ സ്ഥാപനങ്ങളുമായി ചേർന്ന്‌ നിരവധി ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതി-വികസന അധിഷ്‌ഠിത കർമപരിപാടികളിലേർപ്പെടാൻ ഇവയ്‌ക്ക്‌ അവസരം ലഭിക്കും. പദ്ധതി പ്രാവർത്തികമാക്കുന്നതിന്റെ പ്രധാന ഉത്തരവാദിത്വം പ്രാദേശിക വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾക്കും സന്നദ്ധസംഘടനകൾക്കും നൽകുകയും ഗവേഷണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ തനത്‌ ഗവേഷണവും സാങ്കേതികവികസനപ്രവർത്തനങ്ങളും അതിന്റെ ഭാഗമാക്കുകയും ചെയ്യാം. ആരോഗ്യകരമായ പരിസ്ഥിതിവികസനത്തെ ഉദ്ദീപിപ്പിക്കാനുള്ള നല്ലൊരു മാതൃകയായിരിക്കുമിതെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ കരുതുന്നു.
====ജൈവവൈവിധ്യ സംരക്ഷണത്തിലേർപ്പെടുന്ന കമ്പനികൾക്കും പൊതുജനങ്ങൾക്കും നേരിട്ട് പ്രതിഫലം====


വന ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥ സാംസ്‌കാരികവും പിന്തുണയേകുന്നതും നിയന്ത്രണപരവും ആയ നിരവധി സേവനങ്ങൾ നൽകുന്നുണ്ട്‌. വിശാലാർഥത്തിൽ ഇവയെ ?ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥാസേവനങ്ങൾ? എന്നു പറയാം. ഒരു പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടി രൂപീകരിക്കുന്നതിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥാപരമായ സുസ്ഥിരതയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ സ്വകാര്യ കൈവശ ഭൂമിയിലും നിലവാരത്തകർച്ച നേരിടുന്ന ഭൂമികളിലും പരമാവധി വൃക്ഷങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കുകയും നിലവിലുള്ള വനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്‌. അതേ സമയം പശ്ചിമഘട്ട ജില്ലകളിലെ വർധിച്ച ജനസംഖ്യയും ലോകത്തിലെ മറ്റേതൊരു ?ജൈവ വൈവിധ്യ കലവറ?യിലുമുള്ളതിനേക്കാൾ കൂടിയ ജനസാന്ദ്രതയും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ ഈ മേഖലയുടെ സംരക്ഷണ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ അർഥവത്തായ ജനപങ്കാളിത്തം അനുപേക്ഷണീയമാണ്‌. നിലവിലുള്ള സാഹചര്യത്തിൽ പരമാവധി വൃക്ഷങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കുകയും സംരക്ഷിക്കുകയും വന്യജീവികളുടെ സഞ്ചാരം സുഗമമാക്കുകയും ചെയ്യുന്നതുപോലെയുള്ള ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥാസേവനങ്ങൾക്കും ജനങ്ങൾക്കും സമൂഹത്തിനും പ്ലാന്റേഷൻ കമ്പനികൾപോലെയുള്ള കോർപറേറ്റുകൾക്കും പ്രോത്സാഹനവും പ്രതിഫലവും നൽകേണ്ടതുണ്ടെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ കരുതുന്നു.
വന ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥ സാംസ്‌കാരികവും പിന്തുണയേകുന്നതും നിയന്ത്രണപരവും ആയ നിരവധി സേവനങ്ങൾ നൽകുന്നുണ്ട്‌. വിശാലാർഥത്തിൽ ഇവയെ ?ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥാസേവനങ്ങൾ? എന്നു പറയാം. ഒരു പശ്ചിമഘട്ട പരിസ്ഥിതി അതോറിട്ടി രൂപീകരിക്കുന്നതിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥാപരമായ സുസ്ഥിരതയെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ സ്വകാര്യ കൈവശ ഭൂമിയിലും നിലവാരത്തകർച്ച നേരിടുന്ന ഭൂമികളിലും പരമാവധി വൃക്ഷങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കുകയും നിലവിലുള്ള വനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നതാണ്‌. അതേ സമയം പശ്ചിമഘട്ട ജില്ലകളിലെ വർധിച്ച ജനസംഖ്യയും ലോകത്തിലെ മറ്റേതൊരു ?ജൈവ വൈവിധ്യ കലവറ?യിലുമുള്ളതിനേക്കാൾ കൂടിയ ജനസാന്ദ്രതയും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ ഈ മേഖലയുടെ സംരക്ഷണ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ അർഥവത്തായ ജനപങ്കാളിത്തം അനുപേക്ഷണീയമാണ്‌. നിലവിലുള്ള സാഹചര്യത്തിൽ പരമാവധി വൃക്ഷങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കുകയും സംരക്ഷിക്കുകയും വന്യജീവികളുടെ സഞ്ചാരം സുഗമമാക്കുകയും ചെയ്യുന്നതുപോലെയുള്ള ജൈവ ആവാസവ്യവസ്ഥാസേവനങ്ങൾക്കും ജനങ്ങൾക്കും സമൂഹത്തിനും പ്ലാന്റേഷൻ കമ്പനികൾപോലെയുള്ള കോർപറേറ്റുകൾക്കും പ്രോത്സാഹനവും പ്രതിഫലവും നൽകേണ്ടതുണ്ടെന്ന്‌ ഞങ്ങൾ കരുതുന്നു.
ഒരു പ്രദേശത്തെ ജലത്തിന്റെ നിലവാരം നിയന്ത്രിക്കുകയും ജൈവവൈവിധ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിൽ വനങ്ങൾക്കുള്ള പങ്കിനു പുറമെ വൃക്ഷങ്ങളുടെ എണ്ണം പരമാവധി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിലെ അനുകൂല പരിസ്ഥിതിയുടെ പങ്ക്‌ ചുവടെ ചേർക്കുന്നു
ഒരു പ്രദേശത്തെ ജലത്തിന്റെ നിലവാരം നിയന്ത്രിക്കുകയും ജൈവവൈവിധ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിൽ വനങ്ങൾക്കുള്ള പങ്കിനു പുറമെ വൃക്ഷങ്ങളുടെ എണ്ണം പരമാവധി വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിലെ അനുകൂല പരിസ്ഥിതിയുടെ പങ്ക്‌ ചുവടെ ചേർക്കുന്നു
(a) ജനങ്ങൾക്ക്‌ ജൈവപിണ്ഡവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഉല്‌പന്നങ്ങൾക്ക്‌ പകരം വിഭവം ലഭ്യമാക്കിയല്ലെങ്കിൽ അവർ സ്വന്തം ആവശ്യങ്ങൾക്കായി സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങളേയും കൂടുതൽ ആശ്രയിക്കും.
(a) ജനങ്ങൾക്ക്‌ ജൈവപിണ്ഡവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഉല്‌പന്നങ്ങൾക്ക്‌ പകരം വിഭവം ലഭ്യമാക്കിയല്ലെങ്കിൽ അവർ സ്വന്തം ആവശ്യങ്ങൾക്കായി സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങളേയും കൂടുതൽ ആശ്രയിക്കും.
(b) ആ മേഖലയിലെ മൊത്തത്തിലുള്ള ജൈവ ആവാസ വ്യവസ്ഥയുടെ തനതു ഭാവത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
(b) ആ മേഖലയിലെ മൊത്തത്തിലുള്ള ജൈവ ആവാസ വ്യവസ്ഥയുടെ തനതു ഭാവത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുക.
(c) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലുടനീളം ആവാസ വ്യവസ്ഥകൾ തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെ മെച്ചപ്പെടുത്തി സസ്യ ങ്ങൾക്കും ജന്തുക്കൾക്കും ഭാവിയിലെ കാലാവസ്ഥ വ്യതിയാനവുമായി ഇഴുകിച്ചേരാനും കുടിയേറ്റത്തിനുമുള്ള അവസരമൊരുക്കണം
(c) പശ്ചിമഘട്ടത്തിലുടനീളം ആവാസ വ്യവസ്ഥകൾ തമ്മിലുള്ള ബന്ധത്തെ മെച്ചപ്പെടുത്തി സസ്യ ങ്ങൾക്കും ജന്തുക്കൾക്കും ഭാവിയിലെ കാലാവസ്ഥ വ്യതിയാനവുമായി ഇഴുകിച്ചേരാനും കുടിയേറ്റത്തിനുമുള്ള അവസരമൊരുക്കണം
(d) കാർബൺ ജൈവപിണ്ഡത്തിലേക്കാകർഷിച്ച്‌ രാജ്യത്തെ ഫാക്‌ടറികളിൽ നിന്ന്‌ പുറംതള്ളുന്ന ഗ്രീൻഹൗസ്‌ വാതകങ്ങളുടെ അളവ്‌ കുറയ്‌ക്കുക.
(d) കാർബൺ ജൈവപിണ്ഡത്തിലേക്കാകർഷിച്ച്‌ രാജ്യത്തെ ഫാക്‌ടറികളിൽ നിന്ന്‌ പുറംതള്ളുന്ന ഗ്രീൻഹൗസ്‌ വാതകങ്ങളുടെ അളവ്‌ കുറയ്‌ക്കുക.
ആഗോള തലത്തിൽതന്നെ പ്രകൃതി സംരക്ഷണത്തിന്‌ പ്രോത്സാഹനാധിഷ്‌ഠിത സമീപനം പരീക്ഷിച്ച നിരവധിമാർഗ്ഗങ്ങളുണ്ട്‌. ജൈവവൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണത്തിന്‌ വിരുദ്ധമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ തടയിടുന്ന തരത്തിലോ, താഴെപറയും പ്രകാരം പ്രോത്സാഹനം നൽകിയോ ആയിരിക്കുമിത്‌.
ആഗോള തലത്തിൽതന്നെ പ്രകൃതി സംരക്ഷണത്തിന്‌ പ്രോത്സാഹനാധിഷ്‌ഠിത സമീപനം പരീക്ഷിച്ച നിരവധിമാർഗ്ഗങ്ങളുണ്ട്‌. ജൈവവൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണത്തിന്‌ വിരുദ്ധമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ തടയിടുന്ന തരത്തിലോ, താഴെപറയും പ്രകാരം പ്രോത്സാഹനം നൽകിയോ ആയിരിക്കുമിത്‌.
1. ജൈവവൈവിദ്ധ്യ വിനിയോഗത്തിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന വരുമാനം ആ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിച്ച്‌ നിലനിർത്തുന്ന പ്രാദേശിക ജനങ്ങൾക്ക്‌ ലഭിക്കുവാനുള്ള അവകാശം 1990 കളിൽ ആരംഭിച്ച സംയുക്ത വന മാനേജ്‌മെന്റ്‌ പരീക്ഷണവും ഉത്തരഖണ്ഡ്‌-ഹിമാലയയിലെ കുമയൂൺ മേഖലയിൽ 1930 ൽ ആരംഭിക്കുകയും തുടർന്ന്‌ വിപുലീകരിക്കുകയും ചെയ്‌ത ?വാൻ? പഞ്ചായത്ത്‌ സംവിധാനവും ഇതിന്‌ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്‌.
1. ജൈവവൈവിദ്ധ്യ വിനിയോഗത്തിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന വരുമാനം ആ ജൈവ വൈവിദ്ധ്യത്തെ സംരക്ഷിച്ച്‌ നിലനിർത്തുന്ന പ്രാദേശിക ജനങ്ങൾക്ക്‌ ലഭിക്കുവാനുള്ള അവകാശം 1990 കളിൽ ആരംഭിച്ച സംയുക്ത വന മാനേജ്‌മെന്റ്‌ പരീക്ഷണവും ഉത്തരഖണ്ഡ്‌-ഹിമാലയയിലെ കുമയൂൺ മേഖലയിൽ 1930 ൽ ആരംഭിക്കുകയും തുടർന്ന്‌ വിപുലീകരിക്കുകയും ചെയ്‌ത ?വാൻ? പഞ്ചായത്ത്‌ സംവിധാനവും ഇതിന്‌ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്‌.
2. സംരക്ഷണത്തിന്‌ സഹായകമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ സബ്‌സിഡി വിശാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ `ജൈവവികസനം' എന്ന്‌ തരംതിരിച്ചിട്ടുള്ള പദ്ധതി ഇതിനുദാഹരണമാണ്‌. ഇതനുസരിച്ച്‌ വനത്തിന്റെ ഓരത്തോ വനങ്ങൾക്കുള്ളിലോ ജീവിക്കുന്നവർക്ക്‌ വനവുമായി ബന്ധമൊന്നുമില്ലാത്ത ബിസിനസ്സുകൾ തുടങ്ങാൻ വായ്‌പകളും ചെറിയ നിക്ഷേപതുകകളും നൽകുന്നു. വനത്തിൽ നിന്ന്‌ ശേഖരിക്കുന്ന വിറകിനെ ആശ്രയിക്കുന്നത്‌ കുറയ്‌ക്കാനായി പാചകവാതകത്തിനും, സോളാർ കുക്കറിനും സബ്‌സിഡി നൽകുമെന്നതാണ്‌ ഇത്തരം പ്രോത്സാഹനത്തിനുള്ള മറ്റൊരുദാഹരണം.
2. സംരക്ഷണത്തിന്‌ സഹായകമായ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ സബ്‌സിഡി വിശാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ `ജൈവവികസനം' എന്ന്‌ തരംതിരിച്ചിട്ടുള്ള പദ്ധതി ഇതിനുദാഹരണമാണ്‌. ഇതനുസരിച്ച്‌ വനത്തിന്റെ ഓരത്തോ വനങ്ങൾക്കുള്ളിലോ ജീവിക്കുന്നവർക്ക്‌ വനവുമായി ബന്ധമൊന്നുമില്ലാത്ത ബിസിനസ്സുകൾ തുടങ്ങാൻ വായ്‌പകളും ചെറിയ നിക്ഷേപതുകകളും നൽകുന്നു. വനത്തിൽ നിന്ന്‌ ശേഖരിക്കുന്ന വിറകിനെ ആശ്രയിക്കുന്നത്‌ കുറയ്‌ക്കാനായി പാചകവാതകത്തിനും, സോളാർ കുക്കറിനും സബ്‌സിഡി നൽകുമെന്നതാണ്‌ ഇത്തരം പ്രോത്സാഹനത്തിനുള്ള മറ്റൊരുദാഹരണം.
3. സംരക്ഷണത്തിന്‌ നേരിട്ട്‌ പ്രതിഫലം നൽകൽ: സംരക്ഷണ പ്രവർത്തനങ്ങളിലെ പ്രകടമായ നേട്ടങ്ങൾക്ക്‌ ഭൂവുടമകൾക്കും സമൂഹത്തിനും നേരിട്ട്‌ പ്രതിഫലം നൽകുന്നതിനെ ധനതത്വശാസ്‌ത്രജ്ഞർ അനുകൂലിക്കുന്നുണ്ട്‌. ``ജൈവ ആവാസ സേവനങ്ങൾക്കുള്ള പ്രതിഫലം'' എന്ന പേരിലറിയപ്പെടുന്ന ഈ സമീപനം ഇന്ത്യയിലിതുവരെ നടപ്പിലാക്കിയിട്ടില്ലെങ്കിലും വികസിതരാജ്യങ്ങളായ അമേരിക്ക, ആസ്‌ട്രേലിയ എന്നിവിടങ്ങളിലും വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളായ മെക്‌സിക്കോ, കോസ്റ്റാറിക്ക, കൊളംബിയ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലും നടപ്പാക്കിവരുന്നുണ്ട്‌. സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾക്കുള്ള ജൈവ-ടൂറിസം നയത്തിന്റെ കരട്‌ കേന്ദ്ര പരിസ്ഥിതി - വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ വെബ്‌സൈറ്റിൽ 2011 ജൂൺ 2 ന്‌ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. സംരക്ഷിത മേഖലകൾക്കടുത്തുള്ള സ്വകാര്യ ഭൂവുടമകൾക്ക്‌ വന സംരക്ഷണത്തിന്‌ സാമ്പത്തികസഹായം നൽകുന്നതിന്‌ ഇതിൽ വ്യവസ്ഥയുണ്ട്‌.
3. സംരക്ഷണത്തിന്‌ നേരിട്ട്‌ പ്രതിഫലം നൽകൽ: സംരക്ഷണ പ്രവർത്തനങ്ങളിലെ പ്രകടമായ നേട്ടങ്ങൾക്ക്‌ ഭൂവുടമകൾക്കും സമൂഹത്തിനും നേരിട്ട്‌ പ്രതിഫലം നൽകുന്നതിനെ ധനതത്വശാസ്‌ത്രജ്ഞർ അനുകൂലിക്കുന്നുണ്ട്‌. ``ജൈവ ആവാസ സേവനങ്ങൾക്കുള്ള പ്രതിഫലം'' എന്ന പേരിലറിയപ്പെടുന്ന ഈ സമീപനം ഇന്ത്യയിലിതുവരെ നടപ്പിലാക്കിയിട്ടില്ലെങ്കിലും വികസിതരാജ്യങ്ങളായ അമേരിക്ക, ആസ്‌ട്രേലിയ എന്നിവിടങ്ങളിലും വികസ്വര രാഷ്‌ട്രങ്ങളായ മെക്‌സിക്കോ, കോസ്റ്റാറിക്ക, കൊളംബിയ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലും നടപ്പാക്കിവരുന്നുണ്ട്‌. സംരക്ഷിത പ്രദേശങ്ങൾക്കുള്ള ജൈവ-ടൂറിസം നയത്തിന്റെ കരട്‌ കേന്ദ്ര പരിസ്ഥിതി - വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ വെബ്‌സൈറ്റിൽ 2011 ജൂൺ 2 ന്‌ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. സംരക്ഷിത മേഖലകൾക്കടുത്തുള്ള സ്വകാര്യ ഭൂവുടമകൾക്ക്‌ വന സംരക്ഷണത്തിന്‌ സാമ്പത്തികസഹായം നൽകുന്നതിന്‌ ഇതിൽ വ്യവസ്ഥയുണ്ട്‌.
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിനും പ്രോത്സാഹനത്തിനും ന്യായമായ പ്രതിഫലം നേരിട്ട്‌ നൽകുന്നിതിനെ സമിതി അനുകൂലിക്കുന്നു. ഇതിന്‌ പര്യാപ്‌തമായ ഒരു ചട്ടക്കൂടിന്‌ രൂപം നൽകേണ്ടതുണ്ട്‌. ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ ചുവടെ
പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിനും പ്രോത്സാഹനത്തിനും ന്യായമായ പ്രതിഫലം നേരിട്ട്‌ നൽകുന്നിതിനെ സമിതി അനുകൂലിക്കുന്നു. ഇതിന്‌ പര്യാപ്‌തമായ ഒരു ചട്ടക്കൂടിന്‌ രൂപം നൽകേണ്ടതുണ്ട്‌. ചില ഉദാഹരണങ്ങൾ ചുവടെ
'''സംരക്ഷണത്തിന് പ്രതിഫലം നേരിട്ട്'''


(i) പ്രതിഫലം ജനങ്ങൾക്ക്‌ : പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ ഭൂമിയുടെ ഗണ്യമായ ഭാഗം വ്യക്തികളുടെ സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലാണ്‌.
(i) പ്രതിഫലം ജനങ്ങൾക്ക്‌ : പശ്ചിമഘട്ട മേഖലയിലെ ഭൂമിയുടെ ഗണ്യമായ ഭാഗം വ്യക്തികളുടെ സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലാണ്‌.
അനേകം ആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ, കൃഷി ചെയ്യുന്ന പ്രദേശങ്ങൾ, മറ്റ്‌ കാര്യങ്ങൾക്ക്‌ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്ന സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള ഭൂമി എന്നിവയെല്ലാം ഇതിൽപെടും. തന്ത്രപ്രധാന സ്ഥാനങ്ങളിലുള്ള ഇത്തരം ഭൂമിയിൽ പരമാവധി വൃക്ഷങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കുന്നത്‌ മേല്‌പറഞ്ഞ അനുകൂല പരിസ്ഥിതിയുടെ പങ്ക്‌ സഫലീകരിക്കാനും വരുമാനം ഉയർത്താനും ഭൂ ഉടമകളിൽ സംരക്ഷണത്തിന്‌ അനുകൂലമായി ഒരു കാഴ്‌ചപ്പാട്‌ സ്വീകരിക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുന്നു. രാജ്യത്ത്‌ മരം വച്ചുപിടിപ്പിക്കൽ പരിപാടിയുടെ വിജയത്തിന്‌ ഏറ്റവും പ്രധാനം ലാഭകരമെന്ന്‌ ജനങ്ങൾ കരുതുന്ന വൃക്ഷഇനങ്ങൾ തെരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യമാണ്‌. ലാഭകരമായ ഇനങ്ങൾ നട്ടുവളർത്തി നിയന്ത്രിത അളവിൽ വിളവെടുപ്പ്‌ അനുവദിക്കുന്നതോടൊപ്പം ലാഭനഷ്‌ടങ്ങൾ നോക്കാതെ സ്വദേശി ഇനങ്ങൾ നട്ടുവളർത്താൻ സഹായം നൽകുകയും വേണം.
അനേകം ആവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ, കൃഷി ചെയ്യുന്ന പ്രദേശങ്ങൾ, മറ്റ്‌ കാര്യങ്ങൾക്ക്‌ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്ന സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള ഭൂമി എന്നിവയെല്ലാം ഇതിൽപെടും. തന്ത്രപ്രധാന സ്ഥാനങ്ങളിലുള്ള ഇത്തരം ഭൂമിയിൽ പരമാവധി വൃക്ഷങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കുന്നത്‌ മേല്‌പറഞ്ഞ അനുകൂല പരിസ്ഥിതിയുടെ പങ്ക്‌ സഫലീകരിക്കാനും വരുമാനം ഉയർത്താനും ഭൂ ഉടമകളിൽ സംരക്ഷണത്തിന്‌ അനുകൂലമായി ഒരു കാഴ്‌ചപ്പാട്‌ സ്വീകരിക്കുന്നതിനും സഹായിക്കുന്നു. രാജ്യത്ത്‌ മരം വച്ചുപിടിപ്പിക്കൽ പരിപാടിയുടെ വിജയത്തിന്‌ ഏറ്റവും പ്രധാനം ലാഭകരമെന്ന്‌ ജനങ്ങൾ കരുതുന്ന വൃക്ഷഇനങ്ങൾ തെരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യമാണ്‌. ലാഭകരമായ ഇനങ്ങൾ നട്ടുവളർത്തി നിയന്ത്രിത അളവിൽ വിളവെടുപ്പ്‌ അനുവദിക്കുന്നതോടൊപ്പം ലാഭനഷ്‌ടങ്ങൾ നോക്കാതെ സ്വദേശി ഇനങ്ങൾ നട്ടുവളർത്താൻ സഹായം നൽകുകയും വേണം.
(ii) സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ സഹായം : ഭൂരിഭാഗം ഭൂമിയും ഗ്രാമസമൂഹങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള വടക്കുകിഴക്കൻ മേഖലയിൽ നിന്ന്‌ വ്യത്യസ്‌തമായി പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ചെറിയൊരംശം ഭൂമി മാത്രമേ സമൂഹ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ളു. ഉദാഹരണത്തിന്‌ നീലിഗിരിയിലെ സമൂഹമേച്ചിൽപുറങ്ങൾ, പരമ്പരാഗത ടോഡ സമൂഹത്തിന്റെ പട്ടയഭൂമികൾ, ഉത്തര കന്നട ജില്ലയിലെ ബെറ്റഭൂമികൾ, കേരളത്തിലെ കോവിലകം ഭൂമികൾ എന്നിവ. ഈ ഭൂമികളിൽ പലതും മറ്റാവശ്യങ്ങൾക്കായി മാറ്റാതിരുന്നാൽ അവയ്‌ക്ക്‌ ഉയർന്ന ജൈവവൈവിധ്യമൂല്യമുണ്ടാകും. അല്ലെങ്കിലിവ വനഭൂമിയാക്കാനും സാധിക്കും. വന്യജീവി സംരക്ഷണ നിയമത്തിൽ ഇവ സമൂഹ റിസർവ്വാക്കി മാറ്റാൻ വകുപ്പുണ്ടെങ്കിലും സമൂഹ അവകാശങ്ങളിലെ വ്യക്തത കുറവും പ്രോത്സാഹനസഹായത്തിന്റെ അഭാവവും മൂലം വൈവിദ്ധ്യത്തിന്‌ അനുയോജ്യമായി ഈ ഭൂമികൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിന്‌ ബന്ധപ്പെട്ട സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ ധനസഹായം നൽകാവുന്നതാണ്‌.
(ii) സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ സഹായം : ഭൂരിഭാഗം ഭൂമിയും ഗ്രാമസമൂഹങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള വടക്കുകിഴക്കൻ മേഖലയിൽ നിന്ന്‌ വ്യത്യസ്‌തമായി പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ ചെറിയൊരംശം ഭൂമി മാത്രമേ സമൂഹ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ളു. ഉദാഹരണത്തിന്‌ നീലിഗിരിയിലെ സമൂഹമേച്ചിൽപുറങ്ങൾ, പരമ്പരാഗത ടോഡ സമൂഹത്തിന്റെ പട്ടയഭൂമികൾ, ഉത്തര കന്നട ജില്ലയിലെ ബെറ്റഭൂമികൾ, കേരളത്തിലെ കോവിലകം ഭൂമികൾ എന്നിവ. ഈ ഭൂമികളിൽ പലതും മറ്റാവശ്യങ്ങൾക്കായി മാറ്റാതിരുന്നാൽ അവയ്‌ക്ക്‌ ഉയർന്ന ജൈവവൈവിധ്യമൂല്യമുണ്ടാകും. അല്ലെങ്കിലിവ വനഭൂമിയാക്കാനും സാധിക്കും. വന്യജീവി സംരക്ഷണ നിയമത്തിൽ ഇവ സമൂഹ റിസർവ്വാക്കി മാറ്റാൻ വകുപ്പുണ്ടെങ്കിലും സമൂഹ അവകാശങ്ങളിലെ വ്യക്തത കുറവും പ്രോത്സാഹനസഹായത്തിന്റെ അഭാവവും മൂലം വൈവിദ്ധ്യത്തിന്‌ അനുയോജ്യമായി ഈ ഭൂമികൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിന്‌ ബന്ധപ്പെട്ട സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ ധനസഹായം നൽകാവുന്നതാണ്‌.
(iii) കമ്പനികൾക്ക്‌ സഹായം:ജൈവ വൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണത്തിന്‌ കോർപ്പറേറ്റ്‌ മേഖലക്ക്‌ പ്രതിഫലം നൽകണമെന്ന നിർദ്ദേശം പ്രയോഗികമല്ലെന്ന്‌ ആദ്യം കരുതിയെങ്കിലും അതിനുള്ള സാധ്യത പരിശോധിക്കണമെന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ തോന്നുന്നു. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും തേയില, കാപ്പി, ഏലം, റബ്ബർ മറ്റ്‌ സുഗന്ധ ദ്രവ്യങ്ങൾ എന്നിവയുടെ തോട്ടങ്ങളാണ്‌. ഈ തോട്ടങ്ങളിലെല്ലാംതന്നെ കമ്പനികളുടെയോ വ്യക്തികളുടെയോ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള പട്ടയഭൂമിയാണ്‌. ചിലത്‌ സർക്കാർ ദീർഘകാല പാട്ടവ്യവസ്ഥയിൽ നൽകിയിട്ടുള്ളവയും. ഈ തോട്ടങ്ങളിൽ മിക്കവയും സംരക്ഷിതമേഖലകൾക്കുള്ളിലോ, അവയുടെ അതിർത്തിയിലോ ഉള്ളവയാകയാൽ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംരക്ഷണത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഇവയ്‌ക്ക്‌ ഏറെ പ്രാധാന്യമുണ്ട്‌. മാത്രവുമല്ല ഇവ ദേശാടനപക്ഷികളുടെയും മൃഗങ്ങളുടെയും സഞ്ചാരപഥത്തിലുമാണ്‌. ആകയാൽ സംരക്ഷണത്തിന്‌ ഇവയ്‌ക്ക്‌ നേരിട്ട്‌ പ്രതിഫലം നൽകുന്നത്‌ അവയുടെ തന്ത്രപ്രധാന സ്ഥാനത്തേയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണത്തിന്‌ അവയ്‌ക്ക്‌ ലഭ്യമാക്കാൻകഴിയുന്ന സ്ഥലത്തിന്റെ വിസ്‌തീർണ്ണവും കണക്കിലെടുത്തുവേണം.
(iii) കമ്പനികൾക്ക്‌ സഹായം:ജൈവ വൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണത്തിന്‌ കോർപ്പറേറ്റ്‌ മേഖലക്ക്‌ പ്രതിഫലം നൽകണമെന്ന നിർദ്ദേശം പ്രയോഗികമല്ലെന്ന്‌ ആദ്യം കരുതിയെങ്കിലും അതിനുള്ള സാധ്യത പരിശോധിക്കണമെന്ന്‌ ഞങ്ങൾക്ക്‌ തോന്നുന്നു. പശ്ചിമഘട്ടത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും തേയില, കാപ്പി, ഏലം, റബ്ബർ മറ്റ്‌ സുഗന്ധ ദ്രവ്യങ്ങൾ എന്നിവയുടെ തോട്ടങ്ങളാണ്‌. ഈ തോട്ടങ്ങളിലെല്ലാംതന്നെ കമ്പനികളുടെയോ വ്യക്തികളുടെയോ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള പട്ടയഭൂമിയാണ്‌. ചിലത്‌ സർക്കാർ ദീർഘകാല പാട്ടവ്യവസ്ഥയിൽ നൽകിയിട്ടുള്ളവയും. ഈ തോട്ടങ്ങളിൽ മിക്കവയും സംരക്ഷിതമേഖലകൾക്കുള്ളിലോ, അവയുടെ അതിർത്തിയിലോ ഉള്ളവയാകയാൽ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംരക്ഷണത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ ഇവയ്‌ക്ക്‌ ഏറെ പ്രാധാന്യമുണ്ട്‌. മാത്രവുമല്ല ഇവ ദേശാടനപക്ഷികളുടെയും മൃഗങ്ങളുടെയും സഞ്ചാരപഥത്തിലുമാണ്‌. ആകയാൽ സംരക്ഷണത്തിന്‌ ഇവയ്‌ക്ക്‌ നേരിട്ട്‌ പ്രതിഫലം നൽകുന്നത്‌ അവയുടെ തന്ത്രപ്രധാന സ്ഥാനത്തേയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണത്തിന്‌ അവയ്‌ക്ക്‌ ലഭ്യമാക്കാൻകഴിയുന്ന സ്ഥലത്തിന്റെ വിസ്‌തീർണ്ണവും കണക്കിലെടുത്തുവേണം.
(a) സ്വകാര്യഭൂമിയിലെ തോട്ടങ്ങൾ:
 
'''(a) സ്വകാര്യഭൂമിയിലെ തോട്ടങ്ങൾ:'''
 
തോട്ടങ്ങളെ സംരക്ഷണപദ്ധതിയുടെ പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവരുക. മിക്ക തോട്ടങ്ങളും അവരുടെ ഭൂമിയുടെ ഒരു നിശ്ചിത ശതമാനം പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങൾക്കായി നീക്കി വയ്‌ക്കുന്നുണ്ട്‌. ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ മാത്രമല്ല. ഇവയ്‌ക്ക്‌ പ്രാധാന്യം വന്യമൃഗങ്ങൾക്കുള്ള സഞ്ചാരപഥം കൂടിയാണിവ. ഉദാഹരണത്തിന്‌ വാൽപാറയിലെ തേയില തോട്ടങ്ങളിലെ നദീതീരകാടുകളും നീലഗിരിയിലെ സിൻഗാര കാപ്പിതോട്ടങ്ങളിലെ മുൾച്ചെടികാടുകളും ആനകളുടെ സഞ്ചാരപഥങ്ങളാണ്‌. ആകയാൽ ഇവിടങ്ങളിൽ ഭൂമി മറ്റാവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌ നിരോധിക്കുന്ന നിയന്ത്രണ ഉത്തരവുകളും ജൈവആവാസ വ്യവസ്ഥാസേവനങ്ങൾക്ക്‌ പ്രതിഫലം നൽകുന്നതും കൈകോർത്തുപോയെങ്കിൽ മാത്രമേ സംരക്ഷണ ലക്ഷ്യം നേടാൻ കഴിയൂ. വംശനാശം സംഭവിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന സിംഹവാലൻ കുരങ്ങുകളെ സംരക്ഷിക്കാനായി തോട്ടങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നിത്യഹരിതവനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്ന കമ്പനികളുണ്ട്‌. സ്വകാര്യഭൂമിയിലെ വനങ്ങളും പുൽമേടുകൾപോലെയുള്ള പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങളും സംരക്ഷിക്കുന്ന കമ്പനികളുണ്ട്‌. ഇപ്രകാരം സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അവയ്‌ക്ക്‌ പ്രതിഫലം നൽകണം. ഈ പ്രതിഫലം അവർക്ക്‌ നേരിട്ട്‌ പണമായി നൽകണമെന്നില്ല. ഒരു പരോക്ഷ അംഗീകാരമെന്ന നിലയിൽ അവയ്‌ക്ക്‌ ഒരു `സർട്ടിഫിക്കേഷൻ' സംവിധാനം ഏർപ്പെടുത്തിയാൽ അത്‌ ആ കമ്പനികളുടെ അന്തസ്സ്‌ ഉയർത്തുകയും അതുവഴി അവയുടെ ഉല്‌പ്പന്നങ്ങൾക്ക്‌ ആഭ്യന്തര വിപണിയിലും അന്താരാഷ്‌ട്രവിപണിയിലും ഉയർന്ന വില ലഭിക്കുകയും ചെയ്യും.
തോട്ടങ്ങളെ സംരക്ഷണപദ്ധതിയുടെ പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവരുക. മിക്ക തോട്ടങ്ങളും അവരുടെ ഭൂമിയുടെ ഒരു നിശ്ചിത ശതമാനം പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങൾക്കായി നീക്കി വയ്‌ക്കുന്നുണ്ട്‌. ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ മാത്രമല്ല. ഇവയ്‌ക്ക്‌ പ്രാധാന്യം വന്യമൃഗങ്ങൾക്കുള്ള സഞ്ചാരപഥം കൂടിയാണിവ. ഉദാഹരണത്തിന്‌ വാൽപാറയിലെ തേയില തോട്ടങ്ങളിലെ നദീതീരകാടുകളും നീലഗിരിയിലെ സിൻഗാര കാപ്പിതോട്ടങ്ങളിലെ മുൾച്ചെടികാടുകളും ആനകളുടെ സഞ്ചാരപഥങ്ങളാണ്‌. ആകയാൽ ഇവിടങ്ങളിൽ ഭൂമി മറ്റാവശ്യങ്ങൾക്ക്‌ ഉപയോഗിക്കുന്നത്‌ നിരോധിക്കുന്ന നിയന്ത്രണ ഉത്തരവുകളും ജൈവആവാസ വ്യവസ്ഥാസേവനങ്ങൾക്ക്‌ പ്രതിഫലം നൽകുന്നതും കൈകോർത്തുപോയെങ്കിൽ മാത്രമേ സംരക്ഷണ ലക്ഷ്യം നേടാൻ കഴിയൂ. വംശനാശം സംഭവിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന സിംഹവാലൻ കുരങ്ങുകളെ സംരക്ഷിക്കാനായി തോട്ടങ്ങൾക്കുള്ളിലെ നിത്യഹരിതവനങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്ന കമ്പനികളുണ്ട്‌. സ്വകാര്യഭൂമിയിലെ വനങ്ങളും പുൽമേടുകൾപോലെയുള്ള പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങളും സംരക്ഷിക്കുന്ന കമ്പനികളുണ്ട്‌. ഇപ്രകാരം സംരക്ഷിക്കപ്പെടുന്നതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ അവയ്‌ക്ക്‌ പ്രതിഫലം നൽകണം. ഈ പ്രതിഫലം അവർക്ക്‌ നേരിട്ട്‌ പണമായി നൽകണമെന്നില്ല. ഒരു പരോക്ഷ അംഗീകാരമെന്ന നിലയിൽ അവയ്‌ക്ക്‌ ഒരു `സർട്ടിഫിക്കേഷൻ' സംവിധാനം ഏർപ്പെടുത്തിയാൽ അത്‌ ആ കമ്പനികളുടെ അന്തസ്സ്‌ ഉയർത്തുകയും അതുവഴി അവയുടെ ഉല്‌പ്പന്നങ്ങൾക്ക്‌ ആഭ്യന്തര വിപണിയിലും അന്താരാഷ്‌ട്രവിപണിയിലും ഉയർന്ന വില ലഭിക്കുകയും ചെയ്യും.
b. പാട്ടഭൂമിയിലെ തോട്ടങ്ങൾ
 
പാട്ടഭൂമിയിലെ തോട്ടങ്ങൾക്കും ഇപ്രകാരം പ്രതിഫലം നൽകണമോ എന്നത്‌ തർക്കവിഷയമാണ്‌.പരിസ്ഥിതിവാദികളുടെ വാദഗതി ഇപ്പോഴത്തെ പാട്ടകാലാവധി അവസാനിച്ചാലുടൻ ഈ ഭൂമികൾ തിരികെ സർക്കാർ നിയന്ത്രണത്തിൽ കൊണ്ടുവരണമെന്നാണ്‌. സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള ഭൂമിയിലേയും പാട്ട വ്യവസ്ഥയിലുള്ള ഭൂമിയിലേയും തോട്ടങ്ങളുടെ വിസ്‌തീർണ്ണം സംബന്ധിച്ച കൃത്യമായ കണക്കില്ലെങ്കിലും രണ്ടാമത്‌ പറഞ്ഞ ഇനം തോട്ടങ്ങൾ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ താരതമ്യേന കുറവാണ്‌. ഇത്തരം തോട്ടങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം സർക്കാർ തിരിച്ചെടുക്കുമ്പോൾ ഇവിടെയുള്ള വലിയൊരു വിഭാഗം തൊഴിലാളികളുടെ കാര്യം കൂടി പരിഗണിക്കേണ്ടതായുണ്ട്‌. ഇവരെ തൊഴിൽ രഹിതരാക്കുന്ന പ്രശ്‌നം സാമൂഹ്യമായി അംഗീകരിക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും രാഷ്‌ട്രീയമായി വളരെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നതുമാണ്‌.സ്വദേശി വൃക്ഷങ്ങളുടെ തോട്ടങ്ങളായി ഇവയെ മാറ്റിയെങ്കിൽ മാത്രമേ ഇവയിലെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംരക്ഷണം സാദ്ധ്യമാകൂ. ലാഭ-നഷ്‌ടാടിസ്ഥാനത്തിൽ സ്വകാര്യമേഖലയ്‌ക്കു മാത്രമേ ഈ ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കാൻ കഴിയൂ. വനം പുനരുജ്ജീവനത്തിന്റെയും നിയന്ത്രിത പ്രകൃതി ടൂറിസത്തിന്റെയും ഒരു സംയുക്ത തന്ത്രത്തിലൂടെ തനത്‌ തോട്ടപ്രദേശത്തിന്റെ വിസ്‌തീർണ്ണം കുറച്ച്‌ അത്തരം പ്രദേശങ്ങളിലെ സുസ്ഥിര ഭൂവിനിയോഗത്തിനുള്ള സാമ്പത്തിക സാധ്യത ലഭ്യമാക്കാൻ കഴിയും.
'''b. പാട്ടഭൂമിയിലെ തോട്ടങ്ങൾ'''
 
പാട്ടഭൂമിയിലെ തോട്ടങ്ങൾക്കും ഇപ്രകാരം പ്രതിഫലം നൽകണമോ എന്നത്‌ തർക്കവിഷയമാണ്‌.പരിസ്ഥിതിവാദികളുടെ വാദഗതി ഇപ്പോഴത്തെ പാട്ടകാലാവധി അവസാനിച്ചാലുടൻ ഈ ഭൂമികൾ തിരികെ സർക്കാർ നിയന്ത്രണത്തിൽ കൊണ്ടുവരണമെന്നാണ്‌. സ്വകാര്യ ഉടമസ്ഥതയിലുള്ള ഭൂമിയിലേയും പാട്ട വ്യവസ്ഥയിലുള്ള ഭൂമിയിലേയും തോട്ടങ്ങളുടെ വിസ്‌തീർണ്ണം സംബന്ധിച്ച കൃത്യമായ കണക്കില്ലെങ്കിലും രണ്ടാമത്‌ പറഞ്ഞ ഇനം തോട്ടങ്ങൾ പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ താരതമ്യേന കുറവാണ്‌. ഇത്തരം തോട്ടങ്ങളുടെ നിയന്ത്രണം സർക്കാർ തിരിച്ചെടുക്കുമ്പോൾ ഇവിടെയുള്ള വലിയൊരു വിഭാഗം തൊഴിലാളികളുടെ കാര്യം കൂടി പരിഗണിക്കേണ്ടതായുണ്ട്‌. ഇവരെ തൊഴിൽ രഹിതരാക്കുന്ന പ്രശ്‌നം സാമൂഹ്യമായി അംഗീകരിക്കാൻ സാധിക്കാത്തതും രാഷ്‌ട്രീയമായി വളരെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുന്നതുമാണ്‌.സ്വദേശി വൃക്ഷങ്ങളുടെ തോട്ടങ്ങളായി ഇവയെ മാറ്റിയെങ്കിൽ മാത്രമേ ഇവയിലെ ജൈവവൈവിദ്ധ്യ സംരക്ഷണം സാദ്ധ്യമാകൂ. ലാഭ-നഷ്‌ടാടിസ്ഥാനത്തിൽ സ്വകാര്യമേഖലയ്‌ക്കു മാത്രമേ ഈ ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കാൻ കഴിയൂ. വനം പുനരുജ്ജീവനത്തിന്റെയും നിയന്ത്രിത പ്രകൃതി ടൂറിസത്തിന്റെയും ഒരു സംയുക്ത തന്ത്രത്തിലൂടെ തനത്‌ തോട്ടപ്രദേശത്തിന്റെ വിസ്‌തീർണ്ണം കുറച്ച്‌ അത്തരം പ്രദേശങ്ങളിലെ സുസ്ഥിര ഭൂവിനിയോഗത്തിനുള്ള സാമ്പത്തിക സാധ്യത ലഭ്യമാക്കാൻ ക്ഴിയും.
 
'''പ്രതിഫലത്തിനുള്ള സാമ്പത്തിക സംവിധാനം'''


ഇന്ത്യയിലെ ഹരിതമേഖലയെ സംരക്ഷിക്കാനും അവയുടെ വിസ്‌തീർണ്ണം വർദ്ധിപ്പിക്കാനുമായി നിരവധി ദേശീയ നയങ്ങളും പരിപാടികളും ആവിഷ്‌ക്കരിച്ച്‌ നടപ്പാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. വനവൽക്കരണത്തിനും പുനർവനവൽക്കരണത്തിനും വനസംരക്ഷണത്തിനും സാമ്പത്തിക സഹായം ലഭ്യമാക്കാനുപകരിക്കുന്ന അന്താരാഷ്‌ട്ര സംവിധാനങ്ങൾ ഇപ്പോൾ രൂപപ്പെട്ട്‌ വരുന്നുണ്ട്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വനങ്ങളെയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തെയും സംരക്ഷിക്കുകയും പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കമ്പനികൾക്കും സമൂഹങ്ങൾക്കും വ്യക്തികൾക്കും ഇത്തരം പദ്ധതികളിലൂടെ പ്രതിഫലം നൽകാൻ കഴിയും.
ഇന്ത്യയിലെ ഹരിതമേഖലയെ സംരക്ഷിക്കാനും അവയുടെ വിസ്‌തീർണ്ണം വർദ്ധിപ്പിക്കാനുമായി നിരവധി ദേശീയ നയങ്ങളും പരിപാടികളും ആവിഷ്‌ക്കരിച്ച്‌ നടപ്പാക്കിയിട്ടുണ്ട്‌. വനവൽക്കരണത്തിനും പുനർവനവൽക്കരണത്തിനും വനസംരക്ഷണത്തിനും സാമ്പത്തിക സഹായം ലഭ്യമാക്കാനുപകരിക്കുന്ന അന്താരാഷ്‌ട്ര സംവിധാനങ്ങൾ ഇപ്പോൾ രൂപപ്പെട്ട്‌ വരുന്നുണ്ട്‌. പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വനങ്ങളെയും ജൈവവൈവിദ്ധ്യത്തെയും സംരക്ഷിക്കുകയും പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കമ്പനികൾക്കും സമൂഹങ്ങൾക്കും വ്യക്തികൾക്കും ഇത്തരം പദ്ധതികളിലൂടെ പ്രതിഫലം നൽകാൻ കഴിയും.
(a) ഗ്രീൻ ഇന്ത്യാമിഷൻ
 
'''(a) ഗ്രീൻ ഇന്ത്യാമിഷൻ'''
 
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ സംബന്ധിച്ച ദേശീയ കർമ്മപദ്ധതിയുടെ കീഴിൽ രൂപീകരിച്ച 8 മിഷനുകളിൽ ഒന്നാണ്‌ ഹരിത ഇന്ത്യയ്‌ക്കായുള്ള ദേശീയ മിഷൻ. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന ലഘൂകരണം, ഭക്ഷ്യസുരക്ഷ, ജലസുരക്ഷ, ജൈവവൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണം, വനത്തെ ആശ്രയിക്കുന്ന സമൂഹങ്ങളുടെ ജീവിത സുരക്ഷ എന്നിവയിൽ വനമേഖലയ്‌ക്കുള്ള സ്വാധീനം ഈ മിഷൻ അംഗീകരിക്കുന്നുണ്ട്‌. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ അതുമായി പൊരുത്തപ്പെടാനും അതിനെ ലഘൂകരിക്കാനുമുള്ള സംയുക്ത നടപടികളിലൂടെ നേരിടാമെന്നാണ്‌ മിഷൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്‌. ആ നടപടി ചുവടെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾക്ക്‌ സഹായിക്കും.
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ സംബന്ധിച്ച ദേശീയ കർമ്മപദ്ധതിയുടെ കീഴിൽ രൂപീകരിച്ച 8 മിഷനുകളിൽ ഒന്നാണ്‌ ഹരിത ഇന്ത്യയ്‌ക്കായുള്ള ദേശീയ മിഷൻ. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാന ലഘൂകരണം, ഭക്ഷ്യസുരക്ഷ, ജലസുരക്ഷ, ജൈവവൈവിദ്ധ്യസംരക്ഷണം, വനത്തെ ആശ്രയിക്കുന്ന സമൂഹങ്ങളുടെ ജീവിത സുരക്ഷ എന്നിവയിൽ വനമേഖലയ്‌ക്കുള്ള സ്വാധീനം ഈ മിഷൻ അംഗീകരിക്കുന്നുണ്ട്‌. കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ അതുമായി പൊരുത്തപ്പെടാനും അതിനെ ലഘൂകരിക്കാനുമുള്ള സംയുക്ത നടപടികളിലൂടെ നേരിടാമെന്നാണ്‌ മിഷൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്‌. ആ നടപടി ചുവടെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾക്ക്‌ സഹായിക്കും.
n സുസ്ഥിരതയോടെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന വനങ്ങളിലും മറ്റ്‌ ജൈവആവാസ വ്യവസ്ഥകളിലും കാർബൺ താഴുന്നത്‌ (carbon sinks) വർദ്ധിപ്പിക്കുക.
 
n വംശനാശഭീഷണി നേരിടുകയും മറ്റും ചെയ്യുന്ന സസ്യജീവജാലങ്ങളേയും ജൈവ ആവാസ വ്യവസ്ഥയേയും മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയുമായി പൊരുത്തപ്പെടുത്തുക.
* സുസ്ഥിരതയോടെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന വനങ്ങളിലും മറ്റ്‌ ജൈവആവാസ വ്യവസ്ഥകളിലും കാർബൺ താഴുന്നത്‌ (carbon sinks) വർദ്ധിപ്പിക്കുക.
n വനത്തെ ആശ്രയിച്ച്‌ കഴിയുന്ന സമൂഹങ്ങളെ ഇതുമായി പൊരുത്തപ്പെടുത്തുക.
 
* വംശനാശഭീഷണി നേരിടുകയും മറ്റും ചെയ്യുന്ന സസ്യജീവജാലങ്ങളേയും ജൈവ ആവാസ വ്യവസ്ഥയേയും മാറുന്ന കാലാവസ്ഥയുമായി പൊരുത്തപ്പെടുത്തുക.
 
* വനത്തെ ആശ്രയിച്ച്‌ കഴിയുന്ന സമൂഹങ്ങളെ ഇതുമായി പൊരുത്തപ്പെടുത്തുക.
 
ഇക്കാര്യത്തിൽ പ്രാദേശിക സമൂഹത്തിനുള്ള വ്യക്തമായ പങ്കും ഭരണനടപടികൾ വികേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയും മിഷൻ വിഭാവനം ചെയ്യുന്നു. ഗ്രാമതലത്തിൽ മിഷന്റെ പരിപാടികളുടെ മേൽനോട്ടം ഗ്രാമസഭകൾക്ക്‌ നൽകാനാണ്‌ മിഷൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. സംയുക്തവനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ കമ്മിറ്റികൾ, വനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ ഗ്രൂപ്പുകൾ, വാൻ പഞ്ചായത്തുകൾ തുടങ്ങി ഗ്രാമസഭകൾ രൂപീകരിച്ചിട്ടുള്ള കമ്മിറ്റികളും വനഅവകാശ നിയമപ്രകാരം രൂപീകരിച്ചിട്ടുള്ള കമ്മിറ്റികളും ജൈവവൈവിദ്ധ്യമാനേജ്‌മെന്റ്‌ കമ്മിറ്റികളിലും ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ വനത്തിന്റെ വികേന്ദ്രീകൃത ഭരണത്തിനുള്ള പ്രാഥമിക സ്ഥാപനങ്ങളെന്ന നിലയിൽ ശക്തിപ്പെടുത്തണം. അതുപോലെ തന്നെ ഇവയ്‌ക്ക്‌ പിൻബലം നൽകാനായി വനം വികസന ഏജൻസികളെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനെ മിഷൻ പിന്തുണയ്‌ക്കും. വിപുലമായ പരിപാടികളും ആവശ്യമായ സാമ്പത്തികവും ഉള്ള മിഷന്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വനങ്ങളുടെ പുനരുജ്ജീവനത്തിൽ ജനങ്ങളുടെയും സമൂഹങ്ങളുടെയും പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പുവരുത്താൻ കഴിയും.
ഇക്കാര്യത്തിൽ പ്രാദേശിക സമൂഹത്തിനുള്ള വ്യക്തമായ പങ്കും ഭരണനടപടികൾ വികേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയും മിഷൻ വിഭാവനം ചെയ്യുന്നു. ഗ്രാമതലത്തിൽ മിഷന്റെ പരിപാടികളുടെ മേൽനോട്ടം ഗ്രാമസഭകൾക്ക്‌ നൽകാനാണ്‌ മിഷൻ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്‌. സംയുക്തവനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ കമ്മിറ്റികൾ, വനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ ഗ്രൂപ്പുകൾ, വാൻ പഞ്ചായത്തുകൾ തുടങ്ങി ഗ്രാമസഭകൾ രൂപീകരിച്ചിട്ടുള്ള കമ്മിറ്റികളും വനഅവകാശ നിയമപ്രകാരം രൂപീകരിച്ചിട്ടുള്ള കമ്മിറ്റികളും ജൈവവൈവിദ്ധ്യമാനേജ്‌മെന്റ്‌ കമ്മിറ്റികളിലും ഗ്രാമപ്രദേശങ്ങളിൽ വനത്തിന്റെ വികേന്ദ്രീകൃത ഭരണത്തിനുള്ള പ്രാഥമിക സ്ഥാപനങ്ങളെന്ന നിലയിൽ ശക്തിപ്പെടുത്തണം. അതുപോലെ തന്നെ ഇവയ്‌ക്ക്‌ പിൻബലം നൽകാനായി വനം വികസന ഏജൻസികളെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനെ മിഷൻ പിന്തുണയ്‌ക്കും. വിപുലമായ പരിപാടികളും ആവശ്യമായ സാമ്പത്തികവും ഉള്ള മിഷന്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തിലെ വനങ്ങളുടെ പുനരുജ്ജീവനത്തിൽ ജനങ്ങളുടെയും സമൂഹങ്ങളുടെയും പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പുവരുത്താൻ കഴിയും.
(b) സംസ്ഥാന വനവൽക്കരണ നഷ്‌ടപരിഹാരങ്ങൾക്ക്‌ മാനേജ്‌മെന്റ്‌- ആസൂത്രണ അതോറിട്ടി (CAMPA)
 
പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങളുടെ സംരക്ഷണത്തിനു വന്യജീവി മാനേജ്‌മെന്റിനും, ഈ മേഖലയിലെ അടിസ്ഥാന ഘടകങ്ങളുടെ വികസനത്തിനും മറ്റ്‌ അനുബന്ധ പ്രവർത്തനങ്ങളുടേയും വേഗത വർദ്ധിപ്പിക്കാനുള്ള
'''(b) സംസ്ഥാന വനവൽക്കരണ നഷ്‌ടപരിഹാരങ്ങൾക്ക്‌ മാനേജ്‌മെന്റ്‌- ആസൂത്രണ അതോറിട്ടി (CAMPA)'''
ഒരുപകരണമാണിത്‌. ചുവടെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ ഈ അതോറിട്ടി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കും.
 
n നിലവിലുള്ള പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങളുടെ സംരക്ഷണം, പരിരക്ഷ, പുനരുജ്ജീവനം, മാനേജ്‌മെന്റ്‌
പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങളുടെ സംരക്ഷണത്തിനു വന്യജീവി മാനേജ്‌മെന്റിനും, ഈ മേഖലയിലെ അടിസ്ഥാന ഘടകങ്ങളുടെ വികസനത്തിനും മറ്റ്‌ അനുബന്ധ പ്രവർത്തനങ്ങളുടേയും വേഗത വർദ്ധിപ്പിക്കാനുള്ള ഒരുപകരണമാണിത്‌. ചുവടെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ ഈ അതോറിട്ടി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കും.
n വന്യജീവികളുടെയും സംരക്ഷിത മേഖലകൾക്കുള്ളിലും പുറത്തുമുള്ള അവയുടെ ആവാസകേന്ദ്രങ്ങളുടെയും സംരക്ഷണം, പരിരക്ഷ, മാനേജ്‌മെന്റ്‌
 
n പകരമുള്ള വനവൽക്കരണം.
* നിലവിലുള്ള പ്രകൃതിദത്ത വനങ്ങളുടെ സംരക്ഷണം, പരിരക്ഷ, പുനരുജ്ജീവനം, മാനേജ്‌മെന്റ്‌
n പരിസ്ഥിതി സേവനങ്ങളുടെ പ്രോത്സാഹനം
 
n ഗവേഷണം, പരിശീലനം, ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കൽ
* വന്യജീവികളുടെയും സംരക്ഷിത മേഖലകൾക്കുള്ളിലും പുറത്തുമുള്ള അവയുടെ ആവാസകേന്ദ്രങ്ങളുടെയും സംരക്ഷണം, പരിരക്ഷ, മാനേജ്‌മെന്റ്‌
* പകരമുള്ള വനവൽക്കരണം.
 
* പരിസ്ഥിതി സേവനങ്ങളുടെ പ്രോത്സാഹനം
 
* ഗവേഷണം, പരിശീലനം, ശേഷി വർദ്ധിപ്പിക്കൽ
 
അതോറിട്ടിയുടെ പക്കൽ വരുന്ന വലിയ തുക നശിച്ച വനങ്ങളിൽ പകരം വനവൽക്കരണം നടത്തുന്നതിനും സ്വകാര്യഭൂമിയിലെ വനവൽക്കരണം വിപൂലീകരിക്കുന്നതിനും പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ പ്രോത്സാഹനസഹായമായി നൽകാം.
അതോറിട്ടിയുടെ പക്കൽ വരുന്ന വലിയ തുക നശിച്ച വനങ്ങളിൽ പകരം വനവൽക്കരണം നടത്തുന്നതിനും സ്വകാര്യഭൂമിയിലെ വനവൽക്കരണം വിപൂലീകരിക്കുന്നതിനും പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ പ്രോത്സാഹനസഹായമായി നൽകാം.
(c) ദേശീയ വനവൽക്കരണ ജൈവവികസന ബോർഡ്‌ (NAEB)
 
'''(c) ദേശീയ വനവൽക്കരണ ജൈവവികസന ബോർഡ്‌ (NAEB)'''
 
9-ാം പദ്ധതിയിലെ പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ 4 പദ്ധതികൾ സംയോജിപ്പിച്ചാണ്‌ ദേശീയ വനവൽക്കരണ പരിപാടി (NAP)ക്ക്‌ രൂപം നൽകിയത്‌. സംയോജിത വനവൽക്കരണ-ജൈവവികസന പ്രോജക്‌ട്‌ സ്‌കീം (IAEPS), പ്രാദേശാധിഷ്‌ഠിത വിറക്‌-തീറ്റപുൽ പ്രോജക്‌ട്‌ സ്‌കീം(AOFFPS), ഔഷധസസ്യങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള മരയിതരവനഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ വികസന-സംരക്ഷണ സ്‌കീം (NTFP), നശിച്ച വനങ്ങളുടെ പുനരുജ്ജീവിത്തിനുള്ള പട്ടികവർഗ്ഗക്കാരുടേയും നിർദ്ധന ഗ്രാമീണരുടേയും അസോസിയേഷൻ (ASTRP) എന്നിവയാണ്‌. ഇപ്രകാരം സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട പദ്ധതികൾ ഒരേ ലക്ഷ്യത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന സ്‌കീമുകളുടെ ബാഹുല്യം കുറയ്‌ക്കാനും, ഫണ്ട്‌ ലഭ്യമാക്കുന്നതിലും സ്‌കീം നടപ്പാക്കുന്നതിലും ഏകീകൃത സ്വഭാവം ഉറപ്പുവരുത്താനും, താഴെ തട്ടിൽ ഫണ്ട്‌ എത്തുന്നതിലെ കാലതാമസം ഒഴിവാക്കാനും, പദ്ധതി രൂപീകരണത്തിലും നടത്തിപ്പിലും ജനപങ്കാളിത്തത്തിന്‌ ഔദ്യോഗിക രൂപം കൈവരുത്താനും വേണ്ടിയാണ്‌ ഇപ്രകാരം ചെയ്‌തത്‌. നശിച്ച വനങ്ങൾക്കും വനമേഖലകളോട്‌ ചേർന്നുള്ള ഭൂമികൾക്കും പ്രത്യേക ശ്രദ്ധനൽകികൊണ്ട്‌ രാജ്യത്തെ ജൈവവികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ, ജൈവവ്യവസ്ഥയുടെ പുനരുജ്ജീവനം, മരങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കൽ, വനവൽക്കരണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കൽ തുടങ്ങിയവയുടെ ഉത്തരവാദിത്വം ദേശീയവനവൽക്കരണ ജൈവവികസന ബോർഡിനാണ്‌. ബോർഡിന്റെ ഒരു പ്രധാന ജോലി നശിച്ച വനഭൂമികളുടെയും അവയോട്‌ ചേർന്ന്‌ കിടക്കുന്ന ഭൂമിയുടെയും സുസ്ഥിര മാനേജ്‌മെന്റും ജനപങ്കാളിത്തവും പ്രോത്സാഹിക്കുകയും പഞ്ചായത്ത്‌ രാജ്‌ സ്ഥാപനങ്ങൾ, സർക്കാരിതര സംഘടനകൾ, സന്നദ്ധ ഏജൻസികൾ എന്നിവയുടെ സഹായത്തോടെ വനവൽക്കരണവും ജൈവവികസനവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ ജനമുന്നേറ്റത്തെ സഹായിക്കാനാവശ്യമായ പൊതുവായ ബോധവൽക്കരണം നടത്തുക എന്നത്‌ ബോർഡിന്റെ പ്രധാന ചുമതലകളിലൊന്നാണ്‌.
9-ാം പദ്ധതിയിലെ പരിസ്ഥിതി-വനം മന്ത്രാലയത്തിന്റെ 4 പദ്ധതികൾ സംയോജിപ്പിച്ചാണ്‌ ദേശീയ വനവൽക്കരണ പരിപാടി (NAP)ക്ക്‌ രൂപം നൽകിയത്‌. സംയോജിത വനവൽക്കരണ-ജൈവവികസന പ്രോജക്‌ട്‌ സ്‌കീം (IAEPS), പ്രാദേശാധിഷ്‌ഠിത വിറക്‌-തീറ്റപുൽ പ്രോജക്‌ട്‌ സ്‌കീം(AOFFPS), ഔഷധസസ്യങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെയുള്ള മരയിതരവനഉൽപ്പന്നങ്ങളുടെ വികസന-സംരക്ഷണ സ്‌കീം (NTFP), നശിച്ച വനങ്ങളുടെ പുനരുജ്ജീവിത്തിനുള്ള പട്ടികവർഗ്ഗക്കാരുടേയും നിർദ്ധന ഗ്രാമീണരുടേയും അസോസിയേഷൻ (ASTRP) എന്നിവയാണ്‌. ഇപ്രകാരം സംയോജിപ്പിക്കപ്പെട്ട പദ്ധതികൾ ഒരേ ലക്ഷ്യത്തോടെ പ്രവർത്തിക്കുന്ന സ്‌കീമുകളുടെ ബാഹുല്യം കുറയ്‌ക്കാനും, ഫണ്ട്‌ ലഭ്യമാക്കുന്നതിലും സ്‌കീം നടപ്പാക്കുന്നതിലും ഏകീകൃത സ്വഭാവം ഉറപ്പുവരുത്താനും, താഴെ തട്ടിൽ ഫണ്ട്‌ എത്തുന്നതിലെ കാലതാമസം ഒഴിവാക്കാനും, പദ്ധതി രൂപീകരണത്തിലും നടത്തിപ്പിലും ജനപങ്കാളിത്തത്തിന്‌ ഔദ്യോഗിക രൂപം കൈവരുത്താനും വേണ്ടിയാണ്‌ ഇപ്രകാരം ചെയ്‌തത്‌. നശിച്ച വനങ്ങൾക്കും വനമേഖലകളോട്‌ ചേർന്നുള്ള ഭൂമികൾക്കും പ്രത്യേക ശ്രദ്ധനൽകികൊണ്ട്‌ രാജ്യത്തെ ജൈവവികസന പ്രവർത്തനങ്ങൾ, ജൈവവ്യവസ്ഥയുടെ പുനരുജ്ജീവനം, മരങ്ങൾ വച്ചുപിടിപ്പിക്കൽ, വനവൽക്കരണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കൽ തുടങ്ങിയവയുടെ ഉത്തരവാദിത്വം ദേശീയവനവൽക്കരണ ജൈവവികസന ബോർഡിനാണ്‌. ബോർഡിന്റെ ഒരു പ്രധാന ജോലി നശിച്ച വനഭൂമികളുടെയും അവയോട്‌ ചേർന്ന്‌ കിടക്കുന്ന ഭൂമിയുടെയും സുസ്ഥിര മാനേജ്‌മെന്റും ജനപങ്കാളിത്തവും പ്രോത്സാഹിക്കുകയും പഞ്ചായത്ത്‌ രാജ്‌ സ്ഥാപനങ്ങൾ, സർക്കാരിതര സംഘടനകൾ, സന്നദ്ധ ഏജൻസികൾ എന്നിവയുടെ സഹായത്തോടെ വനവൽക്കരണവും ജൈവവികസനവും പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ ജനമുന്നേറ്റത്തെ സഹായിക്കാനാവശ്യമായ പൊതുവായ ബോധവൽക്കരണം നടത്തുക എന്നത്‌ ബോർഡിന്റെ പ്രധാന ചുമതലകളിലൊന്നാണ്‌.
(d) ശുദ്ധമായ വികസന സംവിധാനം (CDM)
 
'''(d) ശുദ്ധമായ വികസന സംവിധാനം (CDM)'''
 
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ സംബന്ധിച്ച യു.എൻ. ഫ്രെയിം വർക്ക്‌ കൺവെൻഷന്റെ (UNFCCC) കീഴിലുള്ള ഒരു ഫണ്ടിങ്ങ്‌ സംവിധാനമാണിത്‌. വനവൽക്കരണവും പുനർവനവൽക്കരണ പ്രവർത്തനങ്ങളും ഇതിലുൾപ്പെടും. ഇതിനുകീഴിലെ വനവൽക്കരണത്തിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന കാർബൺ വരുമാനം പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്കും കർഷകർക്കുമായി നൽകുകയാണ്‌ ചെയ്യുന്നത്‌. ഒരു വെടിക്ക്‌ രണ്ട്‌ പക്ഷി എന്ന ശൈലിയിൽ ഇത്‌ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ നേട്ടം ലഭ്യമാക്കുന്നതിനു പുറമെ ആഗോളതലത്തിൽ അന്തരീക്ഷത്തിലെ കാർബൺ ഡൈ ഓക്‌സൈഡിന്റെ അളവ്‌ നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഗോളാടിസ്ഥാനത്തിലെ പരിസ്ഥിതി നേട്ടങ്ങൾക്ക്‌ വനവാസികൾക്കും ഗ്രാമീണ സമൂഹങ്ങൾക്കും പ്രതിഫലം നൽകുന്നതാണ്‌. ഈ സംവിധാനത്തിൻ കീഴിൽ ഇന്ത്യയുടെ പലഭാഗത്തും പ്രായോഗികമായ സാങ്കേതികവും സ്ഥാപനപരവും ആയ ഇടപെടലുകൾ ഉൾപ്പെടുന്ന നിരവധി വനവൽക്കരണ പദ്ധതികൾ, വനവൽക്കരണത്തിനും പുനരുദ്ധാരണത്തിലും പങ്കാളിത്ത രീതിയിൽ ഗ്രാമീണ സമൂഹങ്ങളുടെ സാമൂഹ്യ-സാമ്പത്തിക വികസനത്തിലും അനുകൂലമായ വലിയ ആഘാതം സൃഷ്‌ടിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. ഏകവിളതോട്ടങ്ങൾ പ്രകൃതിദത്തമാക്കി രൂപാന്തരപ്പെടുത്തുന്നതുപോലെയുള്ള വൻകിട പുനർവല്‌ക്കരണ പദ്ധതികൾക്കും ഈ സംവിധാനം അനുയോജ്യമാണ്‌. നിലവിൽ ഇന്ത്യയിലെ 4 വനവൽക്കരണ പ്രോജക്‌ടുകൾക്ക്‌ അനുമതി ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. അവ ഇപ്പോൾ നടപ്പാക്കൽ ഘട്ടത്തിലാണ്‌.
കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനത്തെ സംബന്ധിച്ച യു.എൻ. ഫ്രെയിം വർക്ക്‌ കൺവെൻഷന്റെ (UNFCCC) കീഴിലുള്ള ഒരു ഫണ്ടിങ്ങ്‌ സംവിധാനമാണിത്‌. വനവൽക്കരണവും പുനർവനവൽക്കരണ പ്രവർത്തനങ്ങളും ഇതിലുൾപ്പെടും. ഇതിനുകീഴിലെ വനവൽക്കരണത്തിലൂടെ ലഭിക്കുന്ന കാർബൺ വരുമാനം പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്കും കർഷകർക്കുമായി നൽകുകയാണ്‌ ചെയ്യുന്നത്‌. ഒരു വെടിക്ക്‌ രണ്ട്‌ പക്ഷി എന്ന ശൈലിയിൽ ഇത്‌ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ നേട്ടം ലഭ്യമാക്കുന്നതിനു പുറമെ ആഗോളതലത്തിൽ അന്തരീക്ഷത്തിലെ കാർബൺ ഡൈ ഓക്‌സൈഡിന്റെ അളവ്‌ നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആഗോളാടിസ്ഥാനത്തിലെ പരിസ്ഥിതി നേട്ടങ്ങൾക്ക്‌ വനവാസികൾക്കും ഗ്രാമീണ സമൂഹങ്ങൾക്കും പ്രതിഫലം നൽകുന്നതാണ്‌. ഈ സംവിധാനത്തിൻ കീഴിൽ ഇന്ത്യയുടെ പലഭാഗത്തും പ്രായോഗികമായ സാങ്കേതികവും സ്ഥാപനപരവും ആയ ഇടപെടലുകൾ ഉൾപ്പെടുന്ന നിരവധി വനവൽക്കരണ പദ്ധതികൾ, വനവൽക്കരണത്തിനും പുനരുദ്ധാരണത്തിലും പങ്കാളിത്ത രീതിയിൽ ഗ്രാമീണ സമൂഹങ്ങളുടെ സാമൂഹ്യ-സാമ്പത്തിക വികസനത്തിലും അനുകൂലമായ വലിയ ആഘാതം സൃഷ്‌ടിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു. ഏകവിളതോട്ടങ്ങൾ പ്രകൃതിദത്തമാക്കി രൂപാന്തരപ്പെടുത്തുന്നതുപോലെയുള്ള വൻകിട പുനർവല്‌ക്കരണ പദ്ധതികൾക്കും ഈ സംവിധാനം അനുയോജ്യമാണ്‌. നിലവിൽ ഇന്ത്യയിലെ 4 വനവൽക്കരണ പ്രോജക്‌ടുകൾക്ക്‌ അനുമതി ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്‌. അവ ഇപ്പോൾ നടപ്പാക്കൽ ഘട്ടത്തിലാണ്‌.
(e) റിഡ്ഡ്‌്‌ (REDD)
 
'''(e) റിഡ്ഡ്‌(REDD)'''
 
കാലാവസ്ഥ വ്യതിയാനത്തിനുള്ള യു.എൻ. ഫ്രെയിംവർക്ക്‌ കൺവെൻഷനിൽ പങ്കെടുത്തവർ പല പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെ കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം ലഘൂകരിക്കാമെന്ന്‌ സമ്മതിച്ചിരുന്നു. വന നശീകരണത്തിലൂടെയും നിലവാരതകർച്ചയിലൂടെയും പുറത്തുവിടുന്ന ഹാനികരമായ വാതകങ്ങളുടെ അളവ്‌ കുറയ്‌ക്കുക, വനസംരക്ഷണം, കാർബൺ സ്റ്റോക്ക്‌ വർദ്ധിപ്പിക്കൽ, വനങ്ങളുടെ സുസ്ഥിരമാനേജ്‌മെന്റ്‌ എന്നിവ സംയുക്തമായി അറിയപ്പെടുന്നത്‌ (റിഡ്ഡ്‌്‌്‌ - Reduced Emission from Deforestation and forest Degradation) എന്നാണ്‌. വനങ്ങളുടെ നശീകരണത്തിനും ഹാനികരമായ വാതകങ്ങൾ പുറത്തുവിടുന്നതിനും കാരണമായ വനത്തിന്മേലുള്ള മനുഷ്യന്റെ സമ്മർദ്ദം കുറയ്‌ക്കാൻ ഫലപ്രദമായ മാർഗ്ഗങ്ങൾ കണ്ടെത്താൻ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളേയും `കാൻകൺ' കരാർ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. റീഡിനെ സുസ്ഥിര വികസനവും ദാരിദ്ര്യനിർമ്മാർജ്ജനവുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തി വനസംരക്ഷണത്തിലും മാനേജ്‌മെന്റിലും കാർബൺ സ്റ്റോക്കിലും പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളെ ഉൾപ്പെടുത്തിവേണം വനനശീകരണവും വനങ്ങളുടെ നിലവാരതകർച്ചയും പരിഹരിക്കാൻ. ആകയാൽ `റിഡ്ഡ്‌' പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ ഇന്ത്യയിൽ സാധ്യതകൾ ഏറെയാണ്‌. പ്രാദേശിക ജനങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങൾക്ക്‌ അർഹമായ പരിഗണന നൽകണമെന്നുമാത്രം. ഇത്തരം പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ സാമ്പത്തികസഹായം തേടുന്ന യുക്തിസഹമായൊരു ആരംഭകേന്ദ്രമാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടം.
കാലാവസ്ഥ വ്യതിയാനത്തിനുള്ള യു.എൻ. ഫ്രെയിംവർക്ക്‌ കൺവെൻഷനിൽ പങ്കെടുത്തവർ പല പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെ കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം ലഘൂകരിക്കാമെന്ന്‌ സമ്മതിച്ചിരുന്നു. വന നശീകരണത്തിലൂടെയും നിലവാരതകർച്ചയിലൂടെയും പുറത്തുവിടുന്ന ഹാനികരമായ വാതകങ്ങളുടെ അളവ്‌ കുറയ്‌ക്കുക, വനസംരക്ഷണം, കാർബൺ സ്റ്റോക്ക്‌ വർദ്ധിപ്പിക്കൽ, വനങ്ങളുടെ സുസ്ഥിരമാനേജ്‌മെന്റ്‌ എന്നിവ സംയുക്തമായി അറിയപ്പെടുന്നത്‌ (റിഡ്ഡ്‌്‌്‌ - Reduced Emission from Deforestation and forest Degradation) എന്നാണ്‌. വനങ്ങളുടെ നശീകരണത്തിനും ഹാനികരമായ വാതകങ്ങൾ പുറത്തുവിടുന്നതിനും കാരണമായ വനത്തിന്മേലുള്ള മനുഷ്യന്റെ സമ്മർദ്ദം കുറയ്‌ക്കാൻ ഫലപ്രദമായ മാർഗ്ഗങ്ങൾ കണ്ടെത്താൻ എല്ലാ രാജ്യങ്ങളേയും `കാൻകൺ' കരാർ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നു. റീഡിനെ സുസ്ഥിര വികസനവും ദാരിദ്ര്യനിർമ്മാർജ്ജനവുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തി വനസംരക്ഷണത്തിലും മാനേജ്‌മെന്റിലും കാർബൺ സ്റ്റോക്കിലും പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളെ ഉൾപ്പെടുത്തിവേണം വനനശീകരണവും വനങ്ങളുടെ നിലവാരതകർച്ചയും പരിഹരിക്കാൻ. ആകയാൽ `റിഡ്ഡ്‌' പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ ഇന്ത്യയിൽ സാധ്യതകൾ ഏറെയാണ്‌. പ്രാദേശിക ജനങ്ങളുടെ അവകാശങ്ങൾക്ക്‌ അർഹമായ പരിഗണന നൽകണമെന്നുമാത്രം. ഇത്തരം പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക്‌ സാമ്പത്തികസഹായം തേടുന്ന യുക്തിസഹമായൊരു ആരംഭകേന്ദ്രമാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടം.
'''തീരുമാനങ്ങൾ'''


വനസംരക്ഷണത്തിലും മാനേജ്‌മെന്റിലും പ്രാദേശികസമൂഹങ്ങളെ പങ്കെടുപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യവും പ്രാധാന്യവും ഇന്ത്യ തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്‌. ആയതിനാലാണ്‌ നിരവധി നയങ്ങൾക്ക്‌ രൂപം നൽകുകയും സംയുക്തവനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ പരിപാടിപോലെയുള്ള വൻപദ്ധതികൾ നടപ്പാക്കിവരുന്നതും. വനം സംരക്ഷണത്തിനും മാനേജ്‌മെന്റിനും ഇന്ത്യയ്‌ക്ക്‌ ബഹുമുഖസ്ഥാപനസമീപനമാണുള്ളത്‌. സംയുക്തവനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌, സാമൂഹ്യവനവൽക്കരണം, കൃഷിസ്ഥലവനവൽക്കരണം തുടങ്ങിയ പരമ്പരാഗത പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെ വനം മാനേജ്‌മെന്റിൽ നമുക്ക്‌ സമ്പന്നമായ പരിചയമുണ്ടെങ്കിലും ഇതിൽ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ പങ്കാളിത്തവും ശാക്തീകരണവും പരിമിതമാണ്‌. വിശാലമായ ഈ പരിചയവും നിലവിലുള്ള നയങ്ങളും ഉപയോഗിച്ച്‌ പുതിയ പരിപാടികൾക്കും സംവിധാനങ്ങൾക്കും കീഴിൽ സുസ്ഥിര-പങ്കാളിത്ത വനവൽക്കരണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ സാമ്പത്തികാധികാരങ്ങളും സ്ഥാപനങ്ങളും കൈമാറ്റം ചെയ്യുന്നതുൽപ്പെടെയുള്ള അനുയോജ്യമായ നയങ്ങൾ രൂപീകരിച്ച്‌ നടപ്പാക്കേണ്ടത്‌ ആവശ്യമാണ്‌. ഇതനുസരിച്ചുള്ള ചില ശുപാർശകൾ ചുവടെ.
വനസംരക്ഷണത്തിലും മാനേജ്‌മെന്റിലും പ്രാദേശികസമൂഹങ്ങളെ പങ്കെടുപ്പിക്കേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യവും പ്രാധാന്യവും ഇന്ത്യ തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്‌. ആയതിനാലാണ്‌ നിരവധി നയങ്ങൾക്ക്‌ രൂപം നൽകുകയും സംയുക്തവനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌ പരിപാടിപോലെയുള്ള വൻപദ്ധതികൾ നടപ്പാക്കിവരുന്നതും. വനം സംരക്ഷണത്തിനും മാനേജ്‌മെന്റിനും ഇന്ത്യയ്‌ക്ക്‌ ബഹുമുഖസ്ഥാപനസമീപനമാണുള്ളത്‌. സംയുക്തവനം മാനേജ്‌മെന്റ്‌, സാമൂഹ്യവനവൽക്കരണം, കൃഷിസ്ഥലവനവൽക്കരണം തുടങ്ങിയ പരമ്പരാഗത പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെ വനം മാനേജ്‌മെന്റിൽ നമുക്ക്‌ സമ്പന്നമായ പരിചയമുണ്ടെങ്കിലും ഇതിൽ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളുടെ യഥാർത്ഥ പങ്കാളിത്തവും ശാക്തീകരണവും പരിമിതമാണ്‌. വിശാലമായ ഈ പരിചയവും നിലവിലുള്ള നയങ്ങളും ഉപയോഗിച്ച്‌ പുതിയ പരിപാടികൾക്കും സംവിധാനങ്ങൾക്കും കീഴിൽ സുസ്ഥിര-പങ്കാളിത്ത വനവൽക്കരണത്തെ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാൻ സാമ്പത്തികാധികാരങ്ങളും സ്ഥാപനങ്ങളും കൈമാറ്റം ചെയ്യുന്നതുൽപ്പെടെയുള്ള അനുയോജ്യമായ നയങ്ങൾ രൂപീകരിച്ച്‌ നടപ്പാക്കേണ്ടത്‌ ആവശ്യമാണ്‌. ഇതനുസരിച്ചുള്ള ചില ശുപാർശകൾ ചുവടെ.
(1) ഹരിത ഇന്ത്യാമിഷൻ പോലെയുള്ള മേല്‌പറഞ്ഞ ദേശീയ പരിപാടികളിൽ ജനങ്ങളേയും പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളേയും പങ്കാളികളാക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശമുണ്ടായതുകൊണ്ട്‌ മാത്രം കാര്യമില്ല. പരിപാടികൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിന്‌ ആവശ്യമായ അധികാരങ്ങളും ഫണ്ടും തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക്‌ ഫലപ്രദമായി കൈമാറ്റം ചെയ്യണം.
(1) ഹരിത ഇന്ത്യാമിഷൻ പോലെയുള്ള മേല്‌പറഞ്ഞ ദേശീയ പരിപാടികളിൽ ജനങ്ങളേയും പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളേയും പങ്കാളികളാക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശമുണ്ടായതുകൊണ്ട്‌ മാത്രം കാര്യമില്ല. പരിപാടികൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിന്‌ ആവശ്യമായ അധികാരങ്ങളും ഫണ്ടും തദ്ദേശ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക്‌ ഫലപ്രദമായി കൈമാറ്റം ചെയ്യണം.
(2) അതുപോലെതന്നെ ശുദ്ധമായ വിസകന സംവിധാനം, റിഡ്ഡ്‌പോലെയുള്ള അന്താരാഷ്‌ട്ര സംവിധാനങ്ങളുടെ ഫണ്ട്‌ ഉപയോഗപ്പെടുത്തി വൻകിട പദ്ധതികളിലൂടെ പുനരുജ്ജീവനം നടത്തണം. കാർബൺ വരവിലൂടെയുള്ള തുക ഇപ്രകാരം പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ കൈമാറ്റം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ക്രമീകരണം ഇപ്പോൾതന്നെ ഈ അന്താരാഷ്‌ട്ര സംവിധാനങ്ങളിലുണ്ട്‌.
(2) അതുപോലെതന്നെ ശുദ്ധമായ വിസകന സംവിധാനം, റിഡ്ഡ്‌പോലെയുള്ള അന്താരാഷ്‌ട്ര സംവിധാനങ്ങളുടെ ഫണ്ട്‌ ഉപയോഗപ്പെടുത്തി വൻകിട പദ്ധതികളിലൂടെ പുനരുജ്ജീവനം നടത്തണം. കാർബൺ വരവിലൂടെയുള്ള തുക ഇപ്രകാരം പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ കൈമാറ്റം ചെയ്യുന്നതിനുള്ള ക്രമീകരണം ഇപ്പോൾതന്നെ ഈ അന്താരാഷ്‌ട്ര സംവിധാനങ്ങളിലുണ്ട്‌.
(3) ഇത്തരം അന്താരാഷ്‌ട്രസംവിധാനത്തിലൂടെയുള്ള ഫണ്ട്‌ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ കൈമാറ്റം ചെയ്യുന്നതിന്‌ വ്യക്തമായ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ രൂപീകരിക്കണം. അല്ലാതെ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളുടെ പങ്കാളിത്തത്തെപറ്റി പറഞ്ഞതുകൊണ്ട്‌ മാത്രമായില്ല. പ്രാദേശിക സമൂഹം മുൻകൈ എടുക്കുകയും അവയ്‌ക്ക്‌ ആവശ്യമായ അധികാരങ്ങളും സാമ്പത്തിക വിഭവവും നൽകുകയും ചെയ്‌താൽ ഈ പരിപാടികൾ വളരെ ഫലപ്രദമായി നടപ്പിലാക്കാൻ കഴിയും. പക്ഷെ നാം ഇതുവരെ ഇതിന്‌ ശ്രമിച്ചിട്ടില്ല.
(3) ഇത്തരം അന്താരാഷ്‌ട്രസംവിധാനത്തിലൂടെയുള്ള ഫണ്ട്‌ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങൾക്ക്‌ കൈമാറ്റം ചെയ്യുന്നതിന്‌ വ്യക്തമായ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ രൂപീകരിക്കണം. അല്ലാതെ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളുടെ പങ്കാളിത്തത്തെപറ്റി പറഞ്ഞതുകൊണ്ട്‌ മാത്രമായില്ല. പ്രാദേശിക സമൂഹം മുൻകൈ എടുക്കുകയും അവയ്‌ക്ക്‌ ആവശ്യമായ അധികാരങ്ങളും സാമ്പത്തിക വിഭവവും നൽകുകയും ചെയ്‌താൽ ഈ പരിപാടികൾ വളരെ ഫലപ്രദമായി നടപ്പിലാക്കാൻ കഴിയും. പക്ഷെ നാം ഇതുവരെ ഇതിന്‌ ശ്രമിച്ചിട്ടില്ല.
ദേശീയവും അന്തർദേശീയവുമായ ഈ സംവിധാനം വേണ്ടത്ര സാമ്പത്തിക വിഭവങ്ങളും, അധികാരവും നൽകി പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ നടപ്പിലാക്കിയാൽ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളുടെ ഫലപ്രദമായ പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പുവരുത്താൻ കഴിയും.
ദേശീയവും അന്തർദേശീയവുമായ ഈ സംവിധാനം വേണ്ടത്ര സാമ്പത്തിക വിഭവങ്ങളും, അധികാരവും നൽകി പശ്ചിമഘട്ടത്തിൽ നടപ്പിലാക്കിയാൽ പ്രാദേശിക സമൂഹങ്ങളുടെ ഫലപ്രദമായ പങ്കാളിത്തം ഉറപ്പുവരുത്താൻ കഴിയും.
====ലോകപൈതൃക കൺവെൻഷൻ====


പശ്ചിമഘട്ടം സമാനതകളില്ലാത്ത ഒരു ജൈവപൈതൃകമാണെന്നും അതിനെ സംരക്ഷിച്ച്‌ പരിസ്ഥിതിപരമായും സാമൂഹ്യമായും, ആരോഗ്യകരമായ വികസന പന്ഥാവിലൂടെ അതിനെ പരിരക്ഷിക്കണമെന്നും ഉള്ള കാര്യത്തിൽ ആർക്കും തർക്കമില്ല. അക്കാരണത്താലാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തെ മുഴുവൻ പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലയായും അതിൽ ഭൂരിഭാഗം പ്രദേശങ്ങളെയും പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖല ഒന്നിലും രണ്ടിലും ഉൾപ്പെടുമെന്നും ഈ സമിതി ശുപാർശചെയ്യുന്നത്‌. ഈ മേഖലകളുടെ അതിർത്തി നിർണ്ണയം, മാനേജ്‌മെന്റ്‌ സംവിധാനം, പദ്ധതി നടപ്പാക്കൽ തുടങ്ങിയവ താഴേക്ക്‌ ഗ്രാമസഭകൾ വരെയുള്ള പ്രാദേശിക ഘടകങ്ങളെ പങ്കെടുപ്പിച്ചുകൊണ്ടായിരിക്കണമെന്നും ഈ സമിതി നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. വിശദമായ ഈ നിർദ്ദേശങ്ങൾ ഇപ്പോൾ കേന്ദ്രസർക്കാർ സമർപ്പിച്ചിട്ടുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങളേക്കാൾ `യുനെസ്‌കോ`യുടെ പൈതൃകപരിപാടിയുടെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ കൂടുതൽ ഫലപ്രദമായി കൈവരിക്കാൻ പ്രാപ്‌തമാണെന്ന്‌ സമിതി വിശ്വസിക്കുന്നു. യു.എൻ. പെർമനന്റ്‌ ഫോറത്തിന്റെ ന്യൂയോർക്കിൽ നടന്ന 10-ാമത്‌ സെഷനിൽ 2011 മെയ്‌17ന്‌ ഇന്ത്യ സമർപ്പിച്ച പ്രാദേശിക പ്രശ്‌നങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച നിർദ്ദേശങ്ങൾക്കെതിരെ ഉയർന്ന എതിർപ്പുകൾ തരണം ചെയ്യാൻ സമിതിയുടെ ഈ നിർദ്ദേശങ്ങൾക്ക്‌ കഴിയും (അനുബന്ധം 3)
പശ്ചിമഘട്ടം സമാനതകളില്ലാത്ത ഒരു ജൈവപൈതൃകമാണെന്നും അതിനെ സംരക്ഷിച്ച്‌ പരിസ്ഥിതിപരമായും സാമൂഹ്യമായും, ആരോഗ്യകരമായ വികസന പന്ഥാവിലൂടെ അതിനെ പരിരക്ഷിക്കണമെന്നും ഉള്ള കാര്യത്തിൽ ആർക്കും തർക്കമില്ല. അക്കാരണത്താലാണ്‌ പശ്ചിമഘട്ടത്തെ മുഴുവൻ പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖലയായും അതിൽ ഭൂരിഭാഗം പ്രദേശങ്ങളെയും പരിസ്ഥിതി ദുർബലമേഖല ഒന്നിലും രണ്ടിലും ഉൾപ്പെടുമെന്നും ഈ സമിതി ശുപാർശചെയ്യുന്നത്‌. ഈ മേഖലകളുടെ അതിർത്തി നിർണ്ണയം, മാനേജ്‌മെന്റ്‌ സംവിധാനം, പദ്ധതി നടപ്പാക്കൽ തുടങ്ങിയവ താഴേക്ക്‌ ഗ്രാമസഭകൾ വരെയുള്ള പ്രാദേശിക ഘടകങ്ങളെ പങ്കെടുപ്പിച്ചുകൊണ്ടായിരിക്കണമെന്നും ഈ സമിതി നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. വിശദമായ ഈ നിർദ്ദേശങ്ങൾ ഇപ്പോൾ കേന്ദ്രസർക്കാർ സമർപ്പിച്ചിട്ടുള്ള നിർദ്ദേശങ്ങളേക്കാൾ `യുനെസ്‌കോ`യുടെ പൈതൃകപരിപാടിയുടെ ലക്ഷ്യങ്ങൾ കൂടുതൽ ഫലപ്രദമായി കൈവരിക്കാൻ പ്രാപ്‌തമാണെന്ന്‌ സമിതി വിശ്വസിക്കുന്നു. യു.എൻ. പെർമനന്റ്‌ ഫോറത്തിന്റെ ന്യൂയോർക്കിൽ നടന്ന 10-ാമത്‌ സെഷനിൽ 2011 മെയ്‌17ന്‌ ഇന്ത്യ സമർപ്പിച്ച പ്രാദേശിക പ്രശ്‌നങ്ങൾ സംബന്ധിച്ച നിർദ്ദേശങ്ങൾക്കെതിരെ ഉയർന്ന എതിർപ്പുകൾ തരണം ചെയ്യാൻ സമിതിയുടെ ഈ നിർദ്ദേശങ്ങൾക്ക്‌ കഴിയും (അനുബന്ധം 3)


അനുബന്ധങ്ങൾ*
അനുബന്ധങ്ങൾ*
1,099

തിരുത്തലുകൾ

"https://wiki.kssp.in/പ്രത്യേകം:മൊബൈൽവ്യത്യാസം/3492...3498" എന്ന താളിൽനിന്ന് ശേഖരിച്ചത്